þarfendi, þarfyndi sb. n. [÷; -]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [e-s] (pl. þarfendi) fornødenheder, behov, (livs)underhold, udstyr
●●● ver þurfum at kaupa oss vistir oc þarvenndi til vegar vars. at eigi þrœyti oss a leiðinní
Menota: 1vb2 ●BarlA 425førþi hann i vmrøþo viþþa hve mikil makyndi þeim veri hingat at søkia þarfyndi
●Mork 35310●●● þa scal hann hogga skog þann ser til þarfinda en ekki selia ór skoge
Járns 28818þæir ... skulu hafva alla (Leiru) i næyslu til þarfynda garðz oc grínndar
NoDipl (1277) 445kyss at vera i Senoniss ... sakar mikels nogleika goðra þarfynda
~ lat.propter loci plurimam commoditatem
15226 Thom¹ 1526nattvra skapar þeim vorn ok þarfenði
ViðrLS544(1995) 2405ínti ok þat huerso mǫrg þarfunde þeir mattv hafa af Noregi
HkrEirsp 13822templvm domini ... varð algio᷎rt með o᷎llvm bvnaði oc þarfindvm þeim sem þar þvrfti
~ lat.in universis utensilibus suis
Vulg 3Reg 6,38 StjC 5648Avll ker þav er konvngr drack af vorv af gvlli giǫr oc allr borðbvnaðr. oc o᷎ll þarfendi þav er hafa þvrfti til þionosto i sialfs hans herbergi
StjC 57229Konungr a fyrst kaup a allom lutum varningi oc þarfendum
Landsl 15515●●● ef þeir krefia skatta eða tolla af klerkum eða kirkium eða þeirra goðzi sem þeir flẏtia eða flẏtia lata eigi sem kꜹpskap vtan helldr sakir sinna þarfinda ... þa falla þeir j banns pinu af sialfu verkinu
DI II (*1326›AM 671) 58811i ollum stoðum þæim er men skulu ser til þarfenda vinna oc með monnum til haglegra luta lið væita. þa ero þesse vaða værk mæir virðande en hin er engi nauðzsyn dregr til. nema galꝍysi oc mikit skamsyni
Bl 2181þar med (skal hann) hus þau hafwa sæm han meghe liggia j ok naudsynlegh þarfyndi sin j hafwa
DN II (1344) 22038Hann reyndi hann vera bęði vitran ok goðviliaðan til allra nauð synligra hluta ok byskupligra þarfinða
ÁBp220 1217buðuz honum margir til þionostu ok sitt fe honum til þarfinda
Finnb 516rennr siðan fram ꜳ torg meðr fagnaði ok selr skikkiuna ser til þarvenda
Mich 6829veitaz þar i þeim stað fyrir bænir sællar Marie Magdalene ollum, þeim er með fullri tru biðja sér miskunnar, slik þarfindi, sem guð ser hverium hialpsamliguzt
MMA 54618Þat fẏlgir ok til þers. at æigi skẏli rans maðrinn af flærð sinni ok rangindum þarfindi taka
evt. def. 2 StatJón350 18732í ǫllum stǫðum þeim er menn skulu sér til þarfenda vinna ok með mǫnnum til hagligra hluta lið at veita, þá ...
Jb 4912nema mein eða skaði verði af þeim eldi, er menn hafa til ⸢þarfinda [var. þarf þynda (!) GKS 3268 4° “a”] sér
Jb 1584nema bóndi hennar sendi hana til skipa ... at kaupa báðum þeim til ⸢þarfinda [var. þarfẏnda AM 134 4° 34v9; þarfa GKS 3268 4° “a”]
Jb 23113tueir lærðir menn ... ok aðrir .ij. af hirðinni ... taki þeir fiorir þetta goðz ok kaupi með þær eiginir ok þarfindi sem þeim þickir henntiligaz til þessa spitals
RbHM (*1308) 7821●●● keyptu (þeir) ser mat ok onnur þarfindi
SvFlat 6366●●● ferdaz þvi næst allir a fund hins siuka, ok einn ser eda tveir med þesskonar þarfinde, er hans krankleika heyre hellz til
VP 4607Nu ero þrotin nær oll ker klaustrsins ok þarfindi stadarins eydd fyrir hans vangeymslu
~ lat.omnia vasa et utensilia monasterii
53136 VP 5322þiono᷎stumadrinn seinkade til hans med naudsynlig þarfinde
VP 61021Til þess legg eg ho᷎nd a helga bok ... ad síȷ́dan eg kom j heilagrar holakirkiu þionustu ... hefi eg alldri ... vnnder mic dregid mier til vinnings x alna virdi j einu atviki og eigi helldur audrum burtt feingit huorki sellt nie gefid mier til þarfinda eda peningadrattar
DI V ([c1450]: Bps B II 3) 7814oll sma smidunnartol. þau til þarfinda eru til buskapar
Búal³ 331ser til þarfvænda
DN X (*[1272-1276]›apogrˣ) 1233ef landsdróttinn leyfir manni nöccur þarfendi at vinna í mörcu sinni. oc verðr meira marcarspell af elldi hins en hann leyfði honum
Frostˣ 2444inti ok þat, hversu mǫrg þarfendi þeir máttu hafa af Nóregi
Hkrᴵᴵᴵˣ 2862spyrr Sighvatr Órækju, hvern veg hann ætlaði at ríða. Hann léz ætla út til Gása at kaupa sér þarfindi
StuᴵR8ˣ 4792
2) gavn, nytte, hjælp
●●● hafum ver gefet kirkiunni til þarfynda, þría menn liðuga af næfníngum oc allum læiðangrs ferðum
NoDipl (1300) 11839guði til dyrðar. ser til gagns. en os til þarfenda
Bl 1998guði till dyrðar ser til sꝍmdar oss til gagns oc þarfenda
Hirð 3918●●● styrde hann sinne mentan sialfum ser ok odrum till mykilla þarfynda
AnnL 2723stadfestom wer medh þesso uaro brefwi oll før sagd vara forældra bref oc priuilegia i ollum greinom oc articulis ord fra ordhe sem þau vatta euinligha gudhe til heidhirs oc herra abota oc klaustrens varnad ollum til þarfuinda
evt. def. 1 DN XII (*1361›AM 902 a) 7923
II. (y. no.)
Form.: þarfinda (8); þarfindi (6); þarfynda (5); þarfenda (5); þarfendi (3); þarfuinda (3); þarfyndi (2); þarfinde (2); þarfinða (2); þarvenda (1); þarfendum (1); þarfindvm (1); þarvenndi (1); þarfunde (1); þarfvænda (1); þarfenði (1);
Comp.: bú·skaps- (1), bús- (1)
Gloss.: EJ pl.; ClV -indi pl.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr -indi pl.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr _; Fr4 _; NO pl.; Walter _; ÁBlM (þarfur) -indi pl.; Bl -indi pl.; WPA _;
Litt.: Seip 1955 298
Genre. (expected): legal works [jur]: 14 (4); religious works [rel]: 10 (11); charters [dip]: 9 (3); historical works [his]: 5 (7); contemporary sagas [bis]: 3 (3); family sagas [isl]: 1 (5); unclassified [ ]: 1 (0); learned works [div]: 0 (1); romances [rom]: 0 (4); legendary sagas [fas]: 0 (2); þættir [tot]: 0 (1);
AS (red.) — February 2015