borgar·maðr sb. m. [acc. ·mann; ·menn]
(cf. borgmaðr sb. m.) borgmaðr sb. m. [1]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) mand på forsvarsvold, medlem af mandskabet på borg ⫽ man on the ramparts, member of the garrison of a fortress
●●● Sverʀir konungr hafði latit gera borg i Biorgyn a berginu ... Veittu Eyiar-sceɢiar borgar-monnuᴍ iafnan at-socn
Sv 12537●●● [var. var þa mikit mann fall. af borgar monnum WolfAug 9 10 4°]
cf.Var þar tréborg vm staðinn. Settu þeir þar menn til at verja
1467-8 var. EgM(2001) 725 → Eg WolfAug 9 10 4° 40r17÷ þeso velldr þu Þorsteiɴ ... oc þer borgar-menn
Sv 11530÷ sakir þess at dyrnar aa hallini kongs dottur uoru opnar þa sia nockurrir borgar menn at meyiarnar leika med ôllu noktar
DínDr 3818÷ í því bili tóku borgarmenn at flýja ok gáfu upp borgina
KlmA 38514÷ Krumbak styrer fram dyrunum og giora þau mikinn mannskada borgarmaunnum
VSj 1036÷ uar risunum mikill suipter at dyrunum. en þo brytiudu þeir borgarmenn sem hrauide
VSj 10619÷ sáu menn, at 3 skip sigldu at landi voru öll stór ok svört fyrir borði. ... voru nú borgarmenn hugsjúkir um sinn hag
GHr 32028÷ drottning ... sende ... sijna barona og borgarmenn ath uita tijdende af *hernum
SigÞǫgl 19415
2) borger i by ⫽ citizen
●●● borgar mennener ętløþo at baɴa petro iɴgøngo í borgena aɴþekio
ClemCod645 5313●●● Einn ágetr borgar maðr er Stephanus var callaðr í athenis
Kgs 10230●●● Gingv þa borgarmenn dræingiliga vt
~ lat.viri de civitate
Vulg 2Reg 11,17 StjC 5152●●● borgarmenn Hiericho
~ lat.viri civitatis
Vulg 4Reg 2,19 StjC 60917●●● hann eggiar miok borgar menn bað þa uel ueria uigin
~ lat.oppidanos
7225 Rómv595(2010) 726●●● borgarmenn letu af ath sækia
~ lat.urbanis
MirMar1896 27a47 MarD634ˣ 74411÷ þa toko borgar-menn at iðraz synda sinna. ok fꜵstaðo ok scryddo sic har-clæðum. ok sꜵto í moldo
●HómNo¹⁵ 7324÷ En er borgarmenn como aptr meðr sigri. þa léto þeir kirkiu gera til dyrðar Mikaels engils í fialle þvi er norðmenn calla Monte Gargan
●HómNo³⁰ 13617÷ Viþ honom tóco aller borgar menn vel
ClemCod645 4314÷ er hann sa borgarmenn blota scurþgoð, þa
~ lat.civitatem
Vulg Act 17,16 Páll¹ 22117÷ borgarmenn urþu varir viþ, at þar var cominn heilagr domr ens helga Bartholomeus postola
Barth² 76627÷ borgar menn oc heraðs menn bæðe konor oc karllar
~ lat.ciues
JDamBarl 11333 BarlA 16537÷ Her eptir tok skirnn. allt stormenni. oc rikiss folk. oc aller borgar menn
Menota: 90vb20 BarlA 17238÷ a þeirri stunndu. stefndi hann til sin. ollum hofðingium ... oc riddarum borgar mannum
Menota: 92va5 BarlA 17531÷ En æf þu kœmr til kaupstaðar oc skaltu þar dvæliazt þa tac þer þar hærbærge sæm þu spyʀr spakaztan husbonnda oc vinsælaztan. bæðe við borgar mænn oc konongs mænn
Kgs 624÷ Gerþo borgarmenn þat raþ fire ser at senda boð Haralldi. bioðasc i valld hans. oc sva borgina
Mork 27024÷ eggiaðe þess borgar mennena. at þeir neitaðe þessom enom nyia konunge
Alex 114÷ er borgar menn spyria þessa fyrirætlan konungs. þa ...
