1brynja (spec.: briyn- Hallfr61 16¹²: Holm perg 1 fol “B”; brion- StuᴵK 357¹⁴) sb. f. [-u (dat. brynnoni Gibb 38⁹); -ur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) brystharnisk, (ring)brynje (undertiden i flere lag: ‘tvífǫld’, ‘þrífǫld’, etc.) ⫽ cuirass, hauberk, coat of chain mail (sometimes in multiple layers)
●●● með ferfalldre bryniu oc gylltum hialmi
~ fr.l’auberc
Elie 428 ●ElisA 114●●● þarf hann at hafa goða briost biorg ... en ivir þat goða bryniu en ívir bryniu goðan pannzara
Kgs 6120●●● á lęret þar sem mętiz brynian oc brynhosan
~ lat.lorica
Alexandreis 736 (III 181) Alex 4320●●● feck hann hanom brynio ... hon var horð sem stal oc oll ⸢tvigor [var. tuiskipt Þiðrᴵˣ 13622]
Þiðrᴵ 1366●●● Ecki varðar vm brynior ‹eða skio᷎lldu› eða onnor hlifðar vapn þo at ...
ÁKr 2526●●● brynio hafði hann
~ lat.lorica squamata
Vulg 1Reg 17,5 StjC 46119●●● En briostid oc herdarnar oc allan bukinn huldi hin sterkazta oc hínn fegursta brynia
~ lat.thorax
IliasLat 1118 TrójS 11116●●● at ek hefi brynju þá, er ferfǫldum hringum er gør
ǪrvM 1011●●● þeir höfðu enga þá brynju er eigi væri þreföld ok hvítari hinu skírasta silfri
KlmA 30416●●● buazt huorertveggiu til oʀuztv og taka nu̇ hesta sina og bva med brynivm og sodlvm
Adon 19417●●● Ek sé ... marga drengi fara frá Spanialandi með blám brynjum
~ fr.blanc osbercs
RolOxf 3026 Klma 50619●●● Stóð nú hvárki við honum járnbundnir skildir né tvífaldar brynjur
KlmBˣ 262³⁴÷ Tacþu oc iafnan til þæssa leics þung vápn annat tvæggia bryniu eða þungan pannzara
Kgs 595÷ (Einarr) hꜹgr til hans oc sacar hann ecci þvi at hann er fyr i tveim bryniom
Mork 17925÷ logþo þeir eptir brynior sinar. en gengo vpp með scioldom oc hialmom oc kesiom oc voro gyrþir sverþom. oc margir hofþo scot oc boga
Mork 27126÷ sia þeir ioreyki miclo. oc þar vndir þvi nest fagra sciolldo oc hvitar brynior
Mork 27132÷ Emma het brynia hans. hon toc ímitt bein honom. oc sva sterc at alldri hafþi vapn a fest
Mork 27614÷ letr hon taka tvær brynior ... liosar sem silfer oc af horðo stale gorvar
Þiðrᴵᴵ 22410÷ konungr var i rꜹðum silke kyrttli ok steypðe yfir sik brynio
ÓTOddS 21127÷ hann hafði goða brynio oc stercan panzera um utan oc yzt rꜹðan híup
Sv 17534÷ hann deilldi við Ref vm kv þa er Brynia het ok Bryniv dalr er við kendr
LdnHauksb 1224÷ bað hann þa i brynivm riða ok hafa kvfla yfir vtan
LdnHauksb 7826÷ Ok nú riðu þeir til vígvallarins með góðum hjálmum ok hvítum brynjum ok hvössum sverðum
ÁsmS 9510÷ en hann lagði i skiold keisaraɴs ok igegnom skioldinn ok þrefallda brynio
Flóv¹ 12644÷ Riðr fyrstr Oþinn með *gvllhialminn ok fagra bryniv ok geír siɴ, er Gv‹n›gnir heitir
SnE 729÷ hialmrinn Hildigꜹlltr ok brynian Fiɴzleif
SnE 14015÷ han scal æigha skiold rauðan oc stalhufu oc panzara eða bryniu oc oll folkvopn
Bl 20623÷ skutilsvæin huærr skal æiga alla oc fulla hærnæstiu. þat er fyrst spalndener eða vapntrꝍyia. brynkollo oc ⸢bryniu [var. brynia LundUB Mh 15 “E”] með brynhosum oc brynglofum
Hirð 4272÷ hinar beztu gersimar. bryniur ok skilldir
~ lat.loricae
