ſꝩa ◌◌◌◌◌◌◌◌ ꝼrenꝺr þeır er epꞇír lıꝩa. aꞇ þeım ſe ı þꝩı ◌◌◌◌ mıkıll ſcaðe oc æꞇꞇar ſcarð eꝼ noccor eꝩıʀ ◌◌ ◌◌◌◌◌ ꝺꝛepenn ꝼẏrr oꝛ þeır-
rı æꞇꞇ. er bæðe eꝩır ꝩereꞇ ſpacr. oc ꝩıꞇr. oc moꝛgum eꝩır anſ ꝩıꞇ ◌◌ ſpęcꞇ aꞇ gagne oꝛðeꞇ oc eꝼ ſa eꝩır međ ꝼe ꝩereꞇ apꞇr bꝍꞇꞇr ꝼrenꝺom þa ſcal þꝩılıcra boꞇa beıðaz ꝼırır ínn eímſca ◌◌◌ ꝼẏrr ◌◌◌◌ ꞇæcnar ꝼírí ínn ꝩıꞇra eða ellıgar ſcal æꝼna međ mannꝺꝛape. n þegar guð ſer ſlıka mıſ-
ꝺꝍmeng goꝛꝩa með uraðe rangre aſꝩn. þa ſnẏr ann ◌◌◌◌ oıaꝼnaðe apꞇr a ſíalꝩa þa. er ranga oc uıaꝼna doma eꝼıa u ꝼır͛ anꝺꝩærđu. þꝩı aꞇ þegar er ınn eímſkı ınn agıarne ſer þaꞇ aꞇ ann er ꝩæl ꝩırðꝛ ◌◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌ með ſpꝍcꞇ ſína er ęím-
ſca anſ oc agırnd ſnuıꞇ onom ꞇıl ſꝍmꝺar oc uaꝼſ þa gerer ann ſꝩa ſem naꞇura er ſıðꝩenıa allra eımſcra manna ꝼalla þꝩı meír ꝼram ꝩıðꝛ koma ı þꝩı ꝼl◌◌◌◌◌ ◌◌◌
ðe nıðꝛ með ſınnı agırnꝺ. n þegar er þaꞇ læſ ꞇıl ꝼræg◌◌◌ ◌◌ ſꝍmꝺar aꝼ alþꝩðu er ılla er ◌◌ ◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌ aꞇa. þa nemr annaʀ ınn ◌◌◌◌◌ þꝩı neſt ꝩærr ępꞇır oðꝛum. ꞇıl þærſ er þaꞇ læſ unnꝺır almennılega ſıðꝩeníu. aꞇ ſa eínn þẏckır ꝩæl ꝩera er a-
gıarn er noccoꞇ ma með rongu aꝼ annarꜱ aꝼ annarſ ſꝍmꝺ ꝺꝛega ꞇıl ſınſ ◌◌◌◌◌◌ Þꝩı neſt bẏr ꝩærr ꝩıđ annan með ◌◌◌◌◌◌ ſnẏz ſu ıllzka apꞇr a ſıalꝩa þa ◌◌ ◌◌◌ ſcamſẏnılegre ıllzku oꝩo þou rangẏn-
dı u ꝼırır annꝺꝩærðu. þꝩı aꞇ ꝩærr þeírra bẏr um ſıðır ı annarſ oꝼðı. an-
naꞇ ꝩarꞇ međ aꝩærka. eða oðꝛum u-
ıaꝼnaðe. ꝼalla ſꝩa nıðꝛ allaʀ ꝼoꝛnaʀ loglegar ſæꞇnıngar. n þo beıðaƶꞇ allır þærſ aꞇ konongaʀ ſtoꝛoꝼðıngı-
ar ſculı ◌◌◌◌◌ logum mıoc með ◌◌◌◌ en ęngı aꝼ alþẏðunnı ꝩıll aꝩa log ꝩıð annan ꝩıll ꝩærr langꞇ ıꝩır◌◌◌
ga þaꞇꞇ er ꝼírír anꝺꝩærðu ꝩar ꞇıl ko-
menn. n þegar er allar loglegaʀ ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ ero nıðꝛ ꝼallnar ◌◌ ◌◌◌◌◌ reꝼ-
ſíngaʀ. en ulog ıllƶkur ◌◌◌◌ ◌ ◌◌◌◌ ◌◌ þaꞇ ꝩerðꝛ algangſe ſꝩa aꞇ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌ þa leıꞇar ann þeírrar ◌◌ꝼnꝺar er ◌◌◌ allra ꞇake. ſꝩa ſem aꝼ gærðırnar ◌◌◌◌ Ða kaſtar ann aꞇre ꝼeanꝺſcap nıðꝛ mıllı þeırra oꝼðıngıa ◌◌ ◌◌◌◌◌ þaꞇ ◌◌◌◌ ero ſæꞇꞇír. ar kann oc uaran aꞇ ꝼẏlgıa eꝼ eıgı ꝩíll ꝩæl ꞇaka þęır aꞇ ◌◌◌◌◌ ſınn ı mıllı. oc ꝼınnr ꝩærʀ ſok ı annarſ rıkı. ꞇıl þærſ er þeír deıla með mann-
