dikta vb. [-að-]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-t] [af e-u/■(e-m)] [e-m / fyrir e-m] [með e-u] nedfælde, formulere skriftligt (på latin), digte, forfatte ⫽ commit to writing, formulate in writing (in Latin), compose
●●● dictaðe Oddr mvnkr at Þingeyrvm þessi verss
●ÓTOddS 24315●●● Hann tok þꜳ ok at dicta bækr
~ lat.instituebat
VitAug 4411 AugA 13814●●● varð Zakarias faðir hans fullr af spaleiksanda oc hof sinn lofsong, þann sem hann dictaði af þeim hlutum, sem þa birti honum hinn helgi andi
JBapt²A 86310●●● þꜹ vers er diktvð ero af minvm (ɔ: Maríu) fim fagnaðvm
Mar655XXXII 57322●●● (Róbertus frakkakonungr) er diktaði millum annarra hluta sequentiam: Sancti spiritus assit nobis gratia
~ lat.composuit
MartOppChron 43228 Æv¹⁴ 4828●●● svá sem hann (ɔ: bróðir Gunnlaugr) hafði diktat novam historiam sancti Ambrosii, fór hann norðr til Hóla ... gekk fram í kór næsta kveld fyrir Festum Ambrosii, ok hefr upp ... þat nýja dikt, er hann hafði saman borit
GBpD 7716●●● Rikini var klerkr godr bædi dictaði hann ual ok uerssaði
JBpB(2003) 8630●●● Sanctus Athanasius ... er ⸢dictaði [var. componeradi AnnFlat 48617; gerþi AnnVet 38b12] quicumque uult
AnnSk 163a28●●● þa er ek hafdi þat med hendi at dikta sermonem de translatione sæls Jacobi. at fram segðiz [var. + í heilagri kirkio AM 651 I 4° “B”] honum til lofs ...
~
PS 6823 JJ SÁM 1 74ra18●●● dictadi Moyses fyrir gud‹s› elskhuga ok componadi medr sexfættu metri canticum
~ lat.exposuit
HistSchol 13126 Stj¹ 28822●●● diktar hann henne (ɔ: Maríu) sequentiur ok bænir ok antempnur, þær sem hann syngr henne sidan sætliga
~ lat.facere
SpecH 691a19 (XVII 103) Mar240a 43915●●● sa madur er Duggall het er sagan er af dictud
~ lat.cujus ... opusculo materiam dedit
621 Dugg681c 67●●● hann dicktar lofgerdir uorrar fru, bædi til einsligra lestra ok prosur til kirkiunnar
Thom² 30020●●● Þat er ok alsagt, at sæll Thomass hefir dicktat prosu Imperatrix gloriosa
Thom² 30027●●● þa ritadi hann ok dictadi helgar bækr
~ lat.scribendi propria manu
VitAmbr 204 Ambr 4722●●● Svo giordizt hann þa framur j klerk dome at dikta ok versa at hann giordi suo skiott vers sem madur taladi skiotazt latinu
LBpB 1018●●● uar þat latinv bref heidarliga diktat. þat ef‹n›e halldanda at ...