Vulg 1Mach 6,2 Gyð(1995) 421÷ Þa sloz Þorðr ravðr a bac Þordi Sturlu syni oc hio medal herða honum met breið-oxi, sem honom var hægtz; oc bæit ecki, ok hafði hann hvarki brynio ne treyio
StuᴵK 23719÷ Stvrla stakk þar stafne at, er þeir Aron voro firir; hann var i ravðvm kyrtli ifir brynionne, ok hafði vpp drepit bloðonom
StuᴵK 3573÷ Aron lagði þa oc aa moti ‹til› Sturlu, ok fell hann aa ‹hliðina á› brvkinv, ok bar brioniona af lærino
StuᴵK 35714÷ Þar let Aron eptir hialm oc brynio Tvma-navt, en hann for með saxit
StuᴵK 35923÷ Brynian hekk aa skipstafninvm, ok for Sigurþr i hana
StuᴵK 3754÷ At Sauða-felli voro þa hibyli goð, skali tialld‹ad›r allr ok skipaðr skiolldvm vtan aa tiolldinn, enn ⸢*brynniur [non emend. brynn] voro firir framan rekkior
StuᴵK 4008n.÷ Snorri kalladi þa til brynio sinnar
StuᴵK 4247÷ Þormoðr Hialms son lagðe til Þorðar Gudmundar sonar, sva at brynean sprak fyrir
StuᴵK 43917÷ Þeir Kolbeinn hliopo þegar upp ok heim til buþar, ok toko brynivr sinar ‹ok panzara› ok spiot ok skiølldo, ok gengo siþan suðr yfir aa ok upp a vøllv
StuᴵK 46120÷ hann var i blaárri ólpu, aaðr enn Hallr Ara son steypti ifir hann mórennðri flecku, ok ermar aa, ok litla bryniu
StuᴵK 52411÷ Þoruarðr v́r Saurbæ var i bryniu þeiri, er Full-trui het, ok genngv ecki spiota-laug aá hana
StuᴵK 5282÷ Gisli af Sanndi geck austan at forskaalanum; hann var i bryniu ok graám kufli ok hafði gyrðan sik með aálu
StuᴵK 56422÷ lǫgðu menn eftir brynívr sinar
Huldaᴵᴵ 8514÷ sa þeir ... rida mikit lið með fagra skíǫlldv. ok bíartar brynívr
Huldaᴵᴵ 8518÷ hann hafði rauðan silkikyrtil stuttan vtan yfir brynív
ÓTᴵᴵ 2628÷ hann flettir brynnoni fram af kongs syni
Gibb 389÷ Nemes hertughi klęddi Oddgeiʀ danska. fyrst med tuefalldri brynio
KlmA1980 1486÷ herklæddust þeir með blám brynium ok gyltum hjálmum
KlmA 4219÷ Konungr sjálfr átti brynju þá, er Emma hét, ok tók hon á mitt bein
Ljósv 10331÷ hann var í kufli og hafði brynju undir kuflinum
Reykd 21728÷ neþan vndir ⸢bryniuna [var. briynvna (!) Holm perg 1 fol “B”]
var. Hallfr61 1612: Holm perg 1 fol “B”÷ fá mér brynju mína, félagi, kann vera, at ek þurfa hennar skjótt
Ar 62412÷ hann færir hann í brynju örugga ok setr hjálm gullroðinn á hö‹fuð honum›
Trist² 1014÷ hann klauf búk hans at söðli, ekki síðr þó hann hefði ij brynjur ok hina sterkustu plátu
Trist² 6628÷ þusund manna med blam brynium
Rém 10330÷ þetta suerd skal eigi ⸢ganga þier firr enn brynia [var. fiær ganga þier enn skyrta AM 181 b folˣ “B¹”] þin
Sams 2414÷ færdi hann hann j þrifallda bryniu
VSj 1419÷ og nu leggur Lodovikus kongr sino spiȯti j skiolld Doek med so miklu afli at skio᷎lldur og brynia falsadizt
Adon 13319÷ [var. (hann) sneid alla brynivna ok i svndr bringspavlna AM 533 4° “C”]
~ fr.l’auberc
Elie 18410 var. ElisA 462: AM 533 4° “C”÷ þat biodandi, at allir se til hans komandi jnnan halfs manadar, þeir er hest kvnna rida eda skapti skiota, sverdi beita oc brynivr snida
ElisC 1185÷ at su verdi traustuzt brynia, er af gullinu verdr ger
KirjA 1527÷ Þa bryniu ... hafdi hann fyrir skyrtu næst sier, þolandi þar af þuilikann bakstr ok beiskleika, sem iarnid kann af sier at gefa
~ lat.armatus lorica ferrea