ꝺrapom oꝛoſtom. n þegaʀ þaꞇ ꞇæcr aꞇ ꝼẏlgıazk. oc dꝛeıꝩazk ıꝼır alla þa er rı-
kıꞇ bẏıa. oaran. manndꝛopen oꝛoſtoꝛ. þa er þaꞇ rıkı komeꞇ aꞇ auðn. þroꞇom eꝼ ſu æꝩe ſtennꝺꝛ nokoꝛa ſtunnd. eꝼ noc-
koꞇ eꝼır gæꞇꞇ ꝩereꞇ eđa allꝺeꞇ aꝼ log-
um eða ꝺugannꝺe ſıðum um þær ſtun-
ꝺır er ꝼẏrr ꝩaro ꞇalꝺar. þa ꞇẏnıƶ nu goꝛr-
ſamlega þegar ſlık ◌◌◌ kꝍmr ſem nu rꝍðdum ꝩer um. þꝩı aꞇ ı oꝛoſtom ꞇẏnaƶꞇ ínír ◌◌◌◌◌ mennerner ◌◌ ınır ꝩılıaſto. oc þeır ◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌◌◌ ran allƶkẏnſ ◌◌◌◌◌◌ ſa er þa ◌◌◌◌◌ aꞇ ꝩerða ꞇaka ꝼearluꞇına ꝼra þeım er ꝼẏrr aꞇꞇo. oc ◌◌◌ reꞇꞇo oꝼðu ꝼengeꞇ eꝼır ſa eʀ ælꝺꝛ ◌◌ aꝼ aðꝛum grıpa ◌◌◌ ráne. eða ſtulꝺ Oc ◌◌◌◌◌ ſlıc æꝩe kꝍmr ıꝩır eıꞇꞇ ꝩærꞇ ◌◌◌◌. þa eꝩır þaꞇ lanꝺ ꞇꝩnꞇ ꝩarꞇ ꞇꝩeg-
gıa goðom ſıðum. ꝺuganꝺe mannum. ꝼe ꝼręlſı. oc allre gꝍzko ſꝩa lengı ſem guð ꝩıll aꞇ ſa barꝺage ſtannꝺe. en ann gerer þaꞇ epꞇır ſınnı mıſcu̅n. þꝩı aꞇ ann a koſt ◌◌ ꝼrıalſa þaꞇ lanꝺ. þegar anum þꝩc-
kı ꝼolkeꞇ ẏrıꞇ barꞇ ꝼírír ſínar ſẏnnꝺır. u maꞇꞇ þu æꞇla eꝼ þaꞇ lanꝺ ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ með guðſ mıſcunn. kann aꞇ coma unnꝺır eın-
ꝩallꝺz konong ſıðan. ꝩoꝛſu ſıðgoꞇꞇ ꝼolk. ◌◌◌ nẏꞇſamlegꞇ rıkı þaꞇ man þa ꝩęra ınaʀ neſto ſtunnꝺır æpꞇır ſlıkan oroa ſem nu ꝩar um rꝍꞇꞇ. þar ſem ꝼẏrr ꝩar ſkıpꞇ rıkınu. ollu ꝼolkeno unnꝺır blanꝺaðan ſıðaꝼıolꝺa. aſtunꝺan magra oꝼðíngıa. oc leıꞇaðe ꝩıðꝛ þaꞇ ꝩærʀ aꞇ nema. moꞇ aðꝛum ſnua ꝩelar. ſꝩık uꝺẏleık. allƶkẏnſ ıllƶkur fılıꝩſ ᴀꝺ paꞇʀem. Þæꞇꞇa er ꝩıſt auðſẏnꞇ aꞇ eꝼ þeer aller ogæ-
ꝩo aꞇburðır koma ◌ eıꞇꞇꝩærꞇ rıkı. þa ꞇẏnıƶ þaꞇ aꞇ ꝩıſu eꝼ nokoꝛa rıð ſꞇenꝺꝛ ſu æꝩe. ɴ ◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌ er þærſ ◌◌◌ ◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌◌ ◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌◌ ogæꝩa ◌◌◌ aꝼ ◌◌◌◌◌◌ aðꝛ ◌◌ lẏkızꞇ ꝩerꝩeꞇ-
na. er ſlıkır aꞇburðır kunnu aꞇ ꝩerđa. Ðaꞇ er mer nu ſẏnꞇ eꝼ međ ◌◌◌◌◌◌ ugæꝩo ꞇẏnaz ſıðır eða log ı eınu◌◌◌◌◌◌ rıkı ſem nu aꝩıđ þer rꝍꞇꞇ. þo aꞇ guð ꝩılı ꝼrælſa þaꞇ um ſıðır aꝼ uꝼrıðı bardaga. ſnuı þꝩı unnꝺır eínn oꝼðıngıa. æpꞇır ſlıka óꝛó. þa man þo ꝼolkeꞇ allꞇ þaꞇ ſem þa lıꝩır ępꞇır uouæſcꞇ ſıðlauſt man ꝩıſt þurꝩa ſꝩa ſem þer ◌◌◌◌◌◌ ꝼẏrr ꝩarꞇꞇꝩeıa goðꝛa kennınga. þo ſtunꝺ◌◌ ◌◌◌◌ arðꝛa reꝼſın-
