1reiða sb. f. [-u; -ur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) udstyr, udrustning, fornødenhed, forsyning, redskab
●●● let clemens bva farscost goþan til haɴda barnabe. postola. oc fec alla ⸢reiþo a scip þat [var. naudsynliga luti SÁM 1]
●ClemCod645 431gaf greifeɴ honom scip góᴛ. oc þa reiþo alla es honom var mest þavrf at hafa meþ sér
●ClemCod645 694●●● Matar á hann oc at queðia hann oc tialldz oc bvðar rums oc þeirrar reiðo allrar sem hann þarf a þingi at hafa
GrgStað 32822er honom rett at queðia hvarn sem hann vill þaɴ er quaddi eða hinn er hann nefnde. i vettit fyrir ondverðo þeirrar reiðo sem hann þarf til þing farar
GrgStað 36421Eckia scal lata fꝍra mat sinn til skips. oc alla reiðu. ef hon hever eigi homlo mann sér. oc bioða styri manne
Gulᴵ 994þav ho᷎fþv enga reiðv ne herkleðe ne vapn ok baðv guð visa ser leið
ÓTOddS 10130●●● At þeiri veizlv vaɴz allt sialft, bæþi vist ok avl ok ǫll reiþa, er til veizlvɴar þvrpti
SnE 12114Nú hafa menn gerðir settar oc deyr maðr ur gerð. þá scal eigi gera leiðangr fyrir hann. En ef matr er í kirstu eða mjöl í belg. þá scal öll reiða fylgia
Frostˣ 20013Ef scip scal scipa. þá ... En ármaðr hverr í fylki leggi mat oc fé í hömlor .iij. yfir þvert scip oc alla reiðu oc hafe af því af þeim leiðangrs víti rétt
Frostˣ 2029●●● hásetar sculo slíct reiða búöndum aptr bæði matar oc til fiár sem tala rennr oc þeir hafa útlaunat. En ef þeir ero lengr en þeim var reiða til fengin oc fé. þá sculo bꝍndr til bꝍta
Frostˣ 20312
● eiga reiðu saman
● fá reiðu [e-m]
●●● Siþan tóc sá in vngi maþr viþ honom. í herbergi sino. ⸢oc fec honom alla reiþo gnógliga [var. ok hellt honum allan kost medan hann var í Romaborg SÁM 1]
●ClemCod645 429fingo þeir ollum scipveriom hans alla reiþo, þa er þeir þurftu at hafa til br‹a›útfarar
Páll¹ 23434han bað þa ... flytia þangat allt lid sit ... ok lez hann þar mvndv fa þeim alla reidv
VerA 2316fekk erkibyskup honum alla þá reiðu er hann þurfti at hafa með byskupstígn
Hungrvˣ 774
● hafa reiðu [til !]
