Lbs fragm 82: 1ra¹-1vb⁴² — Óláfs saga helga (in Heimskringla)

hǫfðu skipin ekki þannug fram lagt sem til var skipatþá varð ekki af atróðrinumok kǫnnuðu þeir Knútr konungr lið sitt ok tóku þá at skipa liðinu ok bjoggusk umEn er þeir hǫfðu skilizk ok sér fór hvárr flotinnþá kǫnnuðu konungar lið sitt ok funduat þeir hǫfðu ekki mannspell fengitÞat sá þeir okef þeir biði þar þesser Knútr konungr hefði búit allan her þanner hann hafðiok legði síðan at þeimat liðsmunr var svá mikillat lítil ván varat þeir myndi sigrasken auðvitatef orrosta tœkiskat þar myndi verða it mesta mannfallNú var þat ráð tekit at róa liðinu ǫllu austr með landiEn er þeir sáat flotinn Knúts konungs fór ekki eptir þeimþá reistu þeir viður ok settu upp segl sínÓttarr svarti rœðir um fund þenna í þeiri drápu er hann orti um Knút inn ríkaSvíum hnekkðir þúsøkkvasiklingr ǫren miklaylgrþar 's  en helgaulfs beitu fekkheitirHélt uþar 's hrafn né svaltahvatráðr est þúláðiógnar stafrfyr jǫfrumýgrtveimrvið kyn beimaÞórðr skáld Sjárekssonr orti erfidrápu um Óláf konung inn helgasú er kǫlluð Róðadrápaok er þar getit þessa fundarÁtti Egða dróttinnleifrþrimu stálavið ágætan Jótaǫðlingþann 's klýfr hringaSkaut nær skarpt at mótiSknunga gramr hnumSveins vas a sonr at reynaslærÞaut ulfr of hræviRáðagerðir Óláfs konungs ok Ǫnundar konungs Óláfr konungr ok Ǫnundr konungr sigldu austr fyrir veldi Svíakonungsok at aptni dags lǫgðu þeir at landiþar er heitir BarvíkLágu konungar þar um nóttinaEn þat fannsk á um Svíaat þeim var þá títt heim at faraVar þat mikill hluti Svía hersat sigldi um nóttina austr með landiok létta þeir eigi fyrr sinni ferð en hverr kom til síns heimilisEn er Ǫnundr konungr varð þessa varr ok þá lýsti af degiþá lét hann blása til húsþingsGekk þá allt lið á landok var sett þingǪnundr konungr tók til málsSvá ersegir hannsem þérÓláfr konungrvituðat vér hǫfum í sumar farit allir saman ok herjat víða um DanmǫrkHǫfum vér fengit fé mikiten ekki af lǫndumEk hefi haft í sumar hálft fjórða hundrað skipaen nú er eigi meirr eptir en skipaNú lízk mér svá sem vér mynim vinna ekki til sœmðar með eigi meira her en nú hǫfum vérþó at þér hafið skipasem þér hafið í sumar haftNú þykki mér þat sýnligast at fara aptr í ríki mittok er gott heilum vagni heim at akaVér hǫfum aflat í ferð þessien ekki látitNú vil ekÓláfr mágrbjóða yðrat þér farið með mérok verum í vetr allir ásamtTakið slíkt af mínu ríki sem þér fáið yðr vel halditok þat liðsem yðr fylgirGerum þáer vár kømrslíkt ráð sem oss sýniskEn ef þér vilið heldr þann kost at hafa land várt til yfirferðarþá skal þat heimiltok vilið þér fara landveg í ríki yðart í NóregÓláfr konungr þakkaði Ǫnundi konungi vinsamlig boðer hann hafði veitt honumEn þóef ek skal ráðasegir hannþá mun annat ráð tekitok munum vér halda saman her þessumer nú er eptirHafða ek fyrst í sumaráðr ek fór ór Nóregihálft fjórða hundrað skipaen er ek fór ór landiþá valða ek ór her þeim ǫllum þat liðer mér þótti baztSkipaða ek þessa skipaer nú hefi ekNú lízk mér ok svá um yðart lið sem þat myni hafa á brot hlaupiter dáðlausast var ok verst fylgð íen ek sé hér alla hǫfðingja yðra ok hirðstjóraok veit ekat þat lið er allt betra til vápnser hirðliðit erHǫfum vér enn mikinn her ok skipakost svá góðanat vér megum vel liggja úti á skipum í allan vetrsvá