LBpB 11425●●● Liet hann einn þann kors brodur sem bezt kunne latinu at dickta brefit enn sira Eigill skylldi seigia honum efne ok unndir stodu malanna
LBpB 12825●●● diktaði hann ... latínuform með mikilli snilld
Æv²²624 7919●●● En þessa tru namum ver af Andrea postola ... segir sa er so᷎guna hefir fyrst dictat
Andr¹ˣ 3369●●● Witraner þær er Gudmundur prestur ... sende Gunnlauge mvc ad hann skyllde dicta
ÞBpC⁴ 40022÷ Meðr þessum hætti hefr sꜳ malit, er dictat hefir saugu heilags Augustini
AugA 12213÷ Þer skulot dikta i nꜳ̋tt eina .v. versa af litlv ęventyre
ClarA 228÷ eigi þarf þat lengra at gera seger sa er sǫgvna diktaði
Dugg657a 1217÷ En ef nökkurir ifa um þessa iartegn, segir sá er dictat hefir [var. + söguna AM 234 fol “A”], þá hugsi *þeir svá, at þeim mun meira þiggr dróttning himins ok iarðar af syni sínum ... en aðrir helgir menn, sem hon er öllum þeim helgari
MarB 851÷ sagði sá, er Maríu iartegnir hefir dictat, at hann fann einn af þessum riddarum
MarB 1078÷ bœkr dictandi ok ꜹnnvr byskuplig verk framliga gerandi
MarS 17926÷ segir sa er saughuna diktaði, at Auðbertus byskup sat a þvi (ɔ: bjarginu) dagliga ok firir sagði musteris smið Mikhaelis
Mich 70815÷ hvaðan þersi vers eru diktut
Æv¹⁴ 4815÷ Gunnlaugr munckr ... *er lꜳtinu soguna dicktat hefuir
JBpB(2003) 5724÷ pafi setti moti þersi drepsott messo ... þar med dictadi hann eina bæn
Ann764 2248÷ hann hefer ok dictat jsoriam de thoma erkibyskupi er nu syngz vm alla kristnína
Langton980 441÷ diktar hann honum dauðaráð með þeiri tilferð, at hann diktar eitt bref undir nafni brodur Jons, sem hann svíki land ok lif brott af herra keisaranum
Jón⁴ 49913÷ hann sendir .ii. af sinum klerkum ... med þeim brefum, sem hann dicktar a þessu þingi
Thom¹B 51426÷ meír i skola veranndi ... helldr en bækr diktanndi. eda i meistara tolu vpp sítianndi
~
HMSᴵᴵ 5113 ●Nik Holm perg 16 4° 1r29÷ ef næsta morgín færir hann honum nytt historia sæls Nicholai ... vel diktad
~
HMSᴵᴵ 15322 ●Nik Holm perg 16 4° 57v29÷ þat trua menn at þessi vers voru eigi þa dictud i fystu er Pallas var i vegginn lagidr
AnnFlat 50813÷ sa, er bokina hefir dictat
VP 58916÷ aller þeir er a gud trvdv ... þꜳ kvomu þangat ok sav inn j gllvgginn ok dicktvdv bæn hennar
~ lat.scribebat
PassMarg1889 21314 Marg AM 430 12° 13v11÷ ek lofa allzualldanda gud ok hans nafn er dickttad j minv hiartta
Marg AM 430 12° 17r14÷ ætluðu, at vitrir menn myndi hafa diktat fyrir henni þessi atkvæði
Gr 2852÷ bad hann herra Petur lata skrifa ok dikta brefit. enn sagdizt mundu gefa fyrir jnsiglit
LBpB 1417÷ bad hann dikta ok skrifa þetta bref ꜳ latinu
LBpB 1418÷ Næsta dag eptir syndi hann herra Petre brefit skrifat ok diktat
LBpB 1422÷ liet Laurencius hann bva Jons bolla Hola biskups hvern er hann hafdi til Roms ok diktad‹i› þau uers sem grafinn eru ꜳ honum
LBpB 9323÷ Hann ... diktaði eina bók er síðan kallaðiz Bonifacius cæsus
Æv²²624 7914÷ les fyrer oss þad er þu̇ hefur dẏcktad. hann las þar af vers er hann hafdi giort til frv̇ Hallberu̇ abbadẏsar ad Stad
LBpÞˣ 168÷ Þessi ... ungi madr dictar eitt bref ok skrifar med sinni hendi
~ lat.dictauit
SpecH 691b2 (XVII 104) MarD634ˣ 111834÷ segir sa, er iarteignina dictadi
