lágr adj. [comp. lǽgri, superl. lǽgstr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) lav, kort
Siþ sceɢiaþr es hann. oc hę́ra necqer i háre hans. meþal maþr at véxti. svát hann má hvartki þykia hór ne lagr
Barth²Cod645 1016En æf grafsvin eða æin hvæʀ annur vel er drægin at kastala. sva at æigi ma þeim heitt vatn graɴda. oc er þo lægra en kastala væggir. þa er gott at gera til vapns þar amoti asa þa er væl ero skvaðer næðan mæð iarni en siðan gera til bæðe hvors oc stor gloannda plogiarn oc skiota siðan allu saman niðr i tre virkit
Kgs 6319hann var lagr sem dvergr oc digr
SneglMork 23620gvð sendi utan af utskeriom eiɴ litinn maɴ oc lagan at steypa þeira ofdrambi
Sv 10616þotti honom undarlict er muncar hofðu laga skva oc rꜹðar hosur
Sv 15636Dyrnar varv lagar a lavðvnni
FbrHb 817maðr lagr a uꜹxt þykr sterkr at afli
SvEirsp 43723en er hann þravt eyrindit ok hann lꜹt or horninv ok ser, hvat leið dryckinvm, ok litz honvm sva, sem allitill mvnr mvn vera, at nv se lægra i horninv en aðr
SnE 568kavttriɴ er heldr mikill, en Þoʀ er lagr ok litill hia stormenni þvi, sem her er með oss
SnE 5721Fiallit ... er storliga hátt vaxit utan með laghum skogi ok fagrum grausum, einkanliga þeim megum, sem at vissi borginni Seponto
Mich 69323Þorsteinn Gellis son ‹Hǫskuldssonar›, lagr maðr ok svartr, opin-‹eygr ok mjǫk› eygðr ok knaligr, ok liðaðizt harit
StuᴵK 43418Atle Hialms son var lagr maðr ok bringu-breiðr ok vel uaxinn, sama-goðr ok þo nefliotr nøckut
StuᴵK 43420Af þii sama urdu palmtrein þar miklu lægri enn i odrum sto᷎dum er þeirra nattura til. at þeim uard þar uo᷎kuskortr til uaxtarins
Stj¹ 2914geck madr i kirkio; var hann sniovgr allr, hann var lagr ok kollotr at sia, en þo geck hann helldr en vallt
StuᴵᴵR 16922gek æinn madr at Hauki þykkr ok lagr
HHábr 5782fylgdi þar med einn undarligr madur ef mann skylldi kalla ... hann war laagur ok læra mikill þunnleitur ok þioa brattr
Vikt 4317Vnndrazt allir mest Galapin fyrir þann litla vǫxt, er hann hafdi feingid, eda hversv hæfersliga hann bar sinn laga likama, en jafn at afli vid hina sterkvztv menn
ElisC 11918ferr hann lagr ok lotinn sem harme þrunginn
Thom²y 47934limuð vel ok grannvaxin ok ut fætt enn eigi allag
Fbrˣ 678(proverb.) Ey skal mier þad verda sem flestumm, ad eg renna þar ꜳ gardinn, sem lægstur er
Fljˣ 11011‹þad er rꜳd mitt, ad þu truer alldri lꜳgum manne og raudskieggudum› emend. HákHár 1315: AM 554 h α 4° “F¹”, etc.