sem konungar hafa fyrr gǫrtEn Knútr konungr mun litla hríð liggja í Ánni helguþví at þar er engi hǫfn skipafjǫlda þeimer hann hefirMun hann fara austr eptir ossÞá skulum vér fara undanok mun oss þá brátt lið dragaskEn ef hann snýr aptr þangatsem hafnir þær eruer hann má liggja flota sínumþá mun þar vera engum mun síðr en hér mart lið heimfústVænti ekat vér hafim svá um búit í sumarat þorparinn vitihvat hann skal vinnabæði á Skáni ok á SjólandiMun herr Knúts konungs dreifask brátt víðs vegarok veit þá eigihverjum sigrs er auðitHǫfum fyrst njósnir afhvert ráð hann tekrLauk Óláfr konungr svá máli sínuat allir menn gerðu góðan róm atok var þat ráðs tekitsem hann vildi vera látaVáru þá njósnir gǫrvar til liðs Knúts konungsen þeir lágu þar báðir konungarKnútr konungr sá þatat Noregskonungr ok Svíakonungr heldu Frá Knúti konungi liði sínu austr fyrir landitGerði hann þegar lið á land uppok Ulfi jarli lét menn sína ríða it øfra dag ok nóttsvá sem lið konunga fór it ýtraFóru þá aðrir njósnarmenn framer aðrir fóru aptrVissi Knútr konungr á hverjum degi tíðendi frá ferð þeiraVáru njósnarmenn í her þeira konungaEn er hann spurðiat mikill hluti liðs var frá þeim farinnþá helt hann sínum her aptr til Sjálands ok lagðisk í Eyrarsund með allan herinnLá sumt liðit við Sjálanden sumt við SkániKnútr konungr reið upp til Hróiskeldu dag inn næsta fyrir Mikjálsmessu ok með honum sveit mikil mannaEn þar hafði gǫrt veizlu í móti honum Úlfr jarlmágr hansVeitti jarl allkappsamliga ok var allkátrKonungr var fámálugr ok heldr ófrýnnJarl orti orða á hann ok leitaði þeira málsendaer hann vættiat konungi myndi bezt þykkjaKonungr svarar fáÞá spurði jarlef hann vildi leika at skáktafliHann játti þvíTóku þeir þá skáktaflit ok lékuÚlfr jarl var maðr skjótorðr ok óvæginnbæði í orðum ok í ǫllum ǫðrum hlutum ok inn mesti framkvæmdarmaðr um ríkisitt ok hermaðr mikillok er saga mikil frá honum sǫgðÚlfr jarl var maðr ríkastr í Danmǫrkuþegar er konunginn líddiSystir Úlfs jarls var Gyðaer átti Guðini jarl Úlfnaðrssonrok váru synir þeira Haraldr EnglakonungrTósti jarlValþjófr jarlMǫrukári jarlSveinn jarlGyða dóttir þeiraer átti Eatvarðr inn góði EnglakonungrVíg Ulfs jarls En er þeir léku at skáktafliKnútr konungr ok Úlfr jarlþá lék konungr fingrbrjót mikinnÞá skækði jarl af honum riddaraKonungr bar aptr tafl hans ok segirat hann skyldi annat leikaJarl reiddisk ok skaut niðr taflborðinustóð upp ok gekk í brotKonungr mæltiRennr þú núÚlfr inn ragiJarl snøri aptr við dyrrin ok mæltiLengra myndir þú renna í Ánni helguef þú kvæmir því viðKallaðir þú eigi þá Úlf inn ragaer ek lagða til at hjálpa þérer Svíar bǫrðu yðr sem hundaGekk jarl þá út ok fór til svefnsLitlu síðar gekk konungr at sofaEptir um morguninnþá er konungr klæddiskþá mælti hann við skósvein sinnGakk tusegir hanntil Úlfs jarls ok drep hannSveinninn gekk ok var á brot um hríðok kom aptrÞá mælti konungrDrapt u jarlHann svararEigi drap ek hannþví at hann var genginn til Lúcíús-kirkjuMaðr hét Ívarr hvítinorrœnn at kyniHann var þá hirðmaðr Knúts konungs ok herbergismaðr hansKonungr mælti til ÍvarsGakk tu ok drep jarlÍvarr gekk til kirkju ok innar í kórinnok lagði þar sverði í gǫgnum jarlFekk þar Úlfr jarl banaÍvarr gekk til konungs ok hafði sverðit blóðugt í hendiKonungr spurðiDrapt u nú jarlÍvarr