gráða sb. f. [-u; -ur]
(cf. gráði sb. m.) 1gráði sb. m. [6] 2gráði sb. m. [1] 3gráði sb. m. [1]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) trin, forhøjning, (pl. gráður) trappetrin, trappe ⫽ step, (raised) platform, (pl. gráður) stairs, stairway
at paðreimr se a þa leiþ gøʀ. at veɢr har er settr vm eiɴ voll at iafna til viþs tvns cringlotz. oc gradvr vmhverfiz meþ steinvegnom
●Mork 3507veɢr har er settr vm eiɴ voll at iafna til viþs tvns cringlotz. oc gradvr vmhverfiz meþ steinvegnom. oc sitia menn þará
●Mork 3507honum uurðu oll gong oc gradur kunnegar a garþenum
set of steps = ‘path’?~ lat.introitus et exitus
25326 Thom¹ 2534gradur nockorar leynilegar liggia af erkibyskupsens herbergium niðr i grasgarð nockorn
~gradu quosdam secretiores
25331 Thom¹ 25311.vi. gradvr vorv vpp at ganga til stolsins
~ lat.sex gradus
Vulg 3Reg 10,19 StjC 57220ek kys mer legstad j hans kirkiu vppi j gradonom firir sancti spiritus altare
DN III (1331) 1482konongs æfni skal sitia niðri a graðunum firir hinu hæsta hasæti
Hirð 39611Su dyfliza uar ... þannig gio᷎r að þa er inn kom þa skylldi ganga til uinstri handar upp nꜹkkuð sua [en] siðan niðr a iꜹrð xii. graður
~ lat.duodecim pedes
21128 Rómv595(2010) 2119frami firir norðrdyrunum eru gradur nokkurar
Mich 69515ok sem grada geck um þuert husit firir framan sancta sanctorum
Æv238XXVII 32714Gradurnar fyrir herbergíunum varo af þeim steínum er onichíli heita
Rómv226(2010) 37811drottinn blindaði augu þeirra, sva at þeir sa eigi ⸢gradur stiganna [var. at ganga upp stigana AM 647 4° “B”]
Andr²A 36525þeir lǫgðv hana niðr ꜳ̋ gra[ðvna f]irir altaríð
Huldaᴵᴵ 24813Þessi steinn var vtan sem klappaðr væri gradum eþr pallum
ÓTᴵ 15214rennr hann upp ⸢*gráðurnar [AM 764 4° “H”, etc.; non emend. gráturnar] er lágu fyrir hásætit
emend. Æv²³624 856: AM 764 4° “H”Hann var jardadr i kornum i Magnus[kirkiu þar] aa gradunum fyrir skrini ens heilaga Magnus jarls
HákFlat 23110var þvi þetta aa ⸢fimta palli [var. fimta stige Holm perg 1 4° “E”; fimtu gradu AM 240 X fol “b”] þackat frelsið
var. MarA 34923: AM 240 X fol “b”Er nu allt i senn, at hann kemr upp ꜳ gradr fyrir korinn, ok þeir guds uuinir koma i kirkiuna
Thom² 44010er sęll Thomas heyrir riddarana, snyr hann ser þegar ꜳ gradunum
Thom² 44013Sidan fari prestr þangat sem vardueitt er corpus domini ok bere lios fyrir ok reykelse til altaris ok sete kalekin a steinin. þa skal hann segia confessionem fyrir gradu
Theol266 6910synizt honum, sem þeir gangi i lopt upp um marga palla. Enn ꜳ þeim sierhuerium gradum uoru dioflar
MarE 5365stod þar þa alltarid sem nu eru gradrnar hia Kristkirkiu
MHFlat 34414leiddu hann ... í þat dýrliga musteri ... ok allt innarr fyrir ⸢*gráður [AM 574 4° “C”, etc.; non emend. grátur] háaltarisins
emend. Rém540ˣ 184: AM 574 4° “C”rautt griotberg. þat liet hann heim færa ok gera af ha alltarit holt jnnann ok iarn hurd fyrir ... ok allar *þær gradr er þar eru kringum ok færa innar ha alltarid j hufna ok penta hana jnnann
LBpB 6931stod ein gvll svla edr stolpe var. kringh vmm svlv þessa vorv .xij. gradvr edr travppvr
ErasReyk 14129þeir lǫgðu hana niðr á gráðuna fyrir altárit
Hkrᴵᴵᴵˣ 33716leiddi hun hann aptr til sinnar sængr halldandi i hans hond um þær gradur, sem þau attu upp at stiga
