brestr sb. m. [; -ir, acc. -i/-u(HelgÓT 42⁵)]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [af e-u] brag ⫽ crash
●●● þá varð brestr mikill; reið þá ofan ǫll þekjan
NjM 33323●●● heyrdi Grega brest mikinn ok þar næst opnadiz fiallit
Grega 20421●●● j þeim elldi leku laus biorg stor sem kol a afli sua at af þeira samkuomu vrdu brestir sua storir at heyrdi nordr vm land ok vida annars stadar
Ann1005 3875●●● er hiolit rendi nidr i pyttinn, vard ... mikill brestr
MarE 54018●●● syndi Þranndr Laurencio huat til þurti at hafa at giora brestinn. enn þat eru iiij. hlutir elldur brenne steinn bokfell ok stry
LBpB 1516÷ i þui bili laust kolbæinn guð þæirra sva at þat brast allt isundr. Nu lito bœnndr aftr er þæir heyrðu bræstenn
ÓHLeg 346÷ Olafr konungr mælti er hann heyrði brestiɴ. Huat brast
ÓTOdd 2283÷ þa heyrðv þeir brest oc dett sem nackvat felli
ÓH 1771÷ þottiz haɴ heýra brest sva mikiɴɴ at haɴ hvgþe at heyra mvɴde vm alla danmꜹrc
Jvs291 58÷ þv heyrþir brest mikiɴɴ er sǽriɴɴ fell á laɴd
Jvs291 530÷ sva mikill gnyr oc storir brestir ero af hoggom þeiʀra sem hinar mesto reiðar þrvmvr
Þiðrᴵ 1847÷ Nv heyra þeir þiðricr konongr brestinn er stongin com niðr
Þiðrᴵ 36215÷ Þorkell heyrir brestinn ok litvr til; ser hvar Loðinn var fallinn
FbrHb 1532÷ er Egill heyrir brestinn, er Þormoðr vann a Þorgrimi, hliop hann þa heim til bvdar
FbrHb 16116÷ En sa, er þa vęri þar ... matti heyra stora bresti af spiotskꜹptvm ok vndarlig hoɢ biartra sverþa
Flóv¹ 1451÷ hann heyrir blastr ok ogvrliga bresti a bac ser
KonrA 777÷ Nu taka til sterklig hauɢ ok storir brestir, sua at þat var eingis vert, er fyʀ var
Mág¹A 329÷ Hann heyrði brest mikinn, svá at honum þótti skjálfa bæði jǫrð ok himinn
NjR1908 2933÷ Þá varð brestr mikill, brast þá ofan þekjan
NjR1908 30410÷ með ognar gny oc vndarliga storvm brestvm i lopt vpp at hæyra
~ lat.fragore magno
Vulg 1Reg 7,10 StjC 43926÷ þeir heyrðu brest mikinn, svá at þeir hafa slíkan ei fyrr heyrt
ǪrvS 3713÷ heyrt hefi ek þat sagt, at veðr tvau verði senn í lopti ok fariz í móti, en er þau hittaz, verði af brestir stórir
ǪrvS 3720÷ varð þa brestr mikill ok fylgþi skrækr
SnE 1073÷ klerkrinn ętlade miok sua, at oll kirkian myndi sundr rifna ok nidr detta af þessum brest ok fiandans umfange
MarF 11464÷ Þa løgðo þeir i rett harðan. oc of nottina heyrðo þeir meɴ er uørð helldu. ok uøctu breste stora. ok ogurligan gny
GBpA 14222÷ steinarnir kómu saman, ok varð af brestr hár
Glúm 7011÷ hrapandi niðr ... með sva miklum brest ok ogurligvm gny, at Anselmo þotti þvi likt sem aull kirkian mvndi niðr hrapa
MarS 17628÷ springa vatzins bylgivr sva hart vpp hia borðvnvm, at þaðan af verðr *harðla mikill brestr, ok i þvi snarar skipit niðr i diup árinnar
~ lat.non modico fragore
SpecH 1186b46 (XXIX 4) MarS 2706÷ Hann heyrði brest mikinn, ok þótti honum skjálfa bæði jǫrð ok himinn
NjM 32020÷ Einarr liop upp, er hann heyrðe brestinn, ok gat fingit vápn sin
StuᴵᴵK 2108÷ Elldz vppqvama fyrir Reykianesi. varþ brestr mikill at Sauða felli ok margir fyrir burþir
AnnSk 18821÷ þá kemr annarr brestr ok var hann meiri en hinn inn fyrri, ok þá kom inn þriði ok var sá mestr miklu
ǪrvM 3614÷ vrdu brestir storir ... er stalín mættuz
ÓTᴵᴵ54 26815÷ Þa heyra þeir brest mikinn
HelgFlat 36017÷ Þa heyrdv menn ⸢brestv [var. brestí GKS 1005 fol “D²”, etc.] stora
var. HelgÓT 425: GKS 1005 fol “D²”÷ hjó hon í sjóinn, ok varð af brestr mikill ok blóðigr allr sjórinn