svararNú drap ek hannVel gerðir þú þákvað hannEn eptirþá er jarl var drepinnlétu munkar læsa kirkjuÞá var þat sagt konungiHann sendi mann til munkabað þá láta upp kirkju ok syngja tíðirÞeir gerðu sem konungr bauðEn er konungr kom til kirkjuþá skeytti hann jarðir miklar til kirkjusvá at þat er herað mikitok hófsk sá staðr mikit síðanAf því hafa þær jarðir þar til legit síðanKnútr konungr reið síðan út til skipa sinna ok var þar lengi um haustit með allmikinn herÞá er Óláfr konungr ok Ǫnundr konungr Frá Óláfi konungi ok Svíumspurðiat Knútr konungr hafði haldit til Eyrarsunds ok hann lá þar með her sinnþá áttu þeir konungar húsþingTalaði Óláfr konungr ok segirat þetta hafði farit at getu hansat Knútr konungr hafði eigi lengi verit í Ánni helguVætti ek núat fleira skal fara eptir getu minni um viðrskipti várHefir hann nú lítit fjǫlmenni hjá þvísem hann hafði í sumaren hann mun minna hafa síðarþví at eigi er þeim óleiðara en oss at liggja úti á skipum í haust síðanok mun oss sigrs auðitef oss skortir eigi þrá ok tilræðiHefir svá farit í sumarat vér hǫfum haft lið minnaen þeir hafa látit fyrir oss bæði menn ok féÞá tóku Svíar at talasegjaat þat var ekki ráð at bíða þar vetrar ok frøraþótt Norðmenn eggi þessVitu þeir ógǫrlahver íslǫg kunnu hér at verðaok frýss haf allt optliga á vetrumViljum vér fara heim ok vera hér ekki lengrGerðu þá Svíar kurr mikinnok mælti hverr í orðastað annarsVar þat af raðitat Ǫnundr konungr ferr þá í brot með allt sitt liðen Óláfr konungr var þá enn eptirFrá Agli ok Tófa En er Óláfr konungr lá þarþá átti hann opt tal ok ráðagørð við lið sittÞat var eina nóttat þeir áttu vǫrð at halda af konungs skipi Egill Hallsson ok sá maðrer hét Tófi ValgautssonHann var kynjaðr af Vestra Gautlandiættstórr maðrEn er þeir sátu á verðinumþá heyrðu þeir grát ok veinan þar tiler sat í bǫndum hernumit liðVar þat bundit um nætr á landi uppiTófi segirat honum þótti illt at heyra á gaulan þeiraok bað Egilat þeir fœri til at leysa fólkit ok láta brot hlaupaÞeir gerðu þetta sama ráðfóru til ok skáru bǫndin ok hleyptu á brot fólki því ǫlluok varð þat verk allóvinsæltKonungr var ok svá reiðrat þeim helt við váða sjálfanOk síðaner Egill var sjúkrþá var þat lengiat konungr vildi eigi koma at sjá hannat margir menn báðu hannIðraðisk Egill þá mjǫker hann hafði svá gǫrtat konungi þótti illaok bað af sér reiðiVeitti konungr honum þat um síðirÓláfr konungr lagði hendr sínar yfir síðu Egilsþar er verkrinn lá undirok sǫng bœnir sínaren jafnskjótt tók ór verk allanEptir þat batnaði AgliEn Tófi kom sér síðan í sættSvá er sagtat hann skyldi þat til vinna at koma á fund Óláfs konungs feðr sínumValgautr var maðr hundheiðinnok fekk hann kristni af orðum konungs ok andaðiskþegar er hann var skírðrsvikræði við Óláf konung En er Óláfr konungr átti tal við lið sittþá leitaði hann ráða við hǫfðingjahvert þeir skyldu upp takaEn þat kom lítt ásamt með mǫnnumKallaði þat annarr óráðer ǫðrum þótti vænligtok válkuðu þeir mjǫk lengi ráðin fyrir sérNjósnarmenn Knúts konungs váru jafnan í her þeiraok kómu sér í tal við marga mennok hǫfðu þeir fram féboð ok vináttumál af hendi Knúts konungsen þar létu margir eptir leiðaskok seldu þar til trú sínaat þeir skyldi gerask menn Knúts konungs ok halda landi honum til handaef hann kvæmi í NóregUrðu