bíða vb. [bíðr; beið, biðu; beðit]
(cf. biða vb.) 2biða vb. [23]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-rs/e-s / til ■ / e-t] [at e-u] [e-t / um e-t] vente (på ngn/ngt) (mht. ngt) (et vist tidsrum), afvente ⫽ wait (for sby/sth.) (with regard to sth.) (a certain length of time), await
●●● Þióþen béiþ úti zackarias oc uɴdraþesc er haɴ varþ sva séiɴ
~ lat.exspectans
Vulg Luc 1,21 ●HómÍsl⁶(1993) 5r25●●● Ef hann vill þvatdags at scírn biða. oc scal maþr fara til fvndar við prest. oc scal prestr raða hvart hann vill skíra barn fyrr. eþa vill hann biða þvatdags at
cf.vill maþr fresta scírn til lavgaʀ dags
713 GrgKonᴵ 716●●● honum var betra. at biða með biðlunnd En skunnda með heimskre rapan
Menota: 34va35 Streng 16214●●● ec mon þín biþa sva at engi maþr scal coma ȷ́ mina reckio meþan ec spyr þig heilan oc lifs
Jvs291 9922●●● Bið þu heðan, unz ec kem
PP 31417●●● biðv (þeir) nv ... dags oc ætlaðv ...
~ lat.tota nocte ... praestolantes
Vulg Judic 16,2 StjC 41513●●● Nv kemr byr a. þa skolu hasetar biða styrimanz sins .iij. seuar foll en siðan megu þeir sigla at orsekiu þo at hann kome eigi
BlFar 27713●●● (proverb.; evt. def. ‘udholde ⫽ endure’) Konungr kvað þann eigi líkan böl at bera, at ei mátti bíða
HG18 519●●● (proverb.; cf. FJOrdspr 176, GerSprichw 11) aptans bíðr óframs sǫk
~aptans bíðr ófröm sök
HG 145 Laxd 11910●●● Fagnaðv, vin minn, þviat þin biðr eilifr fagnaðr
Mar655XXXII 48817●●● Bið min vm litla stvnd
Mar655XXXII 5826●●● Bidanndi ⸢sinn [var. sins AM 640 4°] dauda
~●●● bidit ... þann dag, er ...
Thom² 37717●●● Bidit þier þangat til er uer komum aptr til ydar
~ lat.Exspectate
Vulg Exod 24,14 Stj² 30536●●● kallar hann ... at þeir skvlv bida
~ nty.dat se beden
LegAnn O7v.11 AnnaReyk 45014●●● (proverb.) langt þiker þeim sem bidur buen
Not604² 1435●●● stigu þeir Tristram ok hans fèlagar af hestum sínum ok bíða þar atburða
~ fr.Aventures iloc atendent
Tristan 1496 Trist¹ˣ 19028●●● bað hann mik svá segja þér, at þú skyldir eigi morgins heima bíða
Vatnˣ 5326●●● þa slær hann (ɔ: Attila konungr) sinumm landtiolldum og vill bida hvart Osantrix kongur vill rida ut af sinu riki
Þiðrᴵᴵˣ 926●●● Lät af þÿnum ölätum, og bÿd nockra stund, þuiat þu skalt fä ad sorga nög i heluÿte
~ eng.abide [a] while
2527 ÆvMið¹⁵ˣ 257÷ vęseþ o᷎mólgar oc bíþiþ sva dróttens
~ lat.exspectate Dominum
PsAugSerm 198034 ●HómÍsl¹⁷(1993) 26r6÷ Anna ... boðaðe ꜵllum himnesca lausn þæim er biðu rikis guðs
HómNo¹² 694÷ hlióp . i . verc maþr til. oc vilde elta abravt ǫrɴen. En hann beiþ hans i sama staþ
ÞBpCod645 267÷ En æinn hværn dag var þat sact at længi var beðet aðr en knutr konongr kꝍme til tiðanna
ÓHLeg 1212÷ Ef her andaz utlendr maðr af danskri tungo þa scal fe hans biða her erfingia leigo lavst
GrgStað 9619÷ (def.? teksten mul. korrupt, biðr ‹ biðja ≠ lat. rogat?) þat er satt. oc ec iata at hon er kyngofgare mér. Sꝍmd oc tilgiof er æigi til með mer. ne gnótt fíar. en þat biðr þo hennar æigi er annat með mer. en ec afla með ærfiði mino
~ lat.Fertur, et est uerum, quod me sit dicior illa, et decus et dotes copia sepe rogat. Nec michi sunt dotes, decus ingens, copia grandis, sed quod habere queo, quero labore meo
Pamphilus 2165-2171 Pamph 985÷ En ef annattveggia verðr siuct. æða sárt. þa scal biða .xii. manaðe
Gulᴵ 2736÷ Nu æf þer kann þat til hannda bæra at þu værðr sva staddr firi konongi at æinn hvæʀr vil mæðan slaz á noccorn spurdaga við þec ... þa skallt þu hafa blið orð í munni oc svara þo a þæssa leið. Bið litla rið goðr ‹maðr› mæðan ec lyði stunnd æina rœðu konongsens. en ec vil siðan giarna við þec rœða
Kgs 486÷ Nv ser osantrix konongr at þar er enskis at biða nema illz eins
Þiðrᴵ 2593÷ kallaði avmlungr a mannen oc bað hann biða sin
Þiðrᴵᴵ 722÷ ef han biðr min við treit
Þiðrᴵᴵ 138÷ Þeir Þorgavtr voro i smiðio ok Þorbiorn ok biðr ef huskarl hans ko᷎mi með smiðar efni
Heið 8624÷ ok er skulot þat mæla fyrr en ek at biða eigi eða hvarigir ella
Heið 8915÷ þa mælti Þorgꜹtr. raðligra er at biða meira liðꜱ. hafa þeir haft rað mikit er þeir komv fair i herat
Heið 9014÷ þa mælti Þorbergr. ef þv ert dreingr fullr. hvat skaltv þa biða meira ofrefliꜱ
Heið 9028÷ spyrr Barði. ef þeir vili biða. þeir koðoz riða vilia. ok sva gera þeir
Heið 957÷ þeir Hꜹskvlldr biðo leingi amot stefnvnni ok þotti ꜹrvænt at Barði mundi koma
Heið 9633÷ Barði ok menn hans komv. biðr Þorðr Havskvlldr gengr imote þeim ok Eilifr sen ok heilsa Barða
Heið 975÷ farið nv ... i holm þann er i vatnino er ... oc biðit mín þaþan
ÓTOddS 1031÷ siþan hvarf hann aptr bað þau þar sin biða
ÓTOddS 1123÷ sa hann marga ogvrliga staðe fvlla af kvꜹlom eldi ok frosti ... ok þat sa hann at sv kvol beið konungs ok drottningar
ÓTOddS 4122÷ (þeir) settuz þar oc biðu at solin sotti a himininn
Sv 4914÷ Skvndvm heðann! ilz eins man her at biða
Flóv¹ 13219÷ bað hann firi guðs sakir lata æigi brenna bæ dottur hennar firi þat ær hon þorþi eín at biða
HákEirsp 52926÷ Enn er þeir fretto til ferþa Noregs konvngs ... þa villdo Suiar eigi biða ok reið konvngr vpp i Gꜹtland
HákFris 53828÷ (proverb.) Er þat satt, sem mælt er, at aptans bíðr ófröm sök
~÷ Hvat bíðr sinnar stundar
NjR 13013÷ riðu síðan heim ok biðu engra manna
NjR1908 29022÷ Kerling mælti: þat vildi karl minn, at þú bíðir hans heima
ǪrvS 1411÷ þa skolu hasetar allir biða halfan manað uirkra daga
BlFar 27820÷ nema þui at eins at maðr biði konungs biskups eða iarls til guðziuia þa skal lata primsigna barnet
FrostKrᴵ 13227÷ En ef sætt værða næt firir uaga brimlausa þa biði þar til þess er yrkt er
FrostKrᴵ 13925÷ Enn drotinn beiþ hann þolinmoðliga
Nik69 4736÷ madr biðr konongs jarls eða biskups til guðziuia þa skal primsigna barnet ok biða sua xij. manaðe
BorgKr²ᴵᵛ 674÷ þeir toku land siðan oc gerðu ser buðer a landi. oc biðu þar vm nockuʀa natta saker liðs síns þess er vkomit var
~ lat.expectauerunt
HRB 4699 Bret AM 573 4°² 57r25÷ lagði til vikustef vm fund þeira. En sa biðr annars viku er fyʀʀ kemr
EgM(2001) 7913÷ nú hefir þú runnit ok beitt eigi Skútu
Glúm 539÷ hann sté þar af baki ok beið í skóginum þar til, er þeir hǫfðu borit ofan viðinn
NjM 9324÷ riðu síðan heim ok biðu engra manna
NjM 3188÷ Sa hinn sami man uera ⸢*biðandi þiodanna heilsa [AM 227 fol “B”; non emend. bidiandi þiodanna heilsu]
~ lat.expectatio gentium
Vulg Gen 49,10 emend. Stj¹ 23118: AM 227 fol “B”÷ hinn illi konungr Herodes ... kom til rikiss. ok hann sealfr mun ⸢*biðandi [AM 227 fol “B”; non emend. bidiandi] manna. eigi at eins Juda utan iafnuel heidinna þioða. heilsa uera
~ lat.Et ipse erit expectatio gentium, salus scilicet exoptata non solum Judæis, sed etiam gentibus
HistSchol 10520 emend. Stj¹ 23215: AM 227 fol “B”÷ eru drektir í eldi margir formenn landsins ... er dauðir vóru, en hinna beið búinn úfagnaðrinn, er enn lifðu
GBpD 939÷ ríðr hann norðr af fjallinu, ok bíðr heima húsbónda
GBpD 3432÷ oc voro sva havrð veðr, at Guðmundr prestr com degi siðarr enn a qveðit var, oc var hans þo bedit
StuᴵK 22711÷ Geck hann þegar at finna herra Siguarð biskup, enn lét menn sina biða sin i kirkiu-garði
StuᴵK 55815÷ Nv kalla þeir menn Vrækiu: drecki þeir, drecki þeir, ok biði vaár sua!