ga. Oc þo man ſa er ꞇæcr ꝩıðꝛ þꝩı rıkı þurꝼa langa ſtunð. ◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌. ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌ en þaꞇ rıkı kome ı ſama ſtað er ꝼẏrr ꝩar. þo aꞇ ann ſe mıok ꝩıꞇr ſıalꝼr eꝼ þaꞇ aꝼðe
sva ◌◌◌◌◌◌◌◌ frendrþeir er eptír livaat þeim se i þvi ◌◌◌◌ mikill scaðe oc ættar acarðok ef noccor hevir ◌◌ ◌◌◌◌◌ drepenn fyrr or þeir-
ri ætter bæðe hevir veret spacroc vitroc morghum hevir hans vit ◌◌ spęct at gaghne orðetoc ef sa hevir með fe veret aptr bøttr frendomþa scal þvilicra bota beiðaz firir hínnheímsca ◌◌◌ fyrr ◌◌◌◌ tæcnar fírí hínn vitraeða ellighar scal hæfna með manndrapeEn þeghar guð ser slika mis-
dømeng gorva með uraðe ok rangre asvnþa snyr hann ◌◌◌◌ oiafnaðe aptr a síalva þaer ranga oc uiafna doma hefia upp firer andværðuþvi at þeghar er hinn heímski ok hinn agiarne ser þatat hann er væl virðr◌◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌ með spøct sínaok er heím-
sca hans oc agirnd snuit honom til sømdar oc upphafsþa gerer hann sva sem natura er ok siðvenia allra heimscra mannaok falla þvi meír fram viðr ok koma i þvi fl◌◌◌◌◌ ◌◌◌
ðe niðr með sinni agirndEn þeghar er þat læggs til frægh◌◌◌ ◌◌ sǿmdar af alþvðuer illa er ◌◌ ◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌ hataþa nemr annar ok hinn ◌◌◌◌◌ ok þvi nest hværr eptir oðrumtil þærs er þat læggs unndir almennilegha siðveníuat sa eínn þyckir væl veraer a-
giarn er ok noccot ma með rongu af annars af annars sømd dregha til sins ◌◌◌◌◌◌Þvi nest byr hværr við annan með ◌◌◌◌◌◌ok snyz su illzka aptr a sialva þa◌◌ ◌◌◌ scamsynileghre illzku hovo þou rangyn-
di upp firir anndværðuþvi at hværr þeírra byr um siðir i annars hofðian-
nat hvart með aværkaeða oðrum u-
iafnaðeok falla sva niðr allar fornar ok loghleghar sætningarEn þo beiðazt allir þærsat konongar ok storhofðingi-
ar sculi ◌◌◌◌◌ loghum mioc með ◌◌◌◌en engi af alþyðunni vill hava logh við annanok vill hværr langht ivir◌◌◌
gha þatter fírír andværðu var til ko-
mennEn þeghar er allar loghleghar ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ ero niðr fallnar ◌◌ ◌◌◌◌◌ ref-
síngaren ulogh ok illzkur ◌◌◌◌ ◌ ◌◌◌◌◌◌ þat verðr alganghsesva at ◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌þa leitar hann þeírrar ◌◌hefndarer ◌◌◌ allra takesva sem af gærðirnar ◌◌◌◌Ða kastar hann hatre ok feandscap niðr milli þeirra hofðingia◌◌ ◌◌◌◌◌ þat ◌◌◌◌ ero sættírÞar kann oc uaran at fylghiaef eighi víll vælok taka þeir at ◌◌◌◌◌ sinn i millioc finnr hværr sok i annars rikitil þærs er þeír deila með mann-
