bygging, byggving sb. f. [-ar, dat. -u/-; gen. -a]
(cf. byggning sb. f.) byggning sb. f. [6]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [e-s] opdyrkning og bebyggelse, bosættelse, bebyggelse (af landområde) ⫽ cultivation and inhabitation, settlement (of a rural area)
●●● Fra byɢving Iamtalanz
cap.●●● gerdv þeir sína ferd higat i nordrhalfuna oc toku ser lond til byggíngar
GenealSnE 63619●●● .c. tíræðt ok .vi. uetr fra upp hafi Islandz ⸢bygdar [var. byggingar AM 54 fol “C¹”, etc.]
var. ÞorvVÓTᴵ 30021: AM 54 fol “C¹”÷ (986) Bygging Grænlandz
AnnFlat 50428÷ ⸢Byggving [var. Byggingh AnnL 249a13] Gręnlandz
AnnResˣ 16a10
2) bolig, det at bo, beboelse og gårdsdrift ⫽ abode, taking up residence, living and farming
●●● Ein (borg) heilagra manna su sem her aa iardriki er sua sem i utlegd ok bidr sua byggingar i himinriki
~ lat.habitationem
SpecH 22b54 (I 57) Stj¹ 4427●●● Var sueinsins nafn ... Zabulon. þat ma her uel segiaz bygging
cf.man bondi minn nu ... medr mer byggia
17614-15 Stj¹ 17617●●● ef byggist rudstadr j herade þa skal sa skyldr vera at fꝍra bod er bygdi innan þriggia vættra ... þa er rꝍynt huat halda ma byggingh edr ei
RbMH (*1265-1266) 48512÷ byggíng
~ lat.et habitacio (eius) in sion
11620 (Vulg Psalm 75,3) GlossPsalt 11719
3) det at bygge, byggeri, indretning, vedligeholdelse ⫽ construction work, building, furnishing, maintenance
●●● enn fyrer fyrnd kirkiunnar hraurnan ok nidrfall ok þann obęteligan skada sem hun hefer feingith af þui ath hennar tiunder hafua verith eyddar ok upp spentar enn ecke henne til byggingar hafdar sem vera ętte
DI VI (1481) 33630●●● uar hann mickill nytsemdar madur til bygginga oc annara hluta. hann liet byggia tornit ut til brædra ... hann liet oc byggia stopulinn j Skalhollte allann af grund
AnnLy 28734●●● þótti honum nú enn framarr [var. + um vert um þá ágætligu bygging, er þat (ɔ: húsit) var með innan prýtt ok gulli laugat AM 125 8°ˣ “l”, etc.]
var. Rém540ˣ 199: AM 125 8°ˣ “l”÷ dęmdum vier fyr skrifada menn ... ath luka kirkiunne ... tuijgilldar tiundernar arliga nema þeir gete sẏnt ath þęr hafe kirkivnne til byggingar komith þꜳ falle nidr suo maurg ar sekt ok tiund sem þat verdr synt
DI VI (1481) 3374÷ Strange skal hafva loket Marikirkiu j Tunsberghi halft stykki wæruest klæde ... sæm Ifvar Lodvikson gaf kirkiunni til bygingh firir sinni saal
DNᴵ 659÷ halft till huars kirkiunne byggingar ok prestenom till bordhhældis
DNᴵᵛ 48830÷ till dom kirkiunne byggingar
DNᴵᵛ 50919÷ þen iordh var in skrifuat Heline kirkiu til byggingar bæde j gamblo ok sua nyio registris
DNᴵᵛ 52622
4) [e-s / á e-u / af e-u] [e-m] bortforpagtning, udlejning, forpagtning, leje ⫽ leasing (of land), tenancy, leasing, lease
●●● Skal ok Gudrið eða hennar vmboðess maðer raða bools ok byggingh a Roghne
DN V (1315) 5816●●● Þorkæl wæik æftir hanom bæiðandez herra abota byggingar seer af oftnæmdre iorðu framlæidis
DN II (1332) 16517●●● Enn ef iord eydiz af þi. se hann skildr vid bygging iardar er hann byggir til audnar. ok gialldi sva mikit sem skynsamir menn meta at misfarit er med þeim iordum
StatEi² 53414●●● Þat capitulum skal vera í bók yðvarri er váttar um bygging á konungs eignum
cf.Nú ef umboðsmaðr konungs byggir jarðir ...