StuᴵK 5605÷ skal slikra manna at uisu uel biða
ÓTᴵ 3676÷ Nv bið þv mín her
HrafnG 8220÷ nemr hann staðar nær dyrum ⸢ok bíðr [var. ÷ AM 343 a 4°] þar til, er gǫngu byrlarans berr þar at
ǪrvM 2811÷ Nú kemr byrr á, þá skulu hásetar bíða stýrimanns síns þrjú sjáfarfǫll
Jb 2436÷ bidanndi morgins
~÷ Setti hann þa vt af heilagri kirkiv ok forbodadi þa, en qvez bida mundv at sialfv banni, þar til er hann spyrdi fleira illt af ferdvm þeira
StuᴵᴵR 16716÷ byskup bæid Olafs ofallt at tidum en æigi Knutz
ÓH1005 74714÷ guð verði þér reiðr, ef þu bíðr eigi. ok ef nökkurr hugr er í þér, þá bíttu nú ok berst vid mik
KlmA 4041÷ Brodir Cleonice, skunt þu ok fylg mer, þviat ek bid þin
~ lat.expecto te
PassTheod 383 Theod 31339÷ bidr hann inn lata brędr ok lęrda menn, enn adrir bidi uti
Thom² 43626÷ Girnir þik pinan, ⸢bid þu [var. biðtv AM 234 fol 76va14; bíttu AM 232 fol 112ra12] ⸢litt þat [var. littat AM 232 fol “B” etc.], ok muntu finna buna
~ lat.exspecta paululum
36127 VP 3625÷ ver hugsterkr medan at bida, er ek tendra liosit
VP 51016÷ Eskopart greip eptir honum ok nadi j ho᷎tt hans ok bad hann bida sinn (ɔ: sín) ok segia ser þat, er hann spurdi
BevB 24051÷ fadir hans ... bad hana vera lata ok bida, hver lok a þetta felli
Ambr 2915÷ So urdu heidingiar hræddir ... at þeir dreifduzt vyds vegar ok urdu hamstola, þviat eigi *þurfti sa jolavist at kuida, er beid hoggua hans ok þeirra felaga
ElisD 4230÷ Birkibeinar gengu upp ok hugdu, at þeir mundu bida ofar meir
Hák81 45119÷ bidu þeir med guds trausti
~ lat.exspectabant
HelChron 106153 MarE 53718÷ Reidi ok hefnd almattigs guds bidr eigi gudræks manz ok glæpafullz, þess er leynir sinum glæpum ok stadfastr er i sinum syndum, nema hann idrizt synda sinna
MarE 72927÷ Helldur bida um eina goda stund adur
MedMisc 13024÷ hefir þessi berserkr eckj samrędi uid mig att. þuijat eg bad hann ath bijda minn wm iij ꜳr. þotti honum þath langt. enn þo ueitti hann mier þat
Hect 969÷ hleypvr hann efter þeim ... og bidr þꜳ bida sin
AnnaReyk 45019÷ þu stendr ok biðr min
Andr¹ˣ 3415÷ bað hann þess bíða um ofangǫnguna, ⸢er [var. ad AM 446 4°ˣ] skarðit fylldi af reyk
Ebˣ 11613÷ þá scal sá kiósa er cvaddi. hvárt hann vill brigða þann lut einn er hann á. eða bíða þeirrar stemnu at þeir komi til er eigu með honum
Frostˣ 2387÷ En ef hann er utanlands. þá scal bíða hans .xij. mánaði
Frostˣ 23828÷ biði þer fyrst. oc gangi þer eigi inn. fyrr en þer seð ransacaðir
Frostˣ 25516÷ bíȷ́dandí
~ lat.Exspectans expectaui dominum
382 (Vulg Psalm 39,2) GlossPsalt 392÷ var hann brott rekinn med odrum fra alltarinu. Hann beid stadfastliga i kirkiunni
MarD635ˣ 66522÷ er hun lætr þvilikan kennimann þurfa at bida suo lengi
~ lat.exspectare
LegAur 16613 MarD635ˣ 11765÷ hun ... geck inn i kirkiuna, enn bondinn beid vti
~ lat.viro exterius exspectante
LegAur 5144 MarD635ˣ 118624÷ muntu bíða fyrst þíns erendis ... Skulu þér bída enn III daga várs órskurðar um þetta mál
Rémˣ 3285÷ nú mun ek ganga inn, en þú bíð mín úti
StuᴵR440ˣ 1419÷ þar var beðit Styrmis Hreinssonar af Gilsbakka
StuᴵR440ˣ 356÷ ætlaði at bíða þar þess, er hann spyrði hvert Þórðr sneri
StuᴵᴵR11127ˣ 649÷ bíð mín, meðan ek geng í kastalann
~ fr.Atendés moi
Tristan 6311 Trist¹ˣ 14218÷ Þidrek kongur af Bern er kominn j omlunga lannd og Hilldibrandur wꜳr frændi med honum. ok hann er hier fyrer vtann borgina og bídur min þar. Enn er Jarl heyrer þetta stenndur hann vpp j stad og geingur vt og med honum marger riddarar
Þiðrᴵᴵˣ 34526÷ at mæða sú er vér frömðum fyrir guðs ást at eins, bíði hans sjálfs (afventer ham selv ɔ: afventer guds belønning ⫽ waits for himself ɔ: awaits God’s reward) en eigi dauðligs mannz
Æv¹¹531ˣ 4018÷ uier bidium efftir nockru almennilegu radi
DI 11913÷ þo skulu þier bijda epter worum dome og wrskurdi wmm ydar lærdom
DI ***170d
● bíða byrjar
●●● þá skulu þeir bíða byrjar til síðarri Máríumessu, því at heðan skal eigi síðarr sigla
Jb 2402÷ hann bíðr byriar
Thom¹ 21523÷ er þeir voru bunir ok bidu byriar þa ...
FærFlatᴵᴵ 24238
● bíða hlutar/hluta síns
●●● Bid vel hluta þins!