drapom ok orostomEn þeghar þat tæcr at fylghiazkoc dreivazk ifir alla þaer ri-
kit byggiaoaranok manndropen ok orostorþa er þat riki komet at auðnok þrotomef su æve stenndr nokora stunndok ef noc-
kot hefir gætt veret eða halldet af logh-
um eða dughannde siðum um þær stun-
direr fyrr varo taldarþa tyniz nu gorr-
samleghaþeghar slik ◌◌◌ kømrsem nu røðdum ver umþvi at i orostom tynazt hínír ◌◌◌◌◌ mennerner ◌◌ hinir viliastooc þeir ◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌ ok ran ok allzkyns ◌◌◌◌◌◌sa er þa ◌◌◌◌◌ at verðataka fearlutina fra þeimer fyrr attooc ◌◌◌ retto hofðu fengetok hefir saer hældr ◌◌ af aðrum gripa ◌◌◌ ráneeða stuldOc ◌◌◌◌◌ slic æve kømr ivir eitt hvært ◌◌◌◌þa hevir þat land tvnt hvart tveg-
gia goðom siðumok dughande mannumfe ok frelsioc allre gøzkosva lengi sem guð villat sa bardaghe stanndeen hann gerer þat eptir sinni miscunnþvi at hann a kost ◌◌ frialsa þat landþeghar hanum þvc-
ki folket yrit bart fírír sínar synndirNu matt þu ætlaef þat land ◌◌◌◌◌◌◌◌◌ með guðs miscunnok kann at coma unndir ein-
valldz konong siðanhvorsu siðgott folk◌◌◌ nytsamleght riki þat man þa vera hinar nesto stunndir æptir slikan oroasem nu var um røttþar sem fyrr var skipt rikinuok ollu folkeno unndir blandaðan siðafioldaok astundan maghra hofðíngiaoc leitaðe viðr þat hværrat nemaok mot aðrum snua velarok svikudyleikok allzkyns illzkurfilivs ad patremÞætta er vist auðsyntat ef þesser aller ogæ-
vo atburðir koma ◌ eitthvært rikiþa tyniz þat at visuef nokora rið stendr su æveEn ◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌ ◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌ok er þærs ◌◌◌ ◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌ ◌◌◌ ◌◌ ◌◌◌◌◌◌◌◌ ogæva ◌◌◌ af ◌◌◌◌◌◌aðr ◌◌ lykizthvervet-
naer slikir atburðir kunnu at verðaÐat er mer nu ok syntef með ◌◌◌◌◌◌ ugævo tynaz siðir eða logh i einu◌◌◌◌◌◌ rikisem nu havið þer røttþo at guð vili frælsa þat um siðir af ufriði ok bardaghaok snui þvi unndir eínn hofðingiaæptir slika óróþa man þo folket alltþat sem þa livir eptir uhouæsct ok siðlaustok man vist þurvasva sem þer ◌◌◌◌◌◌ fyrrhvarttveggia goðra kenningaok þo stund◌◌ ◌◌◌◌ harðra refsin-
