AM 305 fol: 1ra¹-76rb¹⁹ — Landslög & réttarbætr

er hæꝼ͛ bꝛeꝼ þætt sem agnus n̅gꝛ skrꝼaðe till alra noꝛeghs ma̅na v̅ skipan loghbkr  vm græinir hennar sua vattande sem her ſæg͛ nu  AG V S með guðs miſku̅n noꝛegs kn̅gr son hakonar kn̅gs sunar ſunar Suærris kg̅s Sænder Jone ærchibp̅i oc allum aðrum guðs vinum oc sinu̅ ínoꝛegs kng̅s riki Qvæðíu guðs oc sína er vituð at hínír skilrikaſto m̅ i noꝛeghe haꝼa iðulegha getið ꝼirir os at þer haꝼeð spurt at v͛ haꝼu̅ lut i aat at bta nokot vm ꝼleſtar loghbkr j landeno  beðet os at yður bok ſkuldi þꝛ̅a vmbota æighí luttlaus v͛a n þer ſkulut vita at os baʀ aðꝛ væll ꝼir͛ at sea en æinkanlegha nu bæƶt e͛ þer tryſtið ſua mikit a vara ꝼoꝛſio at þer dmdot alla j vara skipan þʼ aꝼ at taka  þætt við at ſætia ſem os þotte bæƶt bera m; hi̅na bæƶſtu ma̅na raðe Oc þui haꝼu̅ v͛ nu vm riðir iðulegha ſkoððat hana oc lítƶ os sem all viða mætte m; ꝼærrom oꝛðo̅ ꝼullan oꝛſkurð gera þær ſe̅ hon talar aðꝛ gyſi langht n ſumu̅ ſtaðum þyrꝼti hon sanlegha tillaghu þær sem hon var huærghi lioſare en margher þurꝼtu þ͛r ſem ꝼakunighir voꝛo v þo at v͛ ke̅nem os miok ꝼakunigha till slíkra ſtoꝛræða þa haꝼu̅ v͛ þo þeſſa bok ríta lateð ſem v͛ ſændom yðꝛ æꝼtir ſliku̅ hætte ſem hon vattar Tryſtande a vars hr̅a ihʼc xp̅c miſku̅n oc arnaðꝛ oꝛð varrar ꝼru ſc̅e maríe oc híns hælgha Olaꝼs kn̅gs oc þꝛ̅a hi̅ns ſkynſamaſto ma̅na tillaghu ſem j hia os varo ɴ at þer ſkílít þui gíoꝛ hin v͛ haꝼu̅ s ſkípat balkunu̅ i he̅ne ſem nu e͛ þa græínír þeſſe hattr ꝼir͛ yðꝛ sem her ꝼylgír íngꝼara bolkr er nu ſe̅ ꝼyr at andu͛ðu ſkipaðꝛ aðꝛ en hæꝼi ſialꝼa bokena þuí at aðꝛ ber at þíngit ſe ſkipat oc næꝼmdir ſkoðaðaꝛ loghretto m̅ koſner oc æiðaꝛ ꝼluttír grið ſætt oc ſiðſe̅dom lyſt at þui bæt͛ v͛ði bokene lyðt siðan oc domom lítt ſem þingit er bætr ſtilt oc ſiðat Fyrſtí lut͛ bokarenar er cͥſtíns do̅s bolkr at me̅n ſkili cͥſtilega tru er grunduollr er oc vphaꝼ alra goðꝛa luta oc hæilaghrar kirkíu lyðní oc he̅nar ꝼoꝛma̅na vera lyſing  læiðtoghar till alra rettynda oc miſkunſamlegha ſiðſemda eſt criſtíns do̅s bælkínu̅ er vtꝼara bolkr at alþyða ma skílía þæn sama guð haꝼa ſkípat kg̅enom till v͛aldlegs vmboðs sem bp̅ínu̅ till andleghs ꝼtir vtꝼara bolk e͛ man̅ hælghí þuí at neſt þuíſa hꝼer haꝼðíngíunu̅ oc allum aðꝛum vt iꝼra at halda oc halda lata guðs ꝼͥð oc goðꝛa ma̅na ꝼͥalſe cͥſtí̅na ma̅na míllu̅ oc þæím m; laghu̅ oc þo hoꝼſamlegha at ræꝼſa ſem at aðꝛu værða pꝛowaðer eſt manhælghi er ærꝼða tall m; þuí ꝼlæíru ſem þuí hyrír oc hæꝼ͛ þætt m; kue̅na giꝼti̅gum þui at miklu varðar þæím er till arꝼana ſta̅da at þæír ſe i hæilaghum hiuſkapp getner ꝼtír ærꝼða tall hæꝼr landa bͥgði þuí at þæn tíma e͛ maðꝛ ærꝼír nokoꝛar iarðer þa hꝼͥ honom at ſkoða vm ſínn oðoll oc annara manna at han halde enſkís manƶ oðolu̅ með laghu̅ ſotto̅ oc ku̅ni ſialꝼs síns oðoll með laghu̅ at bͥghda ꝼtír landa brígði er lanƶlæighu bolkr þuí at þæi̅ hꝼer æꝼtir laghu̅ ſínar íaꝛder at byggía sem með laghum haꝼa at komeƶ ꝼtir lanƶlæighu bolk er kaupa bolk͛ þui at ſua ſkall æꝼtir lagha ſoknom lauſa aura ſkia sem æꝼtir landa bꝛígðí lond oc íarðer ꝼtír kaupa bolk er þíoꝼa bolkr þuí at þætt hꝼer engu̅ ꝼir͛ aðꝛum at toꝛtíma ſem æíghande hæꝼir með laghum at komeƶ En ſa er adꝛuvis g͛er mon lagha ræꝼſing ꝼir͛ ſuara Siðaƶt j boke̅ne ero kn̅ga rettar btt͛ at ſa kn̅gr er till er skipaðꝛ æꝼtir at sea laghunu̅ a æighi síðꝛ at hugga ſína siðſama þæghna með linkínd oc rettaꝛ botom en at tempr vſpaka m; hírtíng oc loghleghom ræꝼſingu̅ rꝼdír þær allar e͛ till haꝼa ꝼallat oc vm landa bꝛíghðí oc vm vígha ꝼ͛ði oc v̅ oll annur lagha moll þo ſkulu æꝼtír þuí vera sem þa gengo logh i lande er þau molgerðoƶ eꝼ æighi hæꝼír aðꝛ loglegh skípan a komet eða domr Biðium v͛ yðꝛ at þer varkunít víð os þætt ſem á ſkoꝛter þuí at mæír hæꝼír voldet ꝼíolſkylda voꝛr oc vankunand en vilía lꝍyſí ſem æthla ma þo at ver hæꝼdím mí̅na j væð ſætt oc oſſ tꝍke þetta æꝼni ſíaldnar er os tækr Finƶ oc nokkot nytſamlekt i þa þakkum þætt aller íhʼu xp̅o hans naꝼn se blæƶƶad vttan enda  ·  · E · N her hæꝼr þingꝼfara bolk oc ſæghír j ꝼyrſta kapitulo vm næꝼnd till loghþíngís oc ner loghþíngi ſkall vera Capitulum prímu FRIÐR oc blæƶƶan vars hr̅a ihʼu xͥ arnaðꝛ oꝛð varrar ꝼru ſc̅e RÍE oc hins hælga Olaꝼs kn̅gs oc alra guðs hæilaghra ma̅na v͛e með oſſ allu̅ loghþíngíſ mo̅m nu oc iaꝼnnan n ver ſkulu̅ loghþíngi vart æígha a xí manoðo̅ hu͛íu̅ a þíngſtað rettom a botolꝼs vaku æꝼtan ær ſkulu þa aller ꝼin̅aƶ ꝼoꝛꝼalla lauſt þr̅ sem till loghþíngís ero næꝼndír N lendꝛ maðꝛ eða syſlu maðꝛ eða vmboðs maðꝛ kn̅gs ſkulu næꝼna a míðꝼaſtu þíngí ſua margha me̅n till loghþíngís ſe̅ her vatt͛ i neſta capitulo æꝼtir eða þꝛ̅a loghleghr vmboðs maðꝛ oc næꝼna þa me̅n ſe̅ ꝼoꝛværks m̅ haꝼa ser oc þi̅n synaƶ venaſt͛ till skila oc þæír meghe þætt með æiði ſínum ſanna N þæír ſkulu þæ̅n æið ſuæiria ꝼyrſta sꝍran dagh en þæír koma til loghþíngís meðe þema æiðſtaꝼ at þæſſ læggr han hond a bok oc þuí ſkytr han till guðs at þa men hæꝼír han næꝼnda til loghþíngís sem hm̅ ſynduƶ venaſter till ſkíla æꝼtír ſínní samvítƶſku oc æighí tok han þær aðꝛa muni till oc ſua ſkʼ han iaꝼnan næꝼna meðan hʼ hæꝼír þetta ſtarꝼ N þe̅na æið ſkall hʼ æighi oꝼtar ſuæría en vm sín̅ her ſæghir vm næꝼnd oc vm tillaghu ꝼe oc eꝼ vmboðs me̅n koma æighí tímilegha till loghþíngſ v er ſua mælt at næꝼna skall till loghþíngís ſua ſem vant er oc haꝼe hu͛ ꝼarar ꝼe ſítt æꝼtir ꝼoꝛnom vana oꝛ hu͛iu ꝼylkí eda bygððar laghe N lendar maðꝛ eða ſyſlu maðꝛ eda vmboðs maðꝛ þr̅a næꝼna æighí ſua till loghþíngis ſem nu e͛ mælt þa ero þr̅ ſæckir ͛ s͛ ꝼir͛ huærn þæn er vnæꝼndꝛ er ngan ſkall oc till lauſnar næꝼna oc þui at æíns vmſkíꝼti a gera at þænn gange ꝼull ꝼoꝛꝼoll ꝼͥ e͛ ꝼyr var næꝼndꝛ n hu͛ næꝼndar maðꝛ en ſiðar km͛ till loghþíngís en ſre ero ꝼlutt nauðſynía lauſt er ſæck͛ ͛ ͛ En loghmaðꝛ oc logretto me̅n mete naudſyníar u͛ oc ſem æíghi lykr tillaghu ꝼe ſua ſe̅ ſkilt var þa ſæckiƶ han ͛ ͛ v ero lender m̅ ſyſlu me̅n oc vmboðs m̅ bæðe kn̅gs oc biſkops aller ſkyldír at koma till loghþíngís En þr̅ ſem æͥ koma ꝼoꝛꝼalla lauſt þa ſæckiƶ hu͛ þr̅a iij ͛ ͛ oc þæt ꝼmar ſem kn̅ge virðaƶ ſaker þꝛ̅a till er ſæghír v̅ æið loghretto ma̅na oc vm oll þi̅gviti oc v̅ loghþingiſ ſkipan Ing ſkall ſtanda ſua lenge ſem loghmaðꝛ vill  loghretto me̅n ſamþykkia N loghmaðꝛ ſkall lata g͛a vebond a þingſtað rettom s við at þr̅ haꝼe rum ꝼir͛ ínnan ſem í loghretto ero næ̅ꝼdír En þætt ſkulu vera íí tylꝼtir ma̅na oc ſkipti þo ſua till at oꝛ hu͛íu ꝼylki ſe nokorer næꝼndír þæir ſem væll þíkkía till ꝼalner n þæír ſem i loghretto ero næꝼndír ſkulu æið ſuæría með þenna æiðſtaꝼ aðꝛ þꝛ̅ gange í loghretto at han ſkytr þuí till guðs at han ſkall þætt till alra manna mala læggía ſem han væitt ſannaƶt ꝼir͛ guðí æꝼtír sínní ſamviƶku ſua með ſakaðom ſem með ſiꝼíaðom  ſua ſkall han iaꝼnan gera meðan han e͛ i loghretto næꝼndꝛ ꝼyrſtunni ſk̅ maðꝛ þenna æið ſu͛ía e͛ han geng͛ í loghretto en æighí oꝼtar þo at hʼ ſe j næꝼnðꝛ ngi þꝛ̅a manna sem æíghi ero j næ̅ꝼnæ̅ꝼdír ſkulu inna̅ vebanda ſætiaƶ vttan oꝛloꝼs En eꝼ hʼ ſætƶ oc gengr æíghí vt þeghar við han er mælt þa ſæckíƶ han halꝼre ͛ s͛ en̅ ſkʼu ꝼaſtande til þíngs ganga oc ſke þíng þa en ſoll er i auſtͥ oc vere a þíngí till nons n loghmaðꝛ ſkall lata ríngía hi̅ní meſto klokko er han vil till þíngs með bok ſkíia En þꝛ̅i klokko ſkall æíghi till annars ríngía meðan þíng ſtændꝛ n eꝼ nokoꝛ ſlæƶ j matt eða j mungat oc rker þæt mæir en þíngít han ſkal ænſkís ſíns mals vppræíſt æígha a þæím dæghi huat mala ſem h̅ a at dꝛíꝼa a logþíngi Dʀyk ſkal oc ængí til þíngs bera huarke til ſalu ne a̅na̅ vægh n eꝼ boꝛen værðꝛ þa er vppnæꝼ̅t oc æighu þíngm̅ þætt Aller men ſkulu í loghretto ſítía þæír sem i loghretto ero næꝼndir ſua lenge ſe̅ nu e͛ mælt nema han gange at nauðſynía ærendom ɴ eꝼ han gengr oꝛ loghretto ꝼir͛ vttan vebond nauðſynía lauſt þa er han ſæckr íí auru̅ ꜱ͛ n þæír men̅ ſem ero ꝼir͛ vttan vebond oc gera þær hark eða haryſtí sua at loghretto me̅n megho æíghí naðolegha gyma doma ſinna eða þæir kæra mol ſín en loghmanƶ oc loghretto manna loꝼ haꝼa till ſæckr hu͛ ꝍyri s͛ e͛ at þui v͛ðꝛ ku̅nr eða ſannr eꝼ hm̅ er till ſaght aðꝛ er sæghír vm doma oc vithnís burðí þa en ꝼm ku̅nu at koma a logþi̅gí ꝼtir gognu̅ oc vithnu̅ skall huært mall dꝍma Sva er eꝼ æín maðꝛ ber víthní með ma̅ne ſe̅m engi bere en í sem tív eꝼ maðꝛ vggír æighi anduitní a mote v ero þau vithní en æighi ſkulu anduíthni a mote koma þætt e͛ hæímſtæꝼnu víthní oc þíngſtæꝼnu vitni kuaðu vithní oc nauðſyniar víthni er vitnað e͛ vndír ma̅n oc ꝼoꝛſagnar vítní oc þav vithni er m̅ bera vm dæild ma̅na at ſamkundu̅ æír m̅ e͛ j loghretto ero næ̅ꝼdir ſkulu dma logh v̅ oll þau moll sem till loghþi̅gis ero ſkoten oc þær ero loglegha ꝼm boꝛen þau moll ſkall ꝼyrſt dma e̅ till loghþíngíſ ero loghð æꝼtír þuí ſem loghbok ſæghír at ſtoꝛſt ero eꝼtír þætt þau er þínnugh ero ſtæꝼmd oc oll þau moll er men̅ læggía hendꝛ ſin͛ ſaman ꝼir͛ vattom tuæím eꝼ þætt vithní kmr ꝼm a þíngí Siðan þau e͛ þær v͛ðꝛ a ſætƶ oc ſmæſt ɴ alt þætt er loghbok sker æighí ſkilríklegha oꝛ þa ſkall þæt oꝛ huæríu male haꝼa ſem loghmaðꝛ oc loghretto me̅n værda a ſatter En eꝼ þa ſkill á þa raðe loghmaðꝛ oc þr̅ sem með hm̅ ſamþykkia nema kn̅ge m; hí̅na ſkynſamaſto ma̅na raðe lítíƶ annat sannare her ſæghir v̅ grið till gula þíngſ oc vm loghdoma oc vm þínguíti  Aller þæír vm domroꝼ me̅n er í gula þingſ ꝼoꝛ ero ſkulu i griðum v͛a huær við annan þær till er þæír koma hæím till hæímílís ſíns n eꝼ æín hu͛ gengr a þeſſe gͥð sua at han veghr ma̅n eða væítir lemſtra ſoꝛ þa hæꝼír ſa ꝼir͛ gort ꝼe oc ꝼͥði i lande oc í lauſum yri oc kome aldꝛi j land aꝼtr n eꝼ m̅ værda ſærðer aloghþíngí eða ꝼa æinhu͛n annan vlutt aꝼ ma̅na voldum eða vilía þa ykƶ rett͛ þꝛ̅a at hælꝼníngi en kn̅ge víí ærtoghr oc xíí ͛ s͛ n eꝼ men bera vopn a loghþíngí þa gialde kn̅ge ͛ s͛ oc late vopne̅n Eighi kng̅r holꝼ vopn oc halꝼa ſækt en þíngmen halꝼt þuí at i allum ſtaðum hꝼ͛ mo̅m at gæta ſpæktar oc ſiðſsemdar en þo æinkanlegha j þæím ſtaðum meſt ſem till ſkynſemdar oc ſpæktar e͛o ſkipaðer aꝼ andu͛ðu oc ꝼleſtom værðꝛ meſtr ſkaðe aꝼ eꝼ nokot skers j uæruetna þær ſem men værða vittir a loghþíngí þa a þætt ꝼe halꝼt kn̅gr en halꝼt aller laghunautar uttan þægngildí oc ꝼriðbꝛott þætt a kn̅gr æi̅ n oll þínguítí er till ꝼalla oc æighí græiðaƶ a aðꝛu loghþíngi þa take syſlumen oc ꝼre till loghþingís En þæír sem þt̅ta græiða æͥ ꝼͥ þꝛíotƶſko saker þa ſe þæi̅ ſialꝼſtæꝼnt till loghþíngís neſta oc ſuare þær ſæcktum oc domroꝼom eꝼ þa græiðíƶ æighí  haꝼe þæn lutt er þíngme̅n æighu till þr̅a luta sem kn̅gr lægr raað a v eꝼ maðꝛ ryꝼr dom þæn er dmdꝛ er a loghþíngí oc vapna tak at att ínna̅ vebanda oc vttan þa ſæckíƶ ſa ííí ͫ ͛ er dom ryꝼr en moꝛk ſakar abera ví skall oc ſyſlu maðꝛ huær lyſa a logþíngí hu͛ſu margher mandꝛapparar eða vdaða me̅n voꝛðo j hans ſyſlu a neſtom xí manoðom oc ſæghi skíll a vm voghſt þr̅a oc íꝼír lítt er hinu̅ voꝛðo at ſcaða at þr̅ meghe þui hældꝛ kender v͛ða at likíndum huar ſem þr̅ ku̅nu ꝼram at koma sæghíʀ eꝼ maðꝛ kallar rangt vpp boꝛet ꝼͥ loghretto m̅ eꝼ m̅ koma hæi̅ aꝼ loghþíngí j herað ɴ eꝼ annar huar ꝼryr a lutt sín þa er maall komr hæím í herað oc kallaꝛ ranght vpp v͛a boꝛet ꝼir͛ loghretto me̅n þa ſkall hʼ þo æígí brígða dome ſæctar lauſt n hʼ ma ſtæꝼna hm̅ neſta ááʀ tíll loghþíngís er maall a vͥ hʼ oc haꝼe þa huar ſítt mall vppí n eꝼ maall ryniƶ m; ſama hætte oc ꝼyr þa haꝼe ſa koſtnað ſín halꝼu aukín aꝼ þæím ſem han ylꝼðí till rangs mals oc ſke han þætt sem aðꝛar ꝼear ſokner Provaƶ oc ſua at hín haꝼe rangt vpp boꝛet ꝼir͛ loghretto me̅n er ꝼyr dmdeƶ malet oc dꝍmeƶ þætt þa aðꝛum þa take ſa koſtnað ſín halꝼu aukín en kn̅ge ͛ s͛ oc ſke ſem aðꝛ vatt͛ oc ſua ſkall hu͛uetna þær ſem loghmaðꝛ oc aðꝛ͛ ſkynſam͛ me̅n ſea at m̅ v͛ða ranglegha oc aꝼlagha ſotter oc till lagha ſtæꝼmdír huart ſem þætt er till loghmanƶ e aðꝛar þíngſtæꝼnur eða laga ſokner oc dmeƶ hm̅ huatke ꝼe ne æíðar nema hín e͛ ſotte ſuærí ꝼír͛ æínæiði at han hugdiƶ æꝼtir retto male ſkia her ſæghír at ſyſlu m̅ ſkulu þíng æígha oc lyſa huat talat var a loghþíngi oc vm iſkotƶ m̅ vku̅nigha Sva er mælt at syſlu m̅ ſkulu þíng æígha ínnan þr̅a þꝛiggía vikna er þꝛ̅ koma hæím aꝼ loghþíngí oc lyſi ꝼir͛ mo̅m huat talat vͬ a þíngínu oc æínkanlegha huat alykt ꝼell a þꝛ̅a moll er oꝛ hans ſyſlu voꝛo v ſlʼ oc ſyſlu maðꝛ þuí lyſa at logþingí ſkall vppí v͛a hu͛t ſumar at botolꝼs vaku þa ſkall oc þuí lyſa at men take æígí þa men j bygðír till ſín en laupa auſtan eða veſtan ſu̅nian eða noꝛðan nema þr̅ viti ſkila þuí at ſlikír me̅n ero þui vaner at vera nokoꝛo likir vm væt͛ eða í eða íí oc hylla ſik ſua við m̅ oc ſiðan ſkílíaƶ þæír æíghi bæt͛ við en annat huart laupa þꝛ̅ bꝛott með æignu̅ konom ma̅na eða ꝼrendkonom eða ſtela ꝼe ma̅na n huær se̅ aðꝛuvís tækr þa e͛ sæckr ͛ s͛ eꝼ hín pꝛovaƶ at illu̅ mͤ er ſæghír v̅ þa doma e͛ vm vígha ꝼærði ſkall ſætía oc v̅ kue̅na leghoꝛð oc vm dom Alla þa doma er vm roꝼ vigha ꝼærði ſkall ſætía oc þꝛ̅a kue̅na leghoꝛð er ꝼir͛ æighu at koma ꝼull manƶ giold eða holꝼ þau ſkulu oll m; laghu̅ ſætia oc gríðum tͥ ꝼyrſta ſals n ſa er ryꝼ͛ dom loghſamdan ꝼir͛ ſall eða at ꝼyrſtu̅ ſalu̅ þa gengr ſa a grið ſin oc er trygroꝼe ꝼͥ goꝛt ꝼe oc ꝼriði n þær e͛o nauðſyníar þærs er græiða a eꝼ han er ſíukr eða ſar eða æínar hu͛íar ſtoꝛnauðſynar ganga till með hm̅ þær ſem goðer m̅ bera vítní vm at hʼ matte æighí i æíndagha till koma n ſall þætt ꝼyſta ſkall ꝼram koma inna̅ þæſſ manoðꝛ oc ꝼlytí hæím till hans oc ſe boðet m; vatta í en hín take þær vͥ eða hans vmboðs maðꝛ nema hín vilí índælla v̅ gera er taka ſkall n vm oll a̅nur moll er men ſætía loghdoma a millu̅ sín̅ þa ſæckíƶ ſa ͛ ͛ við ſakar abera er þæn dom ryꝼr oc halde dom ſem aðꝛ en viðꝛ kn̅g ííí ͛ ͛ oc ſke syſlu maðꝛ huarom tuæggía till handa  take hin ꝼyrſt ſina ſkuld vpp ſua ſem dom dmde n ſækr huarſtuæggia ſe ſiðan ſkíꝼt æꝼtir ꝼear magne eꝼ æighi vínƶ till huarſ tuæggia n eꝼ han víll æíghi en dom halda þa ſkall ſyſlu madꝛ ſtæꝼna hi̅n þíng oc gera han vtlæghan nema hʼ gialde ſlíkt vpp ſem nu er mælt er ſæghir vm logleghar ſtæꝼnu oc ſtæꝼnu tima oc eꝼ maðꝛ ꝼær æighi rettyndí sin̅ uæruetna þær ſem me̅n gera lagha ſtæꝼnur ma̅na a þíngi eða hæíma till loghmᷦ þa ſkall gera halꝼs manoðꝛ ſtæꝼnu ínnan ꝼylkís oc vtta̅ ꝼíoꝛðongs anoðꝛ ſtæꝼnu vttan ꝼylkis oc ínnan lagha varra Tuæggía manoðꝛ ſtæꝼnu innan landƶ oc vttan lagha varra Tolꝼ manoðꝛ ſtæꝼnu eꝼ maðꝛ er vttan landƶ rꝼíngí eða vmboðs maðꝛ ſkall male hʼs ſuara eꝼ han e͛ vttan landƶ Nv er ærꝼíngí ſkylðꝛ at gera hm̅ boð ællig͛ þíngm̅ er ærꝼíngi e͛ æighí a þingí viðꝛ mæles e͛ huær mͬ værðꝛ A þeſſom tímu̅ ſkall æighí till loghmanƶ ſtæꝼna ꝼra ariu meſſo i langa ꝼaſtu oc þo at hana bere ner paſchom þa ſkall æighi ſtæꝼna ſiðar en halꝼum manoðe ꝼir͛ er truír oll cͥſtín þíoð oc hæílaghra manna ſamband oc hæilogh kírkía hæꝼír ſamþykt með ubꝛigðileghre ſtaðꝼæſtu Ver ſkulu̅ trua at ſyndir ꝼir͛ lataƶ með ſkírn oc iðꝛan oc ſkríꝼta gang m; holde oc bloðe vars dꝛottens en i meſſo̅ne hælghaƶ með holde oc bloðe bna halde oc almoſo gærðu̅ oc ꝼaſtum  með aðꝛum goðom lutu̅ er men gera hugſa eða mæla Ver ſkulu̅ trua at hu͛s mᷦ likam͛ en j er komen hæími̅ eða koma kan till doma dax ſkall þa upp riſa oc þæðan aꝼ ſkulu þæír en illa g͛ðo  æíghí iðꝛaƶ með iꝼír bott þeſſa hæíms haꝼa endalauſan vꝼagnað með ꝼíandanom i hælvítí oc hans ærendꝛekom n þæír sem gott haꝼa goꝛt þeſſa hæimſ ſkʼu þa ꝼa oc haꝼa æiliꝼan ꝼaghnað m; guðí oc hans hælghu̅ mo̅m j hímíriki h͛ ſæg͛ vm vald oc v̅boð kn̅gs oc bp̅s v aꝼ þuí at guðs míſ kun ſer tíll þæſſ hu͛s daghlegha mikla þoꝛꝼ vtalulegs lyðs oc ymiſ ꝼíolme̅nes þa hæꝼír han ſkipað ſínum tuæím ſínu̅ þionom auðſynílegha at v͛a hans þíonoſto men̅ vm þeſſa hælgha tru  hans hæilaght loghmall godom mo̅m till værndar oc rettynda en vandom mo̅m till ræꝼſíngar oc ræínſanar ro þr̅ tuæír annar kn̅gr en annar bp̅ hæꝼír kng̅r aꝼ guði v͛aldlekt vald till v͛aldleghͬa luta en bp̅ andlekt vald till andleghra luta oc a huar þꝛ̅a at ſtyrkía ann͛s vald till rettra mala oc loglegra oc ke̅naƶ við ſik at þꝛ̅ haꝼa vald oc jꝼír boð aꝼ ſíalꝼum guði en æíghí aꝼ ſialꝼum ser þuí at þꝛ̅ ero guðs vmboðs me̅n oc híns annars at þætt ſea aller at þꝛ̅a ma með engu mote míſſa þæſ hinſ þꝛiðía at ſialꝼ͛ guð vírðíƶ at kalla ſik þꝛ̅a noꝼnu̅ þa er ſa ſandlegha i miklum haſka við guð er þa ſtyrkír æighi till ſíns valdƶ þæſſ er guð hæꝼír