AM 178 fol: 0-0 — Þiðriks saga af Bern
þiod wm allt Saxoniam og Frakland og westur wmm Walland og Hispaniam og wmm aull þesse ʀijke geingur þesse sagha þa er aull er saugd af þeim stórmerkium er þesser menn hafa gert er fra er saght j hveriu lannde þeirra er nefnd
um monnum morg eru þau kuæde kvedinn nu er fyrer longu voru ort epter þessare søghuNorræner menn hafa samann fært nock-urn part søghunnarenn sumt med kvedskapþath er fyrst fra Sigurdi ath seigia Fabnisbana Volshunghum og Niflhungum og Welent smid og hans brodur Eglifra Nidungi kongi og þo ath nockut bregdist athkuædi vmm manna heiti edur athburde þa er ei vndarligt suo margar søghur sem þesser hafa sagt enn þo ʀijs hun nær af einu efniþesse sagha er saman sett epter søgn þydskra manna enn sumt af þeirra kuædum er skemta skal rikumm monnum og fornort voro þegar epter tiþindum sem seiger j þessare søghu og þo ath þu taker einn mann vr hverre borg vmm allt Saxlannd þa munu þessa søghu aller ꜳ eina leid seigia enn þui vallda þeirra hin fornu kuædeenn þeirra kuedskapur er settur epter þui sem vier meigumm vid kiennast ath kuæda hattur er j vorre tunnguad sumumm ordumm verdur of
kuedit saker skalldskapar hꜳttar og er sa mestur kalladur er þa er frá seiger eda hann og ætmonnum suo og vmm mann
fallit ath kalla ath þa falli al-þydann er fallner voru hiner agiætustu menn er ꜳdur voru lofaderenn þat skall tu skilia ath su auda se vordinn mest af ʀikismanna falle og af þui ath ongver eru þeirra jafn
ingiarepter þui sem seiger HallfredurNordur eru oll of ordenaud lond ath gram daudanallt gledzt fridur ath fallifolkstyggs sonar TrygguaEi var suo sem hann kuædi ath aud være nordur
lond þott Olafur være fallinnenn þat færdi hann til lofs vid kong ath eingi þuilijkur madur være epter ꜳ Nordurlondumm sem Olafur Tryggvasonsuo verdur og frægur j ollum londum suo vídt sem þesse sagha fer af stórverkumm þeim er Þidrekur kongur og hans kappar og adrer þeir er iafnframm honum lifdu hafa gertsem ath nefnder eru j fyrstu høfdingiar þeir er radit hafa londumm og af þeirra nafni kollud verit þiodin su er þeir hafa styrt og med þeirra ættmonnum sijdann og hellst þat enn j dagþesse saga hefer gier verit j þann tijma er Constantinus kongur hinn mikli var andadur er naliga hefer kristnad allann heiminnenn þegar epter hans andlat spilltist kristninn og hefur villur ꜳ marga lund suo ath j fyrra lut þessarar søgu voru ongver þeir ath rietta Tru hefdeenn þo trudu þeir ꜳ sannann Gud og vid hans nafn sóru þeir og allt hans nafn lofudu þeirMarger voru adrer kongar j þann tijma myklu fleire enn Þidrekur e
liga til borit ad einn sterkur madur hefer haft hialm og brynnio suo traust ath ecke fieck einn vsterkur madur magn til vpp ath vallda af jordunne hann atte og huast sverd og stint suo ath þat mátte vel hæfa hans afle Hann drap opt einnsamann med sinumm vopnumm manna vsterkra enn þo ath hans sverd bite ei vapninn er fyrer voru þa var þo suo hart til reidt ath ei matte standazt mio bein edur þunner leggerþat ma ei þikkia vndarligt þo ath vsterkur madur mætte ei med litlu afle sundur snída hinns sterka manns bein vopn þau er hann fieck ei boritEnn þa er Þidrekur kóngur var og hans kappar þa var langt lidit ꜳ dur mannfolk þvaʀ ok faer voru þeir j hveriu landi er halldist hafe ath aflinu ok þui ath þeiʀ sofnudust ei all
faer j einn stad hiner sterku menn og hveria þuera hvør þeirra hafdi hin bestu vopn þau er iafnvel snidu vopn sem holldþa ma ei wndra ath ryrt yrdi fyrer þeim lid smamennis og vsterkt þat mꜳ ei tortryggia þott forneskio sverd bito jarn þau er med suo myklo afle voro til reidd ath enn eru þau sverd giør ath ei sliófiz þo ath jarn se hoggvid medurEnn hver frasøgn man syna ath ei hafa aller menn verit med einni vantru fra sumum er soghd speki mikil sumum afl edur hreysti edur nockurskonar atgerfi edur hamingia suo framt ath frasagner meigi af verdaDanar soghu httur er þat ath seigia fra nockurzkonar aurskiptum fra kynzlum edur vndrumm þviat wndarlighu hefer vordit j heiminum þat þikkir j odru lanndi vndar