~ fr.trop par es coragous!
Elie 1810 ElisD 3436●●● var þat fyrr hugboð mitt, at betra mundi, at bíða síns hlutar um stund en berjaz við Hildibrand
ÁsmM 918
● er/... skammt/... at bíða [e-s / áðr ...]
●●● sott kom j lid Þorsteins ... Nu er þess skamt at bida at sott kemr j hybile Þorsteins
Grǿn 54317●●● mun skamt at bida at þu mun koronut verda
~ lat.Adhuc ... modicum quantulumcumque
10319 KatB(2017) 1031●●● var eigi langt at bida adur þeir ...
VSj 4615÷ En þes var scamt at biþa. vnz nero. varþ fir hatre liþs manna siɴa. oc alz rvma borgar lýþs
Pétr²Cod645 903÷ scamt er at biða at flotti kemr í liðet
Alex 13623÷ skamt er at biða, at bloðet rann inn i hans mvnn oc fyller hann
Thom¹ 1171÷ Skamt man at biða, at þæir luter manu fa enda, sem sialfum mer til heyra
Thom¹ 1532÷ Eigi þarf ok lengi at biða, hvat ek skal á kveða
NjR 820÷ Er nu skamt at ⸍biða⸌ heilagr domrinn brunar inn í hallina með sinu foruneẏti ok fẏlgd
marg.÷ var sidan eigi langt at bida, at sannadiz saga abota mins
Malc 44026÷ Er her æigi langt at bida, adr andsuor koma mot helldr framhuoss ok ymislig
Thom² 3141
● bíða ór stað [e-s] blive på stedet og vente (på ngt), forblive ⫽ stand waiting (for sth.) in the same place
●●● Baglar biðu eigi hoɢanna or stað oc flyðu þeir upp firir norðan bøiɴ
Sv 14019●●● ⸢man ec nv ecki flyia [var. mvnom ver nv or stað biþa AM 68 fol “68”]
var. ÓH 3081: AM 68 fol “68”●●● vildu þeir eigi or stad bida, heldr letu þeir herklædaz mikinn her, ok ridu til Munbrank
BevB 25527÷ honom var þetta eigi rað at biða or stað þesa hasca oc hins micla ofræflis
Sv 1934÷ Birkibeinar biðu þa eigi or stað liopu imoti þeim oc veittu þeim þa hriþ
Sv 15521÷ kuad þeim eigi hæfa at bida ur stad
Yngv 346÷ Sumer bidu ur stad og lietu þa sem tilkomu ætla sier þad er ei villdu hafa
ÁBpˣ 10115
● bíða sinnar stundar, bíða sinn tíma
●●● (proverb.) Hvat bíðr sinnar stundar
~●●● Þessi er skyring synar þinnar, þott hvn biði vm tima sinnar stvndar
Mar655XXXII 48917●●● stefnubréf bíða sinn tíma, ok komi svá fremi til Íslands, sem ...
GBpD 1153÷ (proverb.) Sinnar stundar bíðr hvat ... ok muntu ills bíða
Gr 23716
2) forblive ⫽ remain
●●● en gullit mun bíða hjá mér þangat til við finnumz næst
HálfdEyst 12619●●● eg bijd
~ lat.et mansi in solitudine
7232 (Vulg Psalm 54,8) GlossPsalt 7330
3)
● ‖ impers.: bíðr [e-t/e-n] (ngt/ngn) findes ⫽ (sth./sby) is to be found
●●● allt þat mannfolk, sem ⸢vitraz beið [var. vænaz var til Holm perg 6 4° “B”] i landinv
ClarA 344●●● þat heitir fyrir þann skylld hit dauda haf. at þar bidr engan lifanda hlut
~ lat.nihil gignit vivum
IsidEtym XIII 19,3 Stj¹ 7528●●● her biðr ecki no᷎ckut annat nema her er guds hus ok himinrikiss port
~ lat.non est hic aliud
Vulg Gen 28,17 Stj¹ 17012●●● i þeim stad beid eigi no᷎ckura putu
~ lat.Non fuit ... meretrix
Vulg Gen 38,21 Stj¹ 19726●●● uarla beid braud edr adra fædu a ollu Egiptalandi
Stj¹ 2128●●● ... konu, suo nakta at alldrei beid aa henne ridanda ræxn
Svarfd(1966)ˣ 6829÷ brandrinn var hvass, ok ⸢*beið [AM 162 E fol “E”; non emend. breiðr beit AM 158 folˣ “158” etc.; fell AM 123 folˣ “123” etc.; var ÍB 225 4°ˣ “V”] hvergi ryð á
emend. Laxd 998: AM 162 E fol “E”÷ hað beið eigi i skappi hans
Bær 1056÷ til feingin sa vildazsti meistari, sem j beid keisarans riki, honum ath kenna
ClarA 136÷ Þat boð ... vilivm ver giarnara þiggia enn allt þat rauðt gull, sem i biðr Arabia landi
ClarA 558÷ þat listugazta folk, er i beið ǫllv Frannz
ClarA 654÷ kallar hann saman þa steypara, sem hagazta beið i ǫllu Saxlandi
ClarA 93÷ hann giptir frv Teclam þeim framazta manni, er i beið ǫllv Saxlandi
ClarA 2374÷ medr huerri tungunni taladi hann (ɔ: guð) at þi. þar sem engin var þa enn skapat. Edr til hvers þurfti þa þess háttar umliðandi lioðan edr málsgrein. þar sem eigi beid þa enn no᷎ckurs likamligs heyrn edr eyru til at heyra þar upp aa
Stj¹ 433÷ føðz af hueriu tre sem einu. þi er her bidr i paradis
Stj¹ 337÷ segiz ... at aa uidum ok rumum seo see hafit þa sua kyrt ok hægt. at huarki bidi þar bááru ne uindzblæ samfleytt aa þeim. vii. nattum. sem hann liggr aa eggiunum
Stj¹ 7824÷ Eigi bidr þar ok nockurn eitrorm
~ lat.Serpens nullus ibi
SpecH 30a50 (I 80) Stj¹ 8615÷ ber mer þau .ii. kid. sem bezt bidr i allri minni hiorð
Stj¹ 16518÷ medr ollum þeim karlmonnum sem i borginni beid
Stj¹ 1883÷ beid engan þann af aullum þeim er rada kynni
Stj¹ 2024÷ uitit þer eigi. at engan bidr minn lika i frædi ok frammsyni at reyna eptir þi sem stolit er
Stj¹ 21820÷ eigi bidr sua mikit gras sakir hallæriss aa Chanaanslandi
~ lat.non est herba
Vulg Gen 47,4 Stj¹ 22317÷ Eigi bidr nokkurn gagnstadleik edr tuifalldleik i þersum þeirra ordum
~ lat.In quo nec ... est
HistSchol 11837 Stj¹ 26314÷ allir þeir fiskar sem i aanni bidr manu deyia
~ lat.qui sunt in fluvio
Vulg Exod 7,18 Stj¹ 2686÷ þar beid engiss kyns uatn folkinu til drykkiar
~ lat.non erat aqua
Vulg Exod 17,1 Stj¹ 29433÷ at sia mins sonar likama sua hormuliga rifinn millum hnacka ok hæls, bidr alldri heillt ꜳ honum
MarE 10112÷ var þar hverr fiskr ór roði rifinn, svá at þar beið engan fisk í, þegar niðr sótti í hlaðann
Ebˣ 1505
4) [e-t / e-s] opnå, få ⫽ achieve, obtain
●●● (proverb.?) huat ma þrellinn betra biða en hafa slict sem lauarþrinn
~ lat.Quæ enim est gratia seruo, similia domino pati
JDamBarl 13016 BarlB 2326●●● þeir váru margir, er eigi biðu meira þroska, þó at alrosknir væri
Laxd 2191●●● skulu vér sýngja þér makligan sálusöng með bótlausri bölvan, svá at angr ok eymd þinna sútfullra sorga bíði aldri bata
GBpD 934●●● Eg vænte eigi ... at hun muni betra ⸢giafordzs [var. giaford AM 589 b 4° “B”] bida
Sams 1714÷ Beðet (hafði hann) nu allz þess bꝍtr er hanum þotte mesto i skipta
ÓHLeg 10120÷ vánen tiar þat iafnan þeim er henne trver. at hann mone biða betre daga
Alex 1079÷ Hér mun ek staðnema, ok skal mik hér drepa fyrir augum þér, ok munt þú þá bíða af hvers manns ámæli
NjR1908 19523÷ vera allan alldr unndir ifirbodi heidinna manna ok þar bida enndadag
Malc 44422÷ ‹Hann› mælti: ef þessi maðr ⸢*bíðr aldrs ok þroska [Holm papp 8 4°ˣ “H”; non emend. bíðr aldr], þá mun hann verða hraustr maðr ok mikill hǫfðingi; en eigi kemr þat at mér óvǫrum, at hann verði eigi ellidauðr
emend. StuᴵᴵR11127ˣ 13616: Holm papp 8 4°ˣ “H”÷ þu att her nu æinkis godz at bida
FbrFlat 36120÷ Dauðr er Jamund nema hann sé betr at sér, aldri bíðr hann kvikr þetta kveld
KlmA 30624÷ Geingit nu fram huatliga! Ok bidum bot eda bana!