SpecH 1018b41 (XXV 47) MarE 50027÷ Haralldr konungr atti bryniu þꜳ er hann kalladi Emmu
SneglFlat 41810÷ for hann j aurrugga brynju
Trist¹Frg1878 21119÷ um sider steipte hann af sier bryniunne firer saker hita og erfidis
Jvs510 8130÷ Emma het brynia hans. hon toc ofan i mitt bæin hanum
FskAˣ 2909÷ Aron ... uopnar sig med auruggri bryniu. ok godum hialme. og sterkri hlif
GBpA394 20611÷ enn er brynean var sua øruɢɢ at ecke gecc á
GBpA394 20920÷ reið í móti þeim lið mikit; sá þeir jóreykinn ok undir fagra skjǫldu ok hvítar bryniur
Hkrᴵᴵᴵˣ 20120÷ Emma hét brynja hans; hon var síð, svá at honum tók á mitt bein
Hkrᴵᴵᴵˣ 2077÷ Þorer deilldi vid Ref eɴ gamla vmm kv þa er Brynia het
LdnStˣ 13625÷ Þorgils gaf þá Þórði brynju, Sigfússnaut
StuᴵᴵR11127ˣ 25712÷ steyper hann yfuer sig sinne brynniu hun er oll tuiskipt og síd
Þiðrᴵˣ 10226÷ og suo geingur hann til kongz bordz og þat mæler huer er sier ath alldrei sꜳ betra vꜳpn ne brynniu
Þiðrᴵˣ 10229÷ þar næst steyper hann yfer sig brynniu hun var biørt sem silfur. hørd sem stꜳl. tuiskipt
Þiðrᴵˣ 13621
2) [fyrir e-m/e-u] [í e-u] (fig.) brystharnisk, skjold, værn ⫽ (fig.) breastplate, shield, defence
●●● gengr hann nv i bardaga oc er fyrir yðr briost oc brynia i hverio striði
StjC 44730●●● hann er umfram aðra menn sem vígðr ok valinn af guði, brjóst ok brynja fyrir heilagri kristni
Æv¹¹ 3616●●● bꜳr ‹hann› ꜳ sinu briosti sua trausta bryniu mannkostanna med gudligri nauistu, at hreinlifi ok heilog astundan braz honum alldri
Thom² 30810●●● hann (ɔ: riddarinn) var fyrir konúngi brjóst ok brynja í öllum mannraunum
Trist² 410÷ þat var allra manna mál aðr at Erlingr væri briost ok brynia ok forusta firi þeim feðgum
HkrEirsp 25420÷ Þat var allra manna mal. at Erlingr jarl væri briost ok ⸢forysta [var. brynia GKS 1010 fol “Hr.”] firir þeim feðgvm
var. Huldaᴵᴵ 34221: GKS 1010 fol “Hr.”÷ mer skipte ek bringvnne af hananvm; svo skal ek vera briost ok brynia fyrir o᷎llvm ydvr
Mág¹B 325
II. (cogn.)
III. (proprial.)
(om bøn om beskyttelse, cf. Jakob Benediktsson 1965 [KLNM 10], 695-696 ⫽ of a prayer asking for protection)
Form.: bryniu (13); brynia (10); brynio (9); brynju (8); brynior (4); brynja (3); brynniu (3); bryniur (2); brynian (2); brynivr (2); brynium (2); brynjur (2); Brynia (2); brynívr (2); brynean (2); brynivm (2); brynjum (2); briynvna (1); bryniꜳ (1); brynn (1); brioniona (1); (1); Bryniv (1); bryniom (1); brynionne (1); brynivna (1); brynnoni (1); brynív (1); Brynian (1); bryniunne (1); bryniv (1);
Comp.: gull- (1), hesta- (1), hest- (2), hests- (1), hringa- (22), spanga- (7)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer (cf. corr.); Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Björn Bjarnason 1905 43; Cederlöf 1969 [KLNM 14] 507; Falk 1914 175-179
Genre. (expected): romances [rom]: 24 (9); historical works [his]: 20 (14); contemporary sagas [bis]: 17 (6); religious works [rel]: 7 (22); legendary sagas [fas]: 7 (4); family sagas [isl]: 3 (10); legal works [jur]: 3 (8); learned works [div]: 2 (3); þættir [tot]: 1 (2); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (6);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net