Ljósv 601÷ birtiz ok huerir þeir voru, þa er brestrinn kom, at briota konungsins uinattu
Thom² 3108÷ Enn af þui opi ok ofrafli, brestum ok bardaga, er þeir gera, heyrir um aull herbergi ꜳ gardinum
Thom² 43920÷ í því heyrði Þórðr brest á bak sér aptr, ok sér hann, at Klyppr, bróðir hans, var högginn banahögg
Þórð² 1675÷ brestr vard harr ok mikit hark, þa er gardrin fell
Hák81 56620÷ hefzt snorp orrosta med myklum gny ok uopna braki med hafum brestum
Rém 26634÷ hann heyrer nu bresti stora og skræki mikla
VSj 266÷ og j þeirra samkomu vard mikill gnyr og brestur er spiótin gistv skiolldvna
Adon 20412÷ Eru nu miclir brestir i hernum af storum hauggum
KirjA 485÷ nu hefzt þegar hogg orrosta med miklum gny og uopnabraki og ogurligum brestum
~
Adon579 1988 Adon AM 567 I 4° 1r24÷ sagdi Þrandur Laurencio at hann skilldi stinga fingrum j eyru sier þa er bresturinn yrdi
LBpB 1515÷ hann heyrir gny og bresti miklꜳ j skoginn
SigÞǫgl 13819÷ j þeim elldi lieku laus biorgh sto᷎r sem kol ꜳ afle. so ad j þeirra sam komu. vrdu brester so storer ad heyrde *nordur vm land
LBpA 2016÷ reiddi Steinþórr upp sverðit ok hjó á hǫnd Snorra goða, ok varð þar við brestr mikill
Ebˣ 12311÷ i þvi bili heyrði hann brest
FærKˣ 988÷ sökum þeirra ógrligu bresta, sem urðu af þeirra höggum æddust hestarnir undir þeim, svá þeir máttu eigi höggum viðkoma
HjǪˣ 46720÷ hvat brast þar svá hátt? Einarr svarar: Nóregr ór hendi þér konungr. Eigi mun svá mikill brestr orðinn, segir konungr
Hkrᴵˣ 44818÷ þeir kvomu i rett hardan. ok vmm nott eina heyrdu þeir menn er voktu bresti störa ok ognarligann gnÿ
HrafnAˣ 20524÷ Má þá skjótliga heyra högg ok stóra bresti
KlmBˣ 2428÷ Nú hefz hér hit harðasta stríð með stórum brestum ok údæmiligum gný
Rémˣ 996÷ vottadi þessa hans ⸢þyckiu [var. meining AM 379 4° “C⁴”] mikill brestur sa sem þa vard er hinn minne himnan brast j sundur, sv sem la j ystrinu
ÞBpC³ˣ 35610÷ eru ⸢stórar þrumur og brester [var. stórer dyner og harder AM 177 folˣ “B”] af hoggum þeiʀa
Þiðrᴵˣ 18421÷ er hann kiemur v̇t i gardenn, heirer hann brest Jnn i munninn ä sier
ÆvMið⁹ˣ 1411÷ [var. Finnar ... gørðu mikit kyngiveðr at þeim í hafinu með brestum stórum ok bysnum miklum AM 173 folˣ “E”]
var. ǪrvM 366: AM 173 folˣ “E”
● brak ok/eða brestir [af e-u]
●●● vapnabrak oc brestir af storom hoggom sigra luðragang sva at heyrir trautt eða eigi
~ lat.fragor armorum ... strages bellica
Alexandreis 641 (III 1) Alex 3717●●● sua þat ok er viþer brotna eða ⸢vapnen mætaz [var. gnesta Gramm²W 5018]. þetta heita brak eða brester
Gramm²U 567●●● Þui nǽst kom ogurlict brak oc micklir brestir
Mág¹A 3137●●● brak ok brestir
~ lat.fulgure et tempestate
21330 Gyð(1995) 2141÷ heyra þeir sua ogurligan gny i þann stólpann, er í miðium var dalnum, at yfir brázt allt þat brak ok bresti, er varð af orrostunni
Mág¹A 3215÷ Þau eru fjöll önnur þess lands, er ór sér verpa ægiligum eldi með grimmasta grjótkasti, svá at þat brak ok bresti heyrir um allt landit
GBpD 514÷ eina nótt heyra nökkurir þat brak ok bresti, sem sannliga mátti ógn heita
GBpD 5017÷ ok lætr graðugan loga leika. ok huatuetna gleẏpa þat er fẏrir varð sva musterit sem allt annat med braki ok brestum. afli ok gnẏ hrædiligum
~
PS 6067 JJ SÁM 1 55vb10÷ Elldz vpp kuoma j Hecklo felli med suo micklum undrum at dunor ok bresti hæyrdi vm allt land
AnnL 2844÷ Er nú brak ok brestir, er þeir brœðr vakna á drekanum
SigÞǫgