formera vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-n/e-t] [af e-u] [fyrir e-n] skabe (ngn/ngt) (af ngt) (for ngn), danne (ngn/ngt) (af ngt) (for ngn)
at þessi dufa var so᷎nn, oc sannr var hennar likamr formeraðr
JBapt²A 8945virðuligt hofuð þess blezaða likama er sæll Johannes hefuir formerat ȷ́ guþ spialligum sannleik
~
PS 53627 JJ SÁM 1 40ra23sva sem Eva var sko᷎put af rífi Adáms. sva værí heilug kristni formerut af Kristz siðu ꜳ krossinum deẏianda
~
PS 9034 Pétr SÁM 1 20ra16io᷎rðin formerat af þi sama efni birtiz audsyniliga i sinum stad eptir þi sem nu syniz þat
~ lat.terra formantur ex illa materia
GenMan 1827 Stj¹ 149er hans (ɔ: mannsins) likams uo᷎xtr rettr formeradr upp til himinsins sua sem sealfan hann aaminnandi. at hann hafi aa þann haat sin hugskotz augu ok skilningaruit til himneskra hluta. sem hans likamligh augu skilningaruit ok aaseona ueit upp til himinsins
Stj¹ 2032gud drottinn formeradi manzins likam af iarðarinnar leira
~ lat.Formavit igitur Dominus Deus hominem de limo Terrae
Vulg Gen 2,7 Stj¹ 311guð drottinn hafdi skapat ok formerat oll iardnesk kuikendi
Stj¹ 3315þu ... er þina skepnu virdiz at fylla. þat er þu formeradir firir son þinn ⸢helgan anda [var. j heilꝍgum anda AM 638 4°ˣ]
~
HMSᴵᴵ 6717 Nik Holm perg 16 4° 10r30Eva var ⸢formerud [var. formerat SÁM 1] af rifi Adams
~
PS 2831 Pétr Holm perg 19 4° 17v19[at ollo ... sœmiligra enn fyr veri hann nokkurn tima jafnfagrliga formeradr]
var. ElisC 591: Holm perg 6 4° “B”i allri sinni natturligri skipan fagurliga formeradir
Physiogn435 10312
2) [e-t/e-n] [með e-u] [eftir e-u] fremstille (ngt/ngn) (af ngt) (efter ngt), udforme (ngt/ngn) (af ngt) (efter ngt)
hversv margir mvndv við verða at lata eptir henni formera
MarS 17213likneskia varrar frv ... sæmiliga með tre formerat
~ lat.ex ligno fabricata
MirMar1927 2935 Mar655XXXII 6044likneskia sllar Marie drottningar ... A þann hatt er hon formervt, at hon sitr yfir einn stol ok hefir son sinn i kniam ser
MarS 25224var likneski varrar frv sancte Marie sømiliga með tre formervt a þann hátt, sem drottinn varr sti i kniam henni
MarS 2603Eru þar i vegginum grafit steinlikan til minningar, sem þeir vurðv heilir, ꜳ þann hꜳtt formeruð, sem hattaðr var krankdomr þeira
Mich 69920J þessa minningh sigrvegara Mikhaelis er hans likneskia formeruð með spiotlagi i munn dreka, er ligr undir fotum hans
Mich 71219hús, svá fagrt formerat, sem aldri sá manns auga
GBpD 1033gerandi siþan leiðit sva vaxit sem þeim vmbunaði heẏrði til. miok hatt ok formerat [var. + ofan sem eínn bogí AM 651 I 4°]. sva sterkliga lukt ꜹllum megin
~
PS 6802 JJ SÁM 1 73va18hafanndi blomberanligan spro᷎ta ser i hendi grafinn ok fagrt fo᷎rmeradan medr heilugu krosmarki
~
