á·kafr adj. [compar. -ari, superl. -astr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) voldsom, kraftig, heftig ⫽ violent, vehement, strong
●●● En síþan óx maɴkyn í á cafare illengar. at til dréifþom hvaþan ęfa synþom. oc þui es. eɴ er veʀa ꜵllom blótom scurþgoþa
●HómÍsl⁶²(1993) 102r21●●● (if. AH 11²⁴ sb.) Ða sendi droten var honum myccla sott ok acafa
ÓH619 1274●●● þa varþ engi scae a hans meíni Sed vercreɴ at acafare i ꜹgonom
ÞBpCod645 416●●● Spurt hafum ver huersu akafr ydarr rikdomr er
ÓTOdd 352●●● þa ræiddiz hann oc angraðiz með a kavom hætti
ElisA 53●●● hann sauð í katli miklum ok hafði þá upp fœrt ór katlinum, en vellan var sem ákǫfust
NjM 4078●●● tok þa vedr at þyknna, gerdi a bar-vidri ok regn mikit ok it mesta ill-vidri med akavfvm stormi
StuᴵᴵR 16836●●● kemr þegar akafr vindr
~ lat.ventus vehemens
HelChron 101323 MarE 64529●●● uikingar eru uanir at skelfazt j hugnum ef skothrijdinn gengr ako᷎f
SigÞǫgl 10717●●● Þenna dag var veizlan allra ákǫfust, ok váru menn hertogans mjǫk drukknir
Knýtlˣ 21122÷ com sót a hest þann es hann reiþ. sva acøf. at hann tóc non i iǫrþ
ÞBpCod645 816÷ sem fus veiði maðr. fylgir hundum sinum. með ⸢akafre [var. akæfðri AM 232 fol] ras
BarlA 1875÷ færr sottin akapt
Þiðrᴵᴵ 2553÷ hann gret af fagnaðe. með sua akaufom hætte. at jorðinn vættiz af tarom hans
BarlB 2257÷ hio hann með henni (øxinni) bæði stort ok akapt
FbrHb 11911÷ hann sauð í katli miklum ok hafði þá upp fœrt ór katlinum, en vellan var sem ákǫfust
NjR1908 37219÷ tocz þar þa orrosta [var. + ok var en akafasta AM 68 fol “68”]
var. ÓH 916: AM 68 fol “68”÷ þo rymi þæir fagrlegha monnum fra kononge með hofsemd. en æigi með akafre skyfing eða skotan
Hirð 4249÷ uar hꜹgg orrosta hin akafazta
Rómv595(2010) 2209÷ tok heilagr faðir Antonivs sott, ok þo eigi miok akafva i fyrstv
Ant 11737÷ sottin var ecki ꜳkavf
JBpA(2003) 2722÷ Mær ein tók sótt sva ákafa, at ...
ÞBpB 30022÷ Madr einn tók akafa sótt ...
ÞBpB 31213÷ sem blástrinn var ákafastr undir
GBpD 9513÷ var herrinn þa miok aakafr ok villdu þa brenna bygdina
HákFlat 6911÷ sende uorr drottin honum suo mykla sott ok akafa
ÓH1005 84943÷ hann hafdi feingit ꜳkafan hofutverk
Maurit 6555÷ sia sott kom sva ako᷎f ꜳ hendr mo᷎nnum
Greg 38714÷ enn akafazsti bruni
Dugg681a 507÷ hestur Adonias var þvi akafare og grimmari sem hann fann at hinn fór helldur ꜳ̋ hæl
Adon 20512÷ (af) þeirri akaufu ast er hon til bond[a sins ha]fdi
Trist¹Frg1878 20116÷ ‹N›W er orrosta sem akaufuzt og mannfallinu hallar ꜳ Troili
Hect 17821÷ víkingar eru vanir at skelfast i hugnum, ef skothríðin gengr áköf
SigÞǫgl 117÷ J anda ako᷎fum
~ lat.in spiritu uehementi conteres naues tharsis
5631 (Vulg Psalm 47,8) GlossPsalt 5729÷ Vard nu orustann enn akafari
HeiðrUˣ 15417÷ flýði þá allr herrinn ok varð þá einna ákafast mannfallit
Knýtl1741ˣ 408÷ Lytlu sydar tök Hauardur augna verk äkafan
ÞBpC⁴ 39127
● ákaft (n. sg. = adv.)
●●● Scialgr liop a hurðina sva at hurðin brotnaði at navglom ... Erlingr ... spurði hverir þar føri sva ⸢acapt [var. akafliga AM 321 4°ˣ “321”]
ÓH 3025●●● at biðia lata blasa i horn sem ⸢skiotazt [var. akafast AM 309 fol “Oa”] ma han
var. Bl 2429: AM 309 fol “Oa”●●● Áki var allkátr, ok bar þeim ákaft drykkinn; ok með því at drykkrinn var áfengr, duttu þeir skjótt niðr sofandi
HálfdBr 58419●●● Hǫttur skielfur ⸢ꜳ̋kaft [var. äkafliga Holm papp 17 4°ˣ “S17”, etc.]