emend. HákHárD(2009)ˣ 1315: AM 554 h α 4°ˣ “F¹”‹sumir vóru lágir sem dvergar› emend. Kirj 8723: AM 532 4° “D”
emend. KirjB 8723: AM 532 4°ˣ “D”hann flýr brott or borginni ... farandi út um hinar lægstu smáttur staðarins
KlmBˣ 1521Eyjólfi þótti sinn hluti heldr til lágr orðinn
LjósvLˣ 9220hann syndiz ... stundum har en stundum lagr
Pétr²Aˣ 1864egh hefer lꜳgann legg og skammann ‹búk›
Þiðrᴵᴵˣ 3833
● lágt skaft
Ion hafdi avxi viða oc lagt scapt i
StuᴵK 6419hann hafðí hǫggspíot míkit i hendí á lágv skaftí. sva at taka máttí hendí tíl fals
Þing¹Hulda 21211Sveinn ... hafþi ⸢handeyxi i hendi [var. auxi eina a lꜳgu skapti OrknFlatᴵᴵ 41114]
var. Orkn325I 2287 → OrknFlatᴵᴵ 41114
2) som står/ligger lavt, lavtliggende
þa er sol er lag um kuælldit
Þiðrᴵᴵ 3361vorv klappaðir á steinveggínvm krossar .íij. Merkír eínn hæð Haʀalldz konvngs. anna hæð Olafs konvngs sonar hans. þriðí Magnvs konvngs hæð. er þat markat hvar þeim var hægt at kyssa. var ofarst Haʀalldz kross. en lægstr Magnvs kross. en Olafs mark jafnær baðvm
Huldaᴵᴵ 15827Lanð var lagtt ok slett miog sva at ekki matti fioll sia þar ne hola
EVíðB 7430kom nidr i þeim stad sem heitir Mambre. ok liggr i lægra lagi sem einn dalr
Stj¹ 10721nef hans var þunt ok eigi lágt ok nǫkkut bjúgt
Knýtl1741ˣ 544
● lágt (n. sg. = adv.)
‹S›ol gengr IX nottvm fyrir iol lę́gst, en IX fyrir Iohans messu hęst eþa því nęr
Encᴵᴵ1812III 7718þar er mikil nott vm svmaret. þa er hon (ɔ: sólin) gengr hest oc mikill dagr um vetreɴ þa er hon gengr sem lægst
KgsFrgα 13133þa er hann hefr hat. oc sœmelega virðir. þa legr hann opttlega lagt. vndir fœtr sinna vuina
Menota: 25vb13 BarlA 477tæm þec til hværsu þu mægir þærs sitia a hæsti þinum er bæðe se fægrst oc fastazt. Uæn fot þinn at þrysta fast istaðum mæð rettum læggium oc lat hæl þinn noccot sva siga læghra en tæʀ næma þvi at æins at þu þurvir framan at varazt a lagha
Kgs 5835Aunnur fylking stoð þar er nꜹkkuru uar lægra uið vatn fꜹll nꜹkkur
Rómv595(2010) 32712Snyr þa þegar aptr leiðinni, þann ueg sem heiðrinn liggr lægra, ferr alldri meira enn aaðr, þar til er hann kom iafnfram þeim, er siðazt riðu
StuᴵK 56013vǫldv (þeir) ser tialldstaði þa er þeim þottv beztir ok hæst lagv. þviat þar er sva háttað. at landít er blav́tt. ok þegar regn koma. þa er vvært at bva þar sem lagt liggr
Huldaᴵ 973pryddi gud io᷎rdina seinaz. sua sem eina af þeim fiorum fyrr nefndum ho᷎futskepnum sem þungaz ‹er› oc lægz liggr
Stj¹ 1829ma hier nu lita margan hialm klofin og marga bryniv slitna margt spiotskapt brotid og yfrit margan riddara lagt liggia
Saulus 7122land er blautt, ok þegar er regn koma þar, þá er ilt at búa þar, er lágt liggr
Hkrᴵᴵᴵˣ 787nú eru eigi, sagði hún, matvæli meiri i helli okkrum ... Skrímnir kvað slíkt eigi ólíkligt ... þat skaltu vita, sagði hann, at, þó ek liggi nú lágt, skal enn þá nokkut fyrirverða, nær piltar okkar koma heim í kveld
SǫrlaStˣ 41230
● bera hǫfuð/... lágt
Hvar er nu guð þinn Olafr. þat ætla ec nu at hann bere hælldr lact hakuskiæget
ÓHLeg 3314ek get ... at þú berir lágt hǫfuðit af ykrum fundi
NjR1908 1386ek get ... at þú berir bæði lágt hǫfuð ok hǫnd af þeim fundi
NjM 1548
● fara lágt [fyrir e-m]
lagt fer nu hofdinge vorr sagde hann
Fær 8614Hafi þer ok sua lofsamligar personur i ydru riki, at min likamlig lausung ferr lꜳgt fyrir þeira fotum
Thom² 3126Hún gengr þángat at, sem Grímr lá, ok mælti: lágt fara nú höfðingjarnir Háleygjanna, eðr villtu, Grímr! þiggja líf af mér?