HMSᴵᴵ 897 Nik Holm perg 16 4° 22r18lika. ok samkuomur sundr teknar. vndarliga vel formera. sua at þessi gerseme. var hinn mesti hno᷎ssa gripr
~
HMSᴵᴵ 13022 Nik Holm perg 16 4° 45r10synandi þeim likneskiuna. spyrianndi jnnuirduliga hvar eftir hun væri forme᷎rud
~
HMSᴵᴵ 14220 Nik Holm perg 16 4° 51v26hafi þessi partr Nordrhalfunnar fæingit blomberanligan gæisla ok stodugan stolpa ok styrktarmann upp at timbra þat smide sem Olafr konungr Trygguason hafdi adr fagrliga formerat ok giptuliga grunduallat
ÓTFlat 5184Ef þetta klædi er fagrliga formerat, kann ek æigi sia ... þuiat hon (ɔ: hettan) er miklu minni enn hæfir
Thom² 37810yfir altarinu var skrifat likneski Marie guds modr, ꜳ þann mꜳta formerut sem sueinninn Jesus siti i kniam henni
MarS² 9896hafandi blomberandligan sprota i hendi ser grafinn ok fagr formeradan med heilogu krossmarki
Nik2 897formerandi uora fru eptir allri ast ok kunnattu
MarE 55725gerandi síðan leiðit svá vaxit sem þessum umbúnaði til heyrir, mjök hátt ok formerat sem einn bogi
KlmBˣ 5555
3) [e-t] [af e-u] frembringe (ngt) (ved hjælp af ngt)
Rodd ær lioð fram fært af kvikvændis mvnni, ⸢formærat [var. formeraz AM 242 fol “W”], af .ix. natvrligvm tolvm, lvngvm ok barka, tvngv ok tveim vǫʀvm ok .iiij. tǫnnvm
Gramm³748 356Ænn þo ærv æigi stafir natvrliga oskiptiligir, þviat stafr ær rꜹdd, ænn rꜹdd ær lopt æða af lopti formærat
Gramm³748 3710þvi næst ær orð, ær skryðir ok formærar nafnit sva sæm mynd æfni, þviat þat skyrir til felli nafns ok merkir gærð eða pinning
Gramm³748 5710
4) [e-t] [með e-u] forme (ngt), udarbejde (ngt)
Jesus Christus formerade ok fullgerde lausnn ok frelse sins lyds j sinne uitian
ÓH1005 83230formeradi hann fagrliga sidu fyrst þat sem honum sialfum bar til ok sidan ollvm hans vndirgefnum
LBpB 9729kom vt bæna halld de passione Christi formerat pafa vegna med miclum pardvne
AnnGott 34835
5) [e-t] [milli/millim e-rra/sín / sín í miðil] aftale (ngt) (mellem sig), indgå (ngt) (mellem sig), slutte (ngt) (mellem sig)
firir sva fellt verð sem þeir hafa formerat sin j miðil
IslDipl (1375) 5434samþyckium vær allt þat lauglikt kaup sem fru abbadis ok sira jon adrnefndr hafua formerat millim sin vm adrgreinda profuentu
IslDipl (1380) 6811sætt var formerað milli þeirra frænda
Magn¹ˣ 25734
● formera frið [með e-u] [millim e-rra] indgå fred (med ngn), slutte fred (med ngn), skabe fred
engenn friðr varð formǽraðr ne nockor sǽtt sannet millem hans ok Hæinreks konungs
~ lat.pacem non processisse
19414 ●Thom¹ 1945friðr var formeraðr ⸢*meðr [non emend. semeðr] samðre sǽtt millem konungsens ok kirkiunnar oc min
●Thom¹ 2466Helldu þeir þenna frið af gvþi formeraðan obrigðiliga meðan þeir lifðv
MarS 1721formeraði sannan frið
Jón⁴ 48020Sem hann hefir frid fo᷎rmeradan. ferr hann signadr allan vegh fram til hafnarinnar