gaOc þo man sa er tæcr viðr þvi rikiþurfa langa stundok ◌◌◌◌◌◌ ◌◌◌◌◌ok ◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌ en þat riki kome i sama staðer fyrr varþo at hann se miok vitr sialfref þat hafðe
svá heimskir frǽndrþeir er eptír lifaat þeim sé í því gǫrr mikill skaði ok ættarskarðOk ef nǫkkurr hefir sá verit drepinn fyrr or þeir-
ri ǽtter bǽði hefir verit spakrok vitrok mǫrgum hefir hans vit ok spekt at gagni orðitok ef sá hefir með fé verit aptr bǿttr frǽndumþá skal þvílíkra bóta beiðask fyrir hinnheimska sem fyrr váru teknar fyrir hinn vitraeða elligar skal hefna með manndrápiEn þegar guð sér slíka mis-
dǿming gǫrva með úráði ok rangri ásýnþá snýr hann þeim újafnaði aptr á sjálfa þáer ranga ok újafna dóma hefja upp fyrir ǫndverðuþvíat þegar er hinn heimski ok hinn ágjarni sér þatat hann er vel virðrbetr en hinn vitri með spekt sínaok er heim-
ska hans ok ágirnd snúit honum til sǿmdar ok upphafsþá gǫrir hann svá sem náttúra er ok siðvenja allra heimskra mannaok falla því meir fram viðr ok koma í því fleiri sta
ði niðr með sinni ágirndEn þegar er þat leggsk til frǽgðar ok sǿmdar af alþýðuer illa er ok allir ǽtti at hataþá nemr annarr ok hinn þriði ok því nǽst hverr eptir ǫðrumtil þess er þat leggsk undir almenniliga siðvenjuat sá einn þykkir vel veraer á-
gjarn er ok nǫkkut má með rǫngu af annars af annars sǿmd draga til síns hlutarÞví nǽst býr hverr við annan með ágirndok snýsk sú illska aptr á sjálfa þáer með skamsýniligri illsku hófu þau rangen-
di upp fyrir ǫndverðuþvíat hverr þeirra býr um síðir í annars hǫfðian-
nathvárt með áverkaeða ǫðrum ú-
jafnaðiok falla svá niðr allar fornar ok lǫgligar setningarEn þó beiðask allir þessat konungar ok stórhǫfðingj-
ar skuli þyrma lǫgum mjǫk með vǽgðen engi af alþýðunni vill hafa lǫg við annanok vill hverr langt yfirsti
ga þater fyrir ǫndverðu var til ko-
minnEn þegar er allar lǫgligar setningar eru niðrfallnar oc réttar ref-
singaren úlǫg ok illskur koma í staðok þat verðr algangsisvá at guði leiðiskþá leitar hann þeirrar hefndarer til allra takisvá sem afgerðirnar tókuÞá kastar hann hatri ok fjándskap niðr milli þeirra hǫfðingjaer fyrir þat ríki eru settirÞar kann ok úáran at fylgjaef eigi víll velok taka þeir at þrǽta sinn í milliok finnr hverr sǫk í annars ríkitil þess er þeir deila með mann-