Flóv² 20427÷ sýnisk mér svá, at vér ‹munim› eigi þaðan ⸢*trausts bíða [ÍB 225 4°ˣ “V”, etc.; non emend. traust fa]
emend. Laxd 416: ÍB 225 4°ˣ “V”÷ En ef vér vinnum nǫkkut í, skal eiga þriðjung hverr vár, en slíta eigi fyrr flokkinum en vér bíðum annathvárt bót eða bana
StuᴵᴵR11127ˣ 16412
● bíða bót/bǿtr [e-s/e-rs]
●●● villdu nu margir *myklu hælldr þar hafa latit lif sitt en missa sliks konongs. oc ero nu miok hugsiukir oc ottafullir at þæir biði alldregi hans bœtr
ÓTOddU 2593●●● Nícholaus ... hefir mer gio᷎rt sua mikínn skada med sínu ifanngi ok vmbro᷎tum at egh bid alldri bo᷎t
~●●● þetta skip tyndiz ok allir þeir menn er aa voru ok hafa menn þess seint bætr bedit
HákFlat 10530÷ skilþu þeir nu at þeir myndu þessa seint bo᷎tr biða
ÓTOdd 23915÷ Þat er oss harmr mikill ... ef þer verþr nocqvot. oc mono vinir þinir eigi bøtr biþa
Mork 14025÷ einn hans maðr ... hio þat hog til min at ek bida aldrei bot, ef *tekit hefði
Flóv¹ 15834÷ þar fellu margir goðir drengir þeir er frændr ok vinir mvnv seint bætr biða
HákFris 5132÷ vorðin ero þau (tíðendi) at ek mun alldri bætr biða
Finnb 6626÷ Nú hefi ek fengit þann skaða, segir Oddr er ek mun aldri bœtr bíða, meðan ek lifi
ǪrvM 10216÷ Þetta skip tyndizt ok allir, þeir er ꜳ voru. Ok hafa margir menn þess seint bætur bedit
Hák81 47122÷ fellu margir godir dreingir, þeir sem frændr ok vinnir munu seint bætur bida
Hák81 55323÷ hofum vær eigi til hennar sidan frett ok bidum vær þess alldri bætur
Sams 1211÷ Vilhialmur mælti þa suo mikinn skada hefi ek nu fengit at eg mun alldri bætur bida edur huat kantu Reginballd at segia til þinnar systur
VSj 11711÷ skal egh þier þath ho᷎gg greida er þu skallt seint bętur bijda
Hect 10317÷ nú hefir systir mín fengit þann óbœtanligan skaða, at aldri mun hún bœtr bíða
Mág² 10321÷ er hann finnr hann huorgi þikir honum þad illa, og quedst þess alldre bætr bÿda, at hann hafe hann mistann
Gibbˣ 6220÷ Þetta sjá góðgjarnir menn, at þau vandræði myndi af standa, ef þingheimrinn berðisk, at seint myndi bœtr bíða
Hǿnsˣ 3813
● bíða elli
●●● Eglippvs. konvngr. beiþ goþa elle. oc for til gvþs
~ lat.senectute expleta
PassMatthFabr 6542 Mth²Cod645 11713●●● firir þvi at engi hefir sa orþit ok engi mvn verþa, ef sva gamall *verðr, at elli biðr, at eigi komi ellin ollvm til fallz
SnE 6015÷ Sumer bíþa ęlle oc taka þa at léiþas synþer es þeir taka at mǿþasc at líkams afle
●HómÍsl⁷(1993) 8v15÷ vist vera ec þa saɴliga kallaðr veʀi hofþingi ef ec biþa sva elli. at ec vera bana maþr broþor mins
Mork 27529÷ biða elli oc orvasa alldr
Alex 14334÷ Su þioð er þar er ala sem feitast foðr sínn oc *moður ... drepa þau oc eta þau at erfi sínu. oc þickia þeír illa gera er þau lata biða elli oc vhœgendi oc dꝍyia þau mogr
EncHauksb 1661÷ mikit er at bíða ellina, er maðr skal svo óskyggn vera, at hann sér ei, hvat um er ‹at vera›
Mág² 763
● bíða ró [af e-u / fyrir e-u / fyrir sakir e-s] finde ro ⫽ find peace
●●● sa arme maðr bæið alldrigin søfn ne ró fyrir ⸢harme ok sórg [var. harms sacir oc sorga ÓH 6435]
~ lat.pre anxietate dormire non ualens
PassOlav 853 ÓH619 12025●●● Gunnhilldr let seið efla ok let þat seiða at Egill Skalla Grims son skylldi alldri ró biða a Islandi fyʀʀ en hon sæi hann
EgM(2001) 1133●●● Ek þole naud mikla fyrir skylld brodur mins, er gengr ut ok inn, en bidr *hvergi ro af reikan sinni
VP 63939●●● aldri beið ek ró, síðan ek mista þín
~ fr.joie ne repos ainc puis n’oi
Floire 8326 FlórM 625÷ sa aumi maðr beið alldregi svefn ne ró fire harms sacir oc sorga
ÓH 6435÷ hefer her setið suala eín við glugginn ok klakat i alla nott. sua at ek hefi alldregi beðit ro firer
EgM(2001) 11619÷ sá aumi maðr beið aldri svefn né ró fyrir harms sakir ok sorga
Hkrᴵᴵᴵˣ 30914
5) [e-t / e-s/e-rs] [af e-m/e-u] blive udsat for, rammes af, pådrage sig ⫽ suffer, undergo, sustain, incur
●●● engi fylking stendr firir þæim oc ængi kappi þorir at biða þæira
Þiðrᴵᴵ 27021●●● spyriaz nu þessi tiðendi ok þikir Iokull hafa illt af ⸢beðit [var. fengit AM 510 4° “B”]
Finnb 615●●● þikiz hann þungt hafa af beðit yðrum skiptum
Finnb 794●●● hann bíðr mikla guðs reiði
MarB 14711●●● (proverb.) mun sanazst hit fornn kuedna at suo skal bol (ɔ: bǫl) bæta at bida annat mæira
~●●● hugsade hann at giallda grimmu sina suiuirdu er hann þottizst af þeim bedit hafua
SvaðaFlat 43619●●● Jamund hélt á hinu vildasta sverði Dýrumdala. Dauðr er hverr er þess bíðr
KlmA 29128●●● seg, at þitt vandræði er mikit, er þú hefir beðit af vígaferlinu
Reykd 23111●●● (proverb.) sartt er sut at bida
Not604² 17010●●● var hann svá mjök syrgjandi, at aldri beið hann slíkan harm
Trist¹ˣ 19719÷ aɴaʀ beiþ pislar
Hóm677 426÷ Væl hefir sa maðr er hann bíðr æigi slict illt þessa hæims sem hann þotez þa beðet hafa
ÓH619 12032÷ vel hefir sa maðr er eigi biðr slict illt þessa heims sem hann þottiz beðit hafa
ÓH 64311÷ (proverb.) sva scal bol bøta at biða meira
Alex 5631÷ munndu þeir þo hafa allir skavmm beð[it], ef eigi hefði Mimmungr, sverð Viðga, dugat þeim
Mág¹A 2928÷ Allir menn vitu, hvern harm ek hefi ⸢fingit [var. beðit NjR1908 3769], at Ljótr, son minn, er látinn
var. NjM 41113 → NjR1908 3769÷ Allir menn vitu, hvern harm ek hefi beðit, at Ljótr sonr minn er látinn
NjR1908 3769÷ hitt megv ver mvna hvernn mannscaða ver hofum ⸢fenginn [var. beþit AM 68 fol “68”] af honom eþa hans frendum
var. ÓH 1087: AM 68 fol “68”÷ hon hafði sárt ⸢af beðit [var. haldit AM 510 4° “B”] ok mikit af hlotit þeira fundi
Finnb 6711÷ Hér mun ek nema staðar, ok skal mik hér drepa fyrir augum þér, ok munt þú þá bíða af hvers manns ámæli
NjM 21623÷ er menn biðv vansa af griot-flaug oc vapnum
StuᴵK 12517÷ uauktuz þa vpp af nyiu þeir harmar, er Halldora hafði beðit
StuᴵᴵK 516÷ Þu sendir oss i hardan bruna ... ok þvi skaltv nu biða vfagnat
~÷ grætr nv þat er hann var sva gamall orþínn ad hann hafdi bedit sva illa daha (sic) lifs síns at hann var nv hialplauss vordínn
TrójS 7818÷ fæz hann i morgu sucki ok sidaz i stuldum ... þar til at sva illir lutir ok ⸢omannligir [var. oskapligir AM 236 fol “C”] bida enn meira ofagnat
JJB 6434÷ brá hann sverði sínu ok hjó á báðar hendr svá at eingi þorði at bíða hans
Parc 4332÷ stóðu menn mjök daprir yfir þeirra grepti, fyrir hörmuligt líflát, er þau biðu
Trist² 7630÷ en heiðingjar sneru undan, en þeir höfðu verst er höggs biðu
Klma 46420÷ hun ... ber upp fyrir konung þann harm og skada sem hun hafdi beded ï fräfalle Gautreks konungs
~÷ munu þier illa ïlls bïda, og eggid konung ydvarn, enz mesta örädz
~÷ Vel hefir sá maðr er eigi bíðr slíkt ilt þessa heims, sem hann þóttisk þá beðit hafa
Hkrᴵᴵᴵˣ 30923÷ bíð ek þunga daga, ef ek skal *þess bíða, at Þorgils væri drepinn
StuᴵᴵR11127ˣ 16215÷ skal ek annadhuort bijda hel edur hafa felldann Ljöt at hauste
Svarfd(1966)ˣ 84÷ Þorsteinn hafði beðit ámæli af konu sinni Þuríði, at hann legði hug á Gró
Vatnˣ 8210÷ menn ⸢biðv [var. hǫfðu beðit BLAdd 11127ˣ “IIp”] vansa af griot-flaug oc vapnum
var. StuᴵK 12517: BLAdd 11127ˣ “IIp”
● bíða bana/... lide døden, dø ⫽ suffer death, die
●●● þo mvn ek skíott koma eftir þer. þviat eigi skal bæðí biða þvngan banann. ok hyggía leingí tíl
HrafnG 831●●● þotti betra at bida bradan ⸢dauda [var. bana AM 343 c 4°ˣ “C”] enn lifa uid skemd
Yngv 325●●● vér ætlum þessum ófriði af oss at hrinda eða bíða bana ella
Knýtl1741ˣ 17612÷ svo bið ek, sagði hon, guð hjálpa mèr, at heldr vildí ek bíða bráðan bana, enn. okkra ást bæri í sundr
Trist² 148
● bíða skaða [um e-t] lide skade (ved ngt) ⫽ suffer harm (from sth.)
●●● kennimaðrinn skilr ... huersv mikinn skaða hann hefir ⸢beþit [var. fengit AM 233 a fol “233”]
MarS 33022●●● hun harmadi ok ræddi um ... hvern skada þær ho᷎fdu bedit um þat, er Gordiana systir þeira gio᷎rdiz ohlydin gudi
Greg 37726÷ Ef fleire menn biða scaþa a einom misserom. þa scal iafnt öllum böta til þes er vi. alnir ero af hundraðe huerio golldnar
GrgStað 26016÷ þꜳ het sꜳ maðr er skaðann beið ꜳ heilagan Jon byskvp. ok fvnðvzt þegar vaðmalin þar sem aðr hafði lengi leitat verit
JBpA(2003) 4812÷ Nv man ec eigi hans frændum launatt fa þann skaða, sem þeir hafa bedit fyrir minar sacir
StuᴵK 12814÷ sagdi at þeim mundi kunnigr skaði sáa hinn mikli, er hann hafði beðit i laati fauður sins ok sva ok bræðra, ok sua teknar allar eignir uáarar, en laatið mer huergi ohǽtt
StuᴵᴵK 83÷ en þar sem þá var komit, máttu þeir þann mestan skaða bíða
Trist² 2030
B. bíða + præp./adv.
at: bíða at
[!] [e-s] vente (indtil ngt), afvente (ngt) ⫽ wait (until), await (sth.)