GrL 14924hafa margir þeir borit lægra hlut fyrir Haralldi konungi er suo mundi synaztt sem huergi mundi hafa min‹n›i haming‹i›u og hafa þo lagtt fyrir honum farit
ÞTjald 43411slijkann ægish[ialm] geteg ad hann beri af flestumm sem dur, nema þu hlioter ad fa[r]a nockud lægra
Hrafnkˣ 3713Pétur þenja kendi hann ok mælti: Hví fari þér nú svá lágt, herra?
Knýtlˣ 25925
3) lavmælt, med lav lydstyrke, sagte
sem prefatia er úti, en sjálf ⸢*lágamessan [non emend. lágan messan] byrjaz upp
Æv⁸⁵ 25328n.mælti foringi þeirra lágum orðum, því at hann var meginlauss
KlmA 3581gékk hon í þat svefnhús, sem riddarinn svaf í, þó með mikilli hræzlu ok skjálfta ok lágum gráti
Parc 1820
● lág raust
hon tók kveðju hans með lágri röst ok mælti
Parc 3420svá talandi með lágri ok mæðiligri raust
Æv¹⁹624 7310
● lágt (n. sg. = adv.)
epter þat snýsc prestr til altera at syngva secreto. su bǿn þýþesc leyneleg. En hon iarteiner þa bǿn er dominus baþ fyr sér lágt
●Mess²15(1993) 55v35Sva æigu hirðmænn lioðer at væra yfir borðum at ækki orð hœyri þeir er a tvær hænndr þeim sitia er viðr talaz. sva tali hvæʀr lagt viðr sinn sæssa at ængi hœyri næma þeir er við rœðaz
Kgs 582bað Hakon konvngr luðrsveininn blása. hann bles tysvar ok helldr lágt
HákFris 51434Tok nv fyrir þvi miog lagt at lvðra Jsraels lyðr i asianv Madian
StjC 38926Gunnlaugr mælti ok helldr láagt
Gunnl 2018þa geck Gyða til mals við Friðgeir son sinn ok talaði við hann lagt
EgM(2001) 12312ekki skal þetta lágt mæla, at ek hefi þik reyndan at miklum ágætismanni
Laxd 5317Svá sýniz honum sem þau taliz við bæði hátt ok lágt sín í milli
Æv⁴² 13821hann svarar ok helldr lagt
ÓTᴵ 1765Hann mælti lágt, því hann mátti eigi hátt
KlmA 32018þeir hvisludu lagt
Ambr 497bad Hakon kongr ludrsueinnin (sic) blasa. Hann bles jj sinnum ok helldr lagt
Hák81 55821Sidan skyli hann (ɔ: prestr) kalekinn og hefi þa laagt upp. antephona. Calicem salutaris
Theol266 6927talar hann ⸢lagt [var. vla᷎gt Holm perg 16 4°] ok vesaliga med þungum huæsingi
~Hín fysta bæn yfer likam cristz er prestr snyz til alltaris eptter þesza bæn er. kollud er leynnilig. firir þui at hon er lagt sungin
Mess³ 607er cristur sialfur bad lagt firir sier hue miclv meir. byriar oss at bidia lagt firir oss
Mess³ 609þat er upp haf laga saungiíns. leingzta er m‹ic›ill krapttur messunar ok skal lagt synngia
Mess³ 6021þvi tala ek suo lakt ad eckí uillda ek ad aller heyrdv
FormBrúðᴵ 1749heyrdi hann þa syngia fyrst hatidliga tidir til lofs guds modur Marie, ok eptir þat sungu þeir þann ottuso᷎ng, er til heyrdi deginum, nockuru lægra
MarD634ˣ 75829þau satu a þver-palli ... oc ‹tǫluðu lágt› emend. Stu 1681: AM 440 4° “IIp”
emend. StuᴵK 1681: AM 440 4°ˣ “IIp”Gekk Sighvatr þá til biskups ok kvaddi hann, en biskup svaraði lágt
StuᴵᴵR11127ˣ 30625Konungr tók kveðju hans lágt, en drottning vel ok léttiliga
StuᴵᴵR11127ˣ 32610
● fara lágt
mynda ek þat vilja, um þat er þingi er lokit, at ér fœrið lægra
NjR1908 3317munda ek þat vilja, um þat er þingi er lokit, at þér fœrið lægra
NjM 36122einn er allra rómr, þóat lágt færi, at þar er þeim ábóta efni
Æv²⁶ 10518
● ferr lágt
eigi for lꜳgt vm borgina huern pína skẏlldi. þviat ilmandi frægð Johannis er fiarlæg litlu huiskri
~Flvttiz þat ok her med at einn vngr madr var kominn til hirdar jarls ok sogdu sumer at hann væri forvitri þott þat færi lagt
DrJ 4613þo uard hann ‹uarr› uit eigi ath sidr þo ath þath færi lagtt
HalldSn²Flat 4297er hann saknar fesiodarins, neytir hann spakligu rade, lætr fara lagt ok uanfrægir ecki
MarE 56024
● lágt ok leyniliga
talande til hans lágt oc leynilegha
Thom¹ 208standa þæsser þo at hvaro með honum hælldr lagt oc leynilegha sakar konungsens ognar ok aga
Thom¹ 6418hann ... seger honum lagt ok leynilega, at ...
Thom¹ 1452mæla marger þegar meðr ser af sueitinne lagt ok leynilegha
Thom¹ 26819ganga þeir .ii. bræðr til kirkiv lagt ok leyniliga
Mar655XXXII 6183ganga þeir at hit gegnsta, hvar er byskup liggr undir biarginu þoat miog laght ok leyniliga
Mich 70114Lagt ok leyniliga bra ek sverdinu ok visada ek oddinum at briosti mer
Malc 44235
4) af lav værdi
● lágr penningr
nú virði ek eigi minn skaða eins lágs penings
KlmA 31126kristni yður er eigi verð eins lágs penings
Klma 43615
5) [at e-u] [fyrir e-m / hjá e-m] af lav byrd, af lav status, ydmyg, underlegen, ringe, ussel
Su es fyrst anda gifst taleþ es hǽst es. en þat es specþ goþleg. Su es lǽgst es síþarst es taleþ. en þat es hrǽtsla drótten
●FV15³(1993) 93v12Su es lǽgst beon es efst es i pater noster
●FV15³(1993) 93v19Ef nequeʀ georrer sakar yver máɴ siɴ biþe haɴ lícnar. en fyr gefa skal eɴ hǽre. þót eɴ legre kvɴe sér eige biþia þeꜱ
●HómÍsl¹⁷(1993) 25v8maþr er lęgri en eng[lar]. oc óþri en cvcqvendi
~ lat.inferior
Dialᴵᴵᴵ 2410 GregDialA 12822Miclo lęgri var sia svnþogr iþrandi i verþleicom en Pꜹlus
~ lat.inferior
GregHom 125841 Hóm677 6820latið yðr soma at gera oss þat i kunnlæika, þo at ver seem lagir hia yðr
Jón¹FrgA 4373Þæsser mænn (ɔ: hirðmenn) æigu mæð rettu at heita hærrar at ollum monnum. af þeim er lægri nofn bæra en þeir bæra sialfir
Kgs 4332●●● varð hann þo þegar i huginom løgri. þar sem hann matte i hvivetna meire vera
Alex 191varð hans hiarta sva lágt oc lint, oc miok viðr kæmz, at millem hans hæilagra bœna ma mæirr gratsamlegr hixte heyraz en orðen skiliaz
Thom¹ 3415sagði (hann) þat vskaplegt at þeir væri lægri sinvm vndir monnvm
Bret 24622Her er oc fatt a bocum sagt fra æfi þessa ens dyrliga guds astvinar hia þvi sem þeirra, er lagir ero hia honom at verdleic
JBapt¹ 84213minir svæitvngar ero lægstir af ęttmonnvm Manase
~ lat.familia mea infima est
Vulg Judic 6,15 StjC 39021þv vart lagr oc litils verþr af sialfs þins domi
~ lat.parvulus esses in oculis tuis
Vulg 1Reg 15,17 StjC 45713Leika skal ek oc gera mik lagan i sialfs mins avgliti oc virða mik sialfr þi minna sem drottinn setr mik hęra. fyrir hvat skal ek lagr ok litill dramba af gvðs gio᷎f. þo at gvðs miskvnn hafi mik valit til hertoga oc ho᷎fðingia yfir sinn lyð vtan allan minn verðlæik
~ lat.vilior
Vulg 2Reg 6,22 StjC 50522af hinvm lægstvm ęttvm
~ lat.de extremis populi
Vulg 3Reg 12,31 StjC 58015þótti fóstrit oflágt
Laxd 4521Ek er einn klerkr ... storliga vitr ok smasmvgall i rasvm ritninganna ok engvm manni lægri i sniallvm frambvrði
Mar655XXXII 44817þó at allt sé lágt hiá guþligum mætti, ok ecki megi þann veg til iafnaz
MarS 2814þat er optliga hátt ok smilict i manna ꜹgliti, sem er lagt ok leiðiligt i guþs ꜹgliti
MarS 16924sv drotning ... syndiz vndir lagv formi dꜹðligrar konv
MarS 28927Sé várum herra Jesu Christo lof ok dýrð er hverjum iðranda manni líknar ok leiðir til sinnar miskunnar, æ því leiðir til sinnar miskunnar, æ því fljótara sem hverr gjörir sik lægra ok grætr beiskara
Æv³ 1916optliga veitti guðs miskunn lofsamliga dýrð hans predikanar orðum, at grjótlig hjörtu, sem úbergan, urðu ... svá lág ok linuð ... ‹at› flutu fram ... vötn tárligrar iðranar
GBpD 1611Ongum þessum var hon lægri i sogðum boklistum
JBpB(2003) 888ok hefia þa til meistara manna. sem aðr varu lágir sueínar sinna herra
~Smyrslagiordarmenn tempra smyrsl af spizum ok o᷎xum ok sva af flurum tres þessa, ok ero af spizunum dyrst smyrslin, en ønnur ero lagh ok litils verd
MMA 52518hann (ɔ: Lúcífer) uard *aullum ueslari ok lægri fyrir sinn o᷎rbøtiligan skada ok glæp
Stj¹ 81Af sliku ok odru þiliku þa er engin driugum sua latr. lágr edr litils háttar. at hann megi auruggr ok ottalauss um uera. at ...
Stj¹ 15021engin madr hærri stettar ne lægri kennir hana
Mar240a 43711hon var kristin ok fátœk ok af lágu kyni
FlórN 2612‹I›Ohannes minztr diakn i guds kristni ok lægstr þionostu madr heilags Ianuarij. sendir þer guds kuediu
~vær þikivmz sia at þit hion er[u]t vlikrar samuizsku j þesso mali ok berum vær travst a at þu mvnt oss s[ann]ara segia en iarlinn. Fruin med sinum godleik var nu set millum þeirra boda er eigi voro lager
DrJ 5012var hann æ þui lægri fyrir gudi, sem hann var hærri fyrir monnum
Thom² 30430renna margir flockar uth i mot honum bædi burgeisar ok lægra folk
Thom² 43129Alexandro guds uin ... sendir kuediu Uilhialmr lagr þionn Sennonis kristni med godfusri hlydni
Thom² 44911hann gengr inn i hollina, ok voru aller lagir hia honum, ok aller þionodu honum
Vǫls 6418hann var sialfr lagr at burdum
Agat¹ 14kystar ero hendr byskupa edr presta af lægrum monnum
Ambr 2922ek veit hann manninn, at henni sómir at eiga; en þetta er henni af lágt
Trist² 541þu en lægri verdr at luta
MHFlat 35213talar hann suo ⸢med [var. ÷ Holm perg 16 4° 26v22] lagu hugskoti ok frabærilígu litilæti
~(proverb.; cf. FJOrdspr 105, GerSprichw 10) Fór þar, sem víða eru dœmi til, at inir lægri verða at lúta
Gr 28427hann (ɔ: konungr) var stercur og storradur. enn linur og lettur lagum og litilsverdum
SigÞǫgl 974þo get eg, ad honum þiki sier þad oflágt fyrer mannvirdingar saker
Fljˣ 4910í fyrrum fylkingum þrimr mundi eigi hinn líkasti jafnvel búinn at hreysti ok vápnum sem í váru liði er hinn lægsti
KlmBˣ 24638●●● Gud *litr af hæd himinrikis til þeira, sem litillatir ok lagir ero fyrir monnum. enn þa fyrirlitr hann, sem hꜳfir ero ok wolldugir þickiazt i verolldinne
MarD634ˣ 7451(proverb.; cf. FJOrdspr 105, GerSprichw 10) Þat er enn líkligra, at inn lægri verði at lúta
Vápnfˣ 431lát þér þersa læring guðs miskunnar at gagni verða, at eigi um alldr drambir þú af hans velgjörðum, helldr ver því lægri sem þú þiggr framarr
Æv⁴²ˣ 14529
● lágt efni
Hæilagr Thomas var fœddr ok uppfostraðr i Lundunaborgh ... sœmilægra manna ok siðsamra dyrlægt afspringe, sa ær af lagu æfni vox til at iamna i fagra hæð sem cedrus
Thom¹ 13ær hann þo æcke þi siðr sialfs sins minnigr, af huerso litlo oc lagu æfne er hann er af sinum skapara giorr
Thom¹ 97hverja skepnu guð hefir æzta gjört af lægstu efni
Æv²⁴ 9720
● bera (hinn) lǽgra/... hlut [ór e-u] [fyrir e-m]
er eigi kynligt, at vér berim opt lágan hlut fyrir Glúmi
Glúm 7528Einglísmenn mvnv enn eíga snarpa hrið. aðr ver berím lægra hlvt
Huldaᴵᴵ 869diofullinn ma eigi vid halldaz. ok verdr enn at bera lægra hlut
~berr þo ofuallt lægra hlut
Fær 129hafa margir þeir borit lægra hlut fyrir Haralldi konungi er suo mundi synaztt sem huergi mundi hafa min‹n›i haming‹i›u og hafa þo lagtt fyrir honum farit
ÞTjald 4349gofgir menn er adr hofdu borit lęgra hlut fyrir honum
Hect 1296þat þóttist hann sjá ... at hún mundi hinn lægra hlut úr bítum bera, ok at hún væri nærri því at þrotum komin af mæði
SǫrlaStˣ 41813Þá mælti Geitir ... vér munum bera lægra hlut
Vápnfˣ 4222Guðmundr ... kvað sér lítit um at veita þeim mǫnnum lið, er ávallt vildu inn lægra hlut ór hverju máli bera
Vápnfˣ 4512
● hafa lǽgra hlut [í e-u]
● lágr ok lítill/...
allra hellzt fyr þui queþr haɴ. at hvatke er men mego af hugvite síno. mǽla til lofs heɴe. þa er þat allt lágt oc lítet. at virþa hia lofe heilagr engla eþa spamaɴa. er hana lofa goþlego love. at til vison héilags aɴda
●HómÍsl³(1993) 1v16huerssu ma þa fara. litilla manna. oc lagra fortala
Menota: 84va5 BarlA 15935●●● Væi þæim, er rong log setia, til þess at þæir fatœkum þrongui i dome, oc þæir lágum oc litilatum i folke guðs ofrið bioðe
~ lat.humilibus populi Dei
8228 Thom¹ 824fyrir hvat skal ek lagr oc litill dramba af gvðs gio᷎f
~ lat.humilis
Vulg 2Reg 6,22 StjC 50524þer baðvt at heyra af mer nockvra lvti lagvm ok litlvm
Ant 6211Nv villda ek lvka minv mali ok þꜳ lvti hlioði hylia, er mer litlvm ok lagvm ‹hafva til handa borit›
~ lat.meæ ... parvitati
VitAnt 14411 Ant 7632engi skal til min koma lágs ok avðgiætligs heilsv at biðia, þvi at veizla heilsvgiafvanna er eigi nockvrvm manni at kenna, helldr miskvnn Jesvs Kristz
Ant 9131af yfvirlesning kristinligra boka ok optligri minni ꜳminning lágs ok avðgietligs
~ lat.crebro meæ parvitatis ... admonitu
VitAnt 16620 Ant 11636Minnz þu ok ualgo᷎rnínga mínna. huersu ek hefir þik hafit af lágum ok litlum til rikiꜱ
Rómv226(2010) 911i mynd lágs ok litillátz manz
~ lat.in forma humilitatis hominis
SpecH 46a66 (I 129) Stj¹ 24512elskuligum Ignatio heilsar lág ok lítil ambatt Jesu Cristi
Jón⁴ 4901hiellt hann sı᷎gh sua lagan ok litinn i hugsko᷎tinu. at eingis kyns offran geck inn med honum
~
● þykkja (...)allt lágt [hjá sér]
er nu bæði at þer mun vel takaz. enda er slikum alluant vm. er allt þikir lagt hia ser
BandM 317aldregi hefir hann verit vaskligri en nú, ok er þat eigi kynligt, at slíkum mǫnnum þykki alt lágt hjá sér
Laxd 1847Svá var þersi cardinalis balldinn, at honum þótti allt lágt hjá sér
Æv²¹ 7615Metnaðarmaðr var hann svá mikill, at honum þótti allt lágt hjá sér
Æv⁴² 13627hann var snemmindis uppivǫzlumaðr mikill ok þótti allt lágt hjá sér
Kjaln 89hann var metnaðarmaðr svá mikill, at honum þótti flestallt lágt hjá sér
Vígl510 6917kemr eigi mikit fyrir vansa Bergs, er hann fekk af Jǫkli, ef hér skal staðar nema, ok þykkir yðr alt lágt hjá yðr Vatsdælum, ok vil ek skora á þik, Þorsteinn, til hólmgǫngu á vikufresti
Vatnˣ 7512
● lágt (n. sg. = adv.)
þar sem maðr setr dramb sitt hæst at þat kann lægst at leggiaz
Þiðrᴵ 1048gerðu Baglar þat rað at fara til Tunbergs taka þar kaupskip ok stefna þa at Birkibeinum oc standa nú aungum mun lægra en þeir
BǫglEirsp 4632þar i gegn liggia þeir lagt i guds o᷎gliti
GregDialB 18532hirdir hann eigi at starfa lagt i litlum lutum
JJB 6439gerdir guds manz i framferdir ok flotta leggr hann sua lꜳgt, at hann setr honum spurningar grein
Thom² 3743Hier mun sannazt hinn forni ordz kuidr. ath sꜳ sem sig hefir hęra enn hofi gegnir mun lagt nidr lęgiazt
Hect 14421suipter hamingian ollu skrauti veralldarinar, at ec fær ecki riki at styra, ok þo at ec uid leite at klifa hærra, þa fell ek æ þui lægra
Enc736III 19925Ok er þeir Bjǫrn koma þar at, sem Þórðr sat, þá sprettr hann upp ok heilsar vel Birni. Hér ertu nú, Þórðr, segir Bjǫrn, en eigi í Danmǫrku; eða hví skal nú svá lágt sitja?
BjHˣ 1291
8) svag, kraftesløs
hann ... er kominn at dꜹða, dragande i briostinv hinn lgzta lifsanda
MarS 26126skrifꜳr Lofuis Fracka konungr til herra pafans af sama efni æi med lægra krapti elskunnar til guds ok kirkiunnar
Thom² 41812
9) (om mindre helligdag omkring de store kristne højtider)
● lágr dagr, lágt dǿgr
cf. dagr sb. m., def. 7: ágǽtustu/hǽstu dagar
ef drottinsdags helgr er broten. eþa annarra hatiða slicra at halldi. þa sekiz hann .vi. ꜹrom. enn hina legri daga .iij. ꜹrom
ÁKr 4618eno lægri dægr um langa fosto
DI I (*[1178]›AM 624) 24129firir misþyrmslo uith oheimila kono a drottins dag. æda messu dogum laughelgum. eda fostodogum. æda uigiliu dogum. eda ⸢lægrum [var. lægnum DI II (*[1326]›AM 42 a) 59736] dogum ꜳ jola fosto
DI I (*[1178]›AM 624) 24222Huer sem eigi lykr af heilagra daga ueidum eptir lǫ́gum. sekr .vj. aurum uid biskup. ok suo ef drottins daga helgi er brotin. eda annara hatida. þuilikra ad halldi. En hina lægre daga .iij. aurum
DI II (*[1269]›AM 174 I C) 612
10) (gramm.) ?lav, ?dyb
Þvng lioðsgrein ær sv, ær af litilatv lioði hæfz ok drægz niðr i ænn lægra lioð, sæm hin fyrsta samstafa i þæssv namni: háreysti
Gramm³748 397Þunng hlioðsgrein er su sem hefz af ⸢lagu [var. litilatv Gramm³748 396] hlioðe ok dregz niðr j enn légra hlioð. sem hin fyrsta samstafa þessa nafns. hareyste