light er j odru er títtsvo þikkir og heimskumm manne vndarlight er frá er sagt þvi er hann hefer ei heyrtenn sa madur er vitur er og morg dæmi veit honum þikker ecki vndarlight er skilning hefer til hversu verda ma enn fꜳʀ man suo fródur er þui einu skal trua er hann hefer sied enn sumer menn eru suo heimsker ath þui sijdur meiga þeir skilia þat er þeir hafa nysied edur nyheyrt enn vitrer menn þott þeir hafe spurn eina til enn er fra lijdur nockura stunnd þa er heimskumm manne sem hann hafe vsied edur vheyrtEnn soghur frá gofgumm monnum er nv fyrer þui nytsamligar ath kunna ath þær syna monnum dreingligh verk og fræknlighar frammkuæmder enn vand verk þydazt af leti og greina þau suo gott fra illu hveʀ er þat vill riett skilia þat er samþycke margra manna suo ath einn madur mꜳ gledia þa marga stund enn flester skemtanar
ligtt ath kalla þat lyge er hann hefer ei sied edur heyrt enn hann veit þo ecke annat sannara vmm þann lutenn þat er viturlight ath skoda med skemtan j samvitsku sialf sijns þat sem hann heyrer fyrr enn oþeckiz vid edur fyrerlijtienn sua ma vera ath sa er til hlyder vili fyrer þvi æigi til hlyda ath þat er vlijkt hans verkum ef sagt er fra mikilli athgerfi edur stor
virkium þeirra er þessi sagha er frá enn allir hlutir þeiʀ er þessir menn hafa haft j athgerfi vmm framm adra menn er saghann er fra þott mikit þiki af sagt þeim ertil hlyda þa meiga þad aller skilia ath ei ma suo mikit fra seighia þessum lutum og ødrumm ath ei munde Almattigur Gud fꜳ gefit þeim þetta allt og annad halfu meira ef hann villdeHier hefur vpp saughu fra Þidreki kónge
ara er fæddur var i þeim stad er heiter j Salerniþar red rikur jarl sa er Brunsteinn hietJarlinn atte eina dóttur er hiet Hilldi
svidhun var meyia fegurst og best ath sier gioʀ wmm alla hluti er til ma henda og betra er ath hafa enn missajarlinn vnne henne mikit og allt borgar
lid af fegurd og kurteisi milldi og litilæti og alls
konar listEinn ʀiddare hiet Samson hann var allra ʀiddara bestur og vaskasturhans hꜳr og skiegg var svart sem bik og huorutveggia yfrit sítthann var ꜳ allann vøxt sem ʀise fyrer vtann þat ath hans legger og limer voru ei svo hæferenn digurleiki og afl sem hinn sterkazti ʀisihans andlit var lángt og breitt hardlikt og grimmliktmillumm hanns augna var spannar og hans brynn voru sídar míklar og svartar suo sem tuær krakur sæte yfer hans augummhann var døcklitadur og þo manna dreingiligsturhans hꜳls var harla digur og herdar harla breídar og þyckvar og armar digrer og harder sem stockar edur steinn vidkvomuhans hønd var føgur og miuker fingr og vel vaxinn og med þvi mikla afle hefer hann fimleik bædi hest ath rída og allskins leika ath fremmia ei sídur vm fimleik enn aflhans athgerfui var vmm framm hvernn mann j werolldinne j þann timahann var nockud høfug eygdur blídur og litilátur vid alla menn rika og vrikasuo ath hinumm minnsta manni svaradi hann hlæiandi og eingi var suo fatækur ath hann fyrerlitihann er vitur og diupsæʀ og fyrerhyggio madur mikill milldur og storgiofull suo ath ecke sparer hann vid sijna vine fee nie fulltingh þo ath allstora naudsyn bęri til handa edur mannhættu hann er mykell hreistemadurad alldreij kom hann j so mykla mannhættuath hann mun hrædast nie einn mann ottazthann framdi opt oʀrostoʀ og einvige einn vid margaenn alldrei kom hann þar til vígs ath ei hefer hann enn betra hluthanns heit voru aull føst hvort er hann hiet gódu ędur illuhuert ʀꜳd er hann ætlar fyrer sier þa skall hann alldrei afláta fyrr enn þat er frammkomit huort sem þat er mikit ędur lítid edur fꜳ bana ellaEnn af þessu ollu saman verdur hann frægur suo ath viner hans og aller kunner menn vnnu honum enn vviner hans voru þo hrædder vid hann þott þeir spyrdi ath eins af honumEnn alldrei gerdi hann suo mikit storvirki ath hann munde þvi hrósaenn þa er adrer lofa hans afrek þa hlyder hann til enn ecke talar hann tilhann þionar vel Rodgeir jarli og af honum hefuer hann mikinn metnad sem van erSamson leggur mikla ꜳst vid Hilldisvid jarls dotturok suo fer vmm síderath hann vill fꜳ hennar ꜳsthuort er hann kiemst ath med gódu ędur illuCapitule
bordi enn fyrer honum er Samson ʀiddariNu sennder jarl af sinu bordi hinar bestu krꜳser med silfur diskumm gylltum Hilldisuid dottur sinneNu tekur Samson þessa diska og setur sinn ꜳ hvora hønd sína og ber hꜳtthann geingur nv til Hilldisvid og sveinn hans med honumhann mællte vid sveininnGack og tak hest minn og oll mín vapn og alla hina bestu mina gripi og lꜳt þetta buit þa eg geing vt af þessumm gardiNu feʀ Samson j gardinn og bidur vpp lꜳta kastalannenn sa er giætti dyranna lauk vppNu geingur Samson ʀiddari vpp j hinn hæsta turn þar sat jarls dotter med fꜳr konur vnder matbordiNu geck Samson ʀiddari ath henne og laut henne og mællteSit heil frv og allar þierþær fagna honum vel og bidia hann eta og drecka med sierHann gerer suo og talar vid hana sitt eyrindiok litlu sijdar enn bord voru i burtu tok hun ger