MarD634ˣ 84126Þeir gengv nu upp vm hꜳfar gradur, A hverri gradu satu tevir dioflar
~ lat.ascendere sublimes gradus
HelChron 106110 MarD634ˣ 116317gengu þau upp vm gradur til dyranna ꜳ turninum
MarD635ˣ 110520stigu af hestum sínum fyrir gráðum konungs hallar
Trist¹ˣ 8424Undir gráðum þessarrar hallar var Tristram felandi sik, kærandi sína harma
~ fr.Suz le degré
Tristan 13423 Trist¹ˣ 18521
2) rang, niveau, placering (inden for et system) ⫽ grade, level, station (within a system)
Svmer meistarar segia at ‹clim›ax se hennar species, sv er vm iafnar gradvr leiðer hveria maals greín af annaʀi
Gramm⁴ 14415Þessa alla saman oc serhvern i sinni gradu hepti enn sæli Johannes
JBapt²A 8811þott ver rannsakim greinir þeira .vii. mannkosta, er naliga felaz allir undir, oc fiorir heita kardinales, enn þrir theologice, þa finz hinn sęli Johannes i aullum gradum allra þeira hinn agætasti
JBapt²A 92911●●● greinandi þa (ɔ: engla) medr ymissligum gradum ok stettum i sueitir ok fylki eptir ymissari giafanna tign ok uirding
Stj¹ 822hann skipti traustliga ... gudligum maalum ok kirkiunnar grádum ok stettum
Stj¹ 23625skickade hann j fiorar gradr alla kenne menn j stadnvm
HenKunReyk 5718þegar skickade hann j fiorar gradr alla kenne menn j stadvm
HenKunReyk 5718
3) (astron./mat.) grad (1/360 af en cirkel ⫽ (astron./mat.) degree
Diametr iarðar 114 graðvr ok half graða ok ein particula
Encᴵᴵ415 2331Diametr solar 229 graðvr ok 2 particula, þat ero 10 dextillor
Encᴵᴵ415 2333Annan hringh gerir sol um iafndo᷎gre i fyrstu gradu arietis (ɔ: the constellation aries) a þeim tueim do᷎grum, er hon snyzst med hi[m]nne
Encᴵᴵ1812I-II 1104þat eru 24 vncior, þær gera 2 gradur
Encᴵᴵ1812I-II 11415So leingi gengr sol 12 gradr i sinum hring
Encᴵᴵ624 9712●●● I solar hring ero gradr 360
Encᴵᴵ624 1001Þess ero ꜳ medal 12 gradur, enn þat er en 30. hlvtr af solar hring
Encᴵᴵ624 10011snertur þradr þeira midian dag um iafndægri linu þa, er gengr fyri utan sydzu gradu ꜳ qvadrantt
Encᴵᴵ624 10715ma hann þa leid marka hvorttvegia ꜳ qvadrant iardar, gradr ok um mæling hennar
Encᴵᴵ624 1097Qvadrant hennar (ɔ: jarðar) er skipt i 90 gradr i þa liking, sem zodiako er skipt i gradr
Encᴵᴵ624 1252Qvadrant hennar (ɔ: jarðar) er skipt i 90 gradr i þa liking, sem zodiako er skipt i gradr
Encᴵᴵ624 1252
Form.: gradur (9); gradr (9); gradu (6); gradvr (5); gradum (4); gráðurnar (2); graðvr (2); gráðum (2); gradunum (2); gráðuna (1); graðunum (1); gradonom (1); gráður (1); graður (1); Gradurnar (1); gra▹ðvna (1); grada (1); gradrnar (1); grádum (1);
Comp.: sólar- (1), sǫng·hús(s)- (2)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item grada; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer -þ-; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4 item grada; NO; Walter _; ÁBlM item ²gráður; Bl; WPA _;
Litt.: Höfler 1931 [ANF 47] 288
Genre. (expected): religious works [rel]: 38 (13); historical works [his]: 7 (9); romances [rom]: 3 (5); legal works [jur]: 1 (5); contemporary sagas [bis]: 1 (4); charters [dip]: 1 (4); learned works [div]: 0 (2); family sagas [isl]: 0 (6); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (2); þættir [tot]: 0 (1);
ER (red.) — October 2020
CS (red.) — October 2012
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
...
...
...