Gramm³757 50319
II. (cogn.)
var hann callaþr Þorðr eɴ lági hann var þo manna hęstr oc var hitt þó meíʀ at hann var þrecligr
FærÓH 36212Þordr iɴ lagi
FærÓH 41810Arni lagi
HákEirsp 60933Þórðr enn lági
Laxd 1158kallaði hann til sín Þórð lága
Laxd 2454Þórðr enn lági
Laxd 24521Vrða-Steinn vann a Ioni lág or flocci Sæmundar
StuᴵK 23727dottur Þorolfs laga
ÓTᴵ 35220Gvdmundr lꜳgr
AnnL 2793÷÷÷[Steinólfr inn ÷÷÷lági son Hrólfs] hersis af Augdum
StuᴵR 619Steinolfr het madr ok var kalladr lagi
GullÞ 69Kiarlakr atti Astridi ... systvr Steinolfs hins lꜳga
Eb445b(2003) 2011Lágálfr lítillar drósar son
Bárð162 188Bardhir laghe
DN XII (*1293›AM 902 a) 165Arni ⸢lagi [var. langi HákFlat 15830]
Hák81 57322konongr gat sun við frillu sinni Þoro dottor Arna laga
FskBˣ 30815Steinolfr hinn lági
LdnHb105ˣ 3833hann atti Þuridi dottur Steinolfs hins laga
LdnHb105ˣ 4031
III. (y. isl.)
Form.: lágt (30); lagt (26); lægra (24); lagr (14); lægri (13); lagu (5); lágs (5); laga (5); lagi (4); lagir (4); lági (4); lágum (4); lagan (3); lagtt (3); lꜳgt (3); lágr (3); lág (3); lágan (3); lægrum (2); lag (2); lægst (2); lægstr (2); laagur (2); lagvm (2); lægstu (2); lagum (2); lęgri (2); lágri (2); lægz (2); læghra (2); lágir (2); lǽgst (2); lꜳgum (1); laghum (1); lægstur (1); lágv (1); lęgra (1); lægre (1); lága (1); lgzta (1); legri (1); láagt (1); lágu (1); lagra (1); lꜳgri (1); lꜳgann (1); lę́gst (1); lagh (1); lꜳgu (1); lakt (1); laagt (1); Lagt (1); lægsti (1); lægstir (1); lꜳgr (1); lꜳga (1); Lág (1); lact (1); legre (1); lagar (1); laght (1); løgri (1); lager (1); lagv (1); lægstvm (1); laghe (1);
Gloss.: EJ; ClV item (all-) alllágr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr item alllágr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin Lág-, Lági, -lágr; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item of-; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Falk 1919 136, 138; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 105; Gering 1916 [ANF 32] 10; Heidermanns 1993 368-369; Karsten 1906 [ANF 22] 199f; Mawer 1932-1933 [APS 7] 12; Widding 1976 (Auðmjúkr) 446 f.
Genre. (expected): religious works [rel]: 91 (56); historical works [his]: 35 (37); family sagas [isl]: 33 (26); romances [rom]: 23 (22); contemporary sagas [bis]: 11 (16); legendary sagas [fas]: 9 (9); þættir [tot]: 6 (5); charters [dip]: 4 (16); learned works [div]: 3 (7); unclassified [ ]: 2 (1); legal works [jur]: 1 (20);
AS (red.) — November 2016
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net