simar sínar hinar bestu og mællte nv vid sinar fylgiss
konur med grꜳtihier er nv kominn ʀiddari Samson og vill mig j burtu hafa vtann vilia mins fedur og minna frændaenn huad munum vier banna honum þat er hann vill gert hafaþo ath hier være ʀiddara munnde hann þo einn samann hafa heþann slijkt er hann villde og þui tok ek minar gersimar og aull hin bestu klædi ath þo var min skømm full mikil ath fara med einum manne og skiliast suo fra minum fedur og frændumm og virkta monnum og allri tign og ʀíkiNu vil egh bidia ydur ath þier leined þessu sem leingst fødur minn þviat egh veit ath hann rídur epter þegar hann veit og verdur varr vid enn ef þeir finnazt þa er ʀiddari Samson suo godur dreingur og mikil kempa ath fyrr enn hann lꜳti sitt lijf man egh sia margann mann klofinn og skiolld brotinn og blodga brynniook margann minn frænda edur ꜳstvin steypazt høfudlausann til jardarNu setur Samson ʀiddari jarlsdottur ꜳ sinn arm og ber hana vt af kastalanummenn epter eru allar hennar konur gratandifyrer vtann gardinn var hans sveinn med hesta annar med sodli enn annar med þeirra gersimumNu vapnar hann sik og hleypur a sinn hest tekur nv sina frv og setur a sitt kne og rijdur af borginne langhann vegh þar til hann kiemur j einn skóghann er mikill og vbygdurhann giorer þar eitt hs ok þar i woru þau lánga hrijdCapitule
ummOg nu dregur hann sitt sverd vr slídrummþad var hardt og breidt og allra sverda bestHann hoggur hid fyrsta høgg til þess manns er bar merki fyrer Jarle ꜳ hans auxl hina vinnstre suo ad j sundur sneid brynniuna og búkinn til hægra vegs og fiell sinn vegh hverr lvtur til jardar og i sunndur og j sunndur merkis
stonginn og fiell merkit ꜳ jaurdOg nu hoggur hann ꜳ hægra vegh sier til eins ʀiddara ꜳ hanns bak fyrer ofann sodulbogann og j sunndur manninn med brynniunne og fiell hann med tveim hlutum ꜳ jordOk nv hoggur hann til sialfs jalls ꜳ hans hꜳls suo ath j sunndur tók brynniunaok j sama høggi geingur af hofud hestsins med brynniunne og fiell ꜳ jord allt senn daudtjarlinn og hestur
innOk ꜳ litilli stundu hefer hann drepit ʀidd
araog nu er hogginn af honum hans hialmhattur og hans vapnrockur og saudul klædi er af silke var giørtenn heill er hans hialmur og brynniahestur er ecke sárOk nv flyia aller ʀiddarar og þiker sa best hafa er honum er firsturNu ridur Samson riddare ꜳ skóginnþar er fyrer hanns frv ok nv dvelst hann þar vmm hrijdEnn er ʀiddarar koma apttur j Salerni kunnu þeir ath seigia dráp jarls og ʀiddara med honum ok suo hverr þat hefer giørtOk nu er Salernis borg hofdingialausFrá Brunsteini kóngi
geirs Jarls þings kvedia og taka sig til kongs yfer allt þad ʀiki er jarl hafde áttBrunsteinn kongur ridur margan dagh ath leíta Samsons ʀiddara med mikla sveitenn ʀiddari Samson rídur jafnann vhrædi
ligha j kongs bv og brenner þar stórar eigner og drepur marga mennNu hefer þesse vsætt stadit vm ꜳrFrá Brunsteini kongi er hann ridur ath leíta Samsons
sons ʀiddara ok med honum ʀiddara og finnur hann eiEnn ath aptni eins daghs ridur kongur til eins kastala er stendur vid skóginnok er hann þar þa nóttEnn ad midri nott kiemur þar ʀiddari Samson einnsamannNu er luktur kastalinn er vardmenn voru sofnaderNu hyggur hann ath hversu med skal faraog stigur af heste sinumm og binndur hannEitt litid þorp var vid kastalann þar byggia fatæker mennþar til geingur hann og fær sier elld og geingur j eitt hs og brenner siþann tekur hann einn brand loghanda og skytur vpp i kastalannOk þui næst logadi hvert hús ok vid þetta vakna vardmenn og hlaupa vpp akafligha og blása j ldra og kalla ath vfridur se kominnEnn hver sem vaknar tekur sin klædi og vapn og heitir hver ꜳ annann ath forda sier þetta Herbod kiemur næst fyrer konginn og hann klæddizt skiótt og vapnast og hleypur ꜳ sinn hest og rijdur vt af kastalanumm og med honum hundrut ʀiddara og rida sem akaflighast mega þeir ok verda til skógarins og hyggia nu aller ath þetta mune vera hermenn er brenndt hafa kastalannþui at mikill lvdra gángur ok vapna brak var ath heyra ꜳ þeirre nóttEnn þo ræddust þeir naligha sialfa sigNu flyia allirsumer ꜳ hestumsumer hestlauser edur med vapnumsumer vapnlauser edur naligha klæd
