2krúna, króna vb.
(cf. ³kóróna) 3kóróna vb. [72]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-n] [til e-rs/e-s] krone (ngn)
han lǽtr krúna vnga konung
●Thom¹ 1986en unge konungr var krunaðr
●Thom¹ 2004konungr hever byskupana latið kruna sun sinn
●Thom¹ 20111Sem unge konungr var krunaðr af byskupunum
●Thom¹ 20516ver hafem hinn mesta glœp giort, þa er ver vigðum sun yðarn, krunande hann, sem konunglegt valld villde oc honum retlegha til heyrðe
●Thom¹ 2286var hann þa krvnaðr
Bret 29015Krunaðr Magnus konungr
HákEirsp 66331⸢*Krunaðr [non emend. krunað] Magnus konungr
cap.at þíona ... þessvm konvngí sem her er vigðr ok ⸢krvnaðr [var. kórónaðr Hkrᴵᴵᴵˣ 4672] til landz
Huldaᴵᴵ 32913Herra Magnus kongr krunadr i Suia riki ꜳn erchibyskups rꜳdi ok annarra valldzmanna i Noregi
Ann1005 3996a. xiij. ari þins alldrs. þa er þu uart kronadr
DI II (*1285›AM 354) 25316setz herra Plvto nv j hasæti ok var ⸢krunadr [var. koronadr AM 529 4° “C”] ok kongs nafn gefit af ollo rikis radi j Saxlandi
Gibb 8812konongr scal hafa sværð sit a kne ser. uigslu sværð ef han er ⸢koronaðr [var. krúnadr AM 126 4°]
var. Hirð 42219 → Hirð AM 126 4° 121r(241)2Enn þo at uær hofum þann uilia, er hann attum uigia, eru þeir allt eins pinandi, er hann (ɔ: konung) krunudu moti laugum kirkiunnar
Thom² 42914ꜳ̋ huittsvnnu dag ⸢krunadi [var. krynde Bev118(2001)ˣ 34925] pauinn herra Bevers
BevB(2001) 34910var nu Bevers kongr krunadr
BevB(2001) 3592lett Guion kongr kruna sik til kongs
BevB(2001) 3673Etelstano ... huern Adelinus hafdi krunad ok til konungs uikt
Dunst 814Hakon tok konungdom oc var ⸢krunaðr [var. koronadr Ann1005 38621]
AnnHˣ 7224
● ‖ præt. part.: krúnaðr kronet
Heinrekr konungr heyrer þilikra klærka illgerðer, er enn sannara mego krunaðra diofla heite bera
~ lat.coronatorum dæmonum
5833 ●Thom¹ 5816Her hefr saugv Hakonar konungs Hakonar sonar hins krunaða
HákEirsp 4711ek sꜳ̋ hann drepa einn kong krunadan ok einn risa
BevB(2001) 1475
2)
● krúna fyrir píslarvætti [e-n] krone/hædre (ngn) for martyrdom
● krúna með þyrnikórónu [e-n] tornekrone (ngn)
● ‖ præt. part.: krúnaðr kronet (som martyr)
3*) [með e-jum] ?trone
B. krúnask
1) blive kronet, lade sig krone
saker þers at konongren skillde krunazst
StatVilhj¹ 45119hann ætlar at krunazt j haufut borg sins rikis a huita sunnu degi
Rém 36434
2) hædres, belønnes, krones
gerit sterkliga, viknið ei fyrir, minnist jafnan at ei krúnast upphafit, heldr endinn
GBpD 9835Min kęrazta, kom af Libano, kom, ok skalltv krunaz
Mar240a 11833kraptaudigr madr liet sier hugkuæmt uera ... at sꜳ einn mun krunaz, er laugliga þreytir ok lyktar med þui sina rꜳs
Thom² 43227þat sama ferr fram, at þeir krúnast báðir á sömu stundu
KlmBˣ 55024rettlatir menn krunazt, enn ek fyrirdæmumzt
MarD634ˣ 10959
● krúnask með pínslarvǽtti belønnes/hædres med martyrium
Form.: krunadr (4); krunaðr (4); krunazt (2); kruna (2); krunaz (2); krvnaðr (2); krúnast (2); Krunaðr (1); krunad (1); krunazst (1); krunað (1); krunudu (1); krunadan (1); krunaðan (1); krúnandi (1); kronadr (1); krúnadr (1); krunadi (1); krunaðiz (1); krunaðra (1); krunaða (1); krunande (1); krúna (1);
Gloss.: EJ ²krúna; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2 krúnandi; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr _; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM (krúna sb.); Bl _; WPA _; ; LMNL
Litt.: Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 105, 270, 362
Genre. (expected): religious works [rel]: 15 (9); romances [rom]: 8 (3); historical works [his]: 6 (6); legal works [jur]: 2 (3); contemporary sagas [bis]: 2 (2); charters [dip]: 1 (3); learned works [div]: 0 (1); family sagas [isl]: 0 (4); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (1); þættir [tot]: 0 (1);
AS (red.) — March 2024
ÞH (strukt.) — December 2011