dá·ligr adj. [compar. -ri, superl. -astr/-(a)st-]
(cf. dáliga adv.) dáliga adv. [7]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) slem, skadelig, forfærdelig, fæl, ond, slet ⫽ bad, harmful, horrible, evil, base
●●● Þu hinn illgiarne ok hinn dalegi dvergr
Menota: 32rb7 Streng 1306●●● stendr þeim (vándum mǫnnum) þat til tions at þeir mattv gott en gerðv daligt
ViðrLS544(1995) 20618●●● litr hann i loptinu daligan dioflaflokk akafliga til bardaga buna með æði ok reiði
Mich 67937●●● píndr med daligum síukdomi
~
PS 332 Pétr SÁM 1 7va29●●● þeir (ɔ: fuglarnir) fellu niðr af þeim daliga þef sem af uatninu lagdiz upp i loptit
~ lat.gravissimus
IsidEtym XIII 19,8 Stj¹ 9132●●● segium sidan at eitt hardla uánt ok dáligt dyr hafi gleypt honum
~ lat.pessima
Vulg Gen 37,20 Stj¹ 19326●●● eigi bruggu uær brædr þionar þinir no᷎ckurs konar illt edr daligt
~ lat.mali
Vulg Gen 42,11 Stj¹ 2134●●● munu þer hann medr ydrum illum ok daligum maalsendum reita ok reidan gera
~ lat.malitia sermonum
SpecH 45b70 (I 127) Stj¹ 24310●●● at eigi komi nockut hættligt sverd edr daligt drep yfir oss
Stj¹ 26313●●● hans auma saal pindiz i heluiti med daligum dioflum
VP764 247●●● huersu illa ok omanliga bændr breyttu vid sinn herra ok ho᷎fdingia j daligum drottins suikum
ÓH1005 82323●●● flytr hann, at Ranulf med sinum feelogum ... reid med sua miklum dyn ok daligum ordflaugum, at ...
Thom² 43526●●● (proverb.) Sá er á dáligan granna ok illgjarnan, hann mun illan morgun hljóta
Klma 28710●●● giorer hann epter læknum j alla stade ... enn þvi meir sem vid var leitad. var honum æ ath dȧligra
cf.ath hann hafdi sȯtt feingit af þessvm giorningvm er vær kollvm likþra
5211-12 ●MírmB(1997) 5312÷ hevir þu nu maklegt tol. til þinna vela. eitr fulla orma. oc ⸢daleg [var. dauðlig AM 232 fol “b”, etc.] dyr. er ekki kunnv nema illt eitt
BarlA 18512÷ ... at aller skylldu næma oc ser ínyt fœra oll goð dœmi. En varazt hin daligho dœmi
Kgs 7221÷ Þessir baðir vegir liggia til bernar er ⸢annor long leið oc daleg [var. onnur leid ill og leingri Þiðrᴵˣ 14428] en annor miklo skemri oc betri
Þiðrᴵ 14411÷ er goðvm monnom at hallda gvðs vilia þeim sem snvaz vilia fra illv þo at dalegr (vili) se i hia þeim
Eluc675(1989) 8813÷ Gedeon merkir varn herra Jesum Christum enn Madianite daliga dio᷎fla
StjC 39721÷ her var við staddr einn daligr drottins sviki
StjC 54028÷ .ii. hinir verstv menn lvgv a Naboð enne daligsto davðasavk
StjC 6017÷ daligir drottins svikar þrælar Joas konvngs
StjC 63330÷ at hann skilldi allt sitt hið ⸢daliga [var. dagliga Dugg681a 151] lif fyrir lata
Dugg657a 1420÷ hneigiandi sitt eyra dꜹðberanligvm orðvm daligs fianda
MarS 28419÷ Hinn er kostr aɴarr er mio᷎k er dꜳligr ok þessvm vlikr. at nu i stað skaltv deyia
ÓTᴵ 2203÷ hiartans beiskleiki. myrkr ok daalig deyning
Stj¹ 5110÷ sua mætti til bera. at þer uikit ok uendit hans daligum uerkum ydr til milldleiks uerka ok uerdleiks aauaxtar
~ lat.jure reprehendi
GregHom 131013 Stj¹ 15721÷ meðr þi at hann hafi o᷎nga daliga frammferd. þa er hann mikilliga uirdandi
~ lat.cum reprehensibilis
GregHom 131020 Stj¹ 15725÷ Beniamin ... uar eptir hia fedr sinum. at honum bæri engan daligan edr uadaligan lut til aa ueginum
~ lat.quidquam ... mali
Vulg Gen 42,4 Stj¹ 21224÷ Allir þersir illir lutir ok dáligir huerfa til min