lauserok ꜳ þeirre nott giorer ʀiddare Samson morg
umm manne skomm og skada ok morghum veiter hann bana ádur daghur komiCapitule
unst ek þess ath þier erut hier suo snemma komnn
erEnn ʀiddari Samson sagdi mier ath til þyrfti halfann dagh ꜳdr af kvæmi þessum skógekongur svararþu munnt seigia satt frvþetta er long leid suo ath furda er ath er wier hofum ridit ꜳ þessum skoghienn giardags ath aptni tokumm vier herbergi j einum kastala og vøknudum svo at hvert hvs log
adi og þar med óp og lúdragángvoru vær ꜳdr ʀiddarar enn eg reid ꜳ þenna skog med ei fleiri enn enn ei vitum vier huaþann herinn komNu svarar frv HilldisvidEf suo er sem mik varer þa hefer þessa hlute alla giert einnsamann ʀiddari Samson ath mikinn skada hefer iafnann giert ydurNu svarar kóngurVijst ert u heimsk og miok ert u dvlinn ath ʀiddara Samson ath hann munnde einnsaman brenna vorn kastala og giora suo mikinn storm sem þar vard edur hann munde þeyta ein þria tighi lúdra j senntak skiott þín klædi og far med ossfull leinghi hefer þu hier verid illa stoddþier og þijnumm frænndumHun svararei mun egh fara med ydur ath sinne þviat þo weit eg ath þier hafued brátt yfrit ath vinna snuet hestumm ydrum og svarit þeim er nv koma til tals vid ydurog nv gerer kongur ath sia ath þar rídur ʀiddari Samson snua nv hvorer sinum hestum odrum j giegn og bregda sínumm sverdummok hoggur ʀiddari Samson til Brunsteins kongs og klyfur hialminn og hofudid suo ath j jøxlunumm nam stad og steyptist hann daudur af hestinumok annat slag gefur hann audrumm ʀiddara ꜳ hans øxl og klyf
ur bvkinn med brynniu suo ath i saudli nam stadHinn þridia leggur hann j giegnumNu flyia þeir sem epter eruenn ʀiddare Samson sæker epter þeim og lietter ei fyrr enn hann hefer drepit þa alla utann einn komdzt vndann vid mikit sꜳrsa kiemur i borg
ina og kann seighia mikil tiþindi vmm funndi þeirra ʀiddara Samsons og Brunsteins kongs og hversu nv skildi þeirra vsættNu megha allir þetta heyra ath ʀiddara Samsoni muni einghi madur megha iafnastFra Samsoni ʀiddara
ann tekur hann þria hesta og klyfiar med gulli og silfri og gódumm gripummHinn fiorda fær hann Hilldisvid til reidar og hinn fimta hefer hann sialfurFrá Samsoni ʀiddara
umm ydur hittVier hofumm spurt fyrer lángri hrijd hverr vfridur þier wære giør og hversu mikit øfurefli þier áttud ath skipta og huersu þu vart af
settur þinumm heidur enn hafder fꜳ lidveitslumennʀiddari Samson svarar ef egh kenne riett þa ert u minn faderHann svararEgh er Þetmar þinn fader þiner brædur eru hierog allir þessir eru þiner frændur og hofum þui langa leid sótt ꜳ þinn funnd ath vier vilium þier lid veíta hvad er þu villt til ʀꜳdz takaþa fagnar ʀiddari Samson sínumm fodur og þackar honum forkunnar vel sinn gódviliaEnn fra Samsoni ʀiddara
menni og hitta hann og hans menn j einne høll er hann hafdi tekit sier til herbergisNu gánga ʀidd
arar fyrer Samson ok falla ꜳ knie og lvta honumog bioda sig i hans valld ok giorast hanns þionusto
menn ok þessa borg wilia þeir gefa honum og bidia hann vera sinn hofþingiaþessu mꜳle tekur vel ʀidd
ari Samson og bidur þa vpp stanndaok er nu þing stefnntok ꜳ þui þinghi taka Borgarmenn hann HertughaCapitule
inne og med honum ʀiddaraHann rídur nu til annarar borgar og er rikari og fiolmennari þessi borg enn nockur ønnurNu giorer hann menn til borgar
innar ath seigia borgar monnum ath þeir gefi hana vpp ella verrie þeir fee sitt og fiørenn er borgar
menn heyrþu þesse tiþindi þa eigha þeir stefnur er fyrer riedu borginne og næst er þetta kiært ꜳ fiol
mennu móteog ꜳdur enn lette fyrer alþydu talar einn hofþingi langt og sniallt eyrindi og seiger j frꜳ hversu ʀiddari Samson høfdzt af bernsku og hversu morgh afrek hann gerdi fra vnga alldri og siþan hann var ʀiddari og hann vann ʀiki og borger edur hꜳdi einvighi edur oʀrostoʀ edur hversu hann var milldur og hraustur og ꜳstsæll vid sina vini enn grimmur sinumm vvinumm og huersu þrꜳr hann var ꜳ sitt ml og hversu illa
steini kóngi þeirra vsætt og let þess van ad þeim munde svo fara ath þeir munde ei fꜳ halldit sinne borg fyrer hans her er fyrer honum einum saman helldu ei suo storer høfþingiar sinu lífiOk nu er þat mitt ʀꜳd ath fagna honum sem bestok lykur hann suo sinu mleþetta fluttu marger menn adrer og einginn var suo diarfur ath j mote mællteok var þat ʀꜳd allra Borgarmanna ath taka vid honum bestEnn er Samson hertughi kom til borgarinnar þa er vpp lokit ollumm borgarhlidumm og reid i stadinn med sinum herok þui næst var stefnt þingh fiolmennt ok ꜳ þui þinghi gefa menn honum þann stad og aull herud og kastalaok nu bioda borgarmenn ath gefa honum kongs nafnEnn hann svarar ꜳ þessa lund ath ei vill hann kóngur heíta og ei meira nafnn bera enn þa hefver hann fyʀ en hann hefuer setta sina merkis støng j midri Salerni ogh i þeirre borg dvelur hann daghaCapitule
ara mannaþenna her flytur hann ꜳ þann vegh er liggur til Salernisok er nu einghi borg ꜳ hans vegh suo ath ei se vppgefinn fyrer honumNu sender hann bod til Salernis fyrer sier og lætur seighia alla sina ætlan ath hann skal þa borg eignast hvert sem þat er audvelldt edur torvellt ok helldur vill hann deyia med allann sinn her enn hann fáe ei borginaVid þessi tiþindi verda allir borgarmenn hryggver og eigha sin j millumm stefnur vid vitra menn og hofþinghiaog var marga dagha vmm rꜳdit þetta ml ꜳdur þat yrdi stadrꜳditCapitule
umog fidlumgigiumbumbum og allskyns skemtan er til matti hendaEnn er þeir hitta Hertughann og hans her stiga þeir af hestumm sínummþeir fyrst er gøfugaster vorusiþann allir ʀiddararok syna j þui ath þeir vilia vppgefua stadinn og sialfua sigh j hans valldHertughinn þackar þeim vel sinn vel
giørninghþeir fylgia honum nv j borginaOk þann sama dag gefua þeir honum kongs nafnog allann kastalann og feehirdslur þær sem att hafde Brun
steinn kongurNu sender hann bod vmm allt ʀiki þat er átt hafde Brunsteinn kongur og allir menn skulu til hans þiona og hlydni veítaSamson kongur styrer nu sinu ʀiki vmm stundCapitule
lighur sem fader hans hardur vitur og dreingur gód
ur og lijkur fødur sinumm j skaplyndiSamson kongur er nu vordinn gamall madurenn hans son Erminrek er nv roskinn enn Þettmar var vetraCapitule
um borghum i Spania er egh hefuer vnnid med sialfs mins sverdiog afla þier meira ʀikiss fyrer þui ath ei þ egh ʀiki ath giøf og einskiskonar erfd og skorter migh nv ei ʀikiEnn er þetta heyrer hans hinn vngi son Þetmaʀ þa gengur hann fyrer fødur sinn og mælltiNu hefuer þu gefit þínumm syni kongdom og mikit ʀíkienn allt til þessa dags hefuer ek farit med ʀiddara sveinum og ollum metnadi hafui þier med ockur viafnt skipt her til og enn mattu þess wel giøra ef þu willt nv gefa mier nockurt walld edur nafnbótenn þo hafui þier giort hann suo mikinn mannkong
urinn hlyddi þessari tølu og svarar einghu og leit reidugligha til hanns þotti hann mæla diarfligha ok er hann fær einghi svør gengur hann til ʀúms sínsFra Samsoni kóngi
um bordkierumm gior af raudu gulli og oll eru med dýr
umm steínummCapitule
umm dreingiumm og her epter er hennar buningurok nv eru framdir allskyns leikarenn margt hefuer skip
ast siþann mitt hꜳr og skegg war svartt sem hrafn enn nv er þat hvítt sem dúfa minn armur var raud
ur og blár enn nv er hann hvíturenn huad olle þvi nema min brynnia og þat er hun kom ei af minum arm halft misseri og slikt sama minumm ʀiddorum wꜳr sverd vor
fiødur af hans hialmi ef aliggurenn huad merkir þetta hid hvita og hid biarta hr nema þath þott egh sitia her j minu hasæti og koma egh ei vt af Salerni þa verdur egh ath fara sem allir adrir jarlarenn er egh er daudur þa er ok daud oll vꜳr tign su er af verdur voru sællifui enn storvirki ok oʀrostoʀ þa eru iafnnyar wmlidnar sem ny vordnarog ei ma egh þess dags bida hier i Salerniok skulu nu þat bod bera miner menn vmm allt mitt ʀiki kongum ok hertughum og ollumm landzmonnumm ath j hverium stad skal ei annath giora þria manudi nema hesta rída og sødla bua skiolldu leggia og giøra brynniur spiót og sverd og skyggia suerdenn er þessi stunnd er lidinn þa skulu til
ingiar vid sína mennCapitule
giøf ydra dottur er minn son skal til frillu hafua hinn yngriok henni skulu fylgia tiginna meyia og vel buinna hier med ʀiddara med hinumm besta bun