MarD635ˣ 115915÷ hón vill fyrst nema hörpuslátt ok at rita bréf ok dikta
Trist¹ˣ 625
2) [e-t] [af e-u / í e-u] [til e-s] opdigte, udtænke, udpønse ⫽ fabricate, devise, concoct
●●● ef no᷎kkurr setr saman eðr dictar nyia villu af sialfz sins briosti
DI II (*1326›AM 671) 58320●●● Þvi sagði hann, at guð gerði lausn folks sins, at su lausnin var þa dictuð i drottinligri fyrirhyggiu, er skiott kom framm
JBapt²A 86326●●● ok þa geck fiandinn inn ihann sa er hann eggiaði at fullgera þau suik er aðr voru diktut i hans hiarta
~
PS 1130 Pétr SÁM 1 3rb27●●● lesi hann fyrri historiam scolasticam. en hann segi þetta þann logit hafa eðr diktat sem snarat hefir
Stj¹ 4032●●● Ok er þessi bref flytiaz ... upp i Franz, færr Lofuiss Fracka konungr sanna uissu, huat nu er dicktad til forlitningar erchibyskupinum
Thom² 40810●●● nu skulu wer dickta diuplig braugd
Vikt 167÷ þo at þessi svik væri leyniliga dictuð, komu þau allt at liku til eyrna sialfs hans eiginkonu
JBapt²A 90125÷ dictar sua meinliga utuegu med sinu einrædi, at ...
Thom² 3684
● dikta ráð [með sér] [e-m / móti e-m]
●●● dikta byskuparner þetta rááð nu mote Thomase erkibyskupe
●Thom¹ 11911●●● i diupsettri flęrð diktar hann honum dauðaráð
Jón⁴ 49913●●● menn hugdu þetta rad diktad ei fyrer lids þo᷎rf, helldur fyrer fiepint
ÁBpˣ 13712●●● Drottningin dictar med sier eitt vitrligt rad
MarD635ˣ 110510●●● diktar nú til fjárafla sér þat ráð
Æv¹⁶664ˣ 5713÷ Enn at dikta daudarad i haleitum tima uar enn til mikils auka þeira glæps ok uesalda, þuiat þessi uar hinn þridi dagr iolanna
Thom² 4357
3) [e-t] [e-m / með e-u / fyrir e-m/e-u] [eftir e-u] diktere, foreskrive, indgive ⫽ dictate, prescribe, inform
●●● guðhræzla diktar þat með hans hjarta, at fyrir þetta víg skal eingi maðr láta sitt líf
Æv⁹² 2918●●● Nyrr er þessi hattr domanna, kꜳnn ok uera, at hann see eptir nyium logum diktadr, er næst voru sett i Klarenthun
Thom² 34234●●● sem login dickta þeim
Thom² 41816●●● suo muni þeim synaz malaefni sem feegiafir dickta fyrir þeira briosti
Thom²C 52020●●● Sem hun talar þessa hluti ok adra þa, sem dictadi hennar hrygga briost
~ lat.dictabat
HFars 178725 MarD635ˣ 66822●●● las hann textum gudspiallanna ... eptir skipan, sem hann sæi ꜳ bok ok adrir hefdi þat dictat fyrir honum
~ lat.dictata ab aliis
HFars 178427 MarD635ˣ 68032÷ færr þessor vigsla sva framm, sem fyrr var etlað, mæirr meðr vallde, sem vile dictaðe, en meðr ráðe eþa rettyndum
●Thom¹ 1988÷ man hann þa giora viðr yckr, sem þit hafet til skylldat viðr hann ok logen dikta yckr
●Thom¹ 22514÷ leggiandi þann dioful digru spioti sva mattugri hendi, sem guðlikt einvalld dæmdi ok diktaði
Mich 71215÷ hann (ɔ: vár herra) gaf greindum útskaga (ɔ: Íslandi) svá ríkan gimstein, sem heilög ván diktar, at Guðmundr hinn góði sé í hans konúngligri höll at eilífu
GBpD 66÷ ok konúngrinn inn leiddr með annat hoffólk sem skipan diktaði
GBpD 12315÷ ok medr lẏðni spẏriandi. huat ẏdr vitzka dictar fram faranda vid sva mikinn þriót
~
PS 60820 JJ SÁM 1 56rb19÷ Hverr mundi þora, heilagr faðir, at leggia honum graftrar hond meðr orskurðar ogn, er hann diktaði sialfr i sinodo ut a Pul?