●●● Prestr scal eigi sva fara heiman vm nott eþa lengr at hann hafi eigi þa reiðo alla meþ ser er hann megi barn skira
GrgKonᴵ 425ef prestr syngr messo suo ath hann hefir eige þessa reido til alla. ametto. ok messoserk stolo ok hokol ...suo hann biargiz uith
DI I (*[1178]›AM 624) 24333Ef prestur syngur messo suo hann hefir eigi þessa reidu til. hamettu. messoserk. stolu. handlin. corporale. haukul
DI II (*[1326]›AM 42 a) 59913
● ráð eða reiða
●●● Klerkvm ollvm er fastliga firirbodit ... i nockorvm radvm ⸢eda reidvm [var. ÷ StatEi² 5331] eda samþykt vera vm [lif l]at eda lima manna
StatEi²344 55032eda j no᷎cko᷎rvm radum eda reidum eda samþykt vera vm liflat eda lima manna
DI II (*1345›AM 39) 8047
● róðr ok reiða
Erlendr ... gaf Filippo konungs nafn stoð þa upp annnaʀ buandi ok dæmði leiðangr roð ok reiðv
BǫglEirsp 45824fiárhalldsmaðr scal klæða úmaga af sínu fé. oc gera fyrir hann róðr oc reiðu
Frostˣ 21413ef cono manns tꝍmiz arfr til handa oc eru úmagar í erfd þeirri en eigi fé. scal búandi hennar fyrir þeim hyggia. oc gera fyrir þau róðr oc reiðu
Frostˣ 23027
2) forplejning, underhold, forsørgelse
● gera reiðu [e-m]
● vinna reiðu, vinna til reiðu [sér]
●●● Freyva mín. es vanheil. oc licþro. oc viɴec til reiþo ocr boþom
●ClemCod645 4810●●● hon reis vp ór rekio lotom. oc vaɴ at nøcqeriom hlvt til reiþo ser
●ÞBpCod645 2910qvengilldr omage. sa er sialfr mege ser vinna reiþo. henni scal fa alla reiþo sem fulgo cono
DI I (*[1198]›Bps A II 1ˣ) 30320kuenngilldur omagi sä er sier vinnur alla reidu oc sie vr kyne sveinbiarnnar
DI III (*[1352]›Bps A II 1ˣ) 6931
3) livsbetingelse
●●● A þeim scogi var sva horð reiðan þeira at ecki var at eta nema borcr af viði oc safe
Sv 136gerðiz þa nu suá haurð reiðan þeiʀa a berginu at þa var ekci annat til matarins en þeir hioggu suarðreiða sinn
SvEirsp 43418gerdiz þar nu sua hord vistin ok reidan a berginu at litid var til matarins annat enn ...
SvFlat 6984
4) (om kirkelig tjeneste) det at give sakramente
● gefa/... reiðu [e-m/e-u(hum.)]
●●● Ef presti þyccir rétt sv scírn. oc andazk barn ... ef barn lifnar. þa scal prestr veita þvi alla reiðo. þa er vpp er fra þvi er i vatn er drepit
GrgKonᴵ 71kemr ‹ok› barn lifs til prestz. þa scal hann væita þvi alla reiþo þa sem hann er scylldr til
ÁKr 2017●●● Hafuð prestr ... skal hæima vera. oc gera monnom ræiðu er þurfi ero
SvKr 41727Fylkis prestr ... skal heima vera oc gera monnum reiðu sina þeim er þurfa
FrostKrᴵ 13518●●● þa .m. (ɔ: mǽlti) alexivs viþ þann er ręiþo vann honom
Alexis 511●●● Eptir þat bað Leuricus priorr, at hann gæfi honum ⸢reiðu [var. reiða AM 234 fol]. Ok þá er at honum var borit corpus *domini, þá mælti hann með tárum
MarB 1132Jtem at eingi prestur syngi burt paskadag. enn fari annann dag j paskum oc gefi reidu folki þvi sem eigi ma til kirkiu komazt
DI II (*1345›AM 688 c) 80919Fylkisprestr edur annar i stad hans skal heima vera, oc giꝍra monnum reidu ef þurfa eru
BjarkKrExcˣ 758item þeim sem *mier giorir⸣ mina reidu eina silfrskal
DI V (*1459›ÍB 67ˣ) 19014
5) afgift/løn til gejstlig el. verdslig øvrighedsperson
●●● scal hann (ɔ: byskup) æða hans ærendreke þing kenna. oc leggia eindaga til þess at hann vill reiðu sina hava
GulKrᴵ 714En hann sialfr scal fa ser vatta. oc fara til hus hanom oc krevia reiðu biscops
GulKrᴵ 720●●● En þæir sem æigi koma forfalla laust missi reiðu sinnar af laundom hina næsto .xij. manaðe
Járns 25925þa skal han. eða hans armaðr þing stæfna oc læggia æindaga til þæs at han vili hafa ræiðu sina. þa er væll er menn vilia ræiða honom
SvKr 41420han skal sialfr fa ser vatta oc fara til hus honom oc kræfia ræiðu oc vitis er við liggr ꝍyri firer pæning huern
SvKr 41427þa hæfir han (ɔ: prestr) firer faret ræiðu sinni a þæim settonge. eða attonge er sa maðr er or. þa .xij. manoðe
SvKr 41730Biskop skal ... þærnaz þær ræiðu sinnar er han skuldi hafa þa .xij. manoðe
SvKr 42327huer maðr er sitr vætr .iij. sua at han ræiðir æigi biskupi ræiðu. eða prest ræiðu oc hældr æigi vpp till lagum þæim er ver hafum laght til kristins doms vars sa hæfir firer gort huerium pæningi fear sins
SvKr 43313þa er hann af ræiðu sinni. þat ar. er hann kꝍmr æi
EiðKrA 38613þa hefir prestr firirfaret reiðu sinni i þeim settonge eða attonge er sa maðr er or þa .xij. manaðe
FrostKrᴵ 13520En hverr maðr er sitr sva vetr .iij. at hann reiðir eigi biscope reiðu. æða ⸢prestreiðu [var. preste reiðu AM 309 fol “B”]
var. GulKrᴵ 1328: AM 309 fol “B”ef prestr syniar honom bócar þá hefer hann fyrirfarit reiðu sinni þá .xij. mánoðo í settongi eða attongi þeim er sá maðr er or
Frostˣ 16032
6) formueanliggende
● eiga reiðu [við ■]
7) besked, kundskab, rede (på ngt)
● henda reiður á [e-u]
Jarl spurði, hvert hann fœri þaðan. Þeir kváðuz eigi reiður hafa á hent
NjR1908 1962Jarl spurði, hvert hann hefði þaðan farit; þeir kváðusk eigi reiður hafa á hent
NjM 2173hefer nockur madur haft tilmæli vid ydr sizt þier kuomut hier. ecki hende ek þar storar reidr a sagdi hun enn þo varnar eigi allzs vm at Samson ... hafi þar nockut a vikit
Sams 420Konungr spurði hana, hvat Grímr hefði talat við hana, en hon kvaz eigi hafa hent reiður á því
HálfdEystˣ 10320
8) beredskab, rådighed, disposition, det at ngn/ngt er klar
● til reiðu [e-t] [e-m / af e-m] [með e-jum]
●●● sæm forn orðzkuiðr sægir, at allt hæfer til ræiðu meðr rœðum vitrlegra raða, huat er nauðsyn eða nytsæmð kann kræfia
~ lat.ut dici solet, ad manum necessaria haberet
331 Thom¹ 314●●● þat var allt til reiþo með þeim sem hon þurfti at hafa
HákFris 5645stígið upp á þenna hest, takið hér bæði vápn ok klæði, ok hafði hann þegar til reiðu ok var inn kviklátasti
HG 5720vil ek at þú fáir mér þrjú skip. Grímr kvað þat þegar skyldu til reiðu
ǪrvS 5121eigi sekizt bonde meðan syslumaðr fær honum eigi mark til reiðu a pundara eða mælekerolld
Landsl 16712●●● kemr hann til pictvrsins ok beiðiz at hafa smiðit vt, ok þat er til reiðv, þviat nv er likneskian bvin
Mar655XXXII 6025snyz fiandinn ok hefir til reiðu graftol eitt
MarS 28429●●● Hefir sva vitraz, at skipaðr þionn kirkiu skal til reiðu lata hvern dag at kvelldi bakstr ok vin meðr oðrum messufǫngum