adihver ʀiddari skal hafua hesta og einn sveinok enn skall tu sennda mier hauka góda og vel vanda og weidi húnndaok ꜳ hinumm besta hundi skal helsid af gulli og togit fetlad med þinu skeggi og þa veitstu huort nockur madur j werølldu er þier ʀikrivill tu ei sua giora þa bu þig vel ꜳ þrimur mánudumm og allar þínar borger og þina menn ath sem best werrie þeir ydvar og yduart ʀikiFra Samsoni kónge
um yngri ath þiona vid skomm ogh hafa fyrer af honum vuinganog helldur enn þetta fari framm er til er mællt skal hver borg brotinn vera j minu ʀiki og margur ʀiddari gior hofudlaussog hier ꜳ ofan skal egh fyrr deyia enn þola þessa hneísuOk lætur nu taka þessa ʀiddara og þann er eyrindit bar lætur hann heingia hátt fyrer borginneenn lætur hann hꜳlshøggva og af hinumm liet hann hina hægri hønd
um hans syner Erminrek og hinn vnghi Þetmaʀ Nu høggur Samson kongur bædi menn og hesta og fellir hvorn yfir annann a hvarutueggiu hønd sier og framm ridur hann i midiann her sinna vvina og blodga hefer hann alla sina brynniu og sinn hestog nv tekur hann sitt sverd og synghia hiolltinn suo hꜳtt ath na
ligha heyrer vmm allann herinn og kallar Samson kongurÞott einsamann være eg ridinn j þenna her þa munda egh drepa ef þess kynne þørf med annare minne hendi hvert manns barn Elsungs mannaok hans rodd var suo ogurligh ath nv hrædast miøg suo allerEnn er Elsungur jarl sier hversu mikinn skada er Samson kongur geyrer hans monnum og ei ma sva hlýda þa kallar hann hꜳttSæki hart framm warir menn vær munumm sigur fꜳ enn þeir banaþviat enda ganga vꜳrar fylkinghar beturOk þessi hinn igur-hlsadi ormur er leingi hefuir framm sott j wꜳrn her skal steypast skiott nidur ꜳ jordina daud
ur ella skal egh deyia og man þa stadna þessi oʀrostaNu lystur Elsungur sinn hest sporumm og ridur einnsamann j moti Samson kongi alldreingi
ligha og hoggur til hans ꜳ hans skiolld ofan nverþ
ann og klyfur ofan til mvndrida ok annad slagh ꜳ hans auxl sua ath j sunndur tekur brynniuna og veiter jarl honum mikit sꜳrok iafnskiott hoggur Samson kongur til jarls ꜳ hans hls sua ath af tok høfuditok nv tekur Samson kongur høfud jarls og helldur vpp ok spyr ef Elsungs menn kienna hofuditok nv stodvar oʀrostona er jarl var fallinn ok nv gefa sigh vpp aller Elsungs menn j valld Samsons kongs og hans sonaCapitule
um ganga borgarmenn med allskins leikumm og syna honum allar sinar feehirdslur þær er átt hafde Elsungur jall og gefa allt i hans valldCapitule
um kóngs nafn ok þar med Bern og allt þat riki er att hafdi Elsungur jarl og borg þa er heitir Fritila er Værinngiar kalla Fridsælu gaf hann syni sinum er Aki hiet og þar med Hertugha nafnModerni hans var ecke mikitþessi Aki var kalladur AurlunghatraustiHann var mikill hofþingi og ríkurSamson kongur og Erminrek kongur flytia nu her sinn sydur til Roma
borgar ogh j þeirre ferd feck Samson kongur hinn riki banaEnn Erminrek kongur hans son tok vid riki þui ollu er att hafdi fader hansok fer nv til Roma
borgar og ꜳ margar oʀrostor og eignadist hinn besta lvt Romaborgar og margar adrar storborger vann hann vt ꜳ Puliog hann eignadizt mestann lut ʀikiss vt
ann fra Griklandz hafui og nordur vmm fiall og mikinn luta Gricklanndz eyia og geyrist hann allra konga mestur og ríkasturHann er vinsæll og frid
samur hinn efra lvt æfe sinnarFra Þettmari kóngi
rdur og Bardaga madur mikill gladur og litilátur milldur og stórlꜳtur og vinsæll vid sína mennHanns kona Odilia er vitur og vinsæl og allra kvenna ath sier giøʀ best vmm alla lutiþau attu einn son er þidrekur hetEnn er hann vox vpp þa var hann sva mikill madur vextti ath varla fieckst hans maki þess er hann var ei ʀisiHann var lꜳngleitur ok riettleitur lioslitadur og eygdur manna best og nockut skolbrunnHꜳr hans var litid og fagurt og lidadizt allt j lockaa honum var ekke skegg suo gamall madur sem hann vardHanns herdar voru suo miklar ath tveggia alna var yfer ath mælaHanns armar voru suo digrir sem mikill stokkur enn harder sem steinn fagra hønd hefer hann wmm midian er hann mior og vel vaxinn enn hans miadmer eru sva digrer og lær ath hvorium manne þikkir furda mikil hvi þannueg mꜳ madur skapadur verdaHans fætur voru fagrer wel waxnirEnn kꜳlfinn og fotleggurinn er sua digur ath vel mátti eiga einn ʀisihans afl er sua mikitath eingi madur weit og naligha sialfur hann fær þat varla reintHann er gladur og litilꜳtur milldur og storgiofull sua ath ekki sparir hann vid sína wini gull nie silfur nie gersimar og naligha vid hvern er þiggia villþad er allra manna mꜳl ath ꜳ skaplyndi og ꜳ alla athgerfui þeirʀa er sied haufdu Samson ath hann munde vera hans makeEnn þeir er ei sia þeir hyggia ath ei hafui verit skapadur þuilijkur madur sem Þidrekur wmm alla hluteÞettmar kongur dubbadi Þidrek til ʀiddara þa er hann var vetra og setur hann hofþinghia innann hirdar yfer ollumm monnum og ʀiddorum og virdist hann þui betur sem hann er ríkriHier hefur vpp einn þꜳtt