drápum ok orrostumEn þegar þat tekr at fylgjaskok dreifask yfir alla þáer rí-
kit byggjaúáranok manndrápin ok orrosturþá er þat ríki komit at auðnok þrotumef sú ǽfi stendr nǫkkura stundok ef nǫk-
kut hefir gǽtt verit eða haldit af lǫg-
um eða dugandi siðum um þǽr stun-
direr fyrr váru taldarþá týnisk nú gǫr-
samligaþegar slík ǽfi kømrsem nú rǿddum vér umþvíat í orrostum týnask hinir beztu menninir ok hinir viljastuok þeir sem kynbeztir eruEn úáran ok rán ok allskyns úfriðrsá er þá kann at verðataka fjárhlutina frá þeimer fyrr áttuok með réttu hǫfðu fengitok hefir sáer heldr má af ǫðrum gripa með ránieða stuldOk þegar slik ǽfi kømr yfir eitthvert landþá hefir þat land týnt hvárttveg-
gja góðum siðumok dugandi mǫnnumfé ok frelsiok allri gǿzkusvá lengi sem guð villat sá bardagi standien hann gǫrir þat eptir sinni miskunnþvíat hann á kost at frjálsa þat landþegar honum þyk-
ki fólkit yfrit bart fyrir sínar syndirNú matt þú ǽtlaef þat land frjálsisk með guðs miskunnok kann at koma undir ein-
valdskonung síðanhversu siðgott fólkeða nytsamligt ríki þat mun þá vera hinar nǽstu stundir eptir slíkan úróasem nú var um rǿttþar sem fyrr var skipt ríkinuok ǫllu fólkinu undir blandaðan siðafjǫldaok ástundan magra hǫfðingjaok leitaði viðr þat hverrat nemaok mót ǫðrum snúa vélarok svikúdyggleikok allskyns illskurFilius ad PatremÞetta er víst auðsýntat ef þessir allir úgǽ-
fu atburðir koma í eitthvert ríkiþá týnisk þat at vísuef nǫkkura hríð stendr sú ǽfien þó munu víst dǿmi til vera slíkra atburðaok er þess vís vánat mikit ilt ok margfǫld úgǽfa mun af standaaðr en lúkiskhvervet-
naer slíkir atburðir kunnu at verðaÞat er mér nú ok sýntef með slíkri úgǽfu týnask siðir eða lǫg í einuhverju ríkisem nú hafið þér rǿttþóat guð vili frjálsa þat um síðir af úfriði ok bardagaok snúi því undir einn hǫfðingjaeptir slíka úróþá mun þó fólkit altþat sem þá lifir eptir úhǿveskt ok siðlaustok mun víst þurfasvá sem þér sǫgðuð fyrrhvárttveggja góðra kenningaok þó stundum mjǫk harðra refsin-
gaOk þó mun sá er tekr viðr því ríkiþurfa langa stundok mikinn kraptok harðhendiaðr en þat ríki komi í sama staðer fyrr varþóat hann sé mjǫk vitr sjálfref þat hafði