Mich 69937allr bruðkaupligr ‹viðbunaðr› var til reiðu
Andr²A 36317beiddi hann fostra sinn fa ser herskip ok lið. konungr let þat þegar til reiðu
ÓTᴵ 1075●●● Klerkr skal hafa til reidu reint ker med uatni ok gefa huerium er þionostu tekr
StatEi² 53821himneskr fadir hefir o᷎ngan lut i uerolldinni sua skadsamligan skapadan. at eigi se æ læknissdomrinn i gegn honum til reidu
Stj¹ 9332Allt mitt land er yckr til reidu. at byggia huar þer bezt likar
~ lat.coram vobis
Vulg Gen 20,15 Stj¹ 12635●●● Hann suaradi. Ek er til reidu
~ lat.adsum
Vulg Gen 22,1 Stj¹ 1302Se faðir minn sagdi sueinninn. elldrinn ok trein eru her til reidu. enn huar er þat sem offraz skal
Stj¹ 13124Til reidu læt ek þat er þu beidiz
Stj¹ 19714sitir swa til reidu nat med dæghi. at fara suder til war
DN II (1370) 3217vari þa allir reidu til, ok vænde þingat aa sem mæst þarfuatz
DN II (1370) 32120allir lutir voru til ræidu bunir at taka vpp or io᷎rdu hæilagan dóm Jons byskups
JBpBFrg(2003) 10614●●● At huerium biskups stoli skal einn prestr skynsamr skipaz til at wera til ræiðu j vissum stað ꜳ tilheyriligum timum at heyra skripta mꜳl (ed. corr. p. 863) huers sem til hans vil ganga
StatJǫr² 35415●●● er þat miok nauðsynligt at j huern tima er sꜳlin fleckaz af eitri syndarinnar væri j stað til reiðu lækningar lyf iatningarinnar
StatJǫr² 35419er komo a Sognsę sogdvz þeir a land vilia. þat var þeim til reidv
Hallfr62 916Erv hestarnir æigi til ræidu
KlmBFrgÞjms 21127munndu honum til reidu vera
~
HMSᴵᴵ 8429 Nik Holm perg 16 4° 19v21[var. Sagdi konvngr at hann villdi þar þing hafa. bęndr letv þat til reidv AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 3773: AM 62 fol “D¹”þat var allt til reidu med þeim sem hon þyrfti at hafa
HákFlat 20925bad hann konung Ualldimar fa ser herskip ok lidsmenn. konungr let þat til ræidu
ÓTFlat 905Þorkell sagde til ræidu uera suo marga hesta sem þurfti
ÓTFlat 40717●●● ek bæidda hann vetruistar en hann kuat mer þat til ræidu at sitea þar suo lengi sem ek villda verit hafa
Tók 13714ef eigi getz at þvi, þa er id þridia til reidu
VP 5612sem þer hafit ætlat [var. + en eg willdi segía ydr huat waraz er. ok lata til ræídu mitt foru næytí AM 383 III 4° “C⁵”]
var. ÞBpB 2598: AM 383 III 4° “C⁵”alldri sꜳ̋ ek likara mann Sabaoth fedr þinum. ok lát honum til reidu allt þat er hann þarf
BevB(2001) 2773ok þa lutæ adra sæm hennæ wæl þarfuazst lati hennæ til ræiðo vera
IslDipl (1432) 30521tok hann vit þeim forkunnar vel ok let þegar til reidu þat, sem þeir beiddu
Maurus 67226Konúngr mælti: til reiðu er honum vetrvist, en hvat er honum annat sæti betra enn hjá þér
Án 3312Konungr segir þat til reiðu
EgÁsm 1015Þá er betra at vera til reiðu! sagði Félix
FlórKon 17621ydr skal til reidu huat þier vilit or minu riki hafa
GibbB 914hann bifadizt huergi fyrer þessu þunga lagi eigi meir en hann uæri ecki til reidu
Rém 22030kongur mællti til reidu er ydr hier at uera og ydrum monnum so leingi sem þu villt
SigTurn 21414Prestr skal iafnan til reidu vera hveruitna sem hann verdr kuaddr lo᷎gliga at skira barn. eda fara j naudsyn til siuks manz