~
HMSᴵᴵ 9820 Nik Holm perg 16 4° 27v6frid formeranndi
~
HMSᴵᴵ 10128 Nik Holm perg 16 4° 29r26þeir formeredu frid
Theol AM 672 4°¹ 29v25
B. formera + præp./adv.
til: formera til
[e-s] fremstille (ngt), udforme (ngt)
C. formerask
1) [af e-u] skabes (af ngt), dannes (af ngt)
Af þersu sama efni finz enn glo᷎ɢra ritad hversu barn formeraz i modur kvidi
Med194 5524Sva segir meistari Ysodorus, at mynd mannligs likama i modur kvidi formerizst ꜳ 45 daga
Med194 5527conan formeradízt af sidu adams sofanda manz
Theol AM 672 4°¹ 29r25hversu einn regularis formerast af ǫðrum
Encᴵᴵ727ˣ 2068fo᷎rmíerast
~ lat.Pʀiusquam (montes) fierent aut formaretur (terra et orbis): a seculo et in seculum (tu es deus)
16029 (Vulg Psalm 89,2) GlossPsalt 16121
2) [af e-u] frembringes (af ngt)
Rodd ær lioð fram fært af kvikvændis mvnni, ⸢formærat [var. formeraz AM 242 fol “W”], af .ix. natvrligvm tolvm, lvngvm ok barka, tvngv ok tveim vǫʀvm ok .iiij. tǫnnvm
var. Gramm³748 356: AM 242 fol “W”er ok hægra þat hlioð fyrer at setia í samliming er fyʀʀ skapaz. enn hitt epter er formeraz
Gramm³W 721
3) formes, udarbejdes
4)
● friðr formerask [með e-u] [millim/millum/miðil e-rra/e-ra] fred indgås (mellem ngn), fred sluttes (mellem ngn)
Þicker þat likaz vera til, at friðrenn formærez millim kirkiunnar oc konungdomsens, ef Hæinrekr konungr finnr herra pavann
●Thom¹ 14621hann trýr, at meðr þeima hǽtte formerez friðr meðr fastastum vinskap
~ lat.pacis melius et efficacius promoveri
17830 ●Thom¹ 1789at friðr formæriz sem fyrst millem Heinreks konungs oc Thomas erkibyskups
●Thom¹ 17814at a þæim funde mvnde friðr formæraz millim hans og Hæinreks konungs
●Thom¹ 18225at friðr formériz millim hans ok Thomas
●Thom¹ 20620engin friðargrein matti formeraz miðil þeira sakir goðgirnðar ok miðil þeira vina
Mar655XXXII 4668Nú sem komit er at þvílíkri úfæru, hlutast til góðir menn at friðr mætti formerast
GBpD 6332at leita til ef friðr mætti formerast millum hans ok mótgangsmanna
GBpD 8929biðr erkibiskupinn, at hann muni leggja ráð á, at friðr mætti formerast, en úfriðr niðr leggjast
GBpD 10524at svá mætti formerast nokkur friðargjörð
GBpD 1151er su uar bęn einkannlig til yduar ... at þetta strid mętti lida, en fridr formeraz
Thom²D 52311i leyfui leggr hann þeim um at leitaz, ef nockur fridr mꜳ formeraz med þeira tillogum
Thom² 40622at fridr mætti formeraz midil Heinreks konungs ok erchibyskups
Thom² 40827ꜳ þeim fundi, er fridr formeradiz i Franz millum hans ok Thomam erchibyskups
Thom² 44739
Form.: formerat (12); formeraz (7); formerast (5); formerut (3); formervt (2); formeradir (2); formera (2); formærat (2); formeruð (2); formeraðr (2); fo᷎rmeradan (2); formeradr (2); formeradi (2); formerandi (1); formerade (1); formeranndi (1); fo᷎rmíerast (1); formæriz (1); formerizst (1); formærez (1); formeradan (1); formæraz (1); formærar (1); formeradiz (1); forme᷎rud (1); formǽraðr (1); formerazt (1); formerez (1); formeraði (1); formeraðan (1); formeradízt (1); formerud (1); formériz (1); formerar (1); formeredu (1); formerað (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM; Bl _; WPA _;
Litt.: Seip 1955 208; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 30, 104, 242
Genre. (expected): religious works [rel]: 53 (18); contemporary sagas [bis]: 6 (5); historical works [his]: 4 (12); romances [rom]: 2 (7); charters [dip]: 2 (5); learned works [div]: 1 (2); family sagas [isl]: 0 (8); legal works [jur]: 0 (7); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (3); þættir [tot]: 0 (1);
JL (red.) — January 2021
ÞH (strukt.) — September 2010
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
...
...
...