1hǫlðr sb. m. [-s; -ar]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) (i Norge) (om mand født med odelsret, af højere rang end ‘bóndi’) odelsmand, odelsbonde
cf. Bøe 1961 [KLNM 6] 251-254, Sørensen 1993 132
Haulldr scal taca at fullrette sinum .iii. mærcr
●FrostII 51323Haulldr er einfyndr at hval. æða haulldi betri maðr. atian alna longum
Gulᴵ 5911Nu ero giolld told i Gula. giallda haulld .xviii. morcom logeyris. Nu scolo þeðan giolld vaxa oc sva þverra sem retter aðrer
Gulᴵ 6618er atti Þorsteinn haulldr fiatansmuþr
Orkn325I 12219son Þorsteins haullz
Orkn325I 12719son Havarþz haullz af Reyri
Orkn325I 26014ef i er ort iorð haulldz. þa skal hann taka landnam eptir auerka bot
Landsl 11710skolu þeir nefna .xij. haullda eða bꝍndr hina beztu ef eigi eru haulldar til
Landsl 14410●●● sa er haulldr er hann hefir oðaul at erfðum tekit bæðe eptir faður oc moðor þau er hans forellrar hafa att aðr firir þeim oc eigi annara manna oðaul i at telia þau er með kaupi eru at komin eða vtterfðum
Landsl 14612●●● Þar næst erv þeir menn, er havlþar heita; þat erv bvendr þeir, er gildir erv *at ættvm ok rettvm fvllvm
SnE 16125þegnar ok havlþar *, sva erv bvendr kallaþir
SnE 1874ef í er ort jǫrð bónda ⸢eða [var. haullz eða AM 127 4° “u”] þeira manna ór ǫðrum konungsríkjum
var. Jb 1453: AM 127 4° “u”þar hafdi komit haulldr af Bretlandi
stormand?, evt. def. 3 Orkn 19818sꜳ hofdingi, er het Sumarlidi haulldr
Orkn 30713nemna hvárr þegar er festr er eiðr sína vátta. oc nemna haullda .xij. ‹or› fylki. eða bꝍndr hina bezto er eigi ero haulldar til
Frostˣ 16025scutil sveinar konungs sculu taca slícan rétt sem haulldr at öllu minna oc meira
Frostˣ 17511Haulldr scal taca .iij. aura talda á bryta sínum oc þióni oc deigiu oc setu. en á öllum öðrum mansmönnum .ij. aura
Frostˣ 23416At landnámi scal haulldr taca .vj. aura. lendir menn .ix. aura ...
Frostˣ 24418á þingi sculu þeir nemna haullda .xij. eða bꝍnðr hina beztu ef eigi eru haulldar til
Frostˣ 2514svá scal settareið vinna. við niðri kirkiu scal standa oc hafa sallter í hendi ser oc þar vinna eiðinn. oc nemna scal haullda .vj. til settareiðs. eða bꝍndr hina bestu ef eigi eru haulldar til
Frostˣ 2569sonr Hallvarðz holdz af Reyri
Hkrᴵᴵᴵˣ 3987Hann sýndist áðr sem einn akrkarl; enn nú er hann sem einn höldr eðr jarl
Trist¹ˣ 4118
2) (spec. i Borgarþingslǫg, cf. Hertzb) fribåren jordejer, ‘árborinn maðr’
Bergꜷnundr son Þorgeirs þyrɴi fotar hafði þa fengit Guɴhilldar dottor Biarɴar hꜷlldz
Eg162θ(2001) 8912Vitni munum uer fraᴍ bera Eirikr konungr til þess. oc láta eiða fylgia. at þat var skilit i sętt þeiʀa Þoris fꜹðor mins. oc Biarɴar hꜷlldz
Eg162θ(2001) 985Kirkiu garðe er skipt i fiorðonga til græftar ... ef þæir (ɔ: lendir menn) æigu æigi lut i kirkiugarðe þa skulu þæir liggia i bonda legho. þa skall graua haulda oc haulda born. þa skal grava lꝍysingia ... þui nest skal graua frials giafa
BorgKr¹ 3453●●● giorðiz hann ecki handgenginn konungi. þui var hann kallaðr Biorn haulldr
EgM(2001) 5833modir Grims prestz haullz
GenealBS 74
3) mand, menneske
Sua sem sagt er. Rezla ioc i ollum heímí holdum drottna fiolda
Eluc544(1989) 1126Sua heita hǫlðar. halr drengr haulldr. þegn. smiðr. breiðr bondí. bundinskeggi bui ok boddi brattskeggr
evt. def. 1 SnEW² 1043þeir so᷎gðo at sea hinn heimski ⸢hrotti [var. haulldr GKS 1005 fol “D²”] villdi hann finna
var. FinnÓT 1115: GKS 1005 fol “D²”kann vera þar standezt ꜳ holda huger at þier þickezt ecki stor þionustulaun hafa fenget
DI V ([1467]) 4851hann skal firrask kirkjur ... heiðna hǫlða, hús ok hella
Gr 2334
Form.: haulldr (9); haullda (4); haullz (4); Haulldr (3); hꜷlldz (2); havlþar (2); hǫlðar (1); haulld (1); holdz (1); höldr (1); haulda (1); hǫlða (1); holda (1); holdum (1); haulldz (1);
Comp.: heraðs- (1), ǫnd·vegis- (5)
Gloss.: EJ -ld-; ClV -ld-; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr -ld-; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb hauldr; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm -ld-; Bin -ld-; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4 -ld-; NO -ld-; Walter _; ÁBlM (höldur) -ld-; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bugge 1905 111; Bøe 1961 [KLNM 6] 251; Ebel 1987 273; Ekwall 1928 215 ff.; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 306-307; Hagland 2011 [MM 2011:2] 60; Hofmann 1955 [BA 14] 43; Hægstad 1916 78; Magnús M. Lárusson 1957 [KLNM 2] 95; Maurer 1907ᴵ 116, 122, 124, 125-133 ...; Maurer 1907ᴵᴵ 162, 234, 256; Maurer 1908 (Kirch) 645; Maurer 1908 (Verw) 153, 310; Maurer 1909 212; Maurer 1910 103; Mawer 1932-1933 [APS 7] 16; Pipping 1914 (LjudKval) 29-31; Seip 1957 [KLNM 2] 534; Sørensen 1993 132; Taranger 1913 162-163; Vestergaard 1988 [MSc 12] 178
Genre. (expected): legal works [jur]: 15 (3); historical works [his]: 6 (6); family sagas [isl]: 4 (4); learned works [div]: 3 (1); religious works [rel]: 2 (9); romances [rom]: 1 (3); þættir [tot]: 1 (1); charters [dip]: 1 (3); contemporary sagas [bis]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (1);
SB (red.) — January 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net