~ lat.omnia mala
Vulg Gen 42,36 Stj¹ 21431÷ ef hann mætir nockuru dáligu i þi sama landi ... þa
Stj¹ 21434÷ hann hafdi talt ok tint þa daliga luti sem hans syni ok ættmenn mundi henda kunna
~ lat.enumerationem malorum
SpecH 46a3 (I 128) Stj¹ 24314÷ let guð allar hinar krankaztu ok dáligztu flugur koma ok fylla aull hans herbergi
~ lat.gravissima
Vulg Exod 8,24 Stj¹ 27124÷ moti þeim eydanda engli sem truiz at nockurr dáligr engill hafi uerit
~ lat.malus
SpecH 48b67 (II 5) Stj¹ 2812÷ þat var fyrir vist hin daligsta væ᷎tr Díana
~
HMSᴵᴵ 9220 ●Nik Holm perg 16 4° 24r15÷ [var. + mvnv þa sidan allir hǫggormar ok helvitzkir hvndar þat ero daligir dioflar draga ydr ok dreckia j dívp helvitis AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 3838: AM 62 fol “D¹”÷ klofnadi ... fiallit ok kom vt or enn daligra troll ef ꜳ matti gæda
Grega 20432÷ þrifu þeir Gunnhilldi ... ok drektu þeirre daligu drottningu j æitt ferlliga diuft fen
ÓTFlat 15318÷ [var. muntu ... hædiliga kueliazst j heluítis loga eftir bradan bana med daligum dio᷎flum GKS 1005 fol “D²”]
var. ÓTᴵ 21910: GKS 1005 fol “D²”÷ at *þrotnum hans stundligum lifstima verdr hann drektr j do᷎kkri *diflizsu dalighra kuala
ÞorlJ 2089÷ Þú hefir opt þat heyrt, at hinn dáligri kann sigrast á hinum vildra
ValvA 6524÷ Þrell þesse er skapdaude. Hann lifir eigi sva leinge, at hann se eigi daligr
Vǫls 9913÷ Kongrinn jhugadi alla þessa giord og daleg drottinssuik sem hann vnderstod at hertvginn mundi honum giort hafa
Adon570 892÷ ver bruggum eigi dalig drottens svik eda hegomligt skráf
KirjA 562÷ dœmit með réttu ... at þeir sé hengdir sem hinir dáligustu þjófa‹r›
Klma 30032÷ þá láti konungr hengja mik sem hinn ⸢versta [var. dáligasta AM 180 a fol “a”] þjóf
var. KlmA 3197: AM 180 a fol “a”÷ dœmi ek, at þeir sé hengdir sem dáligir þjófar
KlmBˣ 21023÷ gerumst vér miklir ættlerar, dáligri hverjum flottamanni
KlmBˣ 2533÷ þá sendi hann menn sína fjóra, hina dáligstu þjóna, þá er grimmastir vóru ok gjarnastir tíl illgjörða, at handtaka Magnús jarl
Magn¹ˣ 26328
2) dårlig, ringe, ussel, miserabel ⫽ poor, inferior, wretched, miserable
●●● fæðiz i heiminn sa daligi sveinn, takandi naliga bæði senn vpphaf ok enda
cf.þann vesloga bvrð
44722-23 Mar655XXXII 44728●●● þat (fé) ... sem sidarst uar borit ok dáligaz uar
~ lat.deteriores sunt fœtus
HistSchol 8122 Stj¹ 17822●●● .c. ok .xxx. aara eru minir utlegdar ok lifsdagar. litlir ok dáligir
~ lat.mali
Vulg Gen 47,9 Stj¹ 22332●●● Agulandus sá at dáligri var hans hluti í taflinu
KlmA 31518●●● þau (klǽði) eru miklu dáligri
~ fr.Ains valent pis
Perceval 481 Parc 168●●● Suo gaf hun og hverri þeirra dyrlig klæde ... suo ad hin daligzsta (jungfrú) var bvinn med pell og fodrad med skinnumm gram og hvı̋tumm
~ fr.les moines chieres
818 Mǫtt179ˣ 911●●● Þui erttu suo dalig ordinn aff suo gödumm ættumm
Svarfd(1966)ˣ 2222÷ ec amællte ollom konom ... at ængi kona mætte æiga eða fœða tvau bornn nema .ii. menn hæfðe læget hana. En nu er mer bærlega synt at ec hævi af æinum manne tvau bornn fœðtt. ok er nu minn lutr hinn dalegre
~ fr.Sur mei en est turnez li pis
LaisMar 474 Menota: 22rb15 Streng 4625÷ þæir ero dalegstir i þæsso livi. en væslastir i oðru livi. er giallda illt fyrir goð vilia i þesso livi