2885 Jb 28713●●● kærdi þa vighfus ... vpp a helga ... vm þann konungs part sem hann hafdi j þorlaks sudinni ok sira biorn ... hafdi honum byckt ... krafdi ... vighfus lagha orskurdar ok doms huort fyrr so᷎ghd bygging mætti med loghum halldazt edr eighi
IslDipl (1409) 17234●●● þat skip sem uær haufum nu j byggingu
DI VII (1497) 33428●●● allar þær jarder er vnder þann gard lagv til bẏggingar
DI VII (1498) 4021●●● at fra̋teknum Eyunum Hvalla̋trum. og fiőrum ma̋lnẏtukugilldumm. er Philippus Sigmundsson a̋tti j bẏggingu hia hustru Olo᷎fu
DI VI (*1480›Kr 2ˣ) 25018●●● Skal ok (byskups)gardrenn hedan af bygging ok bœlom rada a fyrnefndri æign
DN II (*1306›DonVar 1ˣ) 7110÷ skal Siguatar huarke æigi (sic ed.) bod ne bygging a firi nemfdre æingn medan Bardar edar hans born ero fœr landskyld af at luka
DN II (1316) 10837÷ lett Assle bera tuæigia manna vittni vm bygging a ii manaðrmata bolle j Gudin, vm æitt ar
DN III (1317) 10910÷ matum ver hæna (ɔ: jǫrðina) firir fim merkr forngildar huert manaðarmataboll, j fulri abuð ok bygging
DN I (1324) 15018÷ borghædæ Karll fyrnemfdum Æiriki at optnemd iord ... er nu j fuulri byghingh
DN II (1331) 1533÷ borghaða ok þesser fyrnæmd hion Alfue meðr handebande fyrnæmdæ iorð frialsa ok hæimola firir huerrium manne j fullri byggyng
DN V (1338) 10325÷ Anno domini m°. ccc°. lxxx°. viij°. var þessi byggingh a jordum Holastadar
DI III (1388: Bps B II 1) 40730÷ scal herra abote radha bygging oc bolom a førdom iardhum
DN XII (*1329›AM 902 a) 561÷ huort hann mætte med riettu ath sier taka j sina bygging jarder ok kuillde þær er lagu j alptafirde
DI VII ([c1495]) 2821÷ hann hefdi Bygtt ellende adur sagda Jo᷎rd fyrra ärid ... huor Bygging mier leyst eckert afl hafa
DI IV (*1398›JS 343ˣ) 2417÷ þa lau þessar jarder þar vnder til byggingar er Gudmundr atte
DI IV (*[1446]›apogr c1600ˣ) 68435
5) god tilstand med henblik på forpagtning ⫽ state suitable for leasing
Form.: bygging (13); byggingar (9); byggingh (3); Bygging (2); byggíngar (1); byggíng (1); bygginga (1); bẏggingu (1); byghingh (1); byggyng (1); bẏggingar (1); Byggving (1); byɢving (1); bygingh (1); byggingu (1);
Comp.: eigna(r)- (2), fjár- (1), í- (2), jarða- (3), laga- (1), landa- (1), land- (1), lands- (1), upp- (7)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr ¹,²bygging; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN; AH _; AJ; deVr _; Fr4; NO ¹,²bygging; Walter _; ÁBlM (¹byggja); Bl; WPA _;
Litt.: Hamre 1959 [KLNM 4] 119
Genre. (expected): charters [dip]: 20 (3); religious works [rel]: 4 (10); unclassified [ ]: 4 (0); historical works [his]: 4 (7); legal works [jur]: 3 (4); learned works [div]: 1 (1); romances [rom]: 1 (4); þættir [tot]: 1 (1); family sagas [isl]: 0 (5); contemporary sagas [bis]: 0 (3); legendary sagas [fas]: 0 (2);