Hrólfˣ 7913●●● Matthildr var þar ok grét [var. + alläkapt AM 590 a 4°ˣ]
var. Mág² 1036 → Mág AM 590 a 4°ˣ 30v4●●● Svalr féll flatr niðr, ok blóð rann ákaft af munni hans ok vitum
SǫrlaStˣ 43721÷ En nu i þessi orrosto sœkium ver vart land ok riki oc her af megom ver hæita miklir menn ef ver fam vart æiginland oc hedan af verðr þessi væizla miklu akavare. Oc nu riðr þiðrekr konungr i miðia fylking Sifka
Þiðrᴵᴵ 24110÷ Vilmundr sótti þa at Bergi akaft miog
Finnb 661÷ unndarligur girndar gneisti flaug um hennar briost og hiarta suo ott og akaft at hun kenndi sig eigi lifva mega
SigÞǫgl 2002
2) hidsig, ubesindig ⫽ hot-tempered, impulsive
●●● var Gvthormr iafnan braþari ok akafari. enn Hakon fálatari ok spakari ok þokkasælli
HákFris 3953●●● Friðsemi a at uarðueita þar til er rettr domr kemr a at eigi uerði með ofmikilli bræðe akafr (overilet ⫽ ill-considered) afellis domr a lagðr
Landsl 631●●● hann var ofsa madr ok akafr i skapi
~ lat.ferventis animi
11518 Gyð(1995) 1155●●● var hann ... ofsa madr. ok akafr i ollum hlutum
Rómv226(2010) 17021●●● konungr sagði hann vera helldr ⸢akafan [var. bradan AM 53 fol “B”]
FinnÓT 1129●●● Saulus var odr ok akafr, en Stephanus var linr ok blidr
Steph 28711●●● Hann var akafur j skaplynde ok eigi miog diupuitur
Sams 18●●● o᷎dr ok akafur
SigFót 24813●●● war hann j ordum akafur og wuitur
SigÞǫgl 992÷ Guttormr var jafnan bradari ok ꜳkafari j sinu skaplynde. Enn Hakon var falatari ok ecki miog ospakr ok þockasælle af flestum mo᷎nnum
Hák81 30521÷ Savlvs var odr og akafr. en Stefanvs var linvr og blidr
StephReyk 2138
3) ivrig ⫽ eager
●●● Siþan tocz þar harð oʀosta oc mikil. varo meɴ Magnus konungs mioc acafir
Sv 9810●●● hann fell nær í v́vit ok er hann vitkaðiz var hann allra akafaztr ok drepr þa folk a .íȷ́. hendr
TrójHb 15828●●● er Girkir komv i hollina þa neyttv þeir handa ok var engi akafari en Neoptvlemvs Piʀvs. hann hio ...
TrójHb 20928●●● Vorv þa þegar hans vvinir æigi iafnakafir at honvm at ganga er hann var lavs vorðinn
StjC 41421●●● En Metellus uar þui akafari fram að færa sitt æyrendi er honum gekk lettara til sigrs
~ lat.eo intentior
7033 Rómv595(2010) 7015●●● Þa mælti Arni Bassa son oc þeir, er akafastir voro: ecki siam ver þa fleri, enn ver ervm, helldr nocqvero færi; oc vist eigi viliom ver renna fyrir iafn-morgvm
StuᴵK 902●●● Slær nv i *bardaga, oc gengr nv all-horð hrið af hvarvmtveggiom, ok voro hinir aakofvztv lenge
StuᴵK 34427●●● Sva var flokkr sa aa-kafr, at ‹hverr› eggiadi annan. Enngi var til latanna
StuᴵK 40016÷ konungr gecc fram a scip sitt oc bardiz i fyrir rumino oc var all-acafr
Sv 6115÷ Ribbvngar ... voro miog akafir
HákFris 42921÷ varþ þar mikil oʀosta. voro Heklungar allakafir en Birkibeinar hlifduz meiʀ við
SvEirsp 3412÷ Midfirdingar laupa þegar *a móti⸣ þeim, ok slær þar þegar i bardaga, ok voro hvarir tueggio all-akafir
StuᴵK 32110÷ ero þeir þa all-aakafir oc beriaz diarflega, oc engi einn betr en Ion Ofeigs son
StuᴵK 33721÷ voru Skotar hinir akaufuzstu o o᷎ndverdre orrostu
Orkn 1913÷ eggiade Liotr sina menn, ok var sialfr hinn akafazste
Orkn 1916÷ En folkit var þvi akafara ok sagdi sva
Ambr 3011÷ Mun eg ecki vinna ad akafara, þo ad þetta hafi i ordit
Fljˣ 449÷ Vard nu orustann enn akafari; voru *Hunar allakafir og sa þa sinn kost, ad su ein var liffs von, ef þeir sigrudust
HeiðrUˣ 15418÷ Lystur nu j bardaga alläkafan
Hrólfˣ 1172
● er ákaft [e-m] [um e-t] (ngn) er ivrig (efter ngt), (ngn) er optaget (af ngt) ⫽ (sby) is eager (for sth.), (sby) is absorbed (in sth.)