Streng 7832÷ vggr oc otti daligs davða er nv kominn
StjC 4373÷ slo drottin Nabal daligvm davða
StjC 48432÷ dauðason finnz honum engi dáligri
Jón⁴ 50013÷ sakir hrẏgdar daligs dauda
~
HMSᴵᴵ 10615 ●Nik Holm perg 16 4° 32r3÷ kastandi ẏdr alla samt i ⸢daligzta [var. daligastan AM 640 4°] dauda
~
HMSᴵᴵ 14510 ●Nik Holm perg 16 4° 53r28÷ [var. + þu bann sett blot gydia matt æigi rada nærr þer kemr daligr daude GKS 1005 fol “D²”]
var. ÓTᴵᴵ 7815: GKS 1005 fol “D²”÷ Frankismenn eru eigi dáligir né huglausir, eigi ragir né hræddir
KlmA 35816÷ vilíum vær alldri jata ath godr dreíngr se af þui dalígr ath vnnasta hans spillí ser med o᷎drum manni helldr se hon sialf ill af sínum verkum ok laustum
Mǫtt 575÷ rett þeckir þu mig at nafninu. en dul er þat mikil j daligum kroppe sem þu att hlut ath
SigÞǫgl 16714
3) foragtelig, forsmædelig ⫽ despicable, ignominious
●●● ef ec finn her firir vera vstaðfast lundernni oc með dalegom vilia þa ...
BarlA 1119●●● hann er hinn daligsti davða son ... Hvat hefir Dauid þess go᷎rt at hann se davða fyrir verðr
StjC 47312●●● þat væit gvð at senniliga veri þær allir verþir daligs davða fyrir dygðarlæysi
~ lat.filii mortis estis vos
Vulg 1Reg 26,16 StjC 48620●●● mant þv fyrirfaraz i daligan davða
~ lat.morte morieris
Vulg 4Reg 1,16 StjC 60723●●● þeira ferð var en dáligsta
Laxd 2806●●● kallar hann sonu sína ok mælti: Vándir knapar, kvað hann, dáligir flóttamenn!
KlmA 3592●●● seg þeim dáliga konungi, ef hann vill halda ríki sitt fyrir mér, þá sendi hann einnhvern mann at verja þat fyrir mér
~ fr.diras al mauvais roi
Perceval 2628 Parc 622●●● munum vær þa ... dæma þer daligan dauda
~ lat.mortis sententiam
5919 KatB(2017) 591÷ þa vǽri ec daligri aullum niðingum ... ef ec hafna oc firer lát ec drottin allrar veralldar ... firer sakar skurgoða yðarra
ElisA 454÷ feingu þeir ok daligan ennda, er reidu manndrap ædr uunnu ubættir med ollu
Thom² 35636
4) (i naturen) fordærvet, rådden ⫽ (in nature) spoilt, rotten
*) (dálig Rémˣ 204¹⁰ fejl i ed., cf. ms. [d]arlig AM 539 4°ˣ 15v³¹)
cf. simplex -ligr (0)
Form.: daligum (10); dáligir (5); daligan (5); dáligri (5); daliga (5); daligs (4); daligt (3); daleg (3); daligr (3); daligir (2); dalig (2); daligi (2); dalígr (1); daligzta (1); dalegstir (1); dalegom (1); dáligsta (1); daalig (1); dalighra (1); dȧligra (1); dáligr (1); dáliga (1); daligsti (1); ▹d◃arlig (1); dáligu (1); dáligztu (1); daligsto (1); dalegi (1); dáligaz (1); daligzsta (1); dalegre (1); dꜳligr (1); daligsta (1); daligra (1); dalegr (1); dáligt (1); daligho (1); daligvm (1); dáligustu (1); daligu (1); dáligstu (1); dáligasta (1); daligri (1); dáligan (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ; deVr (dá sb.), (dár adj.); Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Celander 1904 115-125; Sverdrup 1911 [ANF 27] 26
Genre. (expected): religious works [rel]: 45 (21); romances [rom]: 23 (8); historical works [his]: 8 (14); family sagas [isl]: 2 (10); legendary sagas [fas]: 2 (3); þættir [tot]: 1 (2); learned works [div]: 0 (2); legal works [jur]: 0 (8); contemporary sagas [bis]: 0 (6); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (6);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
dagverk - darraðr
dáinn - deila
dáð - eða
...
...