rangendi, rangyndi sb. n. [; -]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
[við e-n/e-t(hum.)] uret, ulovligt forehavende, forurettelse, uretfærdighed, vildfarelse, fejltagelse, usandhed
●●● at æfla ret-lǽte ok siðsemi. en æyða rangyndum ok u-siðum
HómNo¹⁶ 8118scal ec þat eigi þola. at Egill troði sua úɴdir fótom uini mina at hann taki með rangyɴdi sín fe þetta af Ꜷnuɴdi
Eg162θ(2001) 9910snyz su illzka aptr a sialva þa er með scamsynileghre illzku hovo þou rangyndi upp firir anndværðu
KgsFrgγ 14024En hann hævir allz ekki i skipt vm riðir huassu morg rangyndi hann hævir framme hofð
Þiðrᴵ 6921Ekki mattv meiri rangyndi leɢia fram við þann en taka við giofvnvm ok draga astina
~ lat.iniuriam
20228 ViðrLS544(1995) 2029hefndir (ɔ: þú) þinna rangynda
Bær 11333●●● Gerið æigi herra við mik sem ek em verðr fyrir min rangindi
~ lat.iniuriarum
Vulg 2Reg 19,18 StjC 53732bavð drottinn Dauid konvngi at ... refsa þeim rangendi er þess vorv verðir
StjC 54523æftir sakagipt þina þa stefn honum þingh firi Rangynde sin firi hæimili hans
JurForm309 485 n. 148er eígi kenna sín mork a þessom rangẏndum vidr oss
SvR 63●●● þa hafua huarer sítt frælse er æptir þuí fer er stendr j heilagre rítníngh En huarer sæm ifuir þat vilia stíga þa hallda þeir a rangẏndum
SvR 2019skulu þessir eigi lo᷎sn fa fẏrr. enn þeir hafa bo᷎tt bæði rangindi ok skaða. ok taka siðan lꜹsn af paua
DI II (*1326›AM 671) 5871ok af þui at þat er ouidrkœmeleght at þeim þolezt sua mikill framgangr i sinum rangyndum. þa biodom ver syslumonnum varom ... at skoda at þuilikir men siti eighi i bygdum
RbHM (*1315)¹a 1117Kolbeinn sá tvá hluti, réttvísi biskupsins en rangindi sjálfs síns
GBpD 6323Loptr hliop þa vpp ok mælti: heyr þar til, þv raz-ragr maðr mundir bregda feðr minvm rangendvm! skal ‹nú› alldri sættaz! So᷎munðr mælti: ekki, ekki!
StuᴵK 34217hítt voro hin mestu ⸢rangindi [var. rangendi (var. rangynde GKS 1005 fol “D²”) AM 53 fol “B”] ok vlo᷎g at hann reði naliga ein ollum Noregi
ÓTᴵ 2433bidia med tꜳrum en bioda ranginde
PErem 18817ad bæta þad sem hann hefde broted j ohlydne og rangindum vid heilaga kyrkiu
ÁBpˣ 215framliiðande stund rufu munkanner dom Narfa biskups. ok settu ænn sem fyrr garð vm þuera ꜳna. ok fylghðu þessom rangendom margha vætr
DN VIII (*1328›apogrˣ) 10324þau rangende. raan ok vald. er aboten ok hans canuncar .j. Haulsnu hafa gort með myklu hæruirki
DN X (*1328›apogrˣ) 2927Þesser luter ero þeir sęm flestom monnom mon synazt sem konongdomren hafe langlega rangendi af haft
FrostÁMˣ 2416
● dǿma rangendi
● fals (...) ok/eða rangendi
eigi hafa menn ok her til fvndit með honom fals ne flærð eða rangynndi
HákFris 4367at þat eru hæstu sannindi sem fẏʀum kallaþir þu fals ok ⸢rangẏndi [var. rangíndi AM 239 fol 11r(21)22; rangendi AM 651 I 4° 25r16]
~
PS 5771 JJ SÁM 1 48vb22Eigi hafa menn ok hier til fundit med honum fals ædr ranginde
Hák81 38112
● gera rangendi [e-s] [e-m/e-u(hum.) / við e-n]
●●● mintisk hann á rangyndi (ms. rꜹngvɴdi) þau, er viþ fǫþor hans hǫfþo verit gǫr
Ágr 361 → ms. 14vb16þv villt gera mer olog i þino landi oc rangendi
Þiðrᴵ 1718●●● hanvm beʀ eigi at hann geri rangynði sialfs sins astar. En sa gerir rangyndi sialfs sins astar er hann fyrir litr eð betra kýss eð herfilega
ViðrLS544(1995) 1999at idulegha hefir kert veret firir oss af halfu almugans vm þau rangyndi er lensmen gera
RbHM (*1318)¹ 6411allum monnum er þat kunnict huart konongr hafue nokor rangẏndi gort heilagre kirkíu ædr lærdom monnum
SvR 326
● fara með lǫgvillur ok rangendi
tǫlðu þá Flosa ok hans menn fara með lǫgvillur einar ok rangyndi
NjR1908 35727tǫlðu þá Flosa ok hans menn fara með lǫgvillur einar ok rangyndi
NjM 38916
● með (...) rangendum
hann lícnar hveriom meþ rettyndom. oc fyr déomer enge meþ rangyndom
●FV15³(1993) 93r12er oss saght at þer haveð genget a meðr kappe ok agírnd ok malghat þa eign með rangyndum ok unyta sva. fyrir munkum j hauwðey
NoDipl ([1207-1217]) 2925Veit þu nu meþ goðvilia allt þat fe, er þu hevir aþr fengit meþ rangendum oc slœgþ
Jak² 53216þat ma æigi bera varri tign. at nockur olog hefizt upp i landino. ne framgang havi með rangyndvm
SkipSauð¹ 4720Heinrekr *falsari ... tok at herfangi hvartveggia rikit með rangenðvm
Bær 8513Nv hefir þv drepit Naboth saklavsan. oc þar a ofan tekr þv með rangendvm þa æign sem hann hefir att
StjC 60117Retuisi a at varazt at eigi uerði með rangendum hallat rettom dome
Landsl 6225fiarlutír varer sumír værda af oss tæknír mædr rettẏndum, en þægar er þrẏtr þa skall komazst aat fe varo mædr sakar giftum ok rangẏndum
SvR 229stormæle hæfuir a þa fallet er mædr rangẏndum ok illzsku hafua beidzst slikra luta
SvR 530Retvisi a at varazt at æighi verði lygi fram boren oc eigi værði með rangendum hallat rettum dome
Bl 22026Fiandr ... segia þenna mann ... með einu saman rangendi af ser tekinn
Mich 68134hann red med rangíndum. ok þrældom. at Mario var gefit consulatum
Rómv226(2010) 9812þeim er með rangindum ok viking skap ho᷎fðo setz i skatt lo᷎nd Valldamars
ÓTᴵ 1086Réttvísi á at varaz, at eigi verði með rangindum hallat réttum dómi
Jb 564þickir mer þat undarligt er þer ... latit iɴan landz menn taka af ydr fo᷎ður leifd yðra [var. + med fullum rangyndum GKS 1005 fol “D²”]
var. ÓTᴵ 522: GKS 1005 fol “D²”er gamli Knutr ... stauckti honum or landi en lagdi ‹undir› sígh riki hans med rangíndvm
HuldaHrokk 1629hefir hann fengit micinn framgang sidan, sua at varla finnaz dæmi til, at nockur madr hafi þuilikan fengit med jammycklum ⸢rangindum [var. rangyndom HákFris 51237; ranghendum HákEirsp 6013]
Hák81 55319geingu þier undir anaud med rangendum
Trist¹Frg1878 2093
● ójǫfnuðr ok rangendi
Eyjólfr Bǫlverksson var lagiðr ógildr fyrir ójǫfnuð sinn ok rangyndi
NjR1908 3781Eyjólfr ... var lagiðr ógildr fyrir ójǫfnuð hans ok rangyndi
NjM 41318Var þat þa kallat oiafnaðr ok rannginndi, er Sighvatr hafði haft riki ok goð-orð af monnum norðr þar
StuᴵK 5354at láta af ójǫfnuði ok rangindum
Háv502ˣ 1110
● rán ok/eða rangendi
girnnazt eigi með rane. eða rangenndom. þat sem aðrer eigu
BarlA 13312girnnazt eigi með rane. eða ⸢rangenndom [var. rangindum AM 232 fol 31vb13; rangẏndum AM 231 I fol 11rb17]. þat sem aðrer eigu
BarlA 13312Eigi tok Jsraels lyðr iorð Moabs oc Amons með rani ęða rangendvm
StjC 40537sneriz þv til rans oc rangenda oc framðir illzkv oc agirnd i avgliti drottins
StjC 45719þv setz i rikið efter með rani oc rangendvm
StjC 5297
● reiði ok rangendi
● þola rangendi
Latet yðr nu i hug koma hvessv morg rangynde ... Grickir hafa þolat haufðengiom ór Asia
Alex 3520viliom vęr þessor rangendi með engu mote lengr þola
FrostÁMˣ 2426
● þrjózka ok rangendi
þu skalt æigi fordazst fult bans afelli af oss oc ollum lærdum monnom firir þina þriosku oc rangendi
DI IV (1431: Bps B II 3) 4712Leeto munkarner þæghar litlu siðar sætia garðenn aftr .j. ꜳna. með somo þriotsko ok rangendom. sem þæir hafa ænn halldet til þessa
DN VIII (*1328›apogrˣ) 10435
● þyngsl ok rangendi
saker þessarra þyngsla ok rangenda er oss þikkir kirkiunum i varo biskupsdœme gor vera af hans haulfvu
DN III (*1313›DonVar 1ˣ) 1019kærande ok teande oss iðulegha siin þyngsl. ok rangende er þæir þoldo af þessare gerð
DN VIII (*1328›apogrˣ) 10326hafa kært iðulegha firir oss ... vm þau þyngsl ok rangende sem abotar ok munkar .j. Lysa hafa gort þæim længi
DN VIII (*1328›apogrˣ) 10423
Form.: rangyndi (8); rangendi (7); rangindum (6); rangendum (4); rangendvm (4); rangyɴdi (4); rangindi (4); rangẏndum (4); rangyndum (4); rangẏndi (3); rangende (3); rangenndom (3); rangynði (2); rangendom (2); rangenda (2); ranginde (2); rangyndvm (2); rꜹngvɴdi (1); rangíndvm (1); rangynndi (1); rannginndi (1); rangíndum (1); rangyndom (1); rangynda (1); rangenðvm (1); rangynde (1); Rangynde (1);
Gloss.: EJ -indi pl.; ClV -indi pl.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr -indi pl.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb (rangindi) pl.; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP pl.; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr _; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl _; WPA _; ; LMNL
Litt.: Seip 1955 82, 206; Sørensen 1993 269; von See 1964 28
Genre. (expected): religious works [rel]: 21 (18); historical works [his]: 15 (12); legal works [jur]: 10 (7); family sagas [isl]: 9 (8); charters [dip]: 9 (5); contemporary sagas [bis]: 4 (5); romances [rom]: 4 (7); legendary sagas [fas]: 2 (3); learned works [div]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2);
AS (red.) — May 2013
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
ramr - rann
ráð - refr
...