giorfuis madurhans synir voru þeir Boltram Einginballdur og er siþann voru he
brandur er vænn madur og lioslitadur breidleitur og eygdur forkunnar vel riettnefiadurHꜳr hans og skegg er gult sem silke og hrøkkur sem lokka spann lokarspann og allra manna var hann tiguligasturHann er mikill vegsti witur og rꜳdamadur mikill og vmm allann dreingskap er
inna manna sidu ok ei mꜳ egh frægur vera ef egh skal ekki geyra annat enn vera heima j Fenidi edur rida j SuauaHertughinn spyr hvert hann vill faraHilldi
brandur svarar ath hann hefer spurt af einum rik
um kóngi og er þangat long leidenn þad er Þett
mar kongur af Bernþangath vil eg faraOgh nv byr hann sigh ok med honum ʀiddarar og eru aller vasker og velbunerNu ridur hann sina leid þar til er hann kiemur j Bern ꜳ fund Þettmars kongsHann tekur vel vid honum og bydur honum med sier ath vera med hinum mesta blóma ok Hilldi
brandur þecktist þetta velkongur setur hann hid næsta sierok er hann med Þidreki kongi leingi sem gietid mun verda siþar j þessari søghuÞidrek son Þettmaʀs kongs var þa fimm vetra gamallHilldi
brandur setur nidur Þidrek hia sier og fostrar hann þar til ath hann er vetra gamall og hann var hofþinghi giør jnnann hirdarenn sva mikit ann hvar þeirra odrumm ath einguir karlmenn hafa meira vnn
azt eptir þui sem David kongur og JonathasCapitule
rek hleypur þegar epter dverginumm og ꜳdur hann kiemur i sinn gamma fær Þidrek tekit sinne hennde yfer hans hꜳls og hnykkir honum til sín i sød
ulinnÞetta var Alfrigg hinn mikli stelari er allra dverga var hagasturÞa mællte dvergurinn herraef egh skal leysa migh og mitt líf af ydur þa skal egh visa þier þar til er vera skal sua mikit gull og silfur og allskonar gersimar ath þinn fader man ei eiga halft lausa fee vid þettaok eigu þetta fee tveir menner þat kona og heiter Hilldur og hennar madur heitir Grímur og er hann yfrid hraustur og iafnast hann vid menn ath aflienn hans kona er þo sterkarienn bædi eru þau grimm og illok hann hefuir sverd þat er Nalhringur heitir þat er allra sverda best ok þat sama slo egh minne henndeok ei muntu fꜳ sigur nema þu fair ꜳdur hans sverdok er þat meira frægdar verk enn taka minn hinn skamma bk og hinn lꜳga legg ath sækia þetta mikla fee vid dreingskap og þinn førunauturÞidrek svararAlldrei kiemur þu lifs af minne henndi fyrr enn þu sver þess ath þu skallt koma Nalhring mier j hønd þenna daghog siþan skall tu mier til vijsa hvar þat herbergi er sem þu hefer mier frꜳ sagtok sua giorer dvergur
inn ok nu lætur Þidrek hann lausannenn hann hleypir ath fuglumm og dyrumm allann dag til nónsok epter nón þa er Þidrek og Hilldibrand staddur vid eina fialls hlyd og nu kiemur þar Alfrigg med Nalhring og færer Þidrek og mællteSee her j þessare fiallz
hlyd vid einn hamar þar er þetta jardhs er egh hefui þier frá sagtTak þar nv gersimar þvi at ærit er tilenn vist dreingiligha til vnnit ef þid náidenn alldrei siþann skulu þid nꜳ mitt valld medann egh lifui þo ath þid lifuid tua manns alldra ok
inn hafde fært honum og þat mælltu þeir bder ath alldrei sꜳ þeir vænna sverd og biturligraCapitule
hsok nv binda þeir fast sina hesta og taka vpp sina hialma og spenna sinumm brynniumm og bryn
hosumm og fyrer sigh skiota þeir sinumm skiolldummok nu geingur Þidrek inn j jardhúsith alldreingiligha og Hilldibrand þeghar efter honumEnn er þetta sier hinn sterki Berserkur Grimur ath hermenn eru komner i hans hs þa tekur hann þegar til
ast þeir þeghar allhraustlighaenn Hilldibrandur finnur ei fyrr enn Hilldur hefuer spennt suo fast vmm hans hꜳls ath ecke mꜳ hann vid sporna og nu sviptast þau alldreingiligha lánga hríd þar til ath
lutar og muntu svo fyrerfara þui Traulli ok nu j þridia sinn høggur Þidrek hana j tvo lte og nv stígur hann sinumm fæti millumm hlutanna og er þa daudur hinn nedrienn hofudluturinn mællteMætte Grimur suo hafa fyrerkomet Þidrek sem egh Hilldibranndi þa feing