cf.Likamr ... liggr uti umylldr
46840-4691 Jón⁴ 4693÷ kom vt herra Eirekr med crosstiþum er Iohannes pafi hafdi dictat
Ann1005 39825÷ Stendr þar sua i fyrstu, sem konungsmenn dicktudu, at þuilikir æru konungs uanar i Einglandi
Thom² 37218÷ hann giorir ꜳ saumu leid, sem fiandinn fyrir honum diktar
MarE 4304÷ ath leysa ok vpp liuka, huat er rettlæti digtar ꜳ himne ok iordu
Thom²y 49111÷ skipar hann úkomnum tímum þat sama orlof er hann diktaði fyrst fyrir Celestino, at herra páfinn skal mega resignéra sína stétt ok virðing
Æv²²624 7916÷ Liet Biskup augmundur dæma þeim manne Magnuse sem biskupinn diktade skillde wera brodurson Eynars Jonssonar
DI IX (1531) 54527
4) [e-t] [e-m / upp á e-n/e-t] (jur.) koncipere, affatte, afgive/afsige (dom) ⫽ (jur.) formulate, draw upp, pass (judgement)
●●● huerr sa byskup ... er með yðr stændr lengr, skal sua harðlegha handlatz sem konungs ovin, sa er at suikum er *sannfundenn, þi at sua er nu upp a yðarn hals diktat
●Thom¹ 10513●●● sua ok þeir sem þessar skipanir dikta. eða skrifa eða do᷎ma eptir þeim
DI II (*1326›AM 671) 59112●●● páfinn ... diktar svá fallinn dóm ... Sá er ... dómr minn, at ... Eptir þenna dóm upp sagðan ...
Æv³ 183●●● Diktar herʀa keisaʀin dauda senntenncia vpp a. þessa þria menn
~
HMSᴵᴵ 1046 ●Nik Holm perg 16 4° 30v19●●● þui veri mer sꜳ domr makliga dicktadr, at ...
Thom² 3394●●● þessar greinir appelleradi Gudmundr ꜳboti til erkibiskups Diktadi þa appellacionem sira Laurencius
LBpB 7231●●● sa domr, er modir sanleiksins hafdi dictat ok framsagt med sinum sannorda munni
MarD635ˣ 103724÷ heyr þann dom, er þer ⸢er dictaðr [var. dictadiz Thom² 3528]
●Thom¹ 10821÷ Varð sva med rettum domi at þat fula briost er diktaði rangan dom fẏrir hark ok hirtingar suerð gẏþinga græfiz sialft igegnum fẏrir sinn beiskleika
~
PS 5841 JJ SÁM 1 50va2÷ þvi diktar Herode⸌s⸍ dóms atkuædi. at Jacobus skal lata lif sítt vndir manndrapara suerði
~
PS 58632 JJ SÁM 1 51ra24÷ Hans domr er nv diktadr ok gerr, sem ek sagdi honum
Mar240a 79614÷ þenna sentenciam hefir pafinn dicktad
Thom² 3758÷ Veitte gudleg millde þessum forstiora christnennar mikid fullting herra Arna biskope, er utann lands dycktade ro᷎ksemder
ÁBpˣ 1837
5) [e-t] [e-m / um e-n] (jur.) pålægge, dømme til ⫽ (jur.) impose, prescribe
●●● at þessi Pilatus sem dauða diktaði vm varn herra
~
PS 7125 Pétr SÁM 1 15vb21●●● Sannliga dikta þeim laugin fulltekna manndrapssauk ... ef þeir uaro sua alldrs komnir, at þeir stodu med ordi ok eidi
Thom² 45726
6) [e-t] [af e-u] skabe, frembringe ⫽ create, bring forth
●●● þann sætleik, er sialf natturan dictaði af guðs giofum
JBapt²A 87224●●● A þriðia ꜳre eptir er Roma var diktut ok saman sett var Remus drepinn
Rómv595add(2010) 22515
B. dikta + præp./adv.
við: dikta við
[!] [e-t] tildigte ⫽ add (to a poem, etc.)