DI II (*1345›AM 39) 80524stóð maðr á bjargi ok beiddi fars. Herrauðr sagðizt eigi gjöra sér króka til hans, en segir far til reiðu, ef hann náir skipinu
Bós 92minn felagsskapr ... er þer til reidu
KirjA 1826nú skulu vit snæða hér í stofu minni. Síðan taktu klæði þín ok vápn ok lát þat til reiðu
Kjaln 537bad þa vera til reidu sier at fylgia, er hann leti vitia þeirra
Krók 1825o᷎nnr (klæði) lagv .æ. til reidv hvern morgin er hann stod vpp
PartA 366Hiarandj mælti uort torg skal ydr til reidu
Vilm 18620hann hafde til reidv posann kellingar naut
SigrFr 8617Prestr skal iafnan til reidu vera huenar sem hann verdur kuad‹d›ur laugliga at skira barn eda fara j naudsyn til siukra manna
DI II (*1345›AM 135) 82516sveinn saummarlidasonn lofadi biskupi olafi ath hann skẏlldi til reidv vera med alla sinna magtt. nær sem biskupinn uilldi hann kalla til stẏrks uid sig
DI VII (1492) 14718huer sem eigi lætur til reidu þetta kapallan
DI VII (1492) 15324Þorgils sagði honum þar vist til reiðu hjá sér
Gr 9121Þorgils sagði, at honum væri til reiðu matr, sem ǫðrum frjálsum mǫnnum
Gr 1593beiddisk at sjá saxit sem aðrir. Lét Ǫngull þat til reiðu
Gr 2734Tók hon af varningi slíkt er hon vildi; var henni allt til reiðu
Vígl 10626●●● fiandinn uar til reidu og dro sal hans til heluitis
ÆvMið¹ 315nu er eg til reidu ef þu uillt miskunnar bidia
ÆvMið²³ 513skulu og allir mijnir gripir þier til reidu
Hect 10410matur ok drẏckr stod þar buínn ij hueriu huse clęid ok dyrgripir uoru þar allír til reídu
~
Rafn 1830 10025 HG AM 152 fol 146va2þat skulum vér skjótt til reiðu láta
Mág² 3123greifinn segir til reidu huat er honum lijkar
SigÞǫgl 16120Jökull beiddist at ransaka herbergi. Víkíngr lét þat til reiðu, en segir konúng þat eigi ætlat hafa, at hann mundi bregðast sér
ÞorstVík 4118‹Þ›egar at Osvalldr kongr var til reidv og hans favrvneyte latha þeir j haf
OsvReyk 8014Enn vered til reidu sem snarast, þui snart kiemur kongur
SigrVal 16614Var nu og allt þetta fie til reydu af tilrudning Arna biskops ef til þyrffte ad taka
ÁBpˣ 6214fiell hun nidur til jardar og sagde. Andinn er reidubuenn enn holldid er kranktt. Þa sagde ohreinn ande j mynd eingelsins. Ef þinn ande er til reidu, þa lattu mig binda þynar hendur vid þann stæsta vønd er hier stendur og draga þig suo vpp j hæd fiallsins
Anna82(2001)ˣ 8928fyrrnæmfðr Maghnus konungr skal til reiðu vera .j. Liodhusum
DN VIII (*1319›apogrˣ) 7419hofwm ver til reidu baten. er ver hofwm iattat yðr hæima j. nausti vaaro
DN VIII (*1339›apogrˣ) 13234þær stóðu til reiðu at hjálpa mér
FlórKony 16015Kynligt kjǫr er þetta, en þó skulu skip til reiðu
Gautr¹ˣ 467honum filgia x. hross edur xij, huortt sem þu villt af þeim skal þier til reidu, ꜳ̈ nott edur deigi
Hrafnkˣ 81Ef þú vill, at vér talim fyrir þik, þá er þat til reiðu
Hǿnsˣ 3415●●● Komit hingat, sendimenn, því at nú er ⸢skattrinn reiðu búinn [var. til reiðu skattrinn AM 531 4°ˣ “b”]
var. KlmBˣ 2295: AM 531 4°ˣ “b”þó at þeir hlutir sé eigi til reiðu at senda Agulando konungi yðrum, sem hann beiddi, þá ...