im vid sigur og fellur nv sinn vegh hvor luturinn og spratt nv Hilldibrandur vpp og mællteVíst veitter þu mier nv sem opttar mikit lid sem Gud þakki þierNu tóku þeir gull og silfur og allskonar gersimar suo ath ei þikker þeim dvergurinn hafa logit ath sierok þa hitta þeir einn hialm þann er þeir haufdu alldrei fyrr sied iafn þykkan og þann sama hafdi Alfrigg dvergur og sagt i frꜳ Þidreki ath Hilldur og Grimur Hilldi og Grimi þotti suo mikil gersimi ath bædi þau villdu hialminn kalla láta af sinu nafni og hiet hann af þui Hilldi
grimurog þann sama hialm bar siþann Þidrek langa æfui og j margar mannraunerNv taka þeir Þidrek og Hilldibrandur sua mikit fee sem þeirra hestar mega bera enn biuggu vandliga vmm þat er epter varEpter þetta fara þeir heim ok af slikumm stór
uirkiumm og morgumm audrumm verdur Þidrek fræg
ur wmm oll løndHier hefur vpp þtt
eygur ok svarteygurskegg hefuer hann yfrid þyktt og mikit høfud og digrann hꜳls og skammannHann er herdibreídur vnder øxl er hann suo þyckur ath nꜳliga mvndi vera álnarhans armar voru skammer og afburdar digrerþykka hønd hefuer hanner skammvaxinn og mid
miórwm herdar er hann ferstrendur foturinn digur og aller hans legger eru skammerok ei þui síþur er hann allra manna sterkasturok þat er hans skemtan ath rida hest j turniment ath koma og skylmazt og skuna af lasboga edur spiotumHann er grimmur og hardvdigur agiarn og metnadar madur mikill suo ath einghum vill hann þióna enn flesta hataog j þessu landi er fæst eingi hans jafningi wmm afl og ʀiddaraskap og allt skaplyndiekki ꜳ hann marga vinienn þeir sem eru þa sparer hann vid huorki fee nie fulltingh ok fyrer þessa skulld er hann Heimer kalladur og tint hefuer hann sinu nafni rettuþuiat einn ormur heíter suo og er grimmare enn adrer ormarok vid hann eru aller ormar hrædder þeir sem nær koma hans bygdfyrer þui fiekk Studas hans nafn ath honum er þar til iafnathok þui kalla Vær
innar til kongs gardzEnn nær hann kemur þar stigur hann af sinumm hesti Rispa og bad einn mann hallda og giæta sins spiotz meþann hann rekur sitt eyrindeog þat er honum veittNu geingur Heimer j hallina og innar fyrer kóngs hásæted og kuedur hannsiþann geingur hann fyrer Þidrek kongssonog mællteHerra Þidrekfyrer løngu heyrda egh þitt nafn og fra þier sagt og langt hefuer egh ridit fra minu heimili ath egh feinga þigh siedvid þigh ꜳ egh eyrindi og ef þu villt reina þigh og þitt afl þa byd egh þier til einvígiss vt fyrer Bern og mæt
unst þar ꜳ midium velli og bere sa i brott hvaru
tveggia vapn er meire madur er og fræknare verdur þa er reint erNu svarar Þidrek reiduligha og þikker þessi madur furdu diarfur er hann mæler þeim ord
umm er einghi madur hefer fyrr heyrt og einghi þorat ath stefna Þidreki til einvigissenn ekki lætur hann sig dvelia ath ganga til bardagha og þo meiri vꜳn ath þessi mun hafa mællt mikla vþurft sialf
umm sierNu sprettur Þidrek vpp skiott og geingur vt af hallinne og med honum Hilldibrandur og fioldi ʀiddaraCapitule
hraustligha og leggur hverr sínu spioti j annars skiolld og festi hvorki spioted j skilldinumm og renna hest
arner hia og skiliazt þeir ath sinne og aptur snyr huorutueggi sínumm hesti og ridast ath i odru sinne ok fer enn sem fyrrþridia sinni ridur hvor ath odrum allra dreingiligazt og vill nu hvor audrum fyrer koma og leggur Heimir sinu spioti j skiolld Þidreks suo ath j giegnum gekk skiolld vndan hanns hond og tekur brynniuna og ecke bitur hanaenn Þid
rek leggur j giegnumm skiolld Heimirs og hans brynniu tuifallda og fyrer utann hans sídu og verdur hann sár nokkut og suo hart ridast þeir athath hestur Þidreks fellur naligha ꜳ eptri fætur suo ath fætur hans na jordu og suo er hann sterkurath ekki losnar hann j sodlinum og i sundur brestur nv j midiu hvarttueggia þeira spiotskøpt og ꜳ þessa lunnd skilia þeir sinn turnimentNu stiga þeir af hestun
umm og bregda sverdum og ganga saman og berri
ast bædi leingi og hraustligha og fer huorgi ꜳ hæl fyrer odrumok nú høggur Heimer til Þidreks med sínu sverdi Blodgꜳng i hans hialm Hilldigrím og i þessu mikla hoggi brestur sverdit j tua luti fyrer framan hiolltinnog nu er hann vꜳpnlaus og gefur sigh j valld Þidreks kongzsonar og Þidrek tekur hann til sín og vill ei drepa hann og giorir hann sinn mann og eru þeir hiner bestu viner og hefuer hans nafn miket sina fregd enn sem fyrr