●●● i loptinv er svngin Regina celi ... gvðs maðr Gregorius dictar við ... Ora pro nobis ...
MarS 2372÷ heyriz engla søngr ... Regina celi ... Sem her er komit ⸢*dictar sll Gregorius [Holm perg 1 4° “E”; non emend. dictar ... sll Gregorivs dictar] þegar við fyrir Romaborgar lyð ... sva segiande
MarS 22513
C. dikta sér
[e-t] opdigte, finde på ⫽ fabricate, invent
●●● hann talaz uidr einn saman dictandi ser eitt æuintyr. af hueriu er hann megi marka huart gud uil heyra hans bæn edr eigi
Stj¹ 13535●●● diktadu þęr seer þau andsuo᷎r sem eigi uaru so᷎nn
Stj¹ 24824●●● Þat firir biodum ver ... at þeir take ser nokor samheldi. ædr gere nokor samlaup ædr dickti ser nokor lagh ædr settningar
RbEM (*1293-1294) 2425÷ Þat firirbioðom ver ok fullkomlega bæðe inlændzskom ok vtlændzskom at þæir take ser nockot samhælldi æða dicti ser nokor logh æða sætningar staðenom till vroar eða skaða
RbME (1320) 10428
D. diktask
1) nedfældes, beskrives ⫽ be written down, be described
2) [e-m] [fyrir e-t] (om dom) afgives, afsiges ⫽ (of judgement) be passed (on one)
●●● ... boðum ok brefum ... til proconsulem, at hann færi fiotraðan a skip fanginn Johannem framm til Romam undir þann orskurð, sem honum diktaz firir sinar frammferðir
Jón⁴ 47539●●● heyr þann dom, er þer dictadiz
Thom² 3528
(Unsorted)
Form.: dikta (11); diktaði (11); dictat (9); diktar (9); dictar (7); diktat (6); dictadi (5); dictaði (5); dickta (4); diktut (3); dictaðe (2); diktaz (2); dicktat (2); dicta (2); diktad (2); dictuð (2); diktadr (2); dicktad (2); dictandi (2); dickti (2); dictud (2); dicktar (2); Diktar (1); dickttad (1); diktadi (1); diktadu (1); dictaðr (1); dicktadr (1); dicti (1); dẏcktad (1); diktade (1); dicktudu (1); diktvð (1); dictadiz (1); digtar (1); diktanndi (1); Diktadi (1); dycktade (1); dicktvdv (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN; AH _; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl ?; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 143, 146, 429; Berulfsen 1958 [KLNM 3] 70; Boyer 1994 91; Gottskálk Jensson 2012 [Gripla 23] 133; Katrín Axelsdóttir 2005 [Skírnir 179] 339; Kreutzer 1977 146-148; Lönnroth 1965 17-18; Seip 1955 210; Sverrir Tómasson 1988 [Rit 33] 183-184; Sverrir Tómasson 2011 239; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 104, 117, 209, 229, 358; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 105, 229, 358; Wolf 1994 [ANF 109] 131
Genre. (expected): religious works [rel]: 78 (30); contemporary sagas [bis]: 17 (8); historical works [his]: 6 (19); charters [dip]: 4 (9); romances [rom]: 3 (11); legal works [jur]: 2 (11); family sagas [isl]: 1 (13); learned works [div]: 0 (3); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (5); þættir [tot]: 0 (2);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
deila - dís
dáð - eða
...
...