KlmBˣ 2299hann kvazk vildu útan fara með þeim. Þeir sǫgðu þat til reiðu skyldu
LjósvLˣ 12622æff tha er æigi reidu tha biodom vær logmonnum varum at sæigia sex aura seckt á huernn, than er that fir nemest i that
RbME (*1347)¹ 16912⸢eg vil giarna fa ydr huat þier uilit [var. þad skal allt til reydu sem uier kunnum ad veita enn þier ad AM 181 b folˣ “B¹”] beida
var. Sams 66: AM 181 b folˣ “B¹”mælti Þorgils þat við ráðamenn heima þar, at þeir skyldu taka sem bezt við Þorvarði, ef hann kæmi þar, ok láta honum til reiðu hestaskipti ok allan þann greiða, er hann þyrfti at hafa
StuᴵᴵR11127ˣ 29433Til reidu er ydur hier wetur vist ef þier vilied
Svarfd(1966)ˣ 1323Raun miog mun vnder þier vera hvers þu beidizt þui þad skal til reidu aff mier sem þu beider
Svarfd(1966)ˣ 189er Sörli heyrði þetta, kvaðst hann í stað til reiðu vera
SǫrlaStˣ 44822
II. (y. isl.)
⸢skal presturinn hafa til reidu [var. þa tilreide þienarinn DI 13131] braud og wijn
DI 18314Og þa þienarinn er nu ⸢til reidu [var. reidubuenn DI 13134] þꜳ skal hann snua sier til folksins
DI 18318
III. (y. no.)
Sculu þæir ok þetta nya skip til ræiðu hafua med ollum þæim ræidskap sæm þer til høyrir
DN¹ 34829Swa ok sakar þees at biskup heifuer sialdan faret her mædher ydhær visiteranda æfuar imisa vm huar honom reidho gæra skall
DNᴵ 18727weer wilium at prester ølie ok alla reidhu wæiti swa fatøkom firir gudz skuld sæm rikum firir værlønar skuldh
DNᴵ 18826han hafde æi haldet þa skrift sem honom var sætt firir mandraap. ok ei ræidhu giort mote biscopenum sem adrir bœnder
DNᴵᵛ 40125
Form.: reiðu (44); reidu (44); ræiðu (11); reiþo (9); reidv (9); ræidu (5); reiðo (4); reiðv (4); reiður (3); reydu (3); reiðan (2); reiða (2); reiðor (1); ręiþo (1); reidho (1); ræídu (1); reidan (1); reidum (1); reiþa (1); reidvm (1); ræidhu (1); ræiðo (1); reidr (1); reido (1); reidhu (1); reídu (1);
Comp.: fjár- (14), mat- (6), orð- (1), ó- (8), presta- (3), prest- (1), skip- (41), skyldar- (1)
Gloss.: EJ ²reiða; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin -reiða; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN; AH → skipreiða; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bjørkvik 1969 [KLNM 14] 9; Falk 1919 193; Hamre 1964 [KLNM 9] 664; Hamre 1968 [KLNM 13] 566; Hamre 1972 [KLNM 17] 215; Hamre 1974 [KLNM 18] 281; Hægstad 1902 20; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 304; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 44, 90, 304; Wolf 2001 [Rit 52] cxxviii
Genre. (expected): legal works [jur]: 35 (14); religious works [rel]: 28 (39); romances [rom]: 20 (15); charters [dip]: 17 (11); family sagas [isl]: 16 (18); historical works [his]: 11 (25); legendary sagas [fas]: 10 (6); contemporary sagas [bis]: 9 (11); unclassified [ ]: 6 (1); learned works [div]: 1 (4); þættir [tot]: 1 (3);
AS (red.) — July 2013
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
reið - reiðr
...
...