●●● spyrr hann, hvort Helga er ecke akaft um ferdina, edr þvi hann liggr
Gísl 474●●● sva var hanvm akaft um tal við Tosta. at hann gætir eigi þeiʀa er komnir varu
Hem326bˣ 387
● ákaft (n. sg. = adv.)
●●● Ekki mvn ek iatta þesso landaskipti sva ⸢akaft [var. akafliga Hák81 43524; skiott HákFlat 8611]
HákFris 46326●●● með því at Þorgerðr fýsti ákaft, þá hafði Hrefna motrinn
Laxd 17619●●● Bera þau nú ákaft ǫlit
ÁlaFlˣ 1146●●● þvi leto ver ekki sva akaft um vara færd nordr at ver væntom þa oc þa oc ydarss bods æfter jolen um þetta. þo kom þat ecki fyr til var en ...
DN III (*1309›DonVar 1ˣ) 858
4) hurtig ⫽ quick
● ákaft (n. sg. = adv.)
●●● Sua riða þessir menn akapt sem þæir vili oss finna
Þiðrᴵᴵ 33622●●● þa toku þeir eptir þeim bęði sigling oc sva roðr sem acafazt
Sv 355●●● Flosi bað þá fyrst ekki allákaft ríða, kvað þó hinn veg lúka mundu
NjM 32211●●● Oc sottv nv læiðina sem akafastz
StuᴵK 8921●●● Hakon kongr giordi eptir þetta ord sinum mo᷎nnum ollum, at þeir skylldu bua ferd sina sem ꜳkafaz
Hák81 53917●●● Þidrek ... hleypur ꜳ hest sinn og ⸢ridur epter honum skyndiligha [var. hleiper aframm sem akafast AM 177 folˣ “B”]
var. Þiðrᴵˣ 19028: AM 177 folˣ “B”÷ þeir ... roa sem acafazt inn firir bryɢiornar
Sv 8311÷ Flosi bað þá fyrst ekki allákaft ríða
NjR1908 29418÷ Rijd nu mikid og far akaft
Fljˣ 9525÷ Rijdur hann akaft
Fljˣ 9623÷ Þórðr spurði tíðinda eða fyrir hví hann færi svá ákaft
StuᴵᴵR11127ˣ 27926÷ (þeir) rida sem ⸢akaflighast [var. akafast AM 177 folˣ “B”] mega þeir
var. Þiðrᴵˣ 154: AM 177 folˣ “B”
II. (cogn.)
cf. simplex -kafr (0)
Form.: akaft (9); akafr (8); ákaft (7); akafir (5); akafur (4); akafari (4); ákǫfust (3); akafast (3); akapt (3); akafre (2); äkafan (2); akafara (2); acafazt (2); ako᷎f (2); akafa (2); akafasta (1); aa-kafr (1); aakafui (1); akafva (1); áköf (1); akaufu (1); acapt (1); a kavom (1); ákafastr (1); acøf (1); akafaztr (1); acafir (1); acafr (1); ꜳkafaz (1); akavfvm (1); akafazsti (1); aakafr (1); akafan (1); akaufuzstu (1); aakafir (1); acafare (1); akaufom (1); akaufuzt (1); aakofvztv (1); ákafast (1); ako᷎fum (1); äkapt (1); ꜳ̋kaft (1); ꜳkavf (1); akafare (1); akafastir (1); ꜳkafari (1); akafazta (1); ꜳkafan (1); á cafare (1); acafa (1); akafastz (1); akafazste (1); akavare (1); ákafa (1);
Comp.: ó- (5)
Gloss.: EJ _; ClV item (all-) allákaft n., (jafn) jafn-ákafr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item allákaft adv.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin item Ákafi; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4 item jafnákafr; NO item allákaft adv.; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Heidermanns 1993 327; Holm 1991 [MM 1991] 214
Genre. (expected): historical works [his]: 23 (17); religious works [rel]: 16 (26); contemporary sagas [bis]: 15 (7); romances [rom]: 13 (10); family sagas [isl]: 12 (12); legendary sagas [fas]: 12 (4); legal works [jur]: 3 (9); þættir [tot]: 2 (2); learned works [div]: 1 (3); charters [dip]: 1 (7); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
agni - aldaheimr
áðan - álfúrr
...
...