þæím till ſkípat þær sem þꝛ̅ bera ſua mikla a hyggíu ꝼir͛ allu landƶꝼolkeno oc abyrghð ꝼir͛ guði alra hælƶt þær ſem loghen vatta með ſtaddum ende mærkíu̅ sua at huatkke megho hoꝼðíngíar eꝼ þæír gyma þeſſa a nauðga eða þyngia ꝼolkeno með oꝼmíkillí agírnd oc at æíghí meghe ꝼauíttrír me̅n ſynía hoꝼðíngíunu̅ loghlegrar þægnſkyldu ꝼírir þꝛíotƶſko ſaker eða ſkamſynar ꝼauitƶſku her ſægir at m̅ ſku̅ æighí taka ꝼals kn̅ga oc huat ilt aꝼ þænn ſtoð v aꝼ þuí at lanƶꝼolket a míkla lydſkyldu kg̅domeno̅ at væíta þa være þʼ þarꝼlekt at me̅n vareƶ þa miklu villu þoko er meſtr lutí þeſſa landƶ ꝼolks hæꝼir ſua hoꝛmulegha blíndadaðꝛ aꝼ v͛et a j engu lande aðꝛu ꝼínnaƶ till þæſſ dme þær ſem tæknír haꝼa v͛et ymíſír me̅n oc kallaðer kn̅gaꝛ ranglegha mote guðs lagu̅ oc rettom kng̅om oc lagum hi̅s hælgha Olaꝼs kn̅gs oc allu̅ þæím rettyndu̅ en hu͛ bonde víldí vna aꝼ aðꝛum vm ſínar ærꝼðír þionaðo opt væll boꝛner me̅n þæi̅m e͛ varla matto vera knapar þr̅a ſem en vattar j dagh huart þr̅ míſtu ꝼlæíri oðala ſínna en hínír en þr̅ kallaðo kn̅ga ſína oc ſua hítt ſama vm ma̅na míſſurnar v at me̅n þurꝼí æíghí gripplande hon dom eða læítande lengr æꝼt͛ at ꝼara hu͛ kn̅gr a retlegha at v͛a jvír noꝛeghs kn̅gs vældí þa ſe þætt ku̅níkt allu̅ noꝛðmo̅m at agnus kn̅gr ſun hakonar kg̅s ſtaðꝼæſtí ſua oc leet i bok ſætíia huær at rettom ærꝼðum a noꝛegs kn̅gr at vera æꝼtir laghu̅ oc þui íaðo oc ſamþytu aller noꝛeghs me̅n ꝼir͛ ſik oc ſit aꝼſpríngí víð noꝛeghs kn̅g oc hʼs aꝼſpríngí með retto þíng take at þeſſe ſkípan ſkall ſtanda þær vm æwenlegha ſem þa var goꝛ oc her ꝼylgír nu J Naꝼne ꝼaður oc ſunar oc hæílaghs anda æíns guðs j hæílaghre þꝛi̅níngu skall æín hans þíon kn̅gr vera íꝼír allu noꝛeghs kn̅gs vældi bæðe innan landƶ oc ſua i ſkatlando̅ v æꝼtir ꝼ ꝼall vm ꝼyr kn̅gs vars þa ſtu ærꝼð er ſu hín ꝼyſta ærꝼð at ſa ſlʼ kn̅g vera iꝼír noꝛeghs kn̅gs vældí en noꝛeghs kn̅gs ſon er ſkilgete̅n hín ælƶſti æín Sv er annur æ͛ꝼð vm að at ſunar ſon kg̅s ra æ͛ꝼð skilgete̅ hín ælƶſti æín ſkal kn̅gr vera eꝼ ꝼaðer hʼs var ſkílgeten v̅ íí ærꝼð Sv er hín þꝛíðía ærꝼð er bꝛoðer kn̅gs ſkilgeten hín ælƶſti æín ſkall kn̅g͛ vera ſa ſem ſamꝼæðꝛa eʀ við konong vm ííí ærꝼð Sv er hín ꝼíoꝛða ærꝼð er ꝼaður bꝛoðer kn̅gs ſkilgeten hín ælƶſti æín ſkʼ kn̅gr vera ſamꝼæðꝛa ſa ſem ꝼaðer hans var ſkilgeten vta Sv er hín ꝼímta æ͛ꝼð æ͛ꝼð er bꝛoðoꝛ ſon kn̅g ſkilgeten hín ælƶſti æín ſkall kn̅g͛ vera ſa ſem ꝼaðer hans var ſamꝼæðꝛa við kn̅g oc ſkilget̅ Sv er hín setta ærꝼð via at ſa bꝛðꝛong͛ kn̅gs æ͛ꝼð er ſkilgeten er hín ælƶti æín ſkall kn̅gr vera ſa ſem ꝼaðer hans var ꝼaður bꝛoðer kg̅s ſamꝼæðꝛa oc ſkílgeten eꝼ engi er þr̅a till ſem aðꝛ ero talder vm hina ví ærꝼð Sv er hin ví ærꝼð at kn̅gs ſon ſkall kn̅gr vera æꝼtír ꝼaður sín hín ælƶti æín þo at han ſe æígí ſkilgete̅n ſa þo er æíghí er geten j hoꝛdome ne ꝼrendſeme ſpællu̅ eða ſíꝼía ſpællum oc kg̅r ſialꝼr hæꝼír við ꝼadærní hans genget oc ſaght ſíalꝼ͛ ſkilriku̅ mo̅m aueno till ꝼir͛ ſamuiƶſku ſi̅nar ſaker oc moðoꝛ hans oc ſuarar ſu ſtunð er barnet var ꝼðt þꝛ̅i till talu ſem til hyrir þr̅i tilltalu ſem till oc hæꝼir moðeren ækki tui̅t till ꝼaðærnís ſaght æꝼtír þæim hætte sem loghbok vattar vm ſlik moll eſſo ſkulu þæir sem víta æighi lyna íꝼír manoð nema þr̅ otteƶ oꝼrikí þa ſkulu þæír æínſhuærium till ſæghía at víthní meghe vm bera eꝼ þæſſ þarꝼ við víí ærꝼð Sv er hín attanda æ͛ꝼð at dottoꝛ ſun kn̅gs ſkilgeten hín ælƶti æin ſkall kn̅gr vera ſa ſem moðer hʼs var ſkilgeten̅ eꝼ ængi er hi̅na till vm ix ærꝼd kg̅s Sv er hín niunda æ͛ꝼð at ſyſtur ſon kn̅gs ſkilgeten hín ælƶſti æín ſkal kg̅r vera ſa ſem moðer hans vaꝛ ſamꝼæðꝛa við kn̅g oc ſkilg͛ Sv er hín tíunda æ͛ꝼð at ſa ſkall kn̅gr vera hín ælƶti æínn en neſt͛ e͛ æꝼtir bꝛðꝛa ſyní við kn̅g oc ſkillgete̅n oc ꝼaðer hans var ſkilgeten oc komen ꝼra ſamꝼæddum brðꝛom oc ſkilgetnom Sv er hin xi ærꝼð at ſa ſkall kn̅gr vera hín ælƶſti æín ſkilgete̅n en ſyƶkína ſun e͛ við kn̅g oc kom̅ aꝼ þæím ſyƶkínu̅ er bæðe varo ſamꝼæd oc ſkilgeten eꝼ ængi er hínna till xí æ͛ꝼð Sv er hín tolꝼta ærꝼð at ſa ſkall kn̅gr v͛a hi̅ ælƶti æín en ſyſtrung͛ er við kn̅g oc mðꝛ þꝛ̅a varo ſamꝼæddár oc ſkilgetnar oc aꝼ retre kg̅a ættenne komnaꝛ N eꝼ ængí er þeſſara till ſem aðꝛ ero talder þa ſe ſa kn̅gr at noꝛeghe hi̅ ælƶti æín e͛ ærꝼðum er þa neſtr æꝼtir þui ſem loghbok vattar i alm̅nelegho ærꝼða tale kalmaðꝛ þo en æíghí kona oc þo aꝼ rettre kg̅a ætte̅ne komen v̅ kng̅s koſne̅g oc vm ꝼærd till nidaros N eꝼ ſua harðlegha ka̅ till at bera at ængi er þeſſara tíll þa ſe ſialꝼſtæ̅ꝼt hærtogha eꝼ han er till oc íaꝛle bp̅m allu̅ oc aboto̅ barrunum allum oc hírðſtíoꝛom með hírð alre oc ſkía noꝛðꝛ till níðar os till híns hælgha Olaꝼs kn̅gs till vmræða við ærchibp̅ oc næꝼni hu͛ bp̅ oꝛ ſínu bp̅s dme  ſyſlu m̅ þꝛ̅ sem þær ero xí hína vittᷓſto m̅ með ser æꝼtír sínni ſamvítƶſku oc ſe a ꝼoꝛ ínna̅ þæſſ halꝼs manoðꝛ en þr̅ ſkyría ꝼraꝼall kn̅gs sua ſkall oc bp̅ huær oc ſyſlu me̅n ætla me̅n till gæƶlo oc hægnaðꝛ æꝼtir m; bondom at gæta lanƶ ꝼir͛ þíoꝼom oc jlþyði ſua maꝛgha aꝼ barrunu oc ſyſlu mo̅nom j hu͛iu̅ laghu̅ ſem bæƶt hꝼer kulu þr̅ ſem hæíma ſítía iamhæimoler tͥ gæƶlo j aðꝛum ſyſlum ſem ſialꝼra ſínna ællar ero þꝛ̅ ſanner landꝛaða me̅n eꝼ land hældꝛ æíghrꝼͥði ſínu̅ ꝼir͛ þꝛ̅a vangæƶlo n þæ̅ tíma ſem þæír ero noꝛðꝛ komner ſem till ero næꝼmdír þa gange þr̅ vlærðo m̅ með ſuoꝛnom æidí till þæſ vmdmes at þæír ſkulu þæ̅ till kn̅gs taka er þæím ſyníƶ ꝼir͛ guði at bæƶt ſe till ꝼallen n þe̅na æið ſkulu iamvæll bp̅arner abyrghíaƶ þo at þr̅ vínní æighi ſe̅ hínír en vínna at þr̅ læggía ſanynda vmræðe till þeſſa mals ſem guð geꝼr hm̅ ſannaƶt at ſea N eꝼ þa ſkill a þa ſkulu þæír ſitt mall haꝼa ſem ꝼlæírí ero ſaman oc ſkilrikare ero oc ærchibp̅ oc aðꝛer bp̅ar ꝼylglghía oc ſanna þʼ m; æiði ſínu̅ N eꝼ nokoꝛ lætr ſik aðꝛuvís tͥ kn̅gs taka en nu e͛ mælt þa haꝼe ſa ꝼir͛ goꝛt ꝼe oc ꝼriði oc ſe í pauans ꝼoꝛboðe oc alra hæilaghra ma̅na oc æighi kirkiu grꝼr oc ſua huær en hm̅ væitír lið till þæſſ v eꝼ hírðſtioꝛaꝛ eða hirð ꝼir͛ nemaƶ þeſſa ꝼærð þa ero þr̅ landꝛaðam̅ við kn̅g nema ꝼull nauðſyn ba̅ne n huær bonde e̅ ꝼir͛ nems þeſſa ꝼærð er ſæckr víí ærtoghom oc xíí ͛ ͛ við kn̅g mete kn̅gr nauðſyníar með ſkynſa̅ra manna raðe N þeſſa ꝼ͛ð ꝼare hu͛ a ſinu̅ koſte en kʼ inni allu̅ þæím koſtnað ſín en æighi haꝼðu aðꝛ kn̅gs ꝼe her ſæghír huat þr̅ megho ærꝼa er n͛mæir e͛o at ſkyldu till annars arꝼs en konongsdomſens æ͛ꝼðar N eꝼ dott͛ eða ſunaꝛ dotter ſyſtir eða moðer eða þær aðꝛar konoꝛ e͛  ærꝼða tale ero taldar æꝼt͛ landƶ boke̅ne sua oc þr̅ m̅ er j ærꝼða tale ſtanda oc ero æighi aꝼ kn̅ga ætte̅ne komner oc ero þær eða þr̅ ner mæír at ſkyldu till annars arꝼs en kn̅gdomſens æꝼtír þui ſem almenelekt ærꝼða tall vattar þa ſkall æꝼtír þui huær till ganga ſem hm̅ vatta logh j almennelegho ærꝼða tale oc at þͥ líoſare ſe þa megho þꝛ̅ þtt̅a ꝼyrſt ærꝼa ignir þær sem kn̅gr ærꝼír æꝼtir aðꝛa ꝼrendꝛ sína eða þær ſem han kaupír með lauſa ꝼe þær þo at han ſæli ækki kn̅gdo̅ſenſ íarðer till eða ſkípti þæím i hínar sua ſkulu þr̅ oc ærꝼa lauſaꝼe oc grípu þa alla er æíghí hyra krunu̅ni tͥ nema kn̅gr haꝼe aðꝛa ſkípa̅ a goꝛt m; ſkilrikum vitnu̅ eða iartægnu̅ ſer till ſalo hialpar oc ſmdar oc ſínu̅ holloſto mo̅m m; goðꝛa ma̅na til laghu oc þuí e͛ þætt haꝼuð raað at hu͛ g͛e væll ꝼir͛ ser ſialꝼ͛ vm ſína dagha oc ſínu̅ holloſto mo̅m hældꝛ hæill en ſiukr m; goðꝛa ma̅na raðe þui at vaſkytt e͛ annaꝛſ vmata oc æꝼtir gærð þo at alſkylt ſe Fínnaƶ oc ꝼlæírí dme till þæſſ at æ͛ꝼíngiar haꝼa aꝼ dꝛæghít ſkipan þꝛ̅a er atto oc ꝼengo oꝼtlegha m; holre þíonoſto oc liꝼſ haſka eða ymíſu ærvæðe oc ma̅nraunu h͛ æghir v̅ v at kn̅gr kn̅gs íattan viti ſik þͥ þa e͛ h̅ e͛ til hældꝛ ſkyldug kg̅s tækín han logh at halda við þægnna ſína oc vm at bta þa ſkʼ han þuí íatta ꝼolke ſínu m; ꝼulrí ſtaðꝼæſtu æꝼtír þæt ſem han e͛ till kn̅gs tækín vi íatta ek guði oc hans hælghum mo̅m oc þui hans ꝼolke ſem ek em vuærðug͛ iꝼír ſkípaðꝛ at ek ſkall þau cͥſtín logh halda ſem hin hælghi olaꝼ͛ kn̅gr hoꝼ oc aðꝛer hans rett͛ æꝼtír komander haꝼa nu ſamþykt míllum kn̅gs oc þꝛ̅a er landet byggía með huarra tuæggia ſamþykt oc með goðꝛa manna raðe vm at bta æꝼtir þuí viti sem guð ler mer n kn̅gr er æighi at æíns ſkyldꝛ at halda þe̅tta við þa e͛ þa e͛o a þíngí i hia hi̅n hældꝛ víð alla þa er í hans þægnſkyldu ero alna oc vboꝛna n þæn tíma ſem kn̅gr er koꝛrunaðꝛ þa ſkall hʼ ſu͛ía mo̅m logh oc rettyndí með þæím æiðſtaꝼ ſem kn̅gs vighſlu ꝼylghír h͛ ſæghír v̅ æið h͛toga N hærtoghe oc iarls oc jarl eꝼ þr̅ ero till ſkulu þenna æið ſuæría a þui þíngi en kn̅ge er kn̅gs naꝼn geꝼet æſſ lægg ek hond a þeſſa hælgha doma oc þui ſkiott ek till guðs at ek ſkall vera hollr oc trur minu̅ hr̅a h͛ noꝛegſ kn̅ge bæðe lynlegha oc openbærlegha oc þætt leen sem kn̅gr væitír mer ſkall ek tryglegha halda m; þꝛ̅i lyðni oc æꝼtir læte ſem agnus kn̅gr ſkípaðe millu̅ kn̅gs oc h͛toga væíta ſkʼ ek hm̅ alla þa lyðní ſem goðom hærtogha eða iarle ber goðom kn̅ge Styrkía ſkall ek han oc hans rikí bæðe með raðom minu̅ oc allum ſtyrk mínum halda ſlʼ oc æiða þa alla ſem han hæꝼ͛ ſuoꝛet allu lanƶꝼolkeno æꝼtir þuí vítí oc ſkynſemd ſem guð leer mer Guð ſe m͛ hollr eꝼ ek ſatt ſæghí gramr eꝼ ek lyghʀ v̅ æið baruna oc riddara v ſkulu baʀunar oc riddarar þenna æið suæria þæſſ lægg ek ho̅d a þeſſa hælgha doma oc þuí ſkytr ek till guðs at ek ſkal vera hollr oc trur mínu̅m h͛ra h͛ noꝛeghs kn̅ge bæðe lynlegha oc openbærlegha Styrkía skall ek han oc hʼs oc hans ríkí bæðe með raðo̅ oc allum ſtyrk mínu̅ halda ſkall ek oc æiða þa er han hæꝼír ſuoꝛet allu lanƶꝼolkeno æꝼtir þuí víti oc ſkynſe̅d ſem guð ler mer Guð ſe m͛ hollr  cet͛a vm loghmᷦ æíð v ſkulu loghm̅ þe̅na æið ſu͛ía þæn tíma e͛ kn̅gr vill æſſ læg ek ho̅d a hælgha doma oc þuí ſkíot ek till guðs at ek ſkall v͛a hollr oc trur mínu̅ hr͛a h͛ noꝛegs kn̅ge bæðe lynlega oc openbærlegha þau logh ſkall ek oc ſæghía þæím mo̅m er min̅ hr̅a ſkípar j mina logſoghu ſem hin hælgí Olaꝼr kn̅gr hoꝼ oc aðꝛer hans retter æꝼtir komander haꝼa ſamþykt við þa ſem landet byggía n hu͛uetna þær ſem loghbok sker æíghi ſkíl uíſlegha oꝛ þa ſkall ek æꝼtír þui hu͛s manƶ mall dma ſem ek víll anſuara ꝼir͛ guði a doma dæghí at reet ſe æꝼtir míní ſamuítƶku oc þo m; hi̅na víttraſto ma̅na raðe en þa ero  hía mer Sua vm rikan ſem vm ꝼatkan vm vngan ſem vm gamlan v̅ ſakaðan ſem vm ſíꝼíaðan Sua ſe m͛ guð hollr  cet͛a v̅ N at bndꝛ oc alþyðu alþyða viti ſik æið þui ſkyldughare til holloſto oc þægnſkyldu oc lyðni víð kn̅g þa ſkulu þæír þenna æið ſuæría kn̅ge ſua marg͛ oꝛ ꝼylkí hu͛íu ſem kn̅ge likar at þæſſ læggía þꝛ̅ hond a hælgha bok oc þuí ſkíota þr̅ till guðs at þæír ſkulu v͛a holler oc truír ſinum hr̅a h͛ noreghs kn̅ge bæðe lynlegha oc openbærlegha m; allum ſinu̅ maat oc mæghíní ſem goðer þægnar ſkulu goðom kn̅ge væita alla þa loghlegha lyðſkyldu m; þæím allu̅ laghum oc lunyndum ſem hin hælghí Olaꝼr kn̅gr ſkípaðe millu̅ kn̅gs oc þꝛ̅a en landet byggía oc hʼs retter æꝼtirkomander haꝼa miſt aðꝼæſt míllu̅ kn̅gs oc lanƶ ꝼolkſens m; huarratuæggí a ſamtykt Sua ſem m͛ guð hollr ſem ek ſatt ſæghí  c͛ Abyrghí ek mer þenna æið oc allum þæím e͛ i kn̅gs þægnſkyldu ero alner oc vboꝛner oc hans æiðs vilía níota ro oc æíghí at æíns þꝛ̅ ſkyldughír at abyrghíaƶ þenna æið e͛ ſu͛ia hælðꝛ aller þr̅ er j kn̅gs þægnſkyldu e͛o alner oc vboꝛner oc hans æiðs vilía níota þuí at kn̅gr er iamſkyldꝛ þæím till rettra mala ſem hæíma ero ſem þæím er þa ero a þíngi íhía honom ua ero hono̅ oc all͛ ſkyldír till trulæiks þæír se̅ i landeno ero þo at æighi ſu͛i hm aller trunaðꝛ æíð æt vítu oc aller at þæt barn er ꝼð værðꝛ a ſiðaſta are kg̅s æwarennar at kn̅gr er íamſkyldꝛ þui reet at gera ſem þæím manne e͛ kn̅ge ſuor æið a ꝼyrſta þíngí Sua ero oc hono̅ aller skyldughír tͥ alrar loghlegrar þægnſkyldu þo at æíghi ſu͛i hm̅ aller æið þr̅ ſem lagha vilia níota oc þr̅a vilía v͛ðír v͛a n kg̅r oc bp̅ar oc lærlðer m̅ barrun͛ oc alþyða ſkulu ꝼylghia hínu̅ hælgha kroſſe oc hælghu̅ domo̅ aꝼt͛ till kirkíu Siðan ſlʼ kn̅gr ganga til altares oc take þær blæƶƶan oc gange ſiðan till h͛birghís oc ꝼylghi honom aller hínir bæƶtu m̅ her hæꝼr landu͛nar bolk oc oc ſægir j ꝼyrſta kaplʼo v̅ noregs kg̅s vtboð aꝼ alre noregs alþyðu Capítulum Ꞇ R ꝼyrſt vpphaꝼ at landuærnar bælki varom at ihʼc xͨ hín kroſꝼæſti ſannr guð  guðs ſon oc myíar maꝛíu kn̅gr alra kn̅ga aꝼ hu͛íum alt vald ſtioꝛn oc virðíng ſe voꝛ værnd oc varðuæiƶla alra noꝛeghs ma̅na nu  æꝼenlegha I þæſſ híns ſama vars hr̅a ihʼc xp̅c naꝼne ſkall var loghlegr noꝛegs kn̅gr raða boðe oc ba̅ne oc vtꝼarum varom oc raða at laghu̅ en æighi at vlaghu̅ guði till dyrðar ſer till gagns en oſſ till þarꝼynda- ighi skulu ver hono̅ læiðang͛s ſynía eða vtboða eꝼ hʼ byðꝛ vtt m; ſliku ſkilloꝛðe sem her ꝼylghir ng̅r a æighi ꝼmar vtboða at kræꝼia í ꝼriðí en halꝼan alm̅neneng nema ſu æínhuær nauðſyn ꝼalle till m; hm̅ at m̅ vili bætr goꝛt haꝼa ꝼir͛ aſtſemdar ſaker við han eꝼ m̅ kenna aꝼ hm̅ míſkun oc goðuilía nga alm̅nelega tolla ſkall kn̅gr eða hans vmboðs m̅ a oſſ læggía huatke gíaꝼ͛ ne væíƶlur viðar hogſtr ne heſta ꝼoðꝛ þær ſe̅ læiðang͛ gereƶ nema ræiðſkíota oc þa luti aðꝛa oc lyðſkyldu ſem loghbok vatt͛ar v ꝼyrnaƶ ſkipp i heraðe eða nauſt eða ꝼoꝛlaƶ ræiðir ſua at vm þurꝼí at bta þa ſkall eða með allu nyían till at ꝼa þa ſkall kn̅gr vt lata bíoða j þæím luta lanƶ ſua mikít ſem hm þikki till bera at arangͤ hꝼer æꝼtír bæƶſtra ma̅na raðe Skall við þui taka logmaðꝛ oc æín kn̅gs handgenge̅ maðꝛ oc æín ſkilrikr bonde j þæím lua landƶ till varðuæiƶlu oc till ænkís a̅narſſ ſkall þætt ſnuaƶ en till þæſſ ſem aðꝛ vatt͛ m; kn̅gs ſkilvittoꝛðe Skulu kn̅gs vmboðs m̅ þæir ſem þær haꝼa ſtarꝼ sem æínshuærs þeſſa þaꝛꝼ við gera lata æꝼtír þuí se̅ þæir ſemía viðꝛ þa ſem varðvæíƶlu haꝼa a bonda ꝼe In aꝼ bonda ꝼe J gula þíngs laghu̅ ꝼir͛ ſítt ſtarꝼ ſkall logmaðꝛ haꝼa x ͛kr en v ͛ huar hínna a hu͛iu xí manoðom skulu þæír ſkyldír at gera ræiknan ꝼir͛ þeſſo ꝼe a hu͛íu logþíngi huat þr̅ haꝼa íntækit eða huat æꝼt͛ ſtendꝛ ſua huat þr̅ haꝼa vt græit eða niðꝛ laght vm ſkíps gærð oc ſmidí  vm ſmiða læighu  vm koſt hald þꝛ̅a v ſker ſkipp ꝼyrnſka þa ſkal annat gera lata aꝼ bonda ꝼe oc þær ræiſa lata ſem þæím þikkí bæƶt v͛a till ꝼallet ſua at huatke ſpilli akre ne eng n eꝼ ſpillír bte ſem ſkynſamer me̅n meta aꝼ bonda ꝼe ng̅s ioꝛð ſkall ſkyld till at ræíſa ſkipp a eꝼ hon er till sua  kn̅gs moꝛk er ſkyld till la̅dværnar ſkips at ꝼa oc alr annara e͛ mærkr æighu at iaꝼnaðe þui at æighi ſkall æíns manƶ moꝛk yða v ſkall ſmídí til kræꝼía alla þa ſem ero ínnan ꝼíoꝛðo̅gſ ꝼylkís viðare eꝼ þarꝼ Staꝼna ſmiðꝛ hu͛ er ſæckr ͛ ͛ e͛ ꝼir͛ nems en ꝼilu̅gr huær halꝼre ͛ e͛ æíghí vil koma v haꝼa þæír ſætt kíoll a bakkaſtokka oc till ſmiðar tækit þa eꝼ æinhu͛ lypr ꝼra þꝛ̅i ſmið ſtaꝼna ſmiðꝛ er ſæckr víí ærtog͛ oc xíí ͛ ͛ við kn̅g en ꝼilungr huær v ͛ s͛ aꝼ þͥ a þa ꝼælla þr̅ landuoꝛn ꝼir͛ kn̅ge v ſkulu ſmídír ꝼelauna ſtaꝼna ſmiðꝛ hu͛ í aura s͛ a ſygnu̅ daghu̅ ſunnv dagha a míllu̅ en ꝼilu̅g͛ huær yri þær með mat  maldꝛykkíu halꝼbolla ſkott a dæghí nu at goꝛvu ſkipí þa ſkall ſkípp bꝛæða oc i nauſt ſætía eꝼ till er n eꝼ navſt er æighi till þa ſkall nauſt gera oc ꝼonᷚ till ꝼa j hu͛s manƶ marku er vill ſua ſe̅ ſkilt e͛ till ſkíps oc ſmiðí til næꝼna oc ſua læíghu geꝼa Sæghæll oc akkæri baat oc ræiða allan tíold oc allt þætt ſem til ſkips þarꝼ at haꝼa þa ſkall till ſyſla með kn̅gs raðe aꝼ bonda ꝼe ſua at ſkipp ſe i alla ſtaðe væll ꝼrt her ſæger vm h͛ oꝛwar vpſkurð hu͛ſu ꝼara ſkall vm lond v ꝼællr ſua þunglega ꝼir͛ ſynda ma̅na ſaker at hæiðin hærr eða kríſtín geng͛ a noꝛeghʼs kn̅gs vældí i æinſhuæríum ſtað oc þo at a ſkatlond hans gange þa ſkulu̅ v͛ æighí ſynía kn̅ge varom allan alme̅ne̅g at liði  ſkipum oc vapnom eꝼ hʼ ser með vittraſta ma̅na raðe at ſua mikils þarꝼ við n eꝼ mínna þarꝼ við þa takum ver þætt með þakkum e͛ aꝼ ꝼællr n eꝼ ſua harðlega ꝼællr at nokoꝛ hær hæꝼs eða geng͛ a ínna̅n landƶ þa ſkulu þæír en ſon̅ hærſaga kmr till skera oꝛvar vpp oc lata ꝼara lanƶ enda a millum skall ſu oꝛ ꝼara þioðgatur mínƶta laghe með þꝛíðía ma̅ne ꝼultíða n a ſio m; ſkípí ſkípáðo hon ſkall ꝼaꝛa með þíoðlæið bæðe nett͛ oc dagha Ꞇre oꝛ ſkall vtt ſk͛a i bygðír alla vegho aꝼ þíoðlæið oc i yíar vtt oc bere hu͛ aðꝛum með vattom en ollu̅ mo̅m e̅ oꝛ kmr till hus þa g͛er hon ſtæꝼnu til ſkíps við ſío en ſaꝼnaðꝛ a lande n eꝼ nokoꝛ ſitr þa kyrr v̅ þa e͛ ſa utlæghr þui at þa ſkall bæðe ꝼara þæghn oc þꝛæll eꝼ þæſ þarꝼ við oc ſkall huær ꝼa ſer ſíalꝼr viſtír oc ſínu̅ hæíma mo̅no̅m þæím ſem æighi haꝼa ſialꝼer ꝼong at ꝼa ſer n eꝼ nokoꝛ ꝼællír hærboðs oꝛvar eða ꝼær æighi æꝼtir boðe vere utlæghr oc alt þæt ſem han a nema naðſyn banne mete kn̅gr þær nauðſyníar n eꝼ kn̅gr miſtruir me̅n at me̅n vili væría lond hʼs með hm̅ ſem m̅ haꝼa ꝼong a þa æighum v͛ at ſætia hm̅ giſla till trunaðꝛ n eꝼ ver haldum oꝛðom varom oc landuoꝛnu̅ við kn̅g vaꝛn þa ſkall han ſælia os aꝼtʀ gíſla varra vmæidda en eꝼ v͛ gerom aꝼ þa er gíſlu̅ ꝼir͛ ſkoteð oc e͛o þr̅ þa i míſku̅n kn̅gs oc ſuare þr̅ ꝼir͛ þæt ſe̅ at laghu̅ æighu at ſuara her sægír vm uita uoꝛðu oc vita oc v̅ varðh᷒  v̅ varð v er hærs viti e͛ æͥ hælƶ von j land vart þa ſkʼu men vita voꝛð ræiða þa ſkal baʀun eða vmboðs maðꝛ lata boð upp ſkera en ſa er æͥ km͛ till ſæckr halꝼre ͛ s͛ Bndꝛ ero ſkyldír till víta voꝛð at gera þær ſem v͛et hæꝼír at ꝼoꝛno ꝼare ꝼíoꝛðong͛ heraðƶ ma̅na þæír ſem neſter bua oc varðhus m; oc þak a oc ííí dyr till v ſkall ſtæꝼna ſkipræiðu þíng till voꝛð at bíoða Baʀun eða vmboðs mͬ kn̅gs ſkall gera bondom lagha ſtæꝼnu till voꝛð at halda þa ſkulu bndꝛ a værði ſítía hína v nott ꝼ þuí en voꝛðꝛ e͛ boðen nema ꝼyr þurꝼi n þr̅ m̅ er vita voꝛð æíghu at halda oc koma æíghí till þa ſæckíaƶ þr̅ varðuítí við kg̅ ͛ s͛ rír m̅ ſkulu víta voꝛð halda þr̅ men ero all͛ varðſæter er augna hæilír ero oc yͬna oc ꝼott hæilir ꝼͥalſer me̅n oc ꝼultiða herlendƶker oc æighi utlenƶk͛ oꝛ annara kn̅ga ríkíu̅m en ſkulu a voꝛð ganga t miðiu̅ dæghí oc halda till a̅nars middags n eꝼ ſæína er a genget eða ꝼyr aꝼ ſæckir varðuítí við kn̅g nema æin gange ærenda þr̅ A v͛ði ſkall maðꝛ vaka en æígí ſoꝼa n eꝼ aller ſoꝼa a víta værði oc bꝛe̅nr vítí ꝼir͛ noꝛðan eða ſuna̅n þa ero þr̅ ſæckír varðuíti við kn̅g v ſkulu varðm̅ vita bꝛena at þꝛímr hærſkípu̅ ſenom n eꝼ þæír bꝛe̅na æíghi víta þa ero þr̅ ſæckír varðuítí við kn̅g n eꝼ þr̅ ewaƶ j huart ero hærſkipp eða æi þa ſkulu þr̅ kalla till hína vítraſto m̅ með ſer þa ſem neſt ero þm̅ oc haꝼa þꝛ̅a rað við huart uita ſkall bꝛe̅na eða æíghí Sa vita voꝛðꝛ ſkall varða víí æ͛toghom oc xíí ͛ s͛ við kn̅g en auſtaſtr er oc ſua ſa e͛ þær er neſtr ꜱua ſkall oc ſa varða víí ærtoghom oc xíí ͛ ͛ er nrðƶſt͛ er oc ſua ſa e͛ þær er neſt er noꝛðan kmr h͛æ at oc ſua ſkall hu͛uetna þær ſem hærs er meſt von En huær annara at varðuítí ͛ ͛ við kn̅g Barrun eða vmboðs m̅ kn̅gs ſkulu ꝼa till ſkílrika m̅ at ranƶſaka hu͛n dagh voꝛð meðan þæſſ þikki viðꝛ þurꝼa oc græiða voꝛð at ret ꝼare n eꝼ þæir glyma ſæckír víí ærtoghom oc xíí hu͛n sylꝼ͛s við kn̅g eꝼ ſkaðe v͛ðꝛ att ꝼ utlæghr maðꝛ ber h͛ſaghu ſa̅na oc ſua eꝼ lendꝛ b͛ v kmr maðꝛ i land vart sa e͛ vthlæghr var heðan goꝛ oc ber han h͛ ſaghu ſa̅na þa ſem lanƶ m̅ vitu æghí aðꝛ þa e͛ han i lendꝛ með kn̅gs raðe oc ſkípan þo at han være niding͛ aðꝛ v ber maðꝛ hærſaghu oc æíghi ſon þo at han være ilendꝛ aðꝛ þa er han utlæghr nema han ſu͛i ꝼir͛ æi̅ æiði at han gerðe ꝼír͛ goðo  han hughði þætt ſatt v͛a v ber maðꝛ hærſaghu ſa̅na ſa e͛ ilendꝛ er aðꝛ þa ſkall han haꝼa íí ͛ ͛ kn̅ge varom en moꝛk aꝼ ꝼylki hu͛íu v̅ læiðang͛s iaꝼnað mͣ v ſkulu aller me̅n gera læiðang͛ at íaꝼnaðe en at vtboðnom læiðangre ſkulu me̅n iaꝼnað ſín græiða at íarðar hoꝼn oc at ꝼear magne n ſa læiðang͛ e͛ g͛eƶ þa ſkal ſa gera e͛ a ioꝛðu byr aꝼ loð oc aꝼ lauſa ꝼe ſinu huær ſem ioꝛð a v ſkall ſa kræꝼía íaꝼnaðꝛ er þarꝼ ſkípræiðu m̅ ſína m; kn̅gs vmboðs ma̅ƶ raðe n þæír ſem æighi koma till ꝼoꝛꝼalla lauſt þa gíalde ſlikt ſem tala rennr til oc ſuare læiðang͛s ꝼalle a oꝼvan við kn̅g þætt ero vi ꜹ ͛ n eꝼ men kræꝼía íaꝼnaðꝛ með kn̅gs vmboðs mᷦ raðe oc annara ſkilrikra mͣ j aðꝛa ſkípræiðu eða j anna̅ attong ꝼioꝛðong eða ꝼylki þa ſkal a þíngí kræꝼía nn eꝼ þæír ſynía íaꝼnaðꝛ ꝼaꝛe ſem aðr er ſkilt v ſkytƶ maðꝛ vndan læiðangre oc lypr ꝼylkna a míllu̅ ꝼíoꝛðonga eða ſkípræiðna oc g͛er huarke her ne þær þa g͛e læiðang͛ þo at ſiðar se oc ſæckr læiðang͛s ꝼalle ví aur̅ ͛ við kn̅g vær oc ſem g͛eƶ þꝛíotr oc er er ſkoꝛaðꝛ till læidang͛s oc er ſott͛ till oc vill æͥ gera oc lyps vndan ſokn oc g͛er hu͛ghi læiðang͛ a þꝛím vættru̅ þa ſkall hʼ gíalda ꝼullan læiðang͛ þo at ſiðar ſe e̅ kn̅ge v̅ ͛ ͛ her ſæghir huar v͛ ſkulu̅ læídang͛ gera v ſkulu̅ ver vita huar v͛ ſkulu̅ læiðang͛ gera En eꝼ maðꝛ a hus j kaupſtað en bu í heraðe oc ꝼær þær a míllu̅ oc er ymíſt þa ſkʼ han gera læiðang͛ j heraðe æꝼtír íarðar hoꝼn þꝛ̅i er han byr a at iaꝼnaðe við aðra bndꝛ n aꝼ kaupyri oc garðlæighu̅ J kaupſtað Sva oc eꝼ eꝼ maðꝛ a tuau bu j heraðe æꝼtír iarðar j ſínní ſkípræiðu huart þa ſkall þær g͛a aꝼ huaro ſem ſtendꝛ æꝼtír iarðar hoꝼn oc iaꝼnaðe n eꝼ maðꝛ ꝼær æínlyꝑ míllu̅ kaupang͛s oc heraðs oc er ꝼddꝛ í heraðe oc kaupír þær kaupum ſínu̅ oc e͛ j heraðe vm joll Nu eꝼ han bíndꝛ  lyſír huðꝼatt ſít j kaupangre allan vættren þæſſ a millu̅ þa g͛e hʼ læiðang͛ j kaupſtað aꝼ kaupyri ſínu̅ aðꝛ hu͛ en ꝼddꝛ er j heraðe oc ꝼær j kaupſtað at kaupyri sínu̅ oc hæꝼír huatke hæímílí ſitt kaupangre ne i heraðe þa ſkʼ hʼ gera læðang͛ j heraðe aꝼ kaupyri sínu̅ n eꝼ mͬ ſlítr buí ſínu  heraðe oc ꝼ͛ han till kaupang͛s ꝼír͛ íaꝼnað manna oc mantall oc ꝼær han ſiðan í herað þa æíghu bndꝛ gærð hans v eꝼ maðꝛ ger͛ læiðang͛ í annan ſtað er han á þa er ſe̅ han haꝼe vgoꝛt eꝼ han væit halꝼ͛ huar hʼ ſkuldi goꝛt haꝼa her ſæghir hu͛ ſkípi ſlʼ ſtyra oc vm næꝼndir til ſkips oc huat ſtyri mͬ eða læíðſaghu mͬ ſkʼ haꝼa ꝼͥ ſit ſtarꝼ Cap᷎ Sa ſkal ſkípi ſtyra sem kn̅gr næꝼnír till eða hans vmboðs maðꝛ Nv ſkʼ ſtyrimaðꝛ næꝼna haſeta at ꝼara m; ſer þa ſkulu þr̅ aller ſkyldughír at ꝼara ſem næꝼndír ero nema loghleg nauðƶſyn ba̅ne oc ſe þa aðr͛ i ſtaðen næꝼmdír n ſtyri maðꝛ ſkall haꝼa ꝼir͛ ſit ſtarꝼ oc vanda eꝼ han ꝼær væll m; ſinu ſtarꝼe halꝼa ͛ á manode aꝼ bonda ꝼe ſa þo e͛ æígí hæꝼir aðꝛ leen eða væiƶlu aꝼ kn̅ge oc take þt̅ta þæn tíma e͛ han kmr hæim aꝼt͛ Læiðſaghu mͬ ſkall taka halꝼa ͛ aꝼ þꝛondæími till bærghuíníar aꝼ bærghvin halꝼa ͛ ͛ till tunſb͛ghs ꝼ tunſbærghi halꝼa ͛ ꜱ͛ till lanƶ enda Slikt ſama aꝼt͛ þær m; matt oc dꝛyk Sa ſkall hu͛ ꝼara e͛ i ꝼyrſtu eʀ IIa næꝼmdꝛ oc æíghí vmſkípti a gera nema loghleghaꝛ nauðſyníar gange till ngi ſkall oc lauſnír taka n ſa er tækr er ſæckr víí ærtoghom oc xíí ͛ ꜱ͛ ꝼir͛ h huærn er hʼ tok aꝼ En ſa hu͛ er byðꝛ ͛ s kn̅ge n ſa er ſlikt mæler till a̅naꝛs oc ꝼælƶ at suare ſliku ꝼir͛ sem logh vatta þæím a hendꝛ en annan rgher vm ſkips vtſott oc vm æindagha till skíps oc vm vopn oc víſtír v ſkall ſtyri maðꝛ boð upp ſkera þa e͛ ſkípp ſkall vtt ſætía oc ſtæꝼni s viða mo̅m till ſem han ser at þarꝼ n huær ſem æigí kmr æꝼtír boðe ꝼoꝛꝼalla lauſt ſæckr yri s͛ við kg̅ oc ꝼlyti ſkípp till haꝼnar  er þꝛ̅a abyrghð a till þæſſ en ꝼæſt er Sva ſkall han oc gera mo̅m æindagha þa er þr̅ ſkulu till ſkips ko̅a oc æighi þa ſkipara ſtæꝼnv oc ſkoðe næꝼnd vopn oc klæðe ma̅na n eꝼ nokoꝛ vo̅pn vanta þa ſe þær vopn tæki̅ m; ſtyri manƶ raðe ſem hm̅ þikki bæƶt ꝼalle oc abyrgiƶ ſa at allu er hæꝼír æꝼtir laghu̅ v ſkall huær haſete taka i ꝼarar kaupp yrí ͛ oc ſua huær matgærdar maðꝛ ſem haſetar v ſkulu bndꝛ gera ij manadꝛ máte ſmrs oc íí miols till hamlo Skall við þuí taka ſtyrimaðꝛ þæim tíma en læiðang͛ er vti oc halda þær aꝼ næꝼndar mo̅m koſtnað íí manoðe með ꝼoꝛnre víſtataku a hu͛íu̅ halꝼu̅ manoðe pund byg míols oc íí þꝛiggia punda laupa ſmirs i tylꝼt hu͛ía n ſa e͛ þetta græiðir æͥ ſuare læiðang͛s ꝼalle ſem aðꝛ vatt͛ oc ſke ſyſlu mͬ oc haꝼe aꝼ í lutí en ſtyrimaðꝛ þꝛiðiung Nu vill hʼ æighi ſkía oc er hm̅ tíll ſagth aðꝛ þa ſke ſtyri mͬ oc haꝼe halꝼt en kn̅gr halꝼt vm bogha oc vm ſkott oc eꝼ maðꝛ ꝼær a annat skípp en han er a næꝼndꝛ eða miſꝼær m; maͭg͛ð eða ꝼællir ꝼ͛ð ꝼͥ kg̅e Boghe ſkall liggía viðꝛ þoꝼto huæría þæn ſkʼu ſæſſar í ꝼa þ̅ꝛ en ꝼara oc ſtreng a eða gíalde kn̅ge halꝼa m͛ s͛ oc ꝼae bogha æíghí at ſiðꝛ oc ij tylꝼtir oꝛva eða bꝛodda ſkæptra þætt ſkulu bndꝛ ꝼa n ꝼir͛ tylꝼt oꝛva en míſſir gíalde halꝼan a̅na̅ yri s͛ kn̅ge n eꝼ kn̅gr uill mæír lata ſkípa þæt ſkíp e͛ ꝼara ſkal þa vele þuí ꝼlæiri ſkípp ræiður v̅ þætt ſkípp ſua at huær haſete haꝼe ſua mikla viſt ſem aðꝛ er ſkilt v ꝼær maðꝛ a ſkípp annat en han e͛ a næꝼmdꝛ þa g͛er han bæðe at han rr læiðangren oc gældꝛ vitið N eꝼ ꝼrials maðꝛ geng͛ j matgærð oc miſꝼær han m; matgærð þa ſæghi ſtyri mͤ oc æighi han ſkipara ſtæꝼnu oc ræꝼſi æꝼtir ſkynſamra ma̅na raðe sua at huarke ꝼae han aꝼ lemſtra ſoꝛ ne bana þui at ſtyri maðꝛ ſkʼ meſto raða innan boꝛdƶ a ſkipí huæríu v lyſa þr̅ ſkípp oꝛ ꝼæſtu̅ oc ſker maðꝛ æígi halꝼrymi ſitt gíalde ͛ ͛ k͛ nema loghleg ꝼoꝛꝼoll ba̅ne n eꝼ ꝼællir ꝼærð ꝼir͛ þꝛíotſko ſaker oc vlyðni vere vtlæghr oc alt þætt ſem hʼ á n eꝼ nauðsyn ba̅nar þa mete kg̅r æꝼtír atviku̅ m; ſkynſamr ma̅na raðe her ſæghir huat hu͛ ſkall vapna æigha eða huat viðꝛ liggr eꝼ miſſír Sa maðꝛ en a till ví aꝛka veghenna ꝼir͛ utta̅ klæðe ſín̅ han ſkall æigha ſkiold rauðan tuibyrðan ſpiot  ſuærð eða gſi halꝼþynnu n ſa maðꝛ en a till xí  veghenna ꝼir͛ vttan klæðe ſí̅ han ſkal æígha ſkíold rauðan tuíbyrðan oc ſtalhuꝼu með ꝼyrru̅ a næꝼmdu̅ vapnom oc ſkall huær ſkialdare haꝼa mottækit mark a ſkíaldu̅ þæi̅ er han g͛er at vita meghe hu͛ goꝛt hæꝼír eꝼ ꝼalƶs ꝼínƶ j en huær ſem æighi hæꝼír ſe ſkioldꝛ vptꝍkr kn̅ge till handa n ſa maðꝛ en a till xvííí  ꝼir͛ uttan klæðe ſín han ſkʼ æigha ſtalhuꝼu oc panƶara eða bꝛyníu oc oll ꝼolk vopn n eꝼ nokoꝛ míſſir þeſſara vapna gialde yri s͛ kn̅ge ꝼir͛ hu͛t er míſſír n dꝛengmaðꝛ hu͛ oc þr̅ ſem mina ꝼe æíghu en nu er ſaght þr̅a huær ſkall æigha ſkíold oc ſpíot ſuærð eða ꝍgſí n bꝛæið gſar ero gildar oc halꝼþynnur eꝼ ramlegha e͛o ſkæꝼtar oc ſpíot þau ſem tuſtlegha er ſkæꝼt oc í gæir naglar j eða æín̅ ſa e͛ i gægnum ſtendꝛ oc noðet at baðom vego̅ Gildꝛ ſkall oc tre ſkioldꝛ hu͛ þema mo̅m en ſpeng͛ íí líggía íꝼír þuæran aꝼ iarne oc íí mundꝛiðar við innan trauſtlegha nægldír n eꝼ v͛kmaðꝛ geng͛ j ꝼyrſtu̅ni a víſt  tækr ꝼulla læíghu þa kaupi han s͛ ꝼyrſta ſumar ꝍgſi ̅nat ſkíold hit þꝛiðía ſpíott En eꝼ h̅ míſſír æins hu͛s vapns þꝛ̅a þꝛíggia þa líggr við yri ſylꝼ͛s við k ꝼir͛ hu͛t er miſſír oc v͛e halꝼ rettes maðꝛ tíll þæſſ er han a ſer vopn vm vapna þíng huærn tima v͛a ſkall oc huærſu a þætt ſkall ganga at lagu̅ v er þæt þíng æítt e͛ hæítír vapna þíng þætt ſkʼ æígha ꝼír͛ endelangan noꝛegh þæt ſkall æighi ſtrrom ſaman æigha en ſkipræiðu þíng yrkía at kyndíls meſſo oc haꝼe at oll kyndiᷝs meſſo at míðꝼaſtu þær ſkall boð upp ſkera ꝼir͛ þuí þíngi þætt ſkʼ bonde huær ſkía er byƶ ꝼir͛ oc bonda naꝼn ber oc haꝼa ꝼolk vopn ſín en eꝼ maðꝛ ſítr hæíma vm þætt þíng þa ſæckiƶ hʼ í aur͛ ͛ oc yrí ꝼir͛ vapn hu͛t e͛ han ſkildí þær haꝼt haꝼa v er maðꝛ ſiukr eða ſaar þa ſkall læíghu maðꝛ bera vop̅n hans till þíngs ællíghr bte bonde ꝼͥ þʼ vapna ꝼall yrí ͛ ꝼͥ hu͛t e͛ miſſír n eꝼ æínuírki er ſíukr eða ſar þa ſkall hann kalla tíll ſin granna ſína oc ſyna þæi̅ vopn ſin a þíngdæghí þa er han ſygn ſaka eꝼ oll ero till ſæckr yri s͛ ꝼir͛ hu͛t e͛ míſſir v ſælr maðꝛ vopn ſin ſua at han a æíghí ꝼolkvop̅ ſem nu e͛ mælt þa er hʼ ſæck͛ yri s ꝼir͛ hu͛t er míſſír hu͛n tima e̅ þætt e͛ v ſk̅ ſyſlu maðꝛ þuí lyſa hu͛ſu m̅ ſkulu at laghu̅ a ganga n þa er at laghu̅ a genget en íí ganga a þykt oc æíghí ꝼlæiri oc gange tomlegha ſua at ſyſlu maðꝛ meghe ſkoða vop̅ þꝛ̅a n handgengn͛ m̅ aller oc væiƶlu m̅ ero ſkyldugír till at ſkoða vopn͛ m; ſyſlu ma̅e n eꝼ þykkuare er genget en ſæghír oc ꝼær ſyſlu maðꝛ ꝼͥ þͥ æighi ꝓuat vopn þ ma̅na gialde hu͛ e͛ þætt g͛er oꝛk ͛ ꝼir͛ vlyðní ſína n hu͛ e͛ ſæckr yre ͛ er æíghi hæꝼír vop̅n se̅ logh vatta N eꝼ nokoꝛ leer vop̅n tíll vapna þíngs  v͛ðꝛ þætt vithnís ꝼaſt æighi kg̅r vopnen En hin e͛ leet var gialde vapna viti ſem adꝛ eꝼ maðꝛ lyps oꝛ læiðangre  vm bu hog j læiðangre oc eꝼ aꝼ ſkipi gengr oꝛloꝼſ lauſt v hu͛ꝼír ſtyri maðꝛ ſkípi a læíð með kn̅ge oc lypr mͬ aꝼ ſkípí meðan kn̅g͛ liggr till lanðuærnar han er ſæckr víí ærtoghom oc xíí moꝛkum s͛ En eꝼ ſtyrí maðꝛ lypr þa er han m; allu utlæghr oc landraða maðꝛ við kn̅g v ma æighi leng͛ hæꝼta læíðang͛ vtí en m̅ haꝼe halꝼſ manoðꝛ matt míols oc ſmꝛſ oc lyſi þuí a annur ſkípp oc ſyní þæím matt sín at þr̅ haꝼa æighi matt mæíra Nv ꝼara þæír hæímlæiðís oc værða matþꝛota þa megho þr̅ hoggua í naut ꝼir͛ bonða læggí vp í aura ꝼír͛ ku oc ſua ꝼͥ vgſa þꝛítíðung en halꝼan íí yri ꝼir͛ aldung late líggía aꝼt͛ haꝼuð oc ꝼt͛ oc huð þa ero þr̅ vſækkír n eꝼ aðꝛer hoggua ꝼir͛ bonda þæím e͛ aðꝛer híoggo ꝼir͛ aðꝛ oc km͛ æighi ꝼm haꝼuð eða ꝼtr eða hud þa ero þr̅ þr̅ vſækkir eꝼ þr̅ læggía ꝼm ꝼe ſua mikit ſem aðꝛ e͛ ſkilt oc læggí aꝼtr haꝼuð oc ꝼtr oc huð v hoggua þr̅ æigí ſem nu e͛ mælt þa er ſtyrímaðꝛ ſæckr víí ærtoghom oc xíí ͛ ꜱ͛ en at hans raðe var hogguít n haſete hu͛ ͛ ͛ við kn̅g oc bte þo bondano̅ ꝼullu̅ botom ꝼir͛ bu ſítt þʼ er þr̅ híoggo n aꝼ ſækte̅ne take bonðen ſlikan reet ſem hʼ er maðꝛ tíll en kn̅gr þætt ſem auk e͛  er þæím ke̅t at þæír hioggo annan vægh en mælt er oc eꝼ þæír dylía þa ſkʼ ſtyri maðꝛ ſynía lyrit͛ æiði ꝼir͛ ſua margha m̅ ſem han víll n eꝼ hʼ vill æíghí ſynía þa ſyní hu͛ ꝼir͛ ſík lyritar æiði v geng͛ maðꝛ aꝼ ſkípí ꝼyr en ſkipp kmr tíll lunƶ oc loꝼar hm̅ ængi mͬ þa er hʼ ſæckr ͛ ͛ við kn̅g vm ſkips vppſot oc vm boðꝼall ſtyri manƶ oc vm varðuæiƶlu ſæghls oc annars ræiða v koma ſkípp hæim till lunƶ þa ſkall ſtyri mͬ boð upp ſkera sua viða ſem han ætlar at þurꝼí oc ſkípp gange vpp væruetna þær ſem ſtyrimͬ ſker boð upp þa æíghu þætt boð aller at bera en engi at ꝼælla huart ſem þr̅ ero j þꝛ̅i ſkípræiðu eða annare n hu͛ ſa e͛ þætt boð ꝼællír e͛ ſæck͛ yri ꜱ͛ við kn̅g  ſua hu͛ ſa er æighi kmr til ſkipdꝛatt͛ oc boð kmr till huſ nema nauðſyn banne n þeſſar ſæktír huart ſem er vpp at ſætia ſkípp eða vtt þa ſke ſyſlu maðꝛ oc haꝼe aꝼ í luti en ſtyrimͬ þꝛiðíu̅g n eꝼ ſyſlumͬ vill æíghí ſkía oc er hm̅ till ſaght aðꝛ þa ſke ſtyrímaðꝛ oc haꝼe halꝼt en ſyſlu maðꝛ halꝼt v eꝼ ſkipp geng͛ æíghí vpp eða vt oc ꝼͥ nems ꝼoꝛðong͛ ſkípræídu eða holꝼ eða mæira ſuare ſæctu̅ ſem mælt er oc ſe ſkípp í þꝛ̅a abyrgð eꝼ læſtíƶ v koma men v nottom ꝼyr eða v notto̅ ſiðar þa ſkulu huarger aðꝛu̅ viſt ræiða en eꝼ mæíri mun værðꝛ a þa ſkulu þæír aðꝛu̅ víſt ræða e͛ ræíða æíghu at lagu̅ ſua ſem tala rennr till r̅ ſkulu ſæghl varðuæíta e͛ ſkilríkaſt͛ ero oc neſteͬ bua k̅k þꝛ̅ er neſt e͛ ſkípí n aller haſetar ſkulu ꝼylghía ſægli i kírkiu oc allu̅ ræiða oc bua ſua vm ſem likleghaƶ þíkkí at æighi ſpillíƶ v eꝼ nokoꝛ tækr þætt ſægl a bꝛot vttan lyꝼí kn̅gs eða bonda abyghiƶ at allu þær till en hæím kmr oc ſæckr víí ærtogho̅ oc xíí ͛ ͛ við kn̅g oc bndꝛ n eꝼ kirkía bꝛe̅nr oc ſæghl i̅ni abyrgíƶ bndꝛ ſialꝼ͛ ſæghl ſitt nema m̅ bꝛenne m; vilía ſinu̅ v ſkulu þr̅ þær vppſot haꝼa ſem þꝛ̅ haꝼðu at ꝼoꝛno ꝼare n eꝼ a brytr vpſott eða ſær þa ſkall kn̅gs íoꝛð ſkyld tͥ vera eꝼ hon e͛ ínnan ꝼylkís n eꝼ hon e͛ æíghí till þa ſkʼ kaupa tuꝼt þær ſem þr̅ vilía hælƶt ſua ſem ſkynſamer m̅ meta aꝼ bonda ꝼe vm kg̅s ræiðſkíota oc ſæct e͛ viðꝛ liggr Sva e͛ mælt at eꝼ ꝼællr at bndꝛ ſkulu g͛a ræiðſkiota kg̅e ſua margha ſem þarꝼ n kn̅gs vmboðs maðꝛ ſkere ræiðſkíota boð vpp ſua viða ſem hʼ ætlar at þarꝼ at kn̅g ſkoꝛte æíghí ræíðſkíota n bndꝛ aller e͛ ræiðſkíota boð km͛ till garðƶ ſkulu ræiðſkíota gera yk huærn er ſaðull eða ſele hæꝼír a komeð n eꝼ kn̅g ſkoꝛter ræiðſkíota þa gialde huær bonde er boð kom till hus oc æígí g͛ðe ræíðſkíota yrí s͛ ꝼir͛ yk hu͛n er æighi kom till ræiðſkiota ſkiptiſ vm raans m̅ oc atꝼoꝛ æꝼtir þæím v ero rans me̅n vbota m̅ huar ſem þꝛ̅ v͛ða kender oc huær ſa e͛ þæím væítir lið till þæſſ ſua ſem ſæghír í vbota malom j manhælghi v hæria þr̅ oc a ſa æíghi liðs koſt till æꝼtir ꝼarar e͛ ꝼͥ hærnaðe værðꝛ þa ſkall ſa oꝛ vpp ſkera e͛ ꝼir͛ hærnade varð eꝼ han vill oc ſkall þínnugh hu͛ ꝼara ſem oꝛ ſtæꝼnír æꝼt͛ hær v ꝼara þæír æꝼtir þæím þa ſkulu þæir aller ꝼara e͛ ꝼir͛ ſitía en eꝼ þr̅ vilia æighí ꝼara þa e͛ ꝼe þr̅a vpnæ̅t nema nauðſyníar banne v koma þæir þær sem hí̅n er ꝼírír sem oꝛ ſkar vpp  hæꝼ͛ han reet ſkoꝛet þa er væll n eꝼ han hæꝼir æighi reet ſkoret oc er þær æighi hær till h᷒ kome̅n þa er þæim ꝼe hʼs vpnæmt oc ſkipti ſín a millum v eꝼ han hæꝼír rett ſkoꝛet oꝛ þa ſkulu þr̅ ꝼylgí a hi̅n ſua lánght ſem han vill Nv ſkulu hítta þr̅ a h͛ oc þurꝼu at ríoða odd eða æggíar til ꝼear þæſſ þa haꝼe ſa ꝼe e͛ ꝼyr atte alt þæt ſem hʼ kenner m; vattom n þr̅ ſkíptí ſín a míllu̅ því ſem hærmen atto nema ke̅nander kome tíll m; vatto̅ eꝼ ꝼe e͛ kypt aꝼ rans mo̅nom v ꝼara þæír er h͛iað haꝼa m; lande ꝼm oc kaupir maðꝛ aꝼ þæím æín hu͛n gͥpp þa ſkall ſa ꝼe haꝼa er ꝼyr atte oc koma till m; íj ma̅na vithní n ſa e͛ við víkínga kyptí gíalde ͛ ͛ eꝼ han víſſi n eꝼ hín ꝼær æighi víthní a hendꝛ þæím er ꝼe rangꝼenget kyptí þa ſkʼ ſtæꝼna hm̅ þíng þa æíghu þíngmen hm̅ ꝼe at dma ællighr lyrítar æið ꝼir͛ vm v eꝼ kn̅gr landꝛaða ſok kener mͤ oc langſkíps landꝛað þa ſkʼ geꝛrð j heraðe hʼ ſynia með þyltar æiði n eꝼ æíðꝛ ꝼællr þa ꝼællr till vtlæghðar v g͛er mͬ langſkípp j heraðe oc lyſír æighi ꝼoꝛ ſínní þa ſkʼ barru̅ eða vm boðs maðꝛ kn̅gs ꝼara till oc ſpyría han hu͛t hʼ vill ꝼara n eꝼ han víll ækki till ſæghía þa ſkulu þæir eſta han víí ærtoga oc xíí marka taks n eꝼ han vil æighi tak ꝼa þa ſkulu þr̅ hoggua oꝛ tuæi̅ veghom kialar víí alna langt boꝛð n eꝼ þæir gera æͥ ſua þa ſkulu bndꝛ ſua g͛a oc taka ꝼᷓ ſæghl eꝼ till er oc lemía ſua ꝼoꝛ þꝛ̅a n eꝼ þr̅ gera æigí ſua þa ſkulu þr̅ gialde ͛ ͛ ꝼͥ þoꝼto hu͛ía n ꝼͥ ſtyri homlu hu͛ía íí ͛ þa hæita loke̅ þoꝼto gíold her hæꝼr ma̅n hælghí vara oc ſæghír i ꝼyrſta kapitulo eꝼ kona dꝛepr kalman eða karlmͬ kono T R ꝼyrſt i manhælghi varre at var lande huær j noꝛegſ kn̅gs rikí ſkall ꝼͥðhæilag͛ vera við annan innan lanƶ oc vttan n eꝼ maðꝛ veg͛ ma̅n þa hæꝼír han ꝼirͥ goꝛt allu þui ſem han atte ilande oc lauſum yri vttan oðals ioꝛðum ſínu̅ æínu̅ huart ſem kalmaðꝛ dꝛepr kono eða kona karlman nema han haꝼe veghet ſkemðar vigh eða niðíngs værk h͛ ſægír vm ꝼe ueghanda oc hu͛ia míſkun hakon kr̅ g͛ðe a v̅ þægn n þo at alt þætt ſem vegande atte bæðe j lande oc lauſum yrí ꝼelle vndír kn̅g vttan oðlaſ oða iarðer þa gerðe þo hín virðuleghe hr̅a hakon kn̅gr hi̅n koꝛonaðe þa miſku̅ oc ſkipa̅ a æꝼtir hínna bæƶſtu mͣ bna ſtað j landeno at huart ſem æꝼtír ero æignír eða lauſa ꝼe þa ſkall kn̅g͛ taka æíghí mæíra en víí ærtoghr oc xíí m͛kr ͛ við kn̅g aꝼ ꝼe eða æigínu̅ veghanda nema hʼ haꝼe veghet ſkemdar vígh eða goꝛt níðíngs værk n eꝼ æígn er í þægngíldí græídd þa ſkʼu arꝼar víghanda æigha lauſna eꝼ þr̅ vilía lyſt haꝼa ínnan x vætt eꝼ þꝛ̅a oðall var Aldꝛighi ſkall ærꝼíngí ſælia þær iarðer er han tæk͛ æꝼtir hín vtlægha meða̅ hín vtlæghe líꝼír en gíalda ſkal allar logleghar ſkuldír aꝼ æignu̅ eꝼ æighi er lauſa ꝼe till v kan ſa æínhu͛ atburðꝛ till at geraƶ at kn̅gr geꝼe manƶbana lanƶ víſt m; bna ſtað hꝼðíngía eða annara goðꝛa ma̅na eða k̅ms han a ꝼund kn̅gs oc ꝼær gͥð aꝼ hm̅ þa ſkall han ſik ſua í ꝼͥð kaupa vͥ kn̅g sem hans er miſkun till oc bte þætt ſem aꝼt͛ ſtoð með ſlikum ſala ſtæꝼnu̅ ſem goðer men ſea at han meghe oꝛka nema allar bt͛ ſe aðꝛ goldnar Siðan ſkʼ þr̅a mal ꝼaꝛa till ſættar er æꝼtír líꝼa æꝼtir kn̅gs dome n þr̅ m̅ ſem ꝼe hans varðuæittu meðan han var j vtlægð gialde hm̅ ſlíkt aꝼtr ſem þr̅ toko j æignu̅ eða lauſa ꝼe vttan landſkyldír v̅ lanðꝛaða ſok hu͛ſu vndan ſkal ꝼꝛraƶ oc vm ſkemdar vigh  niðíngs værk v͛da goʀ Ngi ma oðalls ioꝛðu ſinní ꝼir͛ gera nema han haꝼe veghet ſkemdar vigh eða goꝛt niðíngs v͛k n þæt e͛ hítt meſta níði̅gs værk eꝼ maðꝛ ræðꝛ lond e þægna vndan kng̅e ſinum n eꝼ kn̅gr kenner mͤ la̅d raað þa ſkall han næꝼna man oꝛ hírð ſinni iaꝼnboꝛen þæi̅ er þui male a at ſuara n eꝼ arboꝛen maðꝛ a þuí male at ſuara þa ſkall næꝼna bonda ſun oꝛ hírð eꝼ till er oc haꝼe ritt oc inſigli kn̅gs oc ſoke þt̅ at laghum n ſa er arboꝛen en komen er till alƶ rettar ætt er niðings vigh eꝼ maðꝛ bꝛe̅ner man ínní æt er oc niðingſ vigh eꝼ maðꝛ veghr trygðda man ſín æt er níði̅gs vígh eꝼ maðꝛ veghr ma̅n í griðum uæruetna þær ſem maðꝛ a a ſer au͛ka at hæímta eða a þæím vmagha eða æighi ꝼultiða manne e͛ maðꝛ a vmboð a at laghum eða ſtenðꝛ till arꝼs oc alra þꝛ̅a e͛ han a ſialꝼ͛ reet a eða hæꝼ͛ loghlekt vmboð tækit þa ſkʼ ſa ſialꝼ͛ gͥð ſælia oc tryghðír með vattom ro aller ꝼrendꝛ hans vndir þæi̅ griðum oc trygðum ſua ſem hu͛ væítí ſíalꝼ͛ ætt er oc niðíngs vígh eꝼ maðꝛ dꝛepr loghma̅ þæn e̅ till þæſſ e͛ tækín at ſæghía mo̅m logh þuí at hʼ hggr niðꝛ rettyndi ꝼír͛ mo̅m þui at han er allu̅ ſkyldug͛ bæðe ríkum oc ꝼatkom þ͛ ſem h̅ er íꝼír ſkípaðꝛ æt er niðíngs vigh eꝼ maðꝛ bͤnner man ínní ætt er oc nidi̅gs vigh eꝼ mͬ myðír man æt er oc níðíngſ vígh eꝼ maðꝛ hæꝼnír þíoꝼa æt er oc niðíngs víg eꝼ maðꝛ hæꝼnír a aðꝛu̅ en þæim e̅ g͛er eða ræðꝛ æt er oc níðíngs vígh eꝼ mͬ hggr hond eða ꝼott aꝼ ma̅ne eða ſtingr vtt aughu man̅ƶ eða ſker tungu oꝛ hoꝼði manƶ eða mæiðír man at vilía ſinu̅ Sua ero þr̅ oc vbota m̅ en halda þæím ꝼir͛ þeſſo ſe̅ hínír e͛ gera nema kn̅gr late ræꝼſa till landræínſanar n eꝼ þætt væitír i vapna ſkíptu̅ þa ꝼare þætt æꝼtír þuí ſem kn̅gr ſkípar æꝼtir goðꝛa mͣ raðe n eꝼ maðꝛ dꝛepr ꝼaður ſín eða moðoꝛ dotor eða bꝛoðoꝛ eða ſyſtur þa e͛ han vbota maðꝛ nema oðƶ manƶ vigh ueghe sua oc eꝼ maðꝛ dꝛepr kono ſína eða kona bonda ſín ſua at þʼ mall hæꝼír hoꝛað eða hygƶ at hoꝛa æt e͛ vbota mall eꝼ maðꝛ tynír ſer ſíalꝼum ætt er vbota mall eꝼ mͬ veghr ma̅n innan ſtoks eða í garðe vti eða ínnangarðƶ þæſſ e͛ maðꝛ hu͛ꝼír vm akr ſin eða eng at hæímílí ſialꝼs ſíns nema hʼ væri hendꝛ ſínar sua oc þr̅ m̅ er at ſlikum vknytnu̅ v͛ða kender at þær laupa bꝛott m; æíghín konom annara ma̅na þa ero þr̅ vbota men bæðe ꝼír͛ kn̅ge oc karle dꝛæper oc dyðír huar sem þæír v͛ða ſtadder her ſægir v̅ þyꝼſku oc utilegho oc ꝼoꝛðæðoſkapp ſpaꝼarar oc uti ſetoꝛ  v̅ oll onnoꝛ vbota moll EN þæír en lata líꝼ ſit ꝼir͛ þyꝼſku eða vtilegho huart ſem þæír rena a ſkípum eða a lande oc ſua ꝼir͛ moꝛð oc ꝼoꝛðæðoſkapp oc ſpaꝼar allar oc utiſetoꝛ at væckía troll vpp oc ꝼremía með þuí hæíðní oc þæír m̅ er geraƶ ꝼlughu m̅ till at dꝛepa þa m̅ er þr̅ æigu engar ſaker við oc taka ꝼe till nema kn̅gs vmboðs maðꝛ late ræꝼſa till landrænſanar oc ꝼͥðar ſua oc þr̅ men ſem konoꝛ taka með rane oc hærꝼange mote guðs rette  man̅a huart ſem þr̅ taka ꝼrendkonoꝛ ma̅na eðan annara ma̅na konoꝛ hu͛ſu ſem ſidan værðꝛ vilí þꝛ̅a enn ſamviſta þꝛ̅a værðꝛ oc ſua þꝛ̅ er hæꝼna þeſſar͛ vbota ma̅na eða hæímta gíold ꝼir͛ ſua at vitní væít þætt þa haꝼa þꝛ̅ ꝼir͛ goꝛt ꝼe oc ꝼͥði j lande oc j lauſum yri oc ero þr̅ ꝼͥð hælgír er ꝼe ſít v͛ía oc ꝼre̅dkonoꝛ en hínír aller vgíld͛ huart ſem þr̅ ꝼa ſoꝛ eða bana bæðe ꝼir͛ kn̅ge oc karle æt er vbota mall eꝼ maðꝛ ꝼalſaꝛ ſtæðía bꝛeꝼ eða ínſíghli kg̅s vars ætt er vbota mall eꝼ maðꝛ dꝛeꝑ þæn ma̅n er bꝛeꝼ oc jnſighli kn̅gs hæꝼír ꝼir͛ ser till ꝼͥðar eða ranƶſaks eꝼ hín viſſi þætt er hʼan tok aꝼ æt er oc níðíngſ eꝼ maðꝛ dꝛepꝛ man j þuí h͛bírgí er kn̅gr er j eða í naviſtu hans eða j kn̅gs garðe eða a kn̅gs ſkípi þo at kn̅gr ſe æíghi j garðe eða a ſkipí n eꝼ ínnan bear v͛ðꝛ þær þær ſem kn̅gr er i b eða j haꝼnu̅ i hía hm̅ ꝼare æꝼt͛ kn̅gs miſkun æꝼtir atvíku̅ æt er vbota mall at taka kono nauðga eꝼ þær ero í loghlegh vithní till at þæt ſe ſatt Nu ero æíghi vítní till en hon ſæghiƶ nauðígh tækín oc ſæghír hon þætt ſa̅dghres þa dme xí hínír ſkynſamaſto me̅n æꝼtír þͥ ſem þæím þíkkía likíndí till bera oc huart þr̅a líkt þíkkí till ſannynda n þo at kona gete vart ſik ꝼir͛ goðkuenſko ſin̅ar ſak͛ ſua at han kome æíghi vílía ſinu̅ ꝼm þa hꝼ͛ m; engu mote at hʼ haꝼe æígí ræꝼſíng ꝼír͛ æꝼtir dome eꝼ ſan ꝓuat e͛ at hʼ haꝼðe ꝼullan vílía till þæſſ oc halde þo liꝼínu vm þær konoꝛ e͛ ꝼͥ æigu at dma ꝼul mᷦ giold ꝼ maðꝛ ſtendꝛ ma̅n með loghleghom vitnu̅ a kono ſinní gialde ꝼul manƶ gíold bondano̅ ſlik ſem ſa er maðꝛ till er kono la eꝼ han være ſaklauſ dꝛepen n holꝼ manƶ giolð eꝼ han ſtendꝛ han a moðꝛ ſínní dottoꝛ eða ſuſtur eꝼ þær æíghu æighí bonda s͛ Skulu þeſſe gíold iaꝼnan dma xí men loghlegha till næꝼdír aꝼ rettaranom her ſægír vm ꝼe eða ærꝼðír híns vtlægha hu͛ſu ꝼara ſlʼ væruetna þær ſem maðꝛ veghr ſkemd͛ vígh eða g͛er niðingſ v͛k þa ꝼare hʼ vtlæghr oc vhæilagr ꝼͥ goꝛt ꝼe oc ꝼͥði i lande oc lauſu̅ yrí iam væll oðals ioꝛðum ſinu̅ oc kome aldꝛi i land aꝼtr nema han bere hærſaghu ſanna þa ſem ldʼƶ me̅n vitu æighí aðꝛ þa nae han lanƶ viſt með ſliku ꝼͥð kaupi oc míſku̅ ſem kn̅gr gerer á n engi maðꝛ ma mæíru ꝼe ꝼir͛ gera at æinu ſínní en þa er hʼ æighande voꝛðen n eꝼ ma̅ne tmeƶ arꝼr meðan han er j vtlæghð oc haꝼa ꝼrendꝛ hʼs þæn arꝼ tækít þa ſkulu þr̅ honom þæt ꝼe aꝼtr græíða m; ſama hætte oc ſkiloꝛðe ſem þꝛ̅ toko oc vndír han bar meða̅ han var j utlæghd h͛ ſægír eꝼ mͬ hyſir oc hæimír vtlæga m̅ ꝼ maðꝛ huſar eða hæimar vtlæghan ma̅n ettr með hm̅ eða dꝛeckr bonde eða æinhu͛ annar maðꝛ þa er han ſæckr ͛ s͛ víð kn̅g ꝼͥ æína nott n tuæím ꝼir͛ í n eꝼ han er þꝛíar nettr með hm̅ oc er han goꝛ utlæg͛ inna̅ ꝼylkíſ þæſſ þa er han ſæckr víí ærtogho̅ oc xíí ͛ ꜱ͛ við kn̅g nema þæim ſe vuíſa varghr er hyſír n ſyſlu maðꝛ er ſkyldꝛ at lyſa vtlæghð han̅s a þíngí ſamdghres er han væit at han hæꝼír utlægðar v͛k goꝛt eꝼ mͬ ſælr man aꝼ lande ꝼ maðꝛ ſælr bꝛott ꝼríalſan man aꝼ lande bꝛott ſa e͛ ſæckr viij ærtoghom oc xíí m͛ s͛ víð kg̅ oc kome ma̅nenom i land aꝼt͛ oc bte hono̅ æꝼtir xí ma̅na dome loghlega till næꝼmdu̅ rette ſlikum ſem han er maðꝛ till n eꝼ han ma hono̅ æígí aꝼtr koma þa gíalde han þæn man ꝼullum boto̅m gioldu̅ ſliku̅ ſe̅ han er maðꝛ till n eꝼ han ſyníar halde ꝼir͛ ſettar æiði h͛ ſægir eꝼ mað v͛ðꝛ hogguín a þíngi eða a mote  vm æꝼtir raas ꝼ maðꝛ værðꝛ hogguín a þíngí eða a mote þa ſkʼu aller æꝼtir renna till ꝼíalƶ e ſkoghs ſkips eða ꝼíaru n ſa er æighi vill æꝼtír re̅na er ſæckr halꝼre ͛ ͛ við kg̅ oc ſua ſa er æꝼtír rennr  vill æíghi taka han oc ma han oc er víthni till þæſſ n eꝼ æíghí er víthní tíll ſyní m; æinſæíðí ꝼærme̅nengar at ꝼrendſeme oc at mæghðo̅ oc at ſíꝼſkapum ſkulu æigi æꝼtír re̅na nema þr̅ vilí n huær er bíoꝛgh væitír þa e͛ vtlæghr nema hm̅ ſe vuiſa varghr  ſu͛í æínſæíðí ꝼír͛ n eꝼ maðꝛ værðꝛ ſærðꝛ a þingi oc renna aller æꝼtír þæím ma̅ne er vígh vakte oc værðꝛ han ꝼaren oc vill hʼ at laghu̅ væríaƶ þa læggí hʼ niðꝛ vopn sín þa er han ꝼͥð hæilagr meðan hín ſare líꝼír Binda ſkall þæn ma̅n oc ꝼra ſyſlu ma̅ne eða hans vmboðs ma̅ne at varðuæta n eꝼ ſyſlu maðꝛ þarꝼ liðs við at gæta hʼs þa ſkʼ næꝼna bndꝛ till m; hm̅ ſua marga ſem þarꝼ n eꝼ han lyꝑ ꝼra ſyſlu ma̅ne oc værðꝛ hi̅ ſare dauðꝛ þa er ſyſlu maðꝛ ſialꝼr j væði till kg̅s oꝛſkurðar oc ſkípí hʼ æꝼtir mala voxtum æꝼtir bæƶſtra mͣ raðe v eꝼ ſylu maðꝛ eða hans vmboðs maðꝛ ſynía viðꝛ taku þa ſkulu þr̅ haꝼa víthni till oc ſæti hʼ bundín a ꝼlæt hʼs þa varðar honom oc hít ſama nema oꝼríkí take aꝼ honom n huæruetna þær ſem ſyſlu mͬ tækr vtlægðar ꝼe þa ſkʼ hʼ ꝼa man till at ræꝼſa þæím ma̅ne æꝼtir þíng ma̅ dome n bndꝛ ero hu͛uetna ſkyldughír at ꝼylghia till ræꝼſíng͛ ſæckr halꝼre ͛ s͛ við kn̅g hu͛ er æighi ꝼylghír her sæghir vm oðƶ manƶ vigh  band oc abyrghð a honom v værðꝛ maðꝛ ſua oðꝛ at han bꝛytƶ oꝛ bando̅ oc værðꝛ han manƶbane þa ſkʼ bta aꝼ ꝼe hans ꝼullu̅ botom eꝼ tíll er n eꝼ ꝼe er æíghí till oc værðꝛ hʼ hæíll þa ꝼare han oꝛlendes þær tͥ er han hæꝼír btt ꝼulu̅ boto̅ ꝼir͛ ſik n eꝼ men ſea ꝼulla ðe a hm̅ þa bíndi ſa er vill at vſækkíu oc haꝼe till þíngs oc lyſi þær oc bioðe ꝼre̅dom oc ſæghí aꝼ ſína abyrgð oc take aꝼ ꝼe hans koſnað ſin vaukín eꝼ till er n allum mo̅m aðꝛu̅ æígu me̅n voꝛð at væíta at vſækkiu n oðꝛ maðꝛ er vmaghe arꝼa si̅s oc þo æíghi ꝼyr en arve væit at han er oðꝛ oc han ma bandom a han koma eꝼ han vill n eꝼ ſakar abere kenner þætt arꝼa híns oða at han víll æighí varðuæíta hono̅ halde ꝼir͛ æínſ æiðí n eꝼ oðꝛ maðꝛ ſærer ma̅n þa a aꝛꝼe vppi at lata uera ſarbt͛ oc læknes ꝼe aꝼ ꝼe híns oða en kn̅gr a ækki a þuí v e͛ þætt þui at æíns oðƶ manƶ værk at han bꝛíoteƶ oꝛ bandom eða ſkynſam͛ me̅n víta eða meta ſanna ðe a hm̅ hu͛ bana maðꝛ híns veghna e͛ oc v̅ vndan ꝼrſlo ꝼir͛ bana Sa ſkall vera bane at ma̅ne er nauiſt͛ men bera víthní vm oc æíghi æíðum vndan ꝼraƶ nema þͥ at æíns at han haꝼe ſua ꝼíarre ſtaddꝛ v͛et a þuí dghre er vígh var veghet at hʼ matte æíghi ſamdghres tuívæghís till ꝼara oc være hʼ at kírkíu ſtaddꝛ j heraðe eða a þíngi eða at ſamkund eða a ſkípí þa bere þæir xí þæghnar hʼ vndan er þa voꝛo j hía hm̅ ꝼͥals͛ m̅ oc ꝼultiða n eꝼ han var j engum þeſſom ſtað ſtaddꝛ  þo ſua ꝼiarre ſem nu var mælt þa kome ꝼir͛ ſik tylꝼtar æiðu̅ n eꝼ nauiſtar m̅ megho æígí till þíngs ꝼara ꝼir͛ æínnar hu͛rar nauðſyníar ſaker at b͛a víthní þa ſkulu íj m̅ boka ſaghu þr̅a a þíngí n eꝼ mͬ er ſærðꝛ oc ma hʼ mæla þa er men hitta han þa ſkall ſa v͛a bane er han ſæghir a hendꝛ eꝼ han mæler aꝼ vítí oc ma hʼ kenna han oc ſagha hans kmr bokað a ꝼyrſta þíng nema hín ſkíri ſik með tylꝼtar æiðí vm vighlyſing  vm ranƶſak æꝼtir maƶ bana oc eꝼ maðꝛ ræðꝛ manne bana raað eða ſara Capit͛ N eꝼ maðꝛ værðꝛ dꝛepen till dauðƶ þa a ſa at vera bane er víghi lyſír a hendꝛ ſer n lyſt ſkʼ víghi ſamdghres ínnan ꝼylkkiſ  næꝼna ſik a naꝼn oc natſtað ſín oc herað þætt ſem han er or oc lyſi ꝼir͛ ꝼríalſum mo̅m oc ꝼultiða þa ſkall a oꝛvar þíngí koma ꝼm natſtaðꝛ hans oc ſkall bonde ſuæría at han var at hans vm nottena kallaðe ſik ſua a næꝼ̅ víghlyſíng ſkall oc ꝼram koma a þíngí n eꝼ maðꝛ víl æighi bera vighlyſingar vítni eða ſuæría natſtað þa ꝼare till ærꝼíngi híns vegna oc g͛e þæím ꝼímtar ſtæꝼnu tͥ þíngs at bera ſua ſem ꝼmaſt væit han æꝼtir ſi̅ní ſamvitſku oc engu lynír han þær aꝼ n eꝼ þr̅ vilía æígi bera gíalde ͛ ͛ huar þr̅a oc haꝼe halꝼt kn̅gr en halꝼt ſakar abere  ſua ſkʼ vm oll þau vithní e͛ i manhælgi ero vpplykt þeſſa ꝼear ſkal græiðaƶ a ꝼímtar þíngí eða atꝼoꝛ at taka aꝼ hono̅ halꝼu mæíra ighi ſkal veghande ꝼara sᷓ vm íí bea at æíghí ſe vighí lyſt ꝼra þæim e͛ vigh vͬ veget a nema þær ſe ꝼírir ꝼærm̅nenga at ꝼrendſeme eða at mægðom eða nanaꝛe hínum veghna eða aðꝛer ꝼíandm̅ veghanda þæír er er hm̅ liggí líꝼſ haſke við En eꝼ han lyſir æíghí ſua víghi þa er han moꝛðenge rettr ꝼir͛ goꝛt ꝼe oc ꝼriði n eꝼ bæðe kmr ꝼm ſagha hi̅s ſara oc vighlyſíng a ꝼyrſta þíngí sua boꝛen ſem ꝼyr var ſaght þa ſkʼ ſagha hínſ ſara ſtanda en æígí vighlyſing  ber þo moꝛð aꝼ vighanda at han ſe vtlæghr n eꝼ æíghí kmr ſagha híns ſara ꝼm a ꝼyrſta þíngí oc kmr ꝼra̅ ſionar víthni oc vighlyſíngar víthní þa ſk̅ ſíonar víthni ſtanda eꝼ þætt er at laghu̅ boꝛet aꝼ í manna hende ꝼͥalſra oc ꝼultíða en æíghí vighlyſíng n ærꝼi̅gi híns dauða ſkall ꝼara j herað þæt en hín ſagðe ſik Oꝛ vera oc eꝼ han híttír þæ̅n ma̅n en ſua hæítír oc likaſt͛r þikki till vera oc eꝼ ſa geng͛ æighi við þa ſkall hono̅ till þíngſ ſtæꝼna oc a þui þingí skulu ꝼalſer m̅ han vndan bera oc æíghi næꝼ̅dar vítní  ꝼre þær ꝼm a þingínu En eꝼ han vill æighí vndan ꝼꝛaƶ þa er han ſannr at male n eꝼ han hæꝼír vndan ꝼoꝛðƶ þa ꝼare ærꝼingi híns dauða oc ſke ſua margha men till tylꝼtar sra með hínu ꝼyrra ſkíloꝛðe n eꝼ maðꝛ e͛ loſten eða ſærðꝛ ſua at han ma æíghi mæla skere oꝛuar vpp þeghar hʼ ma mæla en þætt ſkall oꝛuar þíng iamꝼult se̅ oꝛuar være ſamdghres vpp ſkoꝛnar n eꝼ hʼ værðꝛ dauðꝛ þa ſkere ærꝼingi oꝛvar vpp  late þíng ſtæꝼna en ſyſlu mͬ eꝼ ærꝼíngi e͛ æighi ner En eꝼ maðꝛ ræðꝛ ma̅ne bana rað eða ſara oc alt þætt er maðꝛ lytr ſkom eða vanvírðíng aꝼ hans raðom bte æꝼtir laga dome þæim e͛ þætt maall a at laghum at ſkía  ſua kn̅g domenom nema hʼ ꝼreƶ vndan at laghu̅ n hín e͛ g͛ðe halde þo vppí allu̅ ꝼullu̅ boto̅ æꝼtir lagha dome n eꝼ ſa maðꝛ værðꝛ veghen e͛ æígí e͛ i ꝼaður ætt komen at lagu̅ þo at honom ſe nokoꝛ ꝼaðer kenðꝛ þa æíghu moðoꝛ ꝼre̅dꝛ btr oc ſua arꝼ æꝼtír han n eꝼ han er barðꝛ eða ſærðꝛ eða ſkemdꝛ þa take hʼ reet æꝼtír moðoꝛ ꝼæðꝛ ſínum vm rettar bꝍtr magn᷒ kg̅s e͛ h̅ gaꝼ allu̅ noꝛegs mo̅nom ESSar rettar btr gaꝼ magnus kn̅gr ſun hakonar kn̅gs ſunar ſunar su͛rís kn̅gs vm allan noꝛegh með raðe oc ſamþykt hínna bæƶtu ma̅na i landeno oc bnaſtað alþyðu at vm þa m̅ e͛ mo̅m v͛ða at skaða ꝼare ſem aðꝛ vatta logh n aꝼ ꝼe veghanda dme vií me̅n ſkynſam͛ loghlegha till næꝼmdír ſlik giolð æꝼtír lagha ſkiloꝛðe ſem þꝛ̅ ſea rethleghaƶt ꝼír͛ guði at mala væghſtir ero a ærꝼíngía hinſ dauða æínu̅ n allar aðrar ꝼrendbtr oc ſaktall ꝼalla niðꝛ ſua vandlegha at huaſkeſ ꝼrendꝛ take aðꝛer ne gialde ꝼmar en nu e͛ ſkilt v vinƶ æíghí ꝼe veghanda bæðe till þægngíldís oc till bota þa ſkall ſua ƙærða ꝼͥ baðom se̅ tala rennr till n eꝼ nokoꝛ geng͛ a þet̅ta þa hæꝼír ſa ꝼͥ goꝛt ꝼe oc ꝼͥði ilande oc lauſum yrí oc v͛ði aldꝛi bota mͬ ſiðan oc ſua aller þr̅ er raðleggia till þæſſ at þeſſe ſkipan ſe roꝼe̅n eða a hena genget eſſar rettar bætr ꝼlæiri leet oc magnus kng̅r ꝼylghía þuí at þo at niðings vigh ſe veghet eða ſkemddar værk þa ſkall ꝼyrſt btr aꝼ luka ꝼe veghanda en kn̅gr haꝼe þætt ſem auk e̅ n eꝼ mínna lypr aꝼ en þæ̅ggildi þa ſkærðí ꝼir͛ baðom ſe̅ tala rennr till Sva iattaðe oc agnus kng̅r at hu͛gi ſkall kn̅gr taka ꝼyr ꝼe ma̅ƶ bana oc engan anna vtlæghan yrí nema aðꝛ ſe lokn͛ aꝼ allar loghlegh͛ skuldír þær sem aðꝛ voꝛo goꝛvar en ꝼe veghanda ꝼelle j þa ſok her ſæghír vm vaða v͛k oc vm ꝼang oc vm ſkindꝛat ða værk ero m; ſkynſe̅d græínanðe m; hu͛íum hætte þau ku̅nu till at ꝼalla þuí at i allum ſtaðum þær ſem m̅ skulu ser till þarꝼynda vi̅na oc með mo̅m till haghlegra luta lið væíta þa ero þeſſe vaða værk mæír virðande en hi̅ en ængi nauðſyn dꝛæghr till nema galyſí oc míkít ſkamſyní v þo at tuæír m̅ ꝼaꝛe i ſkogh ſaman oc skytƶ anna̅s gs a annan at vuílía þæſſ e͛ a ſkapte helt oc dyr hʼ aꝼ þa ſkall bta ꝼíoꝛðong bota æ͛ꝼíngia híns dauða oc ſynie vilía si̅s með settar æiði at han vildí þætt værk æíghí goꝛt haꝼa oc ſua ſkall hu͛uetnar þeſſe vada værk bta er þr̅ haꝼaƶ þʼ þætt at er mo̅m hoꝛꝼer till nytſemdar huart sem men ꝼa aꝼ mæín soꝛ eða bana at vuília þæſſ er gerðe n ſua ſem er at kaſta íꝼír hus eða ſkípp eða hæðer eða aðꝛa þaꝛꝼ lyſu at gera oc eꝼ men ꝼa þ͛ aꝼ mæín eða ſoꝛ eða bana þa ſkʼ bta halꝼum gialdum oc ſyní þo uílía ſíns með ſettar æíðí oc e͛ þt̅ta ſæckta lauſt við kn̅g oc æcki a kng̅r a vaða v͛kum ætt ma æigi vaða værk kalla er maðꝛ lyſtr till manƶ eða hgr till manƶ þo at a annan kome eꝼ han vildi þo m; þuí æínu̅ hu͛iu̅ ilt gera n eꝼ maðꝛ gengr til ꝼangs eða ſkíndꝛatt͛ at uílía ſinu̅ abyrgíƶ ſik ſialꝼ͛ at allu n hín ſuæri æínæiðí ꝼͥ at æigí varð at vílía hans þo at han ꝼenge mæín aꝼ eꝼ hin toꝛtryggír er ꝼir͛ varð her sæghír v̅ rytni̅ga oc vm kníꝼslogh oc eꝼ mͬ sær͛ man m; bogha ætt er ꝼleſto̅ mo̅m ku̅nikt at rytni̅gar ero ꝼir͛ boðn͛ at bera n ſa e͛ ber er ſæckr íí aurum ͛ við kn̅g n ſa er bꝛígðꝛ kníꝼí at ma̅ne oc kmr æighi ꝼm þa ſkall han bta þæím ꝼulrette er han bꝛa at en kn̅ge íí aura ͛ v eꝼ maðꝛ læggr man m; kniꝼí þa e͛ han utlæghr oc bte þæim ſem han lagðe ſem xí ſkynſam͛ m̅ dma oc þæír ſea at hín ſe væll ſmdꝛ aꝼ n kn̅gs ſoknare ſkall taka þæn man e͛ laghðe oc ꝼre a þíng  kn̅gs v̅boðs maðꝛ take kníꝼ þæn er han lagðe með oc kyri þær a þíngínu i gægnu̅ ho̅d hond hans er laghðe oc ſkall han ſua kaupa ſik í ꝼͥð ꝼír͛ ræꝼſíng þeſſa er hín líꝼír oc abyrgiƶ ſialꝼ͛ ſar ſitt hu͛ſu ſem hm̅ tæks till n eꝼ hm dyr aꝼ en ſaklaus var laghðꝛ þa e͛ ſa dꝛæpr oc dyddꝛ er lagðe n eꝼ han koms vndan ꝼaꝛe vtlæghr oc kome aldꝛí í land aꝼtr nema kn̅ge virðíƶ nokkoꝛ nauðƶyn till haꝼa genget n ꝼe veghanda ꝼare æꝼtir ꝼyrra ſkiloꝛðe bæðe þæ̅g oc btr eð ſama ſkiloꝛðe ſkʼ vera eꝼ maðꝛ ſkytr at ma̅ne þo at ækki take bte þo kn̅ge íí aur̅ s͛ oc þæím ꝼulrette æꝼtir lagha dome er han ſkaut at n eꝼ han ſær͛ ma̅n m; ſkote þa ſkall sa e͛ ſkaut ſlíka ræꝼſíng ꝼír͛ taka ſem hín̅ e͛ lagðe m; kníꝼi oc vndír ſama ſkíllorðe oc ſua þo at híndyi e͛ ſkote̅n var þa ſkall hín e͛ ſkautt vndír samo ræꝼſíng oc hín e͛ lagðe bæðe þægn at græíða  ſua bt͛ vm þa me̅n er bitaƶ vm ſem hundar eða heſtar ET er vuiðꝛkmelekt at me̅n bítíƶ vm ſem hundar eða hestar Nu ſa mͬ er man bítr þa ſkal ſyſlu mͬ lata taka þæ̅n man e͛ bæit  ꝼra a þíng  bꝛíota oꝛ ꝼramtennr oꝛ hoꝼði hm̅ oc ſe ſiðan ſaklaus við kn̅g ꝼir͛ ræꝼſi̅g þeſſa vm þe̅tta mall nema ſkynſamo̅ mo̅m virðíƶ nokoꝛ nauðſyn til haꝼa komeð at han meghe botom ꝼir͛ koma oc bte þæim ſem hʼ bæit æꝼt͛ þuí ſem xí men dma oc þꝛ̅ ſea ꝼir͛ guðí at hín se væll ſmdꝛ aꝼ er bítín var vm taku oc ꝼrſlo ilg͛ða mana til rettarans oc til laga ræꝼſing͛ Sva er mælt oc ſtaðꝼaſtlega tækít vm alt landet at eꝼ maðꝛ dꝛepꝛ ma̅n eða væítír þær akuomoꝛ eða gerer nokoꝛ þan værk er þæír æighu at lata líꝼ eða limu ꝼir͛ at laghum þa ſkulu þæír ſem neſter ero e ꝼyrſt megho na taka þæ̅n ma̅n oc ꝼra ſyſlu ma̅ne ꝼiottraða̅ eða bundín n eꝼ þr̅ gera æͥgi ſua oc megho þr̅ þui við koma ſua at þæír ꝼa enga ſkom eða vluti aꝼ hm̅ þa e͛ ſa hu͛ ſæckr halꝼr͛ ͛ ͛ við kg̅ nema ꝼærme̅ne̅gr at ꝼrendſeme oc att mæghðom þæír ero æíghí ſkyldughír at taka han nema þr̅ vílí þa er ſyſlu maðꝛ ſkyldꝛ at taka þæ̅n ma̅n oc ꝼra hʼ a þíng En bndꝛ ero ſkyldir at dma han at laghum a þí̅gi n ſyſlu maðꝛ a at ræꝼſa æꝼtir laghum v er þeſſo ꝼir͛ þui ſua skípat at ængír megho þt̅ta ſynda lauſt g͛a nema ſa domare er kn̅gr hæꝼ͛ till þæſſ skípat þuí at loghe̅ ræꝼſa en æighi han þo at hʼ g͛e skyldu ſina æꝼtir þui se̅ loghen bioða hm̅ En aðꝛer g͛a m; hæiꝼt oc aꝼunð oc þui væitir þʼ all oꝼt at þr̅ ꝼa ꝼyſt manſkaðan oc ſuara ſiðan ſtorom ſcͥptum oc ꝼrekom ꝼíaꝛ gioldum v hu͛ sem aðꝛu víſ g͛er oc ꝓuaƶ at han ma þuíſa víð koma þa e͛ han utlæghr till þæſſ er kn̅gr g͛er ſkípan a æꝼtir mala vogſtu̅ huat nauƶſyn till dꝛo þæn e͛ gerðe v hæꝼir ſa æígí líðs koſt er at tælr þa ſkall han ſæghía syſlumͤ n eꝼ ſyſlu maðꝛ kræꝼ͛ liðs meðꝛ ſer þa er huær sæckr ͛ ͛ við kn̅g er æígi ꝼær nema ꝼ͛menengar at ꝼrenƶeme oc at mægðom við þæn e͛ dꝛapp eða akuomoꝛ væíttí v ero þꝛ̅ aller ꝼͥðhælgír ſem at skia e̅ hínír aller vgildír huart se þæíír ꝼa be̅n eða bana hu͛ſu m̅ ſkulu doma gyma v̅ ſtoꝛ mol v aꝼ þui at loghbok vattar ſua viða at vm þa m̅ sem till ræꝼſingͬ haꝼa goꝛt þa ſkall a þíng ꝼra oc dma oc æꝼtír þæím dome ræꝼſíng a læggia þa ber þæím inu͛ðlegha at ranƶſaka er till do̅a ero næꝼmdír ͛ oc m; mikilli hoꝼſeme at meta huart míſgoꝛt e͛ við ſaklauſan ma̅n eða ꝼir͛ lítlar ſaker oc þo nokoꝛar eða ꝼir͛ miklar ſaker oc þo æighi noghar eða ſua noghar at ꝼul nauðƶyn þikki till haꝼa dꝛæghít þæn e͛ gerðe ua oc huart nokoꝛ lagha boð haꝼa míllum komeð eða ængi eða þæt ſem harðaƶt er at ſa hæꝼír bota bæíƶ e͛ míſþyrmt var oc þo engar ꝼenget sua oc huart nokot var kært ꝼir͛ rettaranom e͛ lagha oꝛſkurðꝛín er ſkípaðꝛ þæím ſem a ſaklauſu̅ mo̅m vínna n þui e͛ domre̅n till næꝼndꝛ at þa ſkall ranƶſaka oc meta ſaker oc míſgærníng͛ oc tempꝛa ſua domen æíꝼtír mala vogſtum ſem þíngm̅ oc domaren ſea retleghaƶt ꝼír͛ guðí æꝼtír ſínni ſamvitƶku en æíghí sem marghar ſnapr hæꝼir ſuarat her till at þr̅ dma ækkí annat en logh þuí at ſanlegha ſkulu þꝛ̅ þuí ꝼír͛ ſuara ſem loghen vatta þæím a hendꝛ er vanda me̅n lata vdmda vndan ganga eꝼ vanræꝼſt er aꝼ hende domarans oc ſua eꝼ oꝼræꝼſt e͛ þæím er miſku̅nar ero værðir aꝼ þærnan þꝛ̅a tillaghe Finnaƶ oc nogh dme till þæſſ at þæír haꝼa loteð harðar hæmdír aꝼ guði er vandmt haꝼa n þo hínír en harðare er oꝼræꝼſt haꝼa þæím er miſku̅nar ero værðír aꝼ þærnan þꝛ̅a tillaghu oc þui ſkall hi domare̅n hu͛uetna till híns bættra æꝼnís ꝼra þær ſem han væít iamuíſt huartuæggía þui at míot e͛ mundangs hoꝼet n þuí míoꝛa ſem er þa ero þꝛ̅ þuí ſælle en ſua ꝼa hꝼt þꝛ̅a ꝼioghura ſyſtra hoꝼe ſem i allu̅ rettom dommo̅m æighu at v͛a at guði liki oc mo̅m hꝼe n þæt er miſkun oc ſa̅nyndi retuíſi oc ꝼriðſeme iſku̅n a at uaraƶ at æíghi kome grímd eða hæímt i doma Sannyndi ber at gyma at æigi v͛ði lyghí ꝼm boꝛen Retuíſi a at varaƶ at æighi værði með rangyndu̅ hallað rettom dome ꝼríðſeme a at varðuæita þær till e͛ rett͛ domr ꝼællr a at æíghi v͛ðí m; bꝛæðe akaꝼr aꝼællís domr a lagðꝛ  þuí gymí domarar þeſſa at þetta er æ þui þyrꝼtuleghre sem gíoꝛ v͛ðꝛ at rynt j allu̅ rettom domom N at me̅n vareƶ þuí mæir rangra do̅a þa ma varla ilt varaƶ nema viti oc þui mi̅niƶ men a at með ꝼioꝛom hattom værða ranger domar Annat huaꝛt m; ræƶlo þær ſem maðꝛ ottaƶ þæ̅n ſem han ſkall v̅ d̅a llíghr m; ꝼe gírni þær ſem maðꝛ ſníkir till nokorar mutv eða m; hæíꝼt þær ſem hʼ hatar þænn ſem han ſkall v̅ dma llígr m; vinnatto þ͛ ſem maðꝛ vill líð ſínna ꝼelagha ſinu̅ Oc e͛ þa ílla ſkípat e̅ þema hoꝛboꝛnu̅ e͛ ín víſað n hinar skilgetno ſyſt͛ bꝛott víſað oc vtt reknar ſem ꝼyr varo taldar þuí at illa mon ſa domr virðaƶ ꝼir͛ goðom mͫ en alra værſt ꝼir͛ guði Er oc æ þuí bætr en þt̅ta kapitul̅ er oꝼtar leſet þær ſem vm ſtoꝛ moll ſkall dma vni m̅ oc æínkanlegha at ꝼa þæím mo̅m p͛ſt e͛ till bana eða líma latƶ ero domder aðꝛ en þæím værði ræꝼſt oc geꝼe þær tíll goða ſtund oc tom þui at ilt værk ſkall hata en ælſka ma̅nen aꝼ naturulegho æðli en ſalena alra hælƶt ſem ſín iamkriſtíɴ her ſægir v̅ gríða ſtaðe oc huat viðꝛ liggr e͛ m̅ bæriaƶ v̅ J griða ſtaðum N eꝼ me̅n bæriaƶ j læíðang͛s ꝼ͛ðum m; kn̅ge eða a þíngu̅ eða a ſtæꝼnu̅ ꝼͥ loghma̅ne eða a ꝼímtar ſtæꝼnu̅ j gíldum eða j bꝛullaupu̅ j iola griðum j ſildꝼiſki Scírþoꝛſdagh oc ꝼm vmpaſcha víku at ſialꝼſætt ero grið í allu̅ ſtaðum þeſſom oc timu̅ n rettr þꝛ̅a yks at hælꝼníngí en ꝼir͛ ſkemdom eða ſarsaukum v͛ða j þeſſom ſtaðum e þeſſom timu̅ n kn̅gr a her ꝼir͛ ſar hu͛t lurkſhog e ſtæmſ hogg eða gſar ham͛s hogg eða haꝼſtyting víí ærtoghr oc xíí ͛ ͛ n ꝼir͛ puſt͛ oc hu͛ía græín er þær ꝼylghír ííí ͛ ͛ n ꝼir͛ blak oc hu͛ía græín er þær ꝼylghír í ͛ s͛ n eꝼ maðꝛ ſær͛ ma̅n eða bær eða ſke̅m͛ ꝼulrettes værkum j hæímíli ſíalꝼs ſíns þa yks rettr þꝛ̅a at hælꝼni̅gí en ꝼír͛ ſke̅dom eða ſarſauku̅ værða Sva ero þr̅ oc halꝼu mæíra ſæckír víð kn̅g en hæímſokn væíta oc hæíma ꝼríði̅ bꝛíota n með allu utlægh͛ eꝼ þr̅ dyía h͛ ſæg͛ e͛ maðꝛ bi̅dꝛ ꝼrialſan man oc vm alƶkyns bardagha oc eꝼ mͬ ſamþykkír mͤ ſka̅m͛ eða bana ꝼ maðꝛ bíndꝛ ꝼͥalſan ma̅n at vſyníu gíalde v ͛ ͛ kng̅e n hínu̅ ꝼulrette er bundin var æꝼtír xí manna dome n bínda ma maðꝛ þíoꝼ at vſæckíu  alla þa er han kenner at vðada værk haꝼa goꝛt eꝼ han hæꝼír vithní till at hʼ gatt æighí aðꝛis ꝼrt han till rettarans n eꝼ æighí ero víthní till sanne m; æíns æiðí n eꝼ maðꝛ lyſtr ma̅n með hæíptughri hende þær ſem æígí e͛o griða ſtaðer með gſi eða lurki eða ſtæíní bte kn̅ge ͛ ͛ n eꝼ han ſlær annat ſamꝼlytt bte kng̅e í ͛ ͛ n eꝼ han slær hítt þꝛiðía ſamꝼlyt bte kng̅e íí ͛ ͛ n eꝼ han ſlær hitt iiij ſamꝼlyt bte kn̅ge v ͛ ͛ n eꝼ han ſlær hit vta ſamꝼlytt bta kn̅ge víí ærtoghom oc xíí ͛ s͛ En þæím e͛ ꝼir͛ varð bte æꝼtír xí ma̅na dome loghlegha till næꝼmdu̅ aꝼ rettaranom huart ſem ſlær æít hogg eða ꝼlæiri N eꝼ maðꝛ lyſtr man i haꝼuð æítt hog eða ríndꝛ akaꝼ eða ſær͛ ma̅n lemſtra ſarom eða haꝼuð ſarom bte huart ſem er hogg eða ſar í ͛ ͛ kn̅ge n hínu̅ er ꝼir͛ varð æꝼtir xí ma̅na dome loghlegha till næꝼmdum n þæt er lemſtra ſaar er maðꝛ er ſidan vær ꝼr en aðꝛ oc iaꝼnan ma a ſea oc æíghi hyll haar ne klæðe n eꝼ ſa vill æíghí bta e͛ míſg͛ðe loghlegha till ſottr ꝼare vtlæghr Nu vill ſa æíghí taka btr en ꝼir͛ vanvírðíng var eða ſyſlu maðꝛ þa ꝼͥðhælghar han ſik till do̅s huart ſem þr̅ taka við eða æighi v eꝼ æin maðꝛ lyſt͛ eða ſær͛ í m̅ j æinu atuíghí eða ꝼlæíri bte ſínu̅ rette ꝼͥ hu͛n kn̅ge oc ſua þæím e͛ ꝼͥ varð n eꝼ í men eða ꝼlæiri líoſta eða ſæra æín man þa e͛ hu͛ ſækkr ꝼir͛ ſík ꝼulrí ſækt við kn̅g æꝼtir þuí ſem aðꝛ e͛ ſkílt oc ſua þæím e͛ ꝼͥ varð Nv eꝼ annaꝛs ſoꝛ groa en annars æíghí oc ꝼær ſa aꝼ þuí bana þa er ſa vtlæg͛ er þau ſoꝛ væíttí er æighi vildu grua n han halde vpp æínſaman manƶgíoldum ſe̅ xí ſkynſam͛ m̅ dma loghlegha till næꝼ̅dír oc ſua þægn æír me̅n e͛ mo̅m væíta eða ꝼoꝛunytí líð hylda oc ſamþykkía með þæim þæn hugh at taka me̅n aꝼ Suare ſlíku ꝼír͛ kn̅gdomeno̅ oc ærꝼíngíu̅ híns dauða ſem rettare kn̅domſens oc aðꝛer ſkynſam͛ men dma m; hm̅ æꝼtir atviku̅ n la̅ðƶ viſt þr̅a ſe vndir kg̅s míſku̅n her ſæg͛ at ſyſlu ſkyldꝛ at gera reet ma̅na a millu̅  huat hm̅ liggr við e͛ h̅ aꝼrkeƶ reet at gera v vill ſa æíghí bta e͛ miſgærði þa ſkall ſa er miſgoꝛt e͛ við kæra ſík ꝼͥ vmboðs ma̅ne kn̅gs þæim er han hæꝼír ſitt rettynda vald í hendꝛ ꝼenget þa ſkall rettaren baðom till ſín ſtæꝼna oc næꝼna xí me̅n ſkynſama at dma þꝛ̅a a míllu̅  ſætía a ſala ſtæꝼnur oc eꝼ ſa vill æíghí gialda e͛ míſgærði ſlíkt sem dmt var þa ſke vtt m; dmroꝼo̅ oc atꝼærðu̅ v vill ſa æíghi bta en míſgerðe en kn̅gs vmboðs maðꝛ aꝼrkteƶ reet at gera oc hæꝼmƶ ſa ſiðan er miſgoꝛt er við ſínna vanuírðínga oc værðꝛ hæmden mæiri e̅ hín gerðe till þæt ſem í míllu̅ ber með ſkynſamra mͣ dome þa e̅ þr̅ ſættaƶ þa ſkʼ halꝼt gíalda kng̅s vmboðs maðꝛ en halꝼt ſa e͛ hæꝼndí ſín bæðe kng̅e oc þæím er ꝼir͛ varð þui at han aꝼrkteƶ reet at gera n eꝼ han hæꝼníƶ ſua at hæ̅ꝼden værðꝛ æíghí mæírí en till vͬ goꝛt þa er han ſaklaus þui at han bæiddí rettar síns aðꝛ n vmboðs maðꝛ kn̅gſ æín ſaman gíalde þa ſlika ſækt kʼ ſem viðꝛ líggr þuí at han aꝼrkteƶ reet at gera værvetna þær ſem ſa kær͛ ꝼir͛ retaranom e͛ miſhalden er þa a rettare ꝼyrrí þæím reet at gera er vanhalden er en taka kn̅ge ſæckt till handa oc hu͛uetna þær ſem domre̅n vægher æꝼtír mala vogſtu̅ þm̅ er míſger͛ æꝼtír oc ꝼællír ret þæſſ er ꝼír͛ varð þa ber bæt͛ rettara kn̅gdomſens æꝼtír þuí at ꝼælla kng̅s ſakar yrí eꝼ þr̅ vílía reet með ꝼaꝛa þuí at ſua g͛er kn̅gr ſíalꝼr v̅ þægngíldín her ſægír vm puſtra oc neꝼa hog oc v̅ þæt ſe̅ mo̅m v͛ðꝛ m; aꝼund miſþꝛyrmt N eꝼ maðꝛ lyſtr man puſtr eða neꝼa hogg bæriaƶ m̅ m; neꝼom eða ſtíngr mͬ gſar ſkaꝼte eða ſpioƶ ſkapte a man með hæptugͥ bte þæír er míſgerðo ſín a millu̅ æꝼtír ví ma̅na dome en kn̅ge halꝼa m͛ s͛ ꝼͥ hu͛ía græín þeſſa n vm blak alt annat oc ſua eꝼ maðꝛ rykkír ma̅ne till ſín eða j ꝼra s͛ eða ꝼællir ma̅n eða riꝼ͛ klæde aꝼ ma̅ne oc alt þætt e͛ ma̅ne værðꝛ m; aꝼund miſþyrm̅t m; þema hætte eꝼ hín geꝼr ſok a e͛ ꝼir͛ værðꝛ oc haꝼa ſkynſam͛ m̅ ſeet a þa ſkʼ ſa bta e͛ míſgærði æꝼtír þui ſem ví m̅ dma loghlegha till næꝼmdír aꝼ rettaranom en hm e͛ gerðe bte kg̅e í aura ͛ En þo at æíghi ſe vítní till þa a hín koſt at bæiða rettar síns þeghar han vill n eꝼ ſa ſyniar er ꝼir͛ ſok v͛ðꝛ ſyni m; lyríttar æíði ælligr ꝼare sem aðꝛ e͛ ſkilt N eꝼ maðꝛ lypr at ma̅ne oc e͛ hʼ halden bte æꝼtir dome þæi̅ er han líopp at kn̅ge í aura s͛ n eꝼ han lypr at mͤ oc hældꝛ ser ſialꝼr þæt hæit͛ argha ꝼas engan a kn̅gr ret a þui Sakar abere ſkall v͛a ꝼir͛ huærri ſok ngi ſoknare ſkall geꝼa ſok a annars mᷦ smdom eða ꝼíar lutu̅ nema hæímilískuiðar vitni ꝼylghi oc þo þui at æíns eꝼ værði le̅ſtra ſoꝛ eða þau annur er kg̅ domenom hyri þuí lik ſækt till eða þæðan aꝼ mæírí n þo at ſmære ſe þeghar ſa geꝼ͛ ſok a e͛ malæꝼní á þo at hʼ ſætteƶ eða geꝼe vpp ſiðan þa a kn̅gr reet ſín oc megho hans ſoknarar ſkía þeghar þr̅ vília n engan a kng̅r reet a þæim en engan a ſialꝼ͛ a ser h͛ ſægir eꝼ naut ſta̅gar ros lyſtr ſuin hgg͛ hu̅dꝛ bit͛ ma̅n v er þíoꝛ j ygſna tale till þæſſ en han er v vættra gamall alt þʼ er ſiðan g͛er han þa e͛ j abyrgð æighanða n eꝼ han værðꝛ ma̅ne at ſkaða þa ſkʼ ærꝼíngi læíða vtt vgſa en æighande læggi ba̅d a oc ꝼae hm̅ j hond n eꝼ hʼn vill æighi oc ꝼder vgſa ſiðan bte v ͫ ͛ oc vgſan oꝼan a ꝼæll niðꝛ ꝼrendbtr oc rettr kn̅gs n eꝼ heſtr eða ros bitr ma̅n eða lyſtr eða naut ſtangar eða ſuín hggr bte ſa er þæn ꝼenað a halꝼu̅ ſar botom þær till er boot e͛ ſliks værð ſem þætt kuíkinðí er vært er han ꝼek mæi̅n aꝼ æꝼtír vi mͣ dome loghlegha til næꝼndu̅ nema þæím ſyníƶ ſa voldet haꝼa e̅ mæín ꝼek oc haꝼe ꝼͥ æꝼt͛ dome n eꝼ hundꝛ bítr man þa kræꝼi ſa hundƶ er bítín vͬ nema ſkynſamom mo̅m vírdiƶ ſa voldet haꝼa e͛ bitín vͬ oc haꝼe ꝼir͛ æꝼt͛ dome n eꝼ hʼ ꝼðer hund ſiðan oc bítr hʼ man oꝼtar bte ſem ſialꝼ͛r hæꝼði goꝛt her ſægír vm vkuæðes moll huart ſem mælt e͛ uið kall eða kona ngi ſkall þæt við anna̅ mæla at han haꝼe þeghet ſkom a ſer huatke ſyſlu maðꝛ ne a̅nar maðꝛ nema hm̅ ꝼylghi x me̅n till þíngs oc ſanne mall hʼs ſua ſem mlʼt er í laghu̅ ma̅na at ij ſkulu ſu͛ia en víí ſanna mall hʼs  þæír tuæír haꝼa bok í hende oc ſuæría ſua at þæſſ læg ek hond a bok at þætt hæꝼir ek hyrt en æíghí vitu̅ v͛ huat ſatt er n eꝼ han míſſir þeſſara vatta þa er hʼ ſæckr ííí ͛ ͛ við kn̅g oc bte þæím er hʼ mlʼe við æꝼtir ví mͣ dome n hín e͛ till er mælt ſkall þo haꝼa lyrítt͛ æið ꝼir͛ ser at hi̅ haꝼe alla þeſſa vatta n eꝼ maðꝛ mæler þæt víð man at han haꝼe raðet lond oc þægna vndan kn̅ge þæt ſkʼ huatke mæla ſyſlu maðꝛ ne annar maðꝛ nema hæimilís kuíðꝛ víthní ꝼylghí n eꝼ maðꝛ mæler ſæckr ííí ͛ ͛ við kn̅g oc hinu̅ ſlíkan reet ſem ví ſkynſam͛ me̅n dma N eꝼ maðꝛ mæler þa ſkom víð kono mᷦ at hon haꝼe leghet j hía aðꝛu̅ ma̅ne en bonda ſínum eða ke̅ner þætt dttr mᷦ eða syſtr at þær líggí m; mͤ þæt ſkʼ ængi mæla nema hæímilískuíðar vithni ꝼylgí n eꝼ mæler ſæckr ííí ͛ ͛ við kn̅g oc hínu̅ ꝼulrette æꝼtir vi mͣ dome loghlegha til næꝼndu̅ n eꝼ maðꝛ mæler vkuæðes moll við karll eða kono þau e͛ þeſſe ſæckt liggr víð þa ſkʼ ꝼulrette vppi v͛a við þæn e͛ mlʼt er við æꝼtir vi mͣ dome þo han hælgí ſik m; hæímílískuíðar vítní nema hʼ æíghi ſokn a þuí male at laghu̅ þa e͛ þær ækkí rettar ꝼar a oc ſua ſkall vm oll ꝼiolmæle oc ꝼullrettes oꝛð h͛ ſæghír eꝼ madꝛ rger ma̅n ꝼͥ Sva er mælt hoꝼðingiu̅ vm roghs m̅ alla at ſa maðꝛ er han værðꝛ kunnr eða ſannr at þuí at han rgher ma̅n við kn̅g eða bp̅ eða íarl eða barru̅n ſuare ſliku ꝼír͛ ſem ſa ætte er rgðꝛ vaꝛ eꝼ han være þæſſ mals ſannr nema hín ſyní oc haꝼe ꝼir͛ ser ſettar æið N eꝼ mͬ kenner þæt rogh ma̅ne at hʼ haꝼe ꝼenget vþukka kg̅s aꝼ hans oꝛðom halde ꝼir͛ æínſ æíði eða gíalde æꝼtir ví ma̅na dome ſakar abera n ængi a ſok a ſanno eꝼ maðꝛ yrkír vm man níð eða haðong  vm oll nyghſlu oꝛð Capit͛ ꝼ maðꝛ yrkír vm ma̅n þætt e͛ mo̅m vírðíƶ tíll haðongr eða níðs ꝼíoꝛðonge lengra þa ſkall ſakar abere kuæðía þíngs oc kueða a þíngí en hín ꝼreƶ vndan með lyrit͛ æiðí eꝼ han er ꝼr till ælligh͛ gíalde íí ͛ ͛ oc hinu̅ rett ſin æꝼtír vi ma̅na dome loghlegha till næꝼmdu̅ v mall hu͛t er maðꝛ mæler við anna̅ ſua at hm̅ hoꝛꝼer till nygſla eða ke̅ner ma̅ne huínſku eða ꝼoꝛdæðo ſkapp oc a han æíghí ſokn a þui male þa e͛ han ꝼíolmæles maðꝛ nema hʼ haꝼe hæimilis kuíðar víthní a he̅dꝛ honom þa ƙall han ſu͛ia ꝼͥ ſetar æið n eꝼ h̅ miſſir hæímílís kuiðar vitnís a þíngí þa er han ſæckr ííí ͛ ͛ við kn̅g n hinu̅ reet ſín æꝼt͛ vi mͣ dome loghlegha til næꝼndu̅ eꝼ maðr lægs m; kono mᷦ ꝼ maðꝛ g͛er ſua mikít vhæꝼo v͛k at han lægs með kono manƶ þa ſkall bta æꝼtír þuí ſem xí me̅n dma loghlegha till næꝼndír þæím e͛ kono a n eꝼ han er ꝼr till vndan ꝼꝛſlo ſyni m; tylꝼtar æiðí v eꝼ maðꝛ ſætteƶ víð þæn ma̅n e͛ leghet hæꝼír kono manƶ þa ſkʼ ſa væíta trygðír er kono a n eꝼ han tækr kono ſína i híuſkap aꝼt͛ oc liggr han hana í annat ſin̅i meðan þau ero bæðe ſama̅n þa er han trygroꝼe ſem hín er vegh͛ a trygðír vſpiltar v̅ þa m̅ er vboðet ganga j ſa̅ku̅d e̅n þæír er till þæſſ vílía haꝼa ſik at ganga i ſamkundir ma̅na vboðet aꝼ þæſſ hende e͛ væiƶluna a oc ſitia þær ſlimv ſettre oc þo at þr̅ værði harðlegha bꝛot rekner eða þær nokot míſþyr̅t þa ſkulu þr̅ vera halꝼrettes m̅ oc ſæckir yri ͛ við kn̅g r þtt̅a þuí goꝛt at marghr goðꝛ maðꝛ hæꝼír ꝼenget ſkemder oc vandꝛæðe ꝼir͛ þr̅a vlutuende her sægir v̅ þa m̅ er ganga huſa a míllu̅ aðꝛ huær ꝼultíða er gengr huſa a millum oc þiggr almoſo han a engan reet a ſer þo at han verði nauðighr bꝛott reke̅n meðan hʼ gengr með vanar voll oc e͛ hʼ hæíll oc hærꝼr meðannema hʼ bæiði víſtar oc ꝼae æighí n þeghar han ꝼær ſer matar ſialꝼ͛ klæða eða vapna eða ꝼrendꝛ hʼs þa er hʼ retnæmr v̅ reet a kono̅ oc v̅ rað ſpæll onoꝛ þær allar e͛ mo̅m ero ſkyldar oc me̅n vilía enga rkt a læggia þa take æíghí mæíra reet a þæím en ͛ ͛ En eꝼ ꝼrendꝛ kono̅nar vilía læggía tíll he̅nar hæíman ꝼylghíu ſlika ſem vi ſkynſam͛ m̅ ſea at ſa mege væll viðꝛ taka er leghet hæꝼ͛ kono oc víll hʼ þa æighi ꝼæſta hana þa ſkʼ hʼ ſlíkan reet gíalda ꝼir͛ þa kono ſem xí ſkynſam͛ m̅ dma loghlegha till næ̅ꝼndír En eꝼ ꝼrendꝛ vilía ækki till læggia þa ſkall ſa er kono hæꝼír leghet bæðe bíoða oc bta lagha reet n eꝼ hi̅ vill æighi viðꝛ taka en þæ̅n reet a at laghu̅ oc vínnr han a þæím er kono hæꝼir leghet þa vinnr han a ſaklauſum mͤ oc ſuare ſliku ꝼir͛ ſem loghbok vatt͛ N allar þær konoꝛ oc míar er me̅n læggía rkt a oc værða þær leghnar þa ſkulu þær dma xí me̅n loghlegha till næꝼ̅dir bæðe reet oc raðſpæll æꝼtir þuí ſem þr̅ ſea at hín̅ ſe væll ſmdꝛ aꝼ en rette̅n a at hæímta N eꝼ maðꝛ veneƶ kono at hʼ haꝼe leghet með he̅ne oc þo at hon ꝼreƶ vndan með laghum þa gialde hʼ ſlikan rett ꝼir͛ þa kono ſem han ſe ſannr at þuí male oc hæití maðꝛ at u͛ri rꝼíngí ſkall reet taka a kono huærrí karlmaðꝛ þo en æighí kona þo at hon ſe æ͛ꝼíngí Sua ſa e͛ j vmæghð er ſem aðꝛ͛ ske vmboðs maðꝛ hans hm̅ till handa eꝼ hon e͛ leghe̅n nema hon æíghí ser bonda þa tækr hʼ reet a kono ſínni ona a ſiolꝼ ret a ser eꝼ hon e͛ boꝛð oc a hon s͛ æighi bond her hæꝼꝛ kuena giptingar oc ſægir j ꝼyrſta kapítulo hu͛ſu þær ſkʼ loghlegha gera  hu͛ rettr giꝼtingar maðꝛ er FAÐR oc moðer ſkulu raða giptingum dttra ſínna eꝼ þau ero till n eꝼ þꝛ̅a míſſir víð þa ſkulu ꝼaður ꝼrendꝛ hínír nanaſto giptingu̅ raða Giꝼtíngar maðꝛ ſkall ſkilía hæíma̅ ꝼylghíu oc till gíoꝼ ꝼír͛ ꝼre̅dkono ſínni ſua ſem þæim km͛ a ſamt þr̅ ſkulu þa oc æíndagha ner bꝛullaupp ſkall v͛a n eꝼ þa ſkíll a vm malda þa late ꝼæſtar mͬ bera í ma̅na vithní v̅ hæíman ꝼylghíu huat mælt var n eꝼ þa ſkill a vm till gíoꝼ þa níote giꝼting͛ maðꝛ ij vatta m; ꝼyrra ſkilorðe íghi ſkʼ i klæðom mæira hæíman geꝼa en þꝛiðíungr n þætt ſem mæíra er þʼ ſkall v͛a J þæim lutum at þænn meghe v͛a till aꝼla e͛ kono ꝼær nga hæíman ꝼylghíu ma arꝼe gíꝼtíngar mᷦ ríuꝼa þa er ſua er goꝛ ſem nu er ſkilt n eꝼ dtt͛ v͛ða ꝼaður ſíns arꝼar eða moðoꝛ eða bꝛoðoꝛ eða hu͛s arꝼar se̅ þær værða ſumar gíꝼtar e̅ ſumar vgíꝼta þa ſkulu þær er vgiptar e͛o taka ſua míkit aꝼ vſkiptu̅ arꝼe ſem þær haꝼðu er hæíman ero giꝼtar En þo at allar ſe hæíman giꝼtar oc e͛ æíghi ſkíꝼt hæiman ꝼylghíu till iaꝼnaðꝛ þꝛ̅a a míllu̅ þa take þær aꝼ vſkíptu̅ arꝼe ſua mikít ſem ſu e͛ meſt haꝼðe hæiman æ meðan ꝼe vínƶ Gripir þr̅ aller e͛ leðer ero til hæíman ꝼylghiu oc ero þr̅ metner oc myndir J hendꝛ þæím er kono ꝼær þa a han þa iamhæímola se̅ ꝼaðer eða moðer lete hæíma̅ ꝼylghia n eꝼ maðꝛ ſæghír at han leðe æíghi till þæſſ þa grípu þa ſu͛i hʼ æíns æiðí ꝼͥ ſua karlmaðꝛ ſem kona oc ſke till iamykils gíptíngr ma̅n kono̅nar oc ſkærði þæt tilgioꝼ hennar æꝼtír rettre tiltalu her ſæghir eꝼ kona ræðƶ ꝼir͛ vttan ꝼrenda rað N eꝼ kona giꝼtiƶ vttan raað ꝼaður ſíns eða moðoꝛ eða bꝛoðoꝛ eða þæs en giꝼtíngar maðꝛ er ꝼír͛ raðe hennar haꝼe ꝼir͛ goꝛt arꝼu̅ þæím allu̅ er vndír hana ku̅nu at ꝼalla þæðan íꝼra oc take ſa þæn arꝼ er ærꝼðum e͛ neſtr ſua ſem ſu kona være æíghí till nema gíꝼtíngar maðꝛ vílí ꝼirra hana iaꝼ̅nræðe þa ma hon giptaƶ m; ſkynſamra ꝼrenda ſí̅na raðe eꝼ þæím lítƶ íaꝼ̅nræðe eða bætr oc mego þr̅ þætt með æiði ſinum ſa̅na oc a þo þæſſ at læíta viðgípti̅gar ma̅n N giꝼtii̅gar mͬ er ꝼaðer eða moðer eða bꝛoðer ſamꝼædðꝛ þær neſt kalmaðꝛ tuítughr eða ælri sa er neſtr er ærꝼðum æꝼtír þa kono er gíꝼtaƶ skall En ſa er ſliks dírꝼíƶ gíalde ꝼulrette giꝼtíngar ma̅ne æꝼtír xí ma̅na dome nema þænn vírðíƶ iaꝼn ræðe ſem ꝼyr ſæghír Ekkía ma giꝼta ſik ſíolꝼ við nokoꝛs ꝼrenda ſíns raað hu͛íu̅ ſem hon vill N konoꝛ þær sem líaƶ till þæſſ at lokka boꝛn mͣ till ſaurlíꝼíſ eða ꝼrendkonoꝛ oc v͛ðꝛ þætt víthnís ꝼaſt þa bte æꝼtir xí ma̅na dome pæn̅ingum ſu e͛ ꝼe hæꝼír till en hín haꝼe ræꝼſíng æꝼtír dome ngi mær ſkall ꝼyr haꝼa ꝼoꝛræðe ꝼear ſíns en hon er tuitugh þo at vndír hana haꝼe boꝛet nema hon ſe gíꝼt m; ꝼrenda ſínna raðe þa a ſa er ꝼær bæðe ꝼoꝛræðe a he̅ne oc a pæni̅gu̅ he̅nar vær en giptíngar maðꝛ er rettr at kono late alt hæímolt i hæima̅n ꝼylghíu n alt þæt e͛ ſkía ſkall at loghſoknom þa ſkall æíghi koma till gíoꝼ a mote n eꝼ ækkía gíꝼtiƶ hæíman lætr hon meta ꝼe annara ma̅na j hæíman ꝼylghíu oc ler hín till er atte þa a han þætt iamhæimolt ſem hítt e͛ ækkían atte n eꝼ mͬ kueƶ æíghí tíll þæſſ leet haꝼa þa ſyni með æínsæíðí en hæíman ꝼylghía hennar ſe þui mi̅ni huærſu híun ſkʼu loghlegha ꝼelagh lægia F kono ſínar ſkall ængi maðꝛ ꝼra aꝼ lande bꝛott nema hon vílí Raða ſkall han ꝼe þꝛ̅a allu þæím tͥ þarꝼa huatke þꝛ̅a ſkall ꝼir͛ mæla ne ꝼirͥ gera annars ꝼe Slikan rett a hu͛ maðꝛ a kono ſínní se̅ a ſialꝼu̅ ser eꝼ he̅ne værðꝛ m; aꝼund míſþyrmt íghí a kona at ſynía bonda ſinu̅ ꝼelags n m; þuí mote megho þau ꝼelagh læggía ſina millu̅ at huaꝛt læggi till ꝼelaghs alt þæt e͛ þa a eða æighande værðꝛ j ærꝼðu̅ eða aðꝛum lutum ꝼalla ſíðan vmaghar till a̅nars huars þa ſkall þæt ia̅pt v͛a bæggía þꝛ̅a koſtnaðꝛ þo at ængír kome a annars ꝼe n eꝼ míſdyði þꝛ̅a værðꝛ þa ſkulu vmaghar hu͛ ꝼa þæi̅ a he̅dꝛ en þa a ꝼir͛ lagha ſaker ꝼm at ꝼra n þæt híuna er mæíra lagðe till ꝼelaghs ſkall mæíra vpp taka eða þæſſ ærꝼíngíar siðan ſe ſkípt i hælmin̅ga þo at yƶ haꝼe n eꝼ aꝼlaƶ hæꝼír þa ſkall karlmaðꝛ eða hans ærꝼíngi taka ij luti aꝼ aꝼla en kona þꝛiðíung þurꝼu þau engan ma̅n at þui ꝼelaghe at ſpyría n eꝼ þau læggía anna̅ vægh þa ſkʼ æíghí haldaƶ þo at ærꝼingi ku̅ní æigi eða vilí æighí riuꝼa þui at logh ríuꝼa þæt ꝼelagh v er æighí ꝼelagh híuna a millum þa ſkall kono ſu till gioꝼ hæímoll vera er till he̅nar var geꝼen oc vattar vítu at lyſt var a giꝼtingar dæghí eꝼ hon líꝼír honom lengʀ Lyſa ſkall giꝼtingu̅ kue̅na oc tillgiaꝼum a hu͛iu̅ x vættru̅ oc lyſa i ꝼíolda at kírkíu n eꝼ han miſſír hennar við þa take arꝼar hæiman ꝼylghíu en tillgioꝼ ꝼalle niðꝛ v þo at mær haꝼe ꝼear hald bꝛoðoꝛ ſíns þa ſkʼ hon ækki taka aꝼ hans ꝼe ser till hæíman ꝼylghíu n eꝼ arꝼe geꝼr þa ſok er han e͛ ꝼultiða at gíꝼtíng͛ maðꝛ haꝼe geꝼet ꝼe hans m; ſyſtur hans ſtande ſa ꝼir͛ æi̅s æiðí en ſu ſok kmr ahond n eꝼ han værðꝛ ſannr at þui græiði ſlikt upp ſuæínínu̅ ſem han gaꝼ hanſ oc hæítí dꝛengꝛ at værri vm ꝼear ſkiꝼti hiuna er miſdyði þꝛ̅a v͛ðꝛ  eꝼ oꝛæigiar koma ſama̅n v eꝼ annat huart hívna míſſír við annas oc þꝛytr bꝛullaups vithní þa ſk̅ þæt híuna ſem lengr líꝼír læggia ꝼe ꝼm ſua míkít ſe̅ þætt vill ſuara ꝼir͛ guði at reet er oc ſkíptí j ſundꝛ æꝼtir þͥ ſem i kaup þr̅a kom oc gíꝼti̅g oc ſu͛i at ꝼullan æið oc í ſkilrikír me̅n með oc huatke er þa vanhaldet aꝼ aðꝛu En eꝼ mͬ kaupír iorð með grípu̅ eða lauſa ꝼe eða buꝼe kono ſínnar oc líꝼír hon honom lengr þa ſkall hon þætt æítt haꝼa oꝛ ioꝛðu aꝼ arꝼe hʼs er hon haꝼde hæíman till oc þætt æína mæíra er ærꝼíngí víll n eꝼ kona tæk͛ ꝼe  ærꝼð ſíðan þau koma saman oc værðꝛ þʼ ꝼe ꝼͥ ioꝛð græiðt þa ſkall ſu íoꝛð hennar v͛a n eꝼ oꝛæighiar tuæír koma ſaman att lanƶ laghum rettom oc aukaƶ þm̅ ꝼe þa haꝼe þætt í luti er lengr liꝼír bæðe í lande oc í lauſum yrí en víð vttarꝼa er at ſkíꝼta en hælꝼning e̅ vͥ boꝛn þꝛ̅a e͛ at ſkíꝼta her ſæg͛ eꝼ kona bꝛytr aꝼ við bonda ſín eða giold koma a hendꝛ aðꝛu huaro þæíra Cap᷎ N eꝼ kona læghs með mane vndír bonda ſín eða ſkils víð han ſaklauſt mote guðs laghu̅ oc manna þa hæꝼir hon ꝼír͛ goꝛt tillgíoꝼ ſinu n eꝼ bonde byðꝛ henne ſamuíſt en hon vill æíghi þa ſkall han allum ꝼearlutum varðuæíta meðan hon líꝼír en ſiðan take ſa hæíma̅ ꝼylghíu er arꝼe er neſt͛ en tillgíoꝼ ꝼalle níðꝛ En eꝼ þa ſættaƶ a moll ſin̅ oc tækr han við he̅ne þa ꝼare mall þꝛ̅a ſem þætt ſe vſpilt n eꝼ hana hender sa glpr oꝼtar þa ſkall þa ſkall han þo ꝼeaꝛ lutu̅ hennar varðuæíta meða̅ he̅nar líꝼ er þo at han vili æͥ víð henne taka en ſíðan ꝼare sem aðꝛ er ſkilt n eꝼ hon hæꝼír æighi ꝼyr mæír við þæ̅n glopp kend v͛et oc hæítr hon yꝼírbott við guð oc bonda ſín oc byðꝛ bonda ſínum ſamviſt en han vill æͥ æígha hana þa haꝼe hon hæíman ꝼylghíu ſína en æighí tillgíoꝼ N eꝼ bonde hennaꝛ ꝼírrír hana hæíman ꝼærð ſínni oc ſæghir at ſlikr glꝑ hæꝼír hana ꝼyrmæír hent oc var ſu ſakar giꝼt æíghí ꝼyʀ mæir aꝼ hans hende ſua at mo̅nom være ku̅nikt þa ſtande hon ꝼir͛ æíns æíði oc haꝼe hæíman ꝼylghiu ſína eꝼ hʼ vil æíghí við he̅ne taka en æígi till gíoꝼ v koma giold a hendꝛ aðꝛu huaro hínna þa a þætt með ſínu ꝼe at bta ſi̅ miſv͛ka er goꝛt hæꝼír n eꝼ þau haꝼa laght ꝼelagh ſin a míllu̅ þa ſkʼ þæt þꝛ̅a er æíghí haꝼa gíolden a hendꝛ komeð haꝼa ſua margha aura aꝼ vſkíptu avaxta lauſa eða þæſſ ærꝼíngí þæ̅n tíma er miſdyði þꝛ̅a værðꝛ eða þau ſkíliaƶ loghlegha v kmr leghoꝛðƶ ſok a þa kono er han hæꝼír ser mælta eða hanſælda eða ꝼæſta oc ꝼær hʼ hana þa a hʼ raðſpæll en giꝼtíngar maðꝛ reet n eꝼ ſidan e͛ laghƶ m; henne e̅ han hæꝼir handſæld ser eða ꝼæſta þa a han bæðe rett oc raðſpæll En eꝼ han ꝼær æighí þa a ſa kalmͬ bæðe sem ꝼyr ſæghír n eꝼ maðꝛ gengr i ſeng till kono oc vill koma leghoꝛðe a hana þo at han kome æíghí vílía ſínum ꝼm þa btte æꝼtir xíí ma̅na dome her ſægir eꝼ mæínlæiki sundꝛar ſamuiſtu híuna at þæſſ raðe er raða a N eꝼ mæínlæikí ſundr ſamuiſtu híuna með þæſſ raðe er raða a at guðs laghum haꝼe ſítt ꝼe huart þr̅a n eꝼ þau ſkilía ꝼir͛ þæt híuſkapp at kalmanƶ vold haꝼa till genget oc víſſi hʼ þʼ þa er han ꝼæſtí hana oc lyndi hn̅ þui þa bte æꝼtír xí ma̅na dome loghlegha till næꝼndum ꝼir͛ ſuik haꝼe halꝼt kona en halꝼt giꝼting͛ maðꝛ n ꝼir͛ huærn mæínlæik er þau ſkilíaƶ þa ꝼare ſem ꝼyr ſæghír n eꝼ maðꝛ ꝼær kono at lanƶlaghum rettom oc geꝼ͛ mote henne till gíoꝼ oc ꝼællr han í ꝼra ſiðan þa ſkall lukaƶ henne þíng ſín oc hæíman ꝼylghía aꝼ ſíalꝼs hans ꝼe meðan þæt vínƶ n eꝼ þætt vínƶ æígi þa ſkulu ærꝼíngíar ækkí till læggía aꝼ ſínu ꝼe þui at ængí ſkall ser kono kaupa með annars ꝼe her hæꝼr ærꝼða tall oc ſægir v̅ arꝼ æꝼtir ꝼaður oc moðoꝛ SV er hin ꝼyrſta æ͛ꝼð er boꝛn ſkilgeten taka arꝼ æꝼtír ꝼaður sín oc moðoꝛ skílꝼengna at guðs laghu̅ oc ma̅na oc ſa ſunar ſo̅n en han er ſkílgete̅n oc ſua ꝼaðer hans nema ꝼader hans haꝼe haꝼt aðꝛ allan sin lut aꝼ arꝼe oc tækr þa ſunar son ꝼyr en i aðꝛa ærꝼð gange n ſua ſkall arꝼe ſkipta æꝼtír ꝼaður oc moðoꝛ at tuær dtt͛ ſkulu taka iaꝼmt við æín ſon oc ſlikan lut ſkʼ taka ſunar ſon aꝼ arꝼe ſem dotter eꝼ han er till Nu er æin ſon oc æín dotter þa tæk͛ han ij luti en hon þꝛiðíung n eꝼ ꝼaðer a oðall æꝼtir þa ſkulu synír snuaƶ till oðala en dttr till vtíarða oc lauſa ꝼear eꝼ æighí ero íarðer till oc ſkall hín ælƶtí æín æígnaƶ haꝼuð boll en hinu̅ lotnaƶ aðꝛar oðals íarðer i ſín lutt ſua at íam goðar ſe at loghleghre vírðingu n ſunar ſon i sín lut þan oðoll ſem ꝼað͛ hans ſtoð till þær till e͛ han hæꝼir íaꝼmt við dottoꝛ n þan oðoll en mæiri ero en ꝼaðer hans ſtoð till þa lyſi hʼ aꝼ ꝼaður bꝛðꝛom sínu̅ ꝼi̅ta lutt mi̅na en værð ero n æighi skall han lyſa aꝼ ꝼaður bꝛðꝛom sínu̅ ꝼyr en ꝼaður ꝼaðer hans er andaðꝛ nema ꝼaður ꝼaðer hans v͛ðí vmaghe sínna n eꝼ ꝼað͛ míſſír ſunar síns eða dottoꝛ eða ſunaꝛ ſunar þa tækr h̅ arꝼ æꝼtir þau eꝼ þau æigu æighi ſkilgete̅n boꝛn æꝼtir ſik oc þo tækr barn arꝼ æꝼtir ꝼaður sín oc aðꝛa me̅n at þætt ſe geteð oc æighí ꝼðt eꝼ þætt kmr líꝼí j líos oc v͛ðꝛ ſkírt Slikt ꝼe ſem moðer læggr till barna ſinna oc andaƶ þau barnlaus þa ærꝼír hon þætt æꝼtír þau n eꝼ moðer andaƶ þa taka boꝛn he̅nar skilgeten arꝼ æꝼtír hana ꝼyr en ꝼaðer n eꝼ dotter er leghen j ꝼaður garðe eða bꝛoðoꝛ þa a hon huatke at taka arꝼ æꝼtir ꝼaður eða bꝛoðoꝛ eða moðoꝛ nema haꝼe þa ſlika miſku̅ ſem ꝼaðer eða bꝛoder vill goꝛt haꝼa eꝼ ꝼaðer er æíghí tíll v er æíghi ſon til arꝼs en till er ſunar son s till komen ſem aðꝛ var ſkilt oc ſu dott͛ en æighí var leghen þa tækr ſu e͛ i ꝼaður garðe vaꝛ leghen halꝼu mi̅na en huart hínna n eꝼ ækki er þr̅a till en aðꝛ ero told þa tækr hon þæn arꝼ allan ſua ſem maall he̅nar være vſpællat u͛uetna þær sem ꝼelagh er híuna a millu̅ þa ſkall giꝼting dtt oc hæíman ꝼylghía græiðaƶ aꝼ bæggia þꝛ̅a ꝼe æꝼtir þui ſem ꝼelagh þꝛ̅a var laght n eꝼ æíghí er ꝼelagh híuna a millum þa ſkall æꝼtir ꝼeaꝛ magne huart læggia till baꝛna ſína ighi a ꝼaðer eða moder at kuanga ſun ſín eða giꝼta dottoꝛ ſina m; mæiru mina ꝼe hæíman en ia̅mikit kome a lutt þr̅a en æꝼtír ero eꝼ þa være ærꝼðu̅ skípt nema þr̅ loꝼe en neſt͛ ero arꝼe n eꝼ mæíra geꝼr þa iaꝼ̅naƶ þeghar arꝼr tmeƶ æ meðan arꝼr vínƶ n eꝼ ꝼe vínƶ æighi læggí aꝼtr till íaꝼnaðꝛ hu͛ e͛ mæira tok en logh vatta Sva er oc ſtaðꝼæſt v̅ alt landet at þeghar maðꝛ ꝼæſtír ſer kono at guðs laghu̅ oc ſa̅þykt bæggía þꝛ̅a þa ero þau boꝛn e̅ han a m; he̅ne oll loghlegha till arꝼ͛ boꝛen huart se̅ þau ero geten ꝼͥ ꝼæſtíng eða æꝼtír her ſægir v̅ aðꝛa æ͛ꝼð Sv er annur ærꝼð er tækr ætlæiðíngr ſa e͛ með laghu̅ er till arꝼs læiddꝛ oc ſunar ſun ſkilgeten þo at ꝼaðer ha̅s se ꝼͥllu ſon oc ſunar dotter skilgeten eꝼ ꝼaðer hen͛ er ſkilgeten oc dottoꝛ ſon ſkilgeten eꝼ moðer hʼs er ſkílgete̅n ſin ꝼíoꝛðong hu͛r þꝛ̅a bæðe j lande oc lauſum yri n þo at ſunar dotter ſe æín en þr̅ almargher þa tækr hon ꝼulla̅ lutt við þa oc þo at æín þꝛ̅a ſe till en þau almoꝛgh þa tækr han ꝼullan lutt þo at ꝼlæíri ſe i annare ætkuíſli̅ní n eꝼ æitt er þꝛ̅a till þa tækr þætt þæn arꝼ allan v er ækki þꝛ̅a till þa tækr dottoꝛ dotter ſkilgeten eꝼ moðer hennar e͛ ſkilgeten vm þꝛiðíu ærꝼð Sv er hin þꝛiðía ærꝼð e͛ bꝛoðer værðꝛ bꝛoðoꝛ arꝼe oc e͛o þr̅ ſamꝼæðꝛa oc ſkílgetner n eꝼ bꝛoðoꝛ míſſir þa tækr ſyſtír ſamꝼæðꝛa ſkilgeten v er hon æighí till þa tækr moðer ſkilꝼengen æꝼtir barn ſít n eꝼ hon e͛ æíghí till þa tækr ꝼͥllu ſunaꝛ dotter ſkilgeten oc ꝼͥllu dottoꝛ ſun ſkilgeten n eꝼ þau e͛o æighi till þa tækr ꝼͥllu dottoꝛ dotter ſkilgeten Nu er hon æíghi till þa tækr moðoꝛ ꝼaðer oc ꝼaður moðer ſkilgete̅ n eꝼ huatke er þꝛ̅a till þa tækr moðoꝛ moðer ſkilꝼenge̅ Sv er vm ꝼíoꝛðo ærꝼð hín ꝼioꝛða ærꝼð e͛ tæk͛ ꝼaður bꝛoðer ſkílgete̅n ſamꝼæðꝛa oc bꝛoðoꝛ ſon ſkílgeten eꝼ ꝼaðer hʼs er ſkilgeten oc bꝛoðer ſammddꝛ ſkilgeten eꝼ moðer hans e͛ ſkilgeten ſínn þꝛiðíu̅g hu͛t þꝛ̅a eꝼ aller e͛o till Skall iaꝼnan ſa ꝼyrri arꝼ taka en ſkilgete̅n ꝼaður a eða ſkilgetna moðoꝛ huart ſem han læiðir till þæſſ arꝼs ꝼaðer eða moðer þa hín neſt͛ iamſkyldꝛ þo at ꝼaðer hans ſe ꝼͥlu ſun enða moðer ꝼͥllu dott͛ n eꝼ ꝼaður bꝛoðer er æín en bꝛoðoꝛ ſynír ꝼlæírí þa ſkall hʼ iaꝼmt taka við þa Sama mall a bꝛoðer oc ſua ſkall hu͛vetna vpp heðan aꝼ at iammíkít tækr æin i ſín luta þo at almargher se i aðꝛa ætkuíſlína till ſíns lutar n eꝼ æi̅ er þeſſara til þa tækr ſa þæn arꝼ allan ær neſt tækr ꝼaður ſyſtir ſamꝼæðꝛa oc bꝛodoꝛ dotter ſkilgeten komen aꝼ ſamꝼæddum bꝛðꝛom  ſyſtír ſammdd ſkilgeten m; ꝼyrra ſkiloꝛðe n huærvetna þær sem oðals íoꝛð er í ſkíꝼtí þa haꝼe þæt oðall er till er komeð en hinir lauſa aura vm ꝼímtu ærꝼð Sv er hín vta ærꝼð er tækr moðoꝛ bꝛoðer ſkilgeten ſamꝼæðꝛa oc ſyſtur ſon ſkilgeten ſamꝼæðꝛa n eꝼ þr̅ ero æíghi til þa tækr moðoꝛ ſyſtír ſkilgeten ſamꝼæðꝛa  oc ſyſtur dott͛ ſkílgete̅n aꝼ ſa̅ꝼæddum ſyſtru̅ komnar vm Sv er hín ſetto ærꝼð ſetta ærꝼð er takaƶ bꝛðꝛa ſynír arꝼ æꝼtir ſkilgetn͛ eꝼ ꝼæðꝛ þꝛ̅a ero ſkilgetner  ſamꝼæddír þær neſt þo at ꝼæðꝛ þꝛ̅a ſe ꝼrillu ſynir n eꝼ þr̅ ero æighi till þa taka bꝛðra dtt͛ ſkílgetnar með ſama ſkiloꝛðe v ero þær æíghí tͥ þa taka ſyƶkína ſynír ſkilgetner aꝼ ſamꝼæddu̅ ſyƶkinu̅ komner n eꝼ þr̅ ero æíghí till þa taka ſyƶkína dttr ſkilgetnar v ero þær æighí till þa taka ſyſtra ſynír ſkílgetner aꝼ ſamꝼæddu̅ ſyſtru̅ komn͛ n eꝼ þr̅ ero æighi til þa taka ſyſtra dtt͛ ſkilgetn͛ v ero þær æíghí till þa tæk͛ ꝼrillu ſon æin eða ꝼlæíri oc æíghí í hoꝛdom getner ne ꝼre̅ſemes ſpællum eða ſiꝼía ſpællu̅ ner mæír en loꝼat er at lagu̅ Sv er hín v̅ ſiaundu æ͛ꝼð ſíaunda ærꝼð er tækr ꝼaður bꝛoder ſkilgeten ſa̅mddꝛ oc bꝛoðoꝛ ſun ſkilgete̅ aꝼ ſa̅mddom bꝛðꝛom komner v ero þr̅ æíghi till þa tækr ꝼaður ſyſtir ſamd oc bͦðoꝛ dotter ſkílgeten aꝼ ſa̅mdom bꝛðꝛo̅ komen vm atta̅ Sv er hin víí do ærꝼð ærꝼð er tækr moðoꝛ bꝛoðer ſkilgete̅ ſa̅mdꝛ oc ſyſtur ſon ſkilgete̅ aꝼ ſamddꝛe ſyſtur komen v ero þr̅ æͥ till þa tækr moðoꝛ ſyſtir ſkillgeten ſa̅md oc ſyſtur dotter ſkilgete̅n aꝼ ſa̅mddꝛe ſyſtur komen oc værdꝛ huoꝛ a̅nar͛ arꝼe oc ſua ſkall huaruetna þær ſem tuæír eða ꝼlæírí ſta̅da till æins arꝼs vm níundu Sv er hin níunda ærꝼð ærꝼð er maðꝛ tækr arꝼ æꝼtír bꝛoðꝛongs barn ſít aꝼ ſamꝼæddum komn͛ nema mͤ ſkyldare ꝼínniƶ þuí at í þeſſa ærꝼð nem͛ hín nanare þær neſt tækr iamſkyldꝛ aꝼ ſyƶkínu̅ kome̅n oc take ꝼyr i kalllægg en j kuenlæg n eꝼ þꝛ̅ ero æíghí till þa tækr maðꝛ arꝼ æꝼtír ſyſtrungs barn ſít Sv er hín tiunda v̅ tiun ærꝼð en taka da æ͛ꝼð þr̅ men en æꝼtir ero bꝛoðꝛa boꝛn ſkilgetner oc komn͛ aꝼ ſa̅ꝼæddom v ero þr̅ æighi till þa taka þr̅ me̅n en æꝼt͛ ero ſyƶkína boꝛn ſkilgetner Nu ero þr̅ æighi till þa taka þr̅ men en æꝼtir ero ſyſtra boꝛn ſkilgetner þꝛiðia ma̅ne at ꝼrendƶeme oc take æ ꝼyrri iamſkyldꝛ kallmaðꝛ en kona vm ælliꝼta ærꝼð Sv er hín ællíꝼta ærꝼd en takaƶ bꝛðꝛa ſynír arꝼ æꝼtír eꝼ ꝼæðꝛ þꝛ̅a ero ſamdder þa hínír neſt þo at ꝼæ;ðꝛ þꝛ̅a ſe ꝼͥllu ſynír n eꝼ þr̅ ero æighí þa taka bꝛoðꝛa dtt͛ ſkílgetnar með ſama ſkiloꝛðe v ero þær æíghí tíll þa taka ſyƶkína ſynír ſkilgetner aꝼ ſamddom komner þæím neſt ſyƶkína dtt͛ ſkilgetnar n eꝼ þær ero æighi tͥ þa taka ſyſtra ſynír ſkilgetn͛ aꝼ ſa̅moddom ſyſtrum komn͛ En eꝼ þr̅ ero æíghí tíll þa taka ſyſtra dtt͛ skilgetnar aꝼ ſammdom ſyſtru̅ komnar v̅ tolꝼ Sv er hín tolꝼta to æ͛ꝼð ærꝼð er maðꝛ tækr arꝼ æꝼtir bꝛðꝛongs barn sitt aꝼ ſamddom komner nema ma̅ne skyldare ꝼínníƶ þui at h͛ nemr hm nanare þær neſt tækr iamſkyldꝛ aꝼ ſyƶkínum ſamddom komn͛ þær neſt tækr maðꝛ arꝼ æꝼtír ſyſtru̅gs barn ſitt aꝼ ſamdom komn͛ þa taka þꝛ̅ me̅n en epptir e͛o bꝛðꝛa boꝛn ſkilgetner aꝼ ſammddom komner þær neſt þæír en æꝼtír ero ſyƶkína boꝛn ſkilgetner aꝼ ſamddom komner ꝼyrrí í kallæg en j kuenlæg þær neſt þæir er æꝼtir ero ſyſtra boꝛn aꝼ ſamddom komner ſkilgetner þrím̅nengar at ꝼrendſeme oc take ꝼyr karmaðꝛ en kona Sv er hín̅ vm þꝛettando þꝛetta̅da ærꝼð ærꝼð er tækr ꝼrillu dotter Nu e͛ hon æíghí till þa tækr bꝛoðer ſamꝼæðꝛa ꝼrillu ſon n eꝼ han er æíghí tíll þa tækr ſyſtír ſamꝼæðꝛa ꝼͥllu dott͛ v er hon æíghi till þa tækr íamꝼram ꝼaður bꝛoðer ſamꝼæðꝛa oc bꝛoðor ſun ſamꝼæðꝛa oc bꝛoder ſa̅mdꝛ ꝼͥllu ſynír þr̅ æighu aller æin arꝼ at taka oc v͛ðꝛ hu͛ þꝛ̅a annars arꝼe Nu ero þr̅ æíghí tíll þa taka konoꝛ iamſkyldar N eꝼ þær e͛o æíghí till þa taka konoꝛ íamſkyldar n eꝼ þær ero æíghí till þa taka bꝛoðrongar ꝼyrri karlmen en konoꝛ n eꝼ þeſſara miſſír alra þa take þr̅ en ꝼíoꝛða ma̅ne ero at ꝼͤnſeme nema nanare ꝼínníƶ ſkílgetner ꝼyrrí aꝼ ſamꝼæddu̅ en aꝼ ſammddom oc ſua ſem ꝼyr græínír j ærꝼða tale aðꝛ en vndír kn̅g gange her ſæghír vm ætlæiðíng ma̅na v ma maðꝛ bꝍta raað ſunar síns oc læiða hʼ i ætt eꝼ han vill eꝼ ſa iattaꝛ er arꝼe er neſtr v eꝼ han a ſunu ſkilgetna þa ma hu͛ iatta ꝼir͛ ſik ſa en ꝼultiða er en ækki ꝼír͛ þa e͛  vmægð ero eða valner tækr ætlæiðíngr æighi þa mæíra aꝼ arꝼe en ſa ſtoð till er arꝼe íattaðe Sa ſkall oðli íatta er oðall a með þæim v ſkall ſa e͛ man ætlæiðír oc ſa er iattar arꝼe eða oðlí oc ſa e͛ ætlæiddꝛ er ganga aller ſaman ꝼir͛ kirkíu dyr oc halde aller æ æinni bok þa ſkall ſa mæla er man ætlæiðír k ætlæiðí ma̅n þenna till ꝼear þæſſ er ek geꝼ hm till gialƶ oc till gíaꝼar till ſæll oc til ſætes oc till alƶ þæſſ rettar e̅ ætlæiðíngr a at haꝼa at lagu̅ Sua ſkall kono ætlæíða ſem kalman Nu ma læiða bꝛoðer bꝛoðoꝛ í ætt en ꝼaður bꝛoðer bꝛoðoꝛ ſon Sua megho oc ꝼlæírí m̅ ma̅n j ætt læiða ſem nu er mælt ſua kona ſem kalmͬ eꝼ ſa íattar en arꝼe e͛ neſtr v ſkall han þæt ꝼe alt haꝼa en han er till læiddꝛ meðan þr̅ líꝼa en ætlæiddu han Siðan ber arꝼr hm̅ vithni v̅ aldꝛ oc vm æꝼe Lyſa ſkall mͬ ætlæiðíng ſínni æ hu͛iu̅ x vætrum till þæſſ en han tækr arꝼ n huær ſem aðꝛuuíſ er ætlæiddꝛ þa er sem vgoꝛt se eꝼ madꝛ veghr man tͥ arꝼs Sva er mælt eꝼ maðꝛ værðꝛ ꝼir͛ þꝛ̅i villu at han vegh͛ man till arꝼs þa hæꝼír han ꝼir͛ veghet þæím arꝼe n arꝼr ſa ꝼare at ærꝼðum rettom ſem ſa maðꝛ være æígi till er man va till arꝼs her ſæg͛ eꝼ m̅ lataƶ aller j ſe̅n N eꝼ me̅n ꝼalla j oꝛoſto oc kms ængí a bꝛott eða dꝛukna aller eða ínnibꝛe̅na ꝼare arꝼr þꝛ̅a ſem þr̅ hæꝼði aller í se̅n lateð líꝼ ſítt nema annat pꝛoveƶ ſannare m; loghleghom vitnu̅ v̅ þa arꝼa e͛ ærꝼingi er æigi ner væruethna þær sem mͬ andaƶ oc er æighi ærꝼíngi ner till at kalla þa ſkall arꝼr ſtanda virðꝛ j þæſſ hæímili en arꝼr er ðaen vm xíí manoðe m; ꝼullu̅ varðƶlu̅ n eꝼ æíghi komr ærꝼíngi i̅nan xí manoða þa take kg̅r þæn arꝼ virðan oc varðuæiti oc æígniƶ eꝼ æíghí kmr ærꝼingi till inna̅ x vættra n vtlenƶkra ma̅na ærꝼðír líggi ſem aðr er skilt vm þætt er æín daghr oc xí manoðer aðꝛ en kng̅r take h͛ s͛ vm arꝼsuik oc hu͛ſu æ͛ꝼingí ſkʼ ſuara ſkuldum hi̅s dauða ætt er nu þui neſt at ængi ma geꝼa arꝼ vndan aðꝛum nema loghgíaꝼ͛ vela kaupp ſkall at vettoghe haꝼa Engi skall aðꝛum aꝛꝼ ſuik gera v er maðꝛ dauðꝛ arꝼe ſkall j anduæghí ſætiaƶ  gere hʼ ſkulda mo̅m ſtæꝼnu at þr̅ kome þær at ſiaund  oc haꝼe hu͛ ſina ſkuld a bꝛott ſlika ſem vithni ber h̅m v e͛ æíghí ꝼe till þa ſkulu aller þærnaƶ ſem tala rennr till Sa ſkʼ mæíra þærnaƶ er mæíra atte ꝼe at hm̅ n ſa e͛ æͥ kmr a ſíaund ske hʼ ſitt vtt m; vatto̅ eꝼ ꝼe er till  ſtæꝼni ærꝼingía till vatta ſaghu n þr̅ ſem nauðſynía lauſt koma æͥ at ſíaund  e͛ ꝼe æíghi mæíra en hínír haꝼa aðꝛ tækít en ꝼyrri komo þa græiði þr̅ aꝼtr ſem ꝼyr toko oc miſſí aller sem tala re̅nr til  e͛ ærꝼingi ſkildꝛ við ſiðan han bauð loghlegha tíll vm vmagha yri oc mala kona hu͛ſu ſkipta ſkal  er þær vmagha yr͛ j garðe oc male kono þa e͛ væll er þæim vínƶ baðom ꝼe n eꝼ þæím vínƶ æighi þa ſkʼ hon þærnaƶ gagngialƶ oc gíaꝼar n eꝼ æighí endeƶ j alla ſtaðe þa ſkall ſa meſt þærnaƶ e͛ meſt atte ꝼe at hm̅ ſua kona hans sem aðꝛer ſkuldu nautar Talu ſkall haꝼa till þæſ nema mͬ ætte væð j æínu̅ hu͛íum gͥpp þa ſkall han þæn ꝼyſt haꝼa ꝼyrrí ſkall kona þ͛naƶ tillgíaꝼar ſínnar en þr̅ me̅n er aðꝛ atto ꝼe at hm̅ e̅ han ꝼenge he̅nar þuí at ængi ſkall ser kono kaupa með annars ꝼe Nv ſkall hon haꝼa hæíman ꝼylgíu ſína en vmaghe ſitt ꝼe v er æighi ꝼe ſua míkít þa míſſi ſua huart sem tala rennr till ngi maðꝛ a ſkuld at gíalda þær ſem han tækr ækki huatke ſon ne annar maðꝛ v æígu híun ꝼelagh ſama̅n oc dyr annat huart þꝛ̅a þa ſkʼ ſua huaꝛt ſkuldu̅ gægna sem ꝼelagh þr̅a vaʀ vm vmagha ſkipti oc ꝼear vaꝛðvæiƶlu vmagha oc ꝼoꝛlaghu Sva ſkall karlu̅ ſkípta  kærlingu̅ ſem aðꝛum ſkuldum n barnu̅ þr̅a oc ꝼe ſkall ſa voꝛð væíta en arꝼe þꝛ̅a er neſt͛ huart sem hældꝛ værðꝛ haldƶ maðꝛ karlmaðr eða kona þa ſkall í vírdan yri ſætíaƶ ꝼra æíghí ꝼe vmagha oꝛ ꝼylki nema ꝼae voꝛðƶlu ma̅n at þær ſe ꝼe goldet ſe̅ han tok eꝼ vmaghe er reet næmr v uírðíƶ þæt ꝼe s at þær er inſtoða yrír ꝼullr ííí m͛kʼ ꝼir͛ vmagha hu͛n væll er eꝼ mæíra er þa ſkʼ hʼ þætt ꝼe taka þʼ ſkall huarke þu͛æra ne vagſa gialde ſlikt ſem han tok n eꝼ vmaghe a ſua míklar æignír oc lauſa ꝼe at ꝼrendo̅ hans ſyníƶ han varlegha halden aꝼ ꝼoꝛlags yri þæím e͛ aðꝛ er ſkílt þa ſkall æthla hm̅ klæða v͛ð oc væll at halda han oc þæi̅ ꝼir͛ ſtarꝼ ſít er ꝼear hald hans hæꝼír ſua at han ſe væll halden aꝼ oc a þa vmaghe allan avoxt a ꝼe ſínu n ꝼrendꝛ hyggi at a hu͛íu̅ xí manoðo̅ hu͛ſu með er ꝼareð oc ꝼae aðrum eꝼ ſa dughír æíghí m; ꝼullu̅ varðƶlum at ſa læggí a mote er viðꝛ tækr v eꝼ æͥ vínƶ jnſtoðu yrír þa ſkall vmaghe nyta halꝼr͛ ͛kr a xí manoðom till þæſſ en han e͛ xí vættra þa er han matlaunaꝛ maðꝛ ſiðan vmaghe ſkʼ nyta halꝼr͛ m͛k͛ iarðar læíghu v ſkall ſu virðí̅ng ſtanda íarðaꝛ læíghu en ꝼyrſta aar e͛ vírð huart ſem þuær eða væx ꝼear haldƶ maðꝛ ſkall æighi ſælia aðꝛum ꝼe at halda n eꝼ hʼ ſæll þa a vmaghe koſt at ga̅ga a hendꝛ huarom ſem han vil at hæímta ſít n eꝼ maðꝛ lætr vmagha yri lauſan nema hæímt ſe oꝛ hende hm̅ a dome þa ſkall han ſætía ſitt ꝼe ꝼír͛ þuí at ſkuld er æighí golde̅ nema vattar vití n eꝼ han dylr þa værðꝛ han at gíalda aðꝛa v er bonde dauðꝛ en kona líꝼír æꝼtír oc e͛ æighi ꝼe mæíra en ho̅ þarꝼ at haꝼa þa ſkall hon væíta voꝛð barnum ſínu̅ ꝼelauſum n eꝼ hon a annur boꝛn þa hu͛ꝼi þau tíll ꝼaður ꝼͤnda ſínna vm vmaga hu͛ſu þa ſkal ꝼra a hendꝛ ꝼrendom v ſker þꝛott bonda í heraðe þa ſkʼ ſkípta vmaghum þꝛ̅a æꝼtír þuí ſem ꝼelag þꝛ̅a var Skall moðer ꝼra ſína vmagha a hendꝛ ꝼrendom þæím ſem neſter ero arꝼe eꝼ þæír æíghu ꝼoꝛlaghs yri ꝼír͛ vmagha hu͛n ííí ͛ þæt er ꝼoꝛlaghs y͛ n eꝼ aꝼ ganga ííí ͛kr aꝼ þui ꝼe þa ſkʼ ſa taka æín vmagha taka ſua margha ſem hʼ hæꝼír ꝼoꝛlags yri till n ꝼare vm ꝼm þr̅ er aꝼ ganga þæím a hendꝛ e͛ þa ero neſter arꝼe eꝼ ſa a ꝼoꝛlags yri till n eꝼ ſa a æígí ꝼoꝛlags yrí þa ſkulu vmaghar ꝼm ꝼara j ætt till þꝛ̅a e͛ ꝼoꝛlaghs yri haꝼa Sua ſkʼ oc hínu̅ ſkipta er ꝼæðꝛeno̅ ꝼylghía v ꝼæſtír maðꝛ vmaga i víſt þa ſkall þætt halda n eꝼ han viſar honom oꝛ víſt  gengr han huſa a millu̅ þa ſkall han gíalda ví aura s͛ kg̅e oc ſua ſkall huær gíalda en ſi̅ vmagha lætr ganga huſa a millu̅ sem nu e͛ talt oc væít han ꝼir͛ víſt at han e͛ hans vmaghe her ſæghír huærſu arꝼ ſkall dma ſkía at laghu̅ ARꝼ ſkall ſkía j þui ꝼylki ſem arꝼr er daen n eꝼ hʼ læiðír i aðꝛu ꝼylki vatta ſína en arꝼr er dae̅n eða at kaupang͛s ma̅na laghu̅ þa hæꝼír han ꝼir͛ ſkoteð þuí lt þætt e͛ j kaupange er goꝛt ſkʼ at kaupang͛s rette ſkía n alt þætt er í heraðe er goꝛt  huarꝼar her var j míllu̅ heraðƶ manna oc bear ma̅na þʼ ſkall alt at heraðƶ rette skía eꝼ maðꝛ v͛nar aꝼ laga arꝼ hu͛ſu ſkia ſkʼ at lagum v ſítr maðꝛ i arꝼe oc læggr dom ꝼͥ en annar kallaƶ till kome̅n þa ſkʼ ſa ſtæꝼna hm̅ hæímſtæꝼnu retta oc kræꝼía han arꝼs oc oꝛꝼaraꝛ v víll hʼ æighí oꝛ ꝼara þa ſkall hʼ ſtæꝼna hm̅ þíng ꝼir͛ ran oc þærſeto oc eꝼ hm̅ ꝼulnaƶ gogn oc vitni til ſíns mals oc koma æíghí anduitní a mote þa æíghu þíngm̅ hono̅ arꝼ at dma n hín ſkall gíalda ví aura s͛ kn̅ge ꝼir͛ þætt er hʼ lagðe logh oc dom ꝼir͛ arꝼ þæ̅ er han atte ækkí j v uíll hʼ æíghi oꝛ ꝼara þa ſkʼ hʼ ſta þingm̅ liðs ſua margha at hʼ ſe ꝼullíða at ꝼra hʼ oꝛ arꝼe ſinu̅ er huær ſæckr yri s͛ er ſyniar hm̅ till ꝼarar Nv ko̅a þæír þær oc vær hʼ odde oc æggíu hʼ er ſæckr x ͛ s͛ vͥ kn̅g hín huær ví aur̅ s͛ er ꝼoꝛſtaðu væítír m; hín̅ v bæríaƶ þꝛ̅ þa ꝼællr huær vtlæghr e͛ ꝼír͛ ſtendꝛ arꝼe dmdom e̅ hínír ꝼͥð hælgír er till ſkia eꝼ maðꝛ aꝼrkeƶ arꝼ ſín í m̅ eða ꝼlæírí æigu arꝼſkipti værvetna þær ſem mͬ kallar æighi till arꝼſ ꝼͥ ꝼa ꝼrðes ſak͛ oc e͛ han þo till kom̅ þa haꝼe ſottan innan x vætt þꝛ̅a ſem hʼ e͛ ínnanƶ lanƶ oc oꝛ vmæghð eꝼ han hæꝼír vít til nema ſkyld nauðſyn bane v æíghu m̅ arꝼe at ſkípta þa ꝼare till aller þr̅ er lut æígu  þæím arꝼe oc ſkipti v eꝼ ſumir vilia æíghi till ꝼara þa ſkall gera þæím ſtæꝼnu til at ſkípta v eꝼ ſumir koma æíghí þa ſkʼ ſkíꝼta ꝼír͛ vatto̅ oc læggi lutí a þa skal han þæ̅ lutt haꝼa en þa lytr hʼ Nv eꝼ han kallar míſkíppt oc kallar at hʼ haꝼe lynt aꝼ þa ſkʼ hʼ ſynía m; lyritt͛ æiði eꝼ mͬ vil ſik till arꝼs ꝼæra v̅ liꝼade mͣ v læíkr a í ærꝼðir tungu̅ huart maðꝛ e͛ arꝼgengr eða æighí ſtæꝼni þæím till þíngs er hm̅ ſtenðꝛ ꝼir͛ arꝼe þa ſkall hn̅ ſægia vattom ſínu̅ at han ſtæꝼndi hm̅ tͥ þíngs v ſkulu þætt aðꝛer vattar bera ver varom þær ſem moðer hans var ꝼæſt loglegha j þæím ſtað oc anæꝼna ſtað þa æíghu þíngm̅ hm̅ arꝼ at dma væruetna þær ſem maðꝛ vill ſik till arꝼſlæið ꝼra læiði vatta ſína oc ſtæꝼni þæim aðꝛu̅ till en þæím arꝼe er neſt͛ n eꝼ hʼ ſtæꝼnír hm̅ æighí till þa er hʼs vatto̅ ꝼir͛ ſkoteð þær ſkall v̅ arꝼ dma ſem daen er eða oðals iarðer ero eða bu híns dauða ngí maðꝛ ſkall ꝼe ꝼyr ſkípta ne arꝼe nema þæſſ ſe lyꝼi till er a eða men ſea at m; ſpællum ꝼær n eꝼ mͬ hæꝼír vít ſit oc ma buí ſínu raða oc er heſt ꝼr oc oll ꝼr þa ſkall han ſialꝼr ꝼe ſínu raða a þuí ængí ſkípta n þo at nokoꝛ ſkíꝼtí þa ma þʼ æigi haldaƶ vm vmagha ſkíptí v ſkipta m̅ ꝼelauſra vmaghu̅ ſin a millu̅ ꝼe lauſum hu͛ghí ſem þr̅ ſkipta oc luta ſíðan þa ſkʼ þæt ſkipti halda þꝛ̅a a millu̅ ſiðan þꝛ̅ ſkulu arꝼu̅ ꝼylghía eꝼ ſa e͛ vmage er ꝼe a vm loghgía v ſkall ꝼer loghleghaꝛ þær gíaꝼ͛ tælía e͛ haldaƶ ſkulu ær giaꝼer ſkulu haldaƶ er kn̅gr geꝼr os eða veʀ honom vær maðꝛ ma oc geꝼa ꝼíoꝛðongs gíoꝼ aꝼ þuí ꝼe er hono̅ hæꝼír aꝼlaƶ bæðe í la̅de oc j lauſum yrí hu͛íu̅ ſem han vill barnu̅ ſinum ſkílgetno̅m sem aðꝛum mo̅m æínu eꝼ þætt víll han n tíundar gioꝼ aꝼ þui ꝼe er han hæꝼír at ærꝼðum tækít bæðe i lande oc lauſum yri þo at han ſpyri ækkí ærꝼíngía aꝼ huart ſem han er hæill eða ſíukr n þætt ſkall ꝼyrſt luka aꝼ ꝼíoꝛðongs gíoꝼ oc tíundar gíoꝼ e͛r maðꝛ geꝼ͛ guði ꝼir͛ ſaall ſínní hu͛íum ma̅ne ſem han geꝼr loghgioꝼ ſína vm ꝼultiða aldꝛ oc eꝼ vmaghe km͛ a hendꝛ mͤ oc eꝼ mͬ kua̅ga vtta̅ ꝼre̅da rað N eꝼ maðꝛ kmr í vmagha ſkíꝼti þa e͛ han oꝛ vmæghð en han er xx vættra gamall þa a han at ꝼa hu͛íum ſokn ſina oc ꝼearhald er hʼ vil er hʼ kan æíghi ſialꝼr ꝼir͛ a ſea oc oll ann ꝼoꝛræðe n eꝼ kalmaðꝛ kuangaƶ eða kona gíꝼtíƶ ꝼir͛ vttan ꝼrenda rað haꝼe ꝼir͛ goꝛt landſkyldu̅ allu̅ oc a væxti ꝼear ſíns við ærꝼíngía v km͛ ſa vmaghe a hendꝛ ma̅ne er han a æighi at varðvæíta þæi̅ ſkall han hæi̅ſteꝼna e͛ varðuæíta a Sua ſkulu vattar hans mæla her er vmage ſa e͛ þu ſkalt varðuæíta en æͥ ſa er híngat ꝼluttí þa ſkʼ han ꝼela hono̅ abyrgð a hende þæſſ vmagha v kmr vmaghe a hendꝛ ma̅ne ge͛ huart er hʼ vill at ꝼre aꝼtr a hæll eða till þíngs late þíngm̅ meta hu͛t ꝼara ſkall n eꝼ a hæll ꝼrer þa ſkall han ꝼara at náátſtaðu̅ þæím er þíngat ꝼoꝛ han ſækkr yri s͛ við kn̅g hu͛ en æͥ tækr við Sa oc er æͥ vill viðꝛ taka bte æꝼtír dome ꝼullar btr oc ſua þægn eꝼ han ðyr aꝼ biarghlyſí v æíghu m̅ vmaghu̅ at ſkipta oc vill ann͛ ſkipta en annar æíghí þa ſkʼ hʼ ſtæꝼna hm̅ till vmagha ſkiptís v km͛ han þa e͛ væll n V · a · eꝼ han kmr æighi þa læiði hʼ vatta ſína at han ſtæꝼmdi hm̅ þíngat Skípti ſiðan valenku̅nír m̅ oc luti þæím vmaghum haꝼe hʼ ſín lut j bꝛott oc abyrgí hínum ſín lutt eꝼ arꝼ ber vndír ꝼatkan man v ꝼrer maðꝛ ꝼram þæ̅n vmagha en han e͛ ſkyldꝛ ꝼir͛ lagha ſaker ꝼm at ꝼra þo at annar se ærꝼíngí oc ber ſiðan arꝼ eða rettar ꝼar vndír han er vmaghe var eða með hu͛íum hætte er hm̅ aꝼlaƶ ꝼe oc eꝼ ſa a ꝼe æꝼtír en ꝼm vaꝛ ꝼrðꝛ þa er han andaƶ þa ſlʼ ſa er han ꝼrðe ꝼm eða þæſſ ærꝼíngi taka avaxta lauſt ſlikt ſem han lagðe ꝼir͛ han en ærꝼíngí þætt ſem auk er v væítír maðꝛ ma̅ne ꝼir͛ guðs ſaker þm̅ ſem han er ꝼir͛ lagha ſaker æíghí ſkyldꝛ ꝼm at ꝼra þæt ſkal guð anbuna hm̅ en æíghi koma ꝼe ꝼir͛ huatke við han eða ha̅s ærꝼíngia vm bꝛullaups g͛ðír ætt er allu̅ mo̅m ku̅nikt vm þæn mikla koſtnað e͛ men haꝼa her mæír j venío dꝛægit i þuíſa lande en engu aðꝛ v̅ bꝛullaups g͛ðír ſua ſem maꝛger haꝼa rau̅n aꝼ með ſtoꝛom ſkuldum Oc aꝼ þuí gerom v͛ allu̅ mo̅m ku̅nikt at nu er ſua tækit v̅ alt landet at ængi ſkall lengr gera bꝛullaup ſitt e̅ v̅ í dagha n ſa er le̅gr g͛er er ſæckr íí aur̅ s͛ við kn̅g ſa e͛ væítír n hi̅na hu͛r er þíggr yri s͛ lengr e̅ nu e͛ ſkilt vm ærꝼir gærðír rꝼi þeſſe er men gera þa ſynaƶ oſſ ſem þau ſe mæír goꝛ til oꝼſa oc ꝼſagnar en till ſalo botar við þæ̅n en ꝼm e͛ ꝼare̅n Oc þuí gerom v͛ allum mͫ ku̅nikt at þui bæt͛ þikkir os en mæíri almoſa e͛ goꝛ ꝼͥ ſalo̅ ma̅na n þæt ꝼír͛ bíoðom v͛ at þær ſe nokoꝛar dꝛykkíur medan þætt ærꝼí e͛ goꝛt n ſa e͛ aðꝛuuis g͛er en nu e͛ mælt þa e͛ han ſæckr íí aur̅  víð kn̅g n hu͛ ſa er þíggr yri s͛ haꝼa þeſſe ærꝼi goꝛ v͛et m; miklu̅ koſtnaðe oc vuíðꝛkmelegha þui at ꝼeet er yðt m; engare nytſemd en þæſſ ſkuldir vloknar er ꝼeet atte oc opt ſtoꝛ vandꝛæðe oc mandꝛap aꝼ voꝛðet ꝼͥ ſak͛ oꝼmikillar dꝛykkiu her hæꝼr landabꝛígði oc ſægír j ꝼyrſta capitulo vm bꝛðꝛa ſkipti a odolu̅  SIPTA bꝛðꝛ íí eða ꝼlæíri oðolum ſin a míllu̅ eða konoꝛ þær se̅ oðolum ſkulu ꝼylghía þæt er dott͛ oc ſunar dott͛ ꝼaður ſyſtír oc bꝛoðoꝛ dott͛ þa ſkulu i þa kuiſl oðol hu͛ꝼa ſem lote̅ ero bæðe at boðom oc at abuð bioða þui at æíns j aðꝛa kuiſl at þa ſke þꝛott eða aldauda arꝼar v͛ði n æíghi ſkilíaƶ oðoll með þæím ꝼyr en huaꝛ ma æigha dottoꝛ annars n eꝼ bæðe er íamſkyldt till aꝛꝼs kalmaðꝛ oc kona þa ſkall ſua ſkipta oðolum m; þæím ſem arꝼe v ero bꝛðꝛ í eða ꝼlæírí oc andaƶ æinhuær ꝼyr en ꝼaðer oc liꝼír æꝼtír ſun eða dott͛ þa ſkall þætt en til er þæ̅ lut lyſa oðala at ꝼímtungſ ꝼalle vndan ꝼaður bꝛðꝛom ſínu̅ ſem ꝼaðer hans ſtoð till at taka æꝼtír ꝼaður ſin n æíghí ma han ꝼyr lyſa en ꝼaður ꝼaðer hans er andaðꝛ her ſægír v̅ jarðer þær e͛ oðo v ſkall lum skulu ꝼylgía þær íarðer tælía er oðolum ſkulu ꝼylghía v er æín e͛ vattar i rettar botom vars virðuleghs hr̅a hakonaꝛ noꝛegs kn̅gs híns koꝛonaða er han gaꝼ j rettar btr allu̅ noꝛeghs mo̅m at eꝼ íoꝛð líggr vndir ſama ætlægg lx vætt eða bætr þa værðꝛ þæím er hæꝼ͛ ſu ioꝛð at oðli ſua at þa íoꝛð ma ængí maðꝛ vndan hm̅ bꝛígða Sv er annur e͛ maðꝛ þíggr aꝼ kn̅ge nema hʼ haꝼe m; aðru ſkiloꝛðe geꝼet v er hín þꝛiðia en íí langꝼæðꝛ haꝼa aat oc kome vndír hín̅ ꝼíoꝛða ſamꝼlyt v e͛ hín iiija er m̅ ſkiꝼta oðals ioꝛðum ſín a millum en æigí oðolu annara ma̅na  v͛ðꝛ þʼ þa hu͛s oðall e͛ i þuí ſkípti ꝼ͛ h͛ s͛ hu͛ſu m̅ ſkulu oðolu̅ ſkip v vilia me̅n ta millu̅ ſín oðolu̅ ſkipta ſin a míllum æꝼtír þui ſem lote̅n e͛o oc ſkípta oðals ſkíptí oc ero þr̅ aller a æít ſatter ſkíptí ſem þr̅ uílía oc læggí lutí a oc haꝼe þætt huær er lytr  lyſi a þíngí huat huær hæꝼ͛ loteð oc eꝼ þr̅ iatta þui aller þa ſkall þætt ſkíptí æighí ríuꝼa v uilía m̅ oðals ioꝛðum ſinu̅ ſkipta oc haꝼa heraðƶ m̅ sína við þa ſkall ſa e͛ ſkipta vill ſtæꝼna þæím allu̅ till íarðar er mote æíghu s langu ꝼͥ at vm lið meghe ſyſla at openne ioꝛðu oc vſaenne sa ſkall ſkiptí raða e͛ ſtrſtom víll ſkípta eð ſkapte ma ſkípta ínnan garðƶ nema alburðꝛ þíkkí bættri vera en m; augna ſkote vttan garðƶ arkſtæína ſkʼ þær niðꝛ ſætia oc graꝼa ſem þæiɼ værða a ſatt͛ oc læggia j hia iij ſtæína þr̅ er̅o kallaðer lyríttar v eꝼ æi̅ huær víll æighí till ſkiptís koma ſa er ſtæꝼ̅t var þa ſkʼ þo ſkípta ſem nu e͛ mælt íthni ſkall till haꝼa at han hæꝼ͛ ſtæꝼmt honom þíngat till íarðar ſkiꝼtís við ſik Luti ſkall þa j ſkaut bera ſua maꝛgha ſem þr̅ æighu j ioꝛðu tͥ þa ſkulu ſkilrikir me̅n ſea mark luta þꝛ̅a oc vita huat hu͛ lytr i huſum eða j íoꝛðu ðꝛer me̅n ſkulu lutí þꝛ̅a b͛a en ſíalꝼ͛ vilía æighi  þíng ſkulu þr̅ þa ꝼara oc lyſa oðals ſkipti ſíni þa haꝼa þr̅ at laghum oðolu̅ ſínu̅ ſkipt v eꝼ ſa maðꝛ er æíghi innan ld̅ƶ er oðall a með þæím þa ſkʼ hʼ gera hono̅ manoðꝛ ſtæꝼnu aꝼt͛ till iarðar ſkiptís við ſik v eꝼ han kmr æighi aꝼtr at þꝛ̅i ſtæꝼnu þa ſkall ha̅ ſtæꝼna ærꝼingía hans aꝼt͛ till ſkiꝼtis viðꝛ ſik oc ſtæꝼni ſem hʼ være ſialꝼ͛ i hía Nv vill hʼ æighí till ſkíptís ko̅a þa ſkʼ hʼ ſtæꝼna hm̅ till m; vatta í till haꝼuð bles oc níote þær vatta ſínna at han ſtæmdi hm̅ til iarðar ſkíptís Sa ſkall ſkiꝼti raða e͛ ſtrſtom vill ſkípta Skípti hæilum beom j ſundꝛ eða halꝼu̅ nema þæi̅ þikkí allu̅ annat ſannare v ſkulu valenku̅nir m̅ ſkípta oc luta a þíngí siðan mærki hu͛ ſin lut ſíalꝼ͛ n valenku̅nír me̅n kaſte j lutt þꝛíotƶ vmærktu̅ oc lyſi þær þeghar huat hu͛ lytr þ̅ ſkíptí ſkall haldaƶ vm aldꝛ  vm æꝼe ngi maðꝛ ſkʼ aðru̅ alburðar ſynia ínna̅ íí vættra sa ſkall aꝼ lata e̅ mæira heꝼír er oll ſæghír till oc læggi till híns e̅ mi̅na hæꝼ͛ oc haꝼe þo þæ̅ lutt huar e̅ laut vm boð a oðals ioꝛðum oc ſtæꝼnu oðols mo̅m till aura ꝼ maðꝛ vill oðals ioꝛð ſína ſælia þa ſkall með þæim hætte oðoll bíoða eꝼ ꝼoll værða at ꝼara till þíngs þær innan ꝼylkís ſem íoꝛð lígg͛ þa en ſyſlu maðꝛ er a þíngí oc tala ſua haat at aller hyri þr̅ se̅ þær ero oc næꝼni æígnina a naꝼn með þeſſom oꝛðo̅ ign þeſſa er oðal mítt er oc ek værð nu at ſælía þa byðꝛ allu̅ mínu̅ ꝼrendom þæím ſem till lauſnar ero komner oc g͛e ek ſtæꝼnu till oðals mͫ þæím ꝼyrſt en nanaſter ero oc æighu þo aller oðals me̅n boð a at kaupa lyſa með ſlikum værðaurum ſem vi ſkynſamer m̅ meta oc g͛e ek lagha ſtæꝼnu til aura lyktíngar at ꝼulnaðe oc at gula þíngs lagu̅ rettom n ſu ſkʼ lagha stæꝼna vera at þr̅ haꝼe lyſt íoꝛð þa inna ví manoða nauðſynía lauſt n þeſſa boðs vatta ſkʼ hʼ æighi lengr abyrgíaƶ en x vdír mik oc mín ætlæg oc vær ek þeſſa ioꝛð laghu̅ oc dome v koma þæír baðer till iarðar vm varet þa ſkall ſkíande dom ſætia ví me̅n ſkílrika aꝼ ſínní hende oc bioðe værianda at ſætia halꝼan dom a mote ser oc næꝼna aðꝛa ví me̅n I þema dome ſkulu æighi ſitía ꝼrendꝛ ne maghar ꝼærm̅ne̅gar ne nanare oc æighi vítni bera ꝼeandm̅ ne oꝼu̅dar men n eꝼ annar huar s͛ þæ̅ j dome þa ſkall næꝼna han oꝛ m; vatta í oc ſkall næꝼna ſkilríkan ma̅n j ſtaðen̅ v ſkall skíande læiða ꝼ vítni ſín þau ꝼyrſt at han ſagðe honom ꝼir͛ íoꝛðu ꝼͥ íoll oc ſtæꝼ̅ndi hono̅ till iarðar tyſdaghen æꝼtír pascha víku tíl vítna oc aura viðꝛ taku ær neſt ſkall han læiða oðals vítni ſín aroꝼa íí þa en tuítug͛ varo þa en ꝼæðꝛ þr̅a varo andaðer oc þær oðall boꝛner j þͥ ꝼylkí oc bere ſogn ꝼaður ſínſ oc ænkís ma̅nƶ annars n þa ſkall han aðꝛa íí haꝼa en vítní þꝛ̅a ſa̅ne en xv vættra varo þa e̅ ꝼað͛ þꝛ̅a var andaðꝛ v ꝼulnaƶ hono̅ þeſſe vítni þa ſkʼ han bíoða værianda at lata ꝼm ſin vithní oc eꝼ þr̅ vilia ætíaƶ anduíthnu̅ a þa ſkall huarge ſuæría lata Ꞇíll loghmanƶ ſkall þa ſtæꝼna oc ſkall ſa lata ſuæria ſem loghma̅ne þikki at ſannare haꝼe oc þær aura græiða at ia̅ꝼullu ſem at dome æꝼtir þui ſem íoꝛð var mete̅n n eꝼ loghma̅ne þikki ſa rettare haꝼa er varðe þa liggi íoꝛð ſem kom̅ ar þær till en loghlega e͛ vndan ſoot v kmr ſa æighí till iarðar er ſtæmt var þa ſkall ſkíande lata bera ſtæꝼnu vítní ſín ſiðan oðals víthní þa ſkulu dmander dma hm̅ íoꝛð en hínu̅ aura ſlíka ſem ví ſkynsam͛ m̅ meta oc ſyní aura oc haꝼe at lane þær tíll en hín hæímtír oc abyrghíƶ ſem ſít ꝼe n eꝼ honom ꝼalliaƶ þeſſe bꝛíghð ꝼir͛ æínnar huærrar nauðſyníar ſaker e͛ ví ſkynſam͛ m̅ meta þa bꝛígdi þꝛ̅i ioꝛðu þo at ſiðar ſe ſua ſem nu er mælt heʀ ſægir vm anƶuoꝛ a oðals bͥgðu̅ N eꝼ han ſuarar þui at þeſſe ioꝛð hæꝼír leghet vndir varom ætlæg ꝼrenda e͛ oðolum æighu at ꝼylghia lx vættra eða bætr oc væʀ ek þeſſa ioꝛð laghum oc dome oc g͛e ek þer ſtæꝼnu till at lyða hæꝼdar vítnu̅ mínu̅ tyſdaghen æꝼtir paſcha viku till þꝛ̅ar ſamo iarðar er þu ſæghír mer ꝼir͛ þa ſkall væríande lata bera hærꝼðar vithni ſín ꝼͥ domſ mo̅m oc ſkulu þr̅ þt̅ta vithní bera er þæt megho muna en þeſſe íoꝛð kom vndír þꝛ̅a ætlægg n eꝼ þr̅ ero æigi þa b͛e þæir men en tuítughír voꝛo þa er ꝼæðꝛ þꝛ̅a varo andaðer oc bere ſoghn ꝼaður ſins oc enkís manƶ annars oc eꝼ hm̅ ꝼulnaƶ þeſſe víthní þa v͛ðꝛ hono̅ ſu ioꝛð at oðlu þo at híns være aðꝛ n eꝼ væríanda ꝼulnaƶ æighí þeſſe vithní þa niote ſkiande oðals vithna ſína ſem loghbok vattar ſuoꝛ v̅ trygðar ioꝛð oc ſkytingar N eꝼ han ſuarar þui at þeſſe ioꝛð var loghboðen yðꝛ ꝼrendom oc trygð oc ſkytt vndír mik oc mín ætlægg oc vær ek þeſſa ioꝛð laghu̅ oc dome oc gere ek þer ſtæꝼnu till þꝛ̅ar ſamu iarðar er þu ſæghír mer ꝼir͛ tyſdaghen æꝼtir paſcha viku at lyða þær boðs víthnu̅ mínu̅ oc ſkyti̅gar Skall þa væriande læíð vithí ſín ꝼir͛ dome þa e͛ þæt bere at þær varo̅ vit ner at þeſſe ioꝛð var boðloghð oc ſkytt vndír þe̅na ma̅n  hanſ ætlægg Oc eꝼ hono̅ ꝼulnaƶ þeſſe víthní þa værðꝛ hono̅ ſu ioꝛð at oðlí nema hín læiði nauðſynia vítní ꝼm at han var ꝼelaus þa er ioꝛð var boðen oc þætt með at han lyſti a hu͛íum x vættru̅ at han var ſyn at bꝛigðar ma̅ne oc late þær ꝼylghia oðals vithní Slika íoꝛð ſkall huær maðꝛ aꝼtr græiða ſem han tok n eꝼ ioꝛð er bættrí þa ſtoðar h̅m þætt n eꝼ íoꝛð er værri þa bte ſem vi ſkynſam͛ m̅ meta vm ꝼoꝛſalu mala ioꝛð  v̅ ꝼe v eꝼ maðꝛ vill ioꝛð ſína ſælia at ꝼoꝛſalu till aꝼtr lauſnar ꜱa er ꝼoꝛſalu male rettr at ſlikan yri ſkall maðꝛ taka ſem han ræiðír v vill han lyſa ioꝛð ſína þa ſkʼ hʼ bíoða hm̅ ꝼe ſítt ꝼir͛ nottena hælghu oc æꝼtir michíals mͦ oc gere allt i ſen̅ at ſtæꝼni hm̅ till iarðar tyſdaghen neſta æꝼtir paſcha viku oc till aura viðꝛ taku nema hin vili þegar við aurum taka ſliku̅ se̅ vattar vítu at han græíddí hm̅ n eꝼ han dylr þæſſ þa halde ꝼm ſokn ſin̅í oc níote vatta ſinna hu͛ſu hʼ ſagðe hm̅ ꝼir͛ ioꝛðu eða hu͛ſu han ſtæ̅ꝼdi hm̅ till aura viðꝛ taku Oc eꝼ þæt bers at ꝼullu þa ſkall h̅ niota vatta þꝛ̅a hu͛ſu mikla ꜹra han a j ioꝛðu þꝛ̅i þa ſkall hʼ hm̅ slika aura bioða ſem vattar hans haꝼa boꝛet hm̅ vítni till an ſkall græiða hm̅ i ſliku ꝼe ſem hʼ hæꝼír till j gulli  i bꝛendo ſylꝼri oc gangſylꝼri kyr oc koꝛn smr oc varu iamykít ſem han matte kaupa m; þui gulli eða brendo ſylꝼri en han kypti þa íoꝛð m; oc vi ſkynſamer m̅ meta at þæt ꝼe ſe æighí værra en þætt er ꝼir͛ ioꝛð vͬ græiðt n eꝼ han miſſír vatta þꝛ̅a e͛ í hía varo þa er han ꝼek ꝼe ꝼir͛ ioꝛð oc ſkill þa a hue mikít ꝼe þæt var oc hæꝼír ſa æighi vítní till e͛ ꝼͥ ioꝛð græiddí þa ſa̅ne ſa m; æín æiði ſínu̅ er gældꝛ at her er iamíkít ꝼe oc íamgott ſem ꝼir͛ ioꝛð var græiðt nema hi̅ late ꝼm í ma̅na vithnu at ꝼe var mæíra oc bætt v eꝼ ſkianda ꝼulnaƶ ſokn ſín þa væiti han voꝛð íoꝛðu ſinní e̅ hín aur̅ þui at þa hæꝼ͛ hʼ ſott aꝼt͛ ioꝛð ſina at ſkílu̅ oc at logmale retto v eꝼ hín víll haꝼa ꝼe ſítt er ioꝛð hæꝼír ſke sem vita ꝼe v̅ lyſíng a íoꝛðu̅ oc vm v̅boð a ſokno̅ kue̅na v líggr ioꝛð na oc myía x vættr oc er æíghi lyſíng a þa liggr hon till ꝼulra aura þæím ſem atte En lyſíng e͛ a ængu nytt nema bæðe íatte kaupí oc ſale oc eꝼ annar iat næíttar þa níotte vatta ſínna þa er i hía varo ſkiloꝛðe þꝛ̅a oc kaupí v a ækkía eða mær boð a íoꝛðu ꝼultiða þa ſkulu þær ꝼa vmboðs ma̅n iaꝼna̅ at rette þæím e͛ v͛ía ſkall oc ſke ſua ſem hu͛ vaar vndan aðꝛum oc ſua ſkulu̅ ver vnda̅ þæím bꝛigða hu͛ſu odoll ſkʼ bꝛígða vndan kono̅ oc vmagu̅ v kmr ſu ioꝛð vndír kono e͛ me̅n ſtanda till lauſnar vndan he̅ne þa ſkulu þꝛ̅ ſæghia he̅ne ꝼir͛ ioꝛðu v̅ hauſtið ꝼͥ nottena hælgu m; vatta í oc ſtæꝼna he̅ne till iarðar þꝛ̅ar er ſa vill lyſt haꝼa tyſdahen æꝼtir paſcha viku oc take þær við auru̅ ſlikum ſem ví ſkynſam͛ me̅n men meta v komr ioꝛð vnd͛ vmagha ſu e͛ me̅n ſtanda till lauſnar þa ſkall vndan vmboðs ma̅ne lyſa sem aðꝛ er ſkilt vm ſokn a ſtæꝼnu ioꝛð oc v uill maðꝛ mala íoꝛð ſtæꝼnuioꝛð ſína bꝛígða eða mala ioꝛð oc er ſa vttan ldʼƶ eða vttan lagha varra e̅ hond hæꝼir at þa ſkall han vndan vmboðs ma̅ne bꝛigða eꝼ han er till n eꝼ han er æighí till þa ſkall íoꝛð bꝛígða vndan æ͛ꝼíngía ſua ſem vndan hínu̅ ſkuldi v ſælr maðꝛ íoꝛð oꝛ ſtæꝼnu þa ſkʼ han bꝛígða vndan huarom ſem han vill þæim er ſældi eða hinu̅ e͛ þa er handhaꝼe att oc ſua mala ioꝛð hitt ſama her ſæg͛ eꝼ maðꝛ ꝼínnr iarðꝼolghet ꝼe ꝼ maðꝛ ꝼínnr iarðꝼolghet ꝼe haꝼe kn̅gr þꝛíðíung oc ſa þꝛiðíung er neſt a til haughoðals at tælia oc ſa þꝛiðiung e͛ ꝼínnr er hʼ hældꝛ vpp at laghu̅ ællíghr halꝼt kr̅ mala byggia en íí væt͛ Abuð iaðar hæímolar tækíu en lanƶlæígha hæímolar loð oc alla av͛ka þæ̅n er i kaup þꝛ̅a kom Lyct ſkall landſkyld ꝼir͛ ſumar mol eða ſlær oc sker þæím er ioꝛð a N eꝼ landƶ dꝛott̅ værðꝛ buſlitƶ maðꝛ oc vill ꝼara till íaꝛðar ſínnar þꝛ̅ar e͛ han hæꝼir aðꝛ aðꝛum byght þa ſkall han lyſa íoꝛð ſina aꝼ þæím er aðꝛ hæꝼ͛ læight æinni arðar læighu oc ſæghía hono̅ till ꝼir͛ nottena hælghu at han er buſlítƶ maðꝛ oc ſan̅e þæt m; æin æiði eꝼ læíghlendeng͛ miſtryr hʼ vs ſkal gera ſem ſkíld ero en eꝼ æigi ero goꝛ þa a landƶdͦtt̅ j loðe̅ne ſua mikít sem huſít metƶ oc ſua ſem iamykit ſe vloket aꝼ landſkyldínní n eꝼ hus ero værri goꝛ en ſkild ero þa ſkʼu ví ſkynſam͛ m̅ meta hus en læighlendengr bꝍte sem meteð værðꝛ oc varde loð till þæſſ loket værðꝛ vm huſa vphald oc eꝼ v ſkall van rkt v͛ða huſum vpp halda allu̅ þæim er a ioꝛðu ero þa er han kom þær þækkia væll oc halda dꝛopa lauſum han ſkall oc halda vpp toꝛꝼ valu̅ oc vínſkæiðu̅ oc krokraꝼtu̅ oc bua ſua vm at æighi kome ſlagh a væggí oc eꝼ ſua er vm buít þa ſkal læíglendeng͛ æighi abyrghiaƶ at h᷒ ꝼyrníƶ En eꝼ maðꝛ ꝼyr h᷒ niðꝛ ꝼir͛ vanrktar ſaker þa g͛e annat hus j ſtaðe̅ n eꝼ maðꝛ g͛er hus a a̅nars manƶ ioꝛðu þætt e͛ ækkí var ſkilt a hendꝛ hm̅ oc ækkí var þæim læighu ꝼall j e͛ íoꝛð a tok timbꝛ  annars manƶ moꝛku oc oll tilꝼong oc ſætti hus a auðar tuꝼtír þæt hæita alt auðar tuꝼtir e͛ æighí ſtoðo hus a þa e͛ han kom þær till iarðar þætt er kallað hghenda hus þætt ſkʼ bioða landƶ dꝛotne at kaupa m; í ma̅na vithní þa e͛ læíglendengr ꝼær aꝼ íoꝛðu oc kavpi sem ví ſkynſam͛ m̅ meta n eꝼ han vill æíghi kaupa ſæli hu͛iu̅ ſem hʼ vill eða haꝼe bꝛott ꝼlutt vm kroſſ meſſo vm varet n eꝼ þa er æigí a bꝛotto þa æignaƶ landƶdꝛotte̅ huſít vm vppg͛ð ꝼoꝛns hus N eꝼ ꝼoꝛnt hus e͛ ſkilt vpp at gera oc værðꝛ æighi vpp goꝛt þa ſkall bta ſem ví ſkynſam͛ men meta n eꝼ hín vill æíghí luka þa ſkall landƶ dꝛotte̅n ꝼæſta logh ꝼͥ loð hʼs oc læggia ꝼímtaſtæꝼnu oc ſkʼu bndꝛ iammikít dma oꝛ loð hans landƶ dꝛotne ſem huſít metƶ eꝼ maðꝛ ryꝼr byggíng ſína v ſælr maðꝛ ioꝛð a læíghu oc vill æíghí þæn lata haꝼa er tok þa ſkall ſa loghꝼæſta ioꝛð er læighðí oc læggi ſá ꝼimtar ſtæꝼnu oc níote vatta ſínna hu͛ſu han hæꝼir ioꝛð tækna oc eꝼ hm̅ bers at ꝼullu þa æíghu bndꝛ at dma hm̅ læíghu íoꝛð ſina æꝼtir þui ſem vitní baro v læíghír maðꝛ íoꝛð oc vill æígí haꝼa þa ſkall landƶdꝛotten ꝼara till en halꝼr manoðꝛ e͛ aꝼ ſumrí oc ſa þa ioꝛð oc nyta ſer ſem hín hæꝼði æígí læígða oc byggía eꝼ þætt vill han  hæimta þo læíghu aꝼ þæim er læígði oc ſuare ſua læiðangre sem landſkyld ꝼ maðꝛ byggir tuæim mo̅m æina ioꝛð v ſælr maðꝛ æína íoꝛð ij mo̅m a læíghu þa ſkʼ ſa haꝼa er ꝼyrri tok oc ſua ſkall hu͛uetna þær ſem maðꝛ ſælr í mo̅m hitt ſama þa ſkʼ ſa haꝼa er ꝼyrri kaupír eða læíghír halda ſkall han ſkila dome ꝼir͛ oc níote vatta ſi̅na at han tok ꝼyrri Adꝛa ioꝛð ſkall han hínu̅ ꝼa eꝼ till er n eꝼ han hæꝼír æíghi till þa ſkʼ landƶ dꝛott̅ gíalda ꝼe iamykít ſem han ſkildi ser  læíghuna oc ſe ſiðan ſatt͛ n þt̅ta ſkulu þr̅ rynt haꝼa innan halꝼs manoðꝛ ſiðan ioꝛð er ij bygð vm kn̅gs iarða bygging  eꝼ mͬ sæghir æighi oꝛð mᷦ lauſa ꝼͥ hælghu not  v̅ ldʼſkyld v eꝼ kn̅gs vmboðs maðꝛ byggír kn̅gſ íarðer í heraðe at arðar mala þætt ſkall haldaƶ at þꝛ̅í abuð oc landſkyld ſem læíghuliðí hæꝼír vithni till þui at ſua ſkall kn̅gſ iarð byggía ſem vm aðꝛar æignír ſkíll j laghu̅ þo at vmboðs manna ſkíptí værði þa ſkall huær sin læíghu mala haꝼa n eꝼ maðꝛ tækr mutu till kn̅gs íarder at byggia eða annara mͣ gialde aꝼtr ſlikt ſem han  mutuna oc gíalde ſlik tuau kononge n ꝼir͛ þær iarðer e̅ kr̅ a æíghí gialde halꝼt kn̅ge en halꝼt íarðæíghanda oc ſe ſkildꝛ við vmboðet oc hæíti dꝛe̅g͛ at værrí n ſa er mutuna gaꝼ gialde ſlikt ſem hʼ gaꝼ till ſem aðꝛ er ſkilt oc ſe ſkildꝛ við abuð iarðar v byggir mͬ dyrra en vande hæꝼir a v͛et akte þui ꝼmar till læiðang͛s oc landuærnar ſem læígha e͛ mæíri ſe annat huart aukít ꝼir͛ baðom eða mínkí ꝼir͛ baðom æꝼtir þui ſem byggíƶ n eꝼ kn̅gs vmboðs maðꝛ læt͛ hans æígnír vndan gainga at vilia lyſí oc vanrktar oc þo at kn̅gdomre̅n ꝼae aꝼtr gíalde vmboðs maðꝛ ia̅mykit ſem vndan gek aꝼ hans vanrkt eða ſkaðe varð at eꝼ han viſſi N eꝼ maðꝛ ſæghír æigi ioꝛð manƶ lauſa ꝼir͛ hælghu nott þa ſkall han haꝼa þa íoꝛð eꝼ ldʼƶ dꝛotten vill halda honom við hond þa xí manoðe at læígu ſlikrí ſem aðꝛ var ſkílt n æꝼtír hælghu nott þa bíoðe landƶdꝛotten hm̅ ioꝛð ſína nv vill han æighi haꝼa þa haꝼe landƶdꝛott̅ ioꝛð ſína oc læígu aꝼ hínu̅ er aꝼ ꝼoꝛ ſlika ſem aðꝛ var ſkilt n eꝼ maðꝛ g͛er kaldakoll aꝼ íoꝛðu manƶ þa er þæt en maðꝛ ꝼær aꝼ ioꝛðu ma̅nƶ ꝼir͛ hælghu nott s at ængi maðꝛ er aꝼtr á þa a landƶdꝛotten alt þæt e̅ aꝼtr er oc gíalde hm̅ a oꝼan ͛ s͛ n eꝼ maðꝛ andaƶ ſa e͛ a íoꝛðu bío oc kallar landƶdꝛotte̅ vlokna landſkyld þa níote arꝼe hins dauða vitnís ſíns at loket er oc ſua vm alla abuð iarðar n eꝼ han hæꝼír æígí æígí víthní till þa haꝼe landƶ dꝛott̅ En eꝼ huarge hæꝼír till þa ſu͛i arꝼe oc huſꝼryia híns dauða at æighi ſtendꝛ abuð ſua æꝼtír ne landſkyld at þꜹ víti ſkill á oc eꝼ þau ſu͛ia haꝼe landƶdꝛotte̅ ſua buít oc s eꝼ landbuí er í vtlæghð vm ꝼaꝛdagha oc huſa ſkipti