●●● þo beið ec þæss doms át. at Guð dæmði hann af riki. en æigi villda ec dæma hann
Kgs 11740●●● Konʀaðr let ser sva antt til borgariɴar at fara, at hann qvez eigi mvndv dags at biða
KonrA 7757●●● Skulu vit þess at bíða, er þetta gengr fram
NjM 16715÷ vill hann biða þvatdags at
GrgKonᴵ 718÷ for hann i Macedoniam ... oc vildi þeim lyþ aleiþis snua, en þo beið þat þess at, er Andreas postoli cristnaði þa borg
Mth⁴ 83427÷ Skal þess at bíða, er þetta gengr fram
NjR1908 1514÷ vilda ek þess at bíða, er þú fœrðir þik með skǫrungsskap í þína ætt
Glúm 1916÷ Uar fyrir þa sauk þess at beþit. at hon (ɔ: veizlan) uæri uti. at eigi gerdiz nokkur ruglan
Stj¹ 17235÷ Medan orda keisara var at bedit, þa var sott sem akofuz i Romaborg
~ lat.restaret
VitGregP 132a48 Greg 3882÷ skolum ver biða daghs at oc lysingar
FskAˣ 36017÷ Nú láta þeir skammt at bíða, áðr en þeir fara á fund Áskels
Reykdˣ 15814
eftir: bíða eftir
● ‖ ?impers.: bíðr eftir [!] [e-t] der er (ngt) tilbage ⫽ (sth.) remains, there is (sth.) left
●●● strivka sva af honvm alla hv́ð ... at hvergi biðr heillt eptir
ClarA 1326●●● en þa vándu konu slo elldingh. sva at hennar beið ecki eptir utan ausku
~●●● suo híuggu þeir vandligha skioldínn af honum at ekkí beid eptir
ÍvA 962
til: bíða til
● ‖ impers.: bíðr til [!] [e-t/■] (ngt/ngn) findes ⫽ (sth./sby) is to be found
●●● ... allz likamligs lifandis kuikendiss. er til bidr aa iardriki
~ lat.quae est super terram
Vulg Gen 9,16 Stj¹ 6220●●● hin fegrsta iungfru er til beid
Stj¹ 13613●●● lát þa þann stad byggia. sem þu ueitz at beztan bidr til i ollu landinu
Stj¹ 22325●●● ok alldri bidi þat uatn til i allri Egipto ... at eigi uerdi allt at blodi
Stj¹ 26811●●● Þar var hinn frægazsti kaupstadr, er j var veroldu, ok allt, þat er til beid, var þar falt
BevB 22337÷ Ho᷎ggormrinn uar klokaztr ok slægaztr af ollum kuikendum. þeim er til beið aa iardriki ok guð hafði gert
Stj¹ 3432÷ ein af þeim .iiii. aam. sem falla or paradiso ok framm fliota. er kallat Tigris. fyrir þann skylld at hon fellr allra aa strangaz ok striðaz er til biðr
Stj¹ 7322÷ Sa fugl er þar miok sem cynnomagus heitir. hann uerpr i ofanuerdum limum. þeim sem til bidr i hinum hæstum skogum
Stj¹ 7422÷ Takit af ollum hinum dygduguztum iarðarinnar aauo᷎xtum. er til bidr i þersu landi
Stj¹ 21524÷ allt þat flugna kyn sem til bidr
Stj¹ 27114÷ hun er um fram hvern þann mann, sem til bidr á aullu Grikklandi
KirjA 7426
undir: bíða undir
[?e-u / ?e-t] vente på ⫽ wait for
við: bíða við
● láta bíða við [!] lade være nok, holde inde ⫽ let suffice, stop at that
C. bíðask
● ‖ impers.: bíðsk [e-rs] der ventes (på ngn) ⫽ (sby) is awaited
Form.: biða (41); bíða (28); bida (27); beið (22); bidr (17); biðr (14); bíðr (14); beid (14); beðit (12); biðu (10); bedit (8); biði (6); bid (5); biþa (5); bijda (5); beiþ (4); bidi (4); beþit (3); Bið (3); bíð (3); bidu (3); biðv (2); beitt (2); bidum (2); bíði (2); biðandi (2); bedizt (1); bidium (1); bïda (1); bídur (1); bidanndi (1); biðo (1); bíȷ́dandí (1); bíþa (1); bíðum (1); Beðet (1); bíðir (1); Bidit (1); bÿd (1); beded (1); bÿda (1); bíttu (1); bidit (1); bidur (1); Bid (1); bið (1); bæið (1); bijd (1); bæid (1); béiþ (1); beð▹it◃ (1); beðet (1); bíþiþ (1); Bidanndi (1); biðit (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med -id-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bjarni Vilhjálmsson & Óskar Halldórsson 1979 246; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 69; Gering 1916 [ANF 32] 6; Haugen 2007 [MM 2007] 196, 199-200; Hermann Pálsson 1981 82, 119, 124, 126; Jakobsen 1964 94; Neckel 1927 [ANF 43] 365; Nygaard 1917 16
Genre. (expected): religious works [rel]: 87 (76); romances [rom]: 50 (29); family sagas [isl]: 47 (34); historical works [his]: 38 (49); contemporary sagas [bis]: 22 (21); legendary sagas [fas]: 17 (12); legal works [jur]: 15 (27); learned works [div]: 5 (9); þættir [tot]: 3 (6); unclassified [ ]: 2 (1); charters [dip]: 1 (22);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net