Alex 183÷ borgar mennenir fengo flett af liðe hans þat hvalf er hann var vndir sialvr
Alex 876÷ Bliðkaðez oll borghen, oc mæðr fagnaðe rænna ut af staðenum mote honum æige at æins borgeisar oc borgarmænn, nema iamnvæl klærkar oc kænnemænn
~ lat.cives et indigenæ
4833 Thom¹ 4816÷ vard han heill allra meidinga, þeirra er ‹han› hafdi af þeim tekit borgarmonnum
Andr⁴ 40511÷ Iafnt þickir oss konvngr váʀ sem .i. borgar maðr hia honvm
Flóv¹ 14264÷ foro prestar Dagons oc aðrir borgarmenn til hofs
StjC 43530÷ barv borgarmenn i Hiervsalem rað sin saman i mot honvm
StjC 63537÷ æigi uar þa kapp milli borgar manna um met orðin eða forraðit
~ lat.inter ciuis
4828 Rómv595(2010) 4810÷ sva sem hann segir sialfr i pistola þeim, er hann ritar til Galathas borgarmanna
Páll²A 23931÷ Einn þar af borgarmonnum blindr ok fatækr. hann var alkvnnig[ ...]
Thom³G 54226÷ hað ok brigðsli allra borgarmanna
MarS 28411÷ Þat sa borgarmenn at nǫckvr nylvnda var með her Grickía
Huldaᴵ 11227÷ forv Væringiar til tals við borgarmenn. ok sǫgðv þeim líflat hǫfðingia síns
Huldaᴵ 1138÷ hinn sæli Petrus gekk inn laungu með pínslar vęttis krunu glaðr ok katr med eilifum borgar monnum
~÷ Borgar menn æptu i mot. so᷎gðuz alldri skylldo fyrir honum upp gefaz
ÓTᴵ 1141÷ Eptir þetta hof Saulus predicanar embætti af Ihesu Christo þar iDamasko til þess er borgar menn uilldo drepa hann
~÷ borgarmonnum uaru sinar skeinur einkannliga sem saraztar
Stj¹ 18735÷ hann baud borgarmonnum grid ef þeir uillde giallda skatt sem þeir voru skylldir
ÓTFlat 935÷ sidan bardizst hann vid borgarmenn ok georde til morg uiguel
ÓTFlat 937÷ Þersi er ‹fridr› madr ok hardligr; suo þikkir mer kongr vor hia honum, sem hann se borgar madr
Flóv² 18842÷ þeir Vidforull og Beralld geingu um borgina ok skemta ser finzt borgar monnum mikid vm þeirra vænleik
Rém 32930÷ enn er borgar menn siꜳ suo uęnnann riddara utan borgar hlaupa þeir til hlidsinns og luca upp
Hect 10015÷ predikaði hinn ungi Exuus sinum borgarmonnum guðs erendi ... borgarlyðrinn kallaði ...
Andr¹ˣ 32823÷ Einn bondi rikr af fyrr sogðum ⸢borgarmonnum [var. borgarlyð Andr²A 36717] atti son diofuloðan
~ lat.civibus
MirAndr 8341 Andr¹ˣ 32914÷ ‹hǫfðu á sínu skipi als kyns varning ok þann kaupeyri, sem borgarmǫnnum hentar vel› emend. Kirj 8922: AM 532 4° “D”
emend. KirjB 8922: AM 532 4°ˣ “D”÷ síðan veittu þeir atsókn til borgarinnar, en borgarmenn vǫrðu
Knýtl1741ˣ 4525÷ kvaddi Sörli föður sinn ok alla borgarmenn, áðr hann færi í burt
SǫrlaStˣ 4101÷ þottust borgarmenn eÿ vita huȯr vera munde. bar þa bratt ad, var konge sagt ad son hans væri heÿm komen
VSjy 3522÷ *bioda borgarmenn ath gefa honum kongs nafn
Þiðrᴵˣ 2111÷ borgar madur suarar. Alibrandur er allra kappa mestur
Þiðrᴵᴵˣ 34318÷ Nu spyrr þidrek kongur borgarmenn huart þeir wilia hafa hann ath kongi edur Sifka og sagdi sik ei flyia munu fyrer her Sifka. Enn aller borgarmenn svara þeir er wid eru ath þidreki kongi wilia þeir þióna
Þiðrᴵᴵˣ 35517÷ Enn þidrekur kongur og borgarmenn reka flottann og drepa margann mann, og so langt filgia þeir þeim ad ei minna lid er dreped aff skakmonnum ænn XV.C.
Þiðrᴵᴵˣ 36620
3) (om borger i himmelen ⫽ of a citizen of heaven)
●●● þar er vér erom gorfer iafningiar engla oc borgar-menn guðs
~ lat.cives
GregHom 110513 ●HómNo⁴ 4032●●● þessi fehirdzla er med gudí sialfum. heilogum monnum ok eínglum ok hímneskum borgar monnum
~÷ virðo englar borgar-menn guðs os ulennda (!) fra sinu samlage
~ lat.angeli cives Dei
GregHom 110441 ●HómNo⁴ 4013÷ at tala vm þenna fagra stað ... borgar menner (sic) sialfver varo himnesker englar
~ lat.quis illius ... ciuitatis
JDamBarl 10427 Menota: 80vb19 BarlA 15121÷ hin fremzta finnz hon meðal borgarmanna himnakongvngs
MarS 1827÷ með himneskvm borgarmønnvm skipvt
MarS 28912÷ borgarmenn himneskrar Jerusalem
MarE 54511
4) medborger ⫽ fellow-citizen
●●● Ræinlifi samtængir mann á himni. ok gerer borgarmann ængla
~ lat.concivem
9337 ●Alk619 9322●●● hon segir þegar sinvm borgarmonnvm
~ lat.civibus suis
Vulg Judic 14,17 StjC 41212÷ En þér þurfuð æigi at rǽðasc er guðs læitið ok seð borgar-menn yðra
~ lat.vestros concives videtis
GregHom 117121 ●HómNo¹⁷ 8314÷ þeir ho᷎fdu farít af hendi borgar manna sinna at sættaz vid Romuería. þuiat þeir ho᷎fdu reidi ꜳ þeim
Rómv226(2010) 19220÷ Engín skal sa mínn vín ędr borgar madr. er ek heyrir þinn luðr i moti þeyttan
~ lat.civis meus
24317 Rómv226(2010) 2432÷ Varir borgar menn. sækít mik æigi lengr med uapnum
~ lat.cives
31322 Rómv226(2010) 3136÷ þjer skolot eigi hræðaz, er þjer sjáit yðra borgarmenn
~ lat.vestros concives
GregHom 117121 Hóm624² 1528÷ Í uppriso lausnara vors kenndum vjer eingla hans borgarmenn vora
~ lat.concives nostros
GregHom 117349 Hóm624² 15340
cf. simplex maðr (1288)
Form.: borgarmenn (25); borgar menn (10); borgarmonnum (6); borgar-menn (5); borgar monnum (4); borgarmanna (3); borgar manna (2); borgar madr (2); borgar maðr (2); borgarmann (1); borgar madur (1); borgarmǫnnum (1); borgar mennena (1); borgar mennenir (1); borgarmænn (1); Borgar menn (1); borgar mænn (1); borgar mennener (1); borgar-monnuᴍ (1); borgarmonnvm (1); borgarmønnvm (1); borgar menner (1); borgar mannum (1); borgarmaunnum (1);
Comp.: innan- (3), sam- (6), þar- (3)
Gloss.: EJ _; ClV (borg); ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP pl.; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr _; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _;
Genre. (expected): religious works [rel]: 42 (20); romances [rom]: 14 (8); historical works [his]: 11 (13); legendary sagas [fas]: 6 (3); family sagas [isl]: 1 (9); learned works [div]: 0 (2); legal works [jur]: 0 (7); contemporary sagas [bis]: 0 (5); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2); charters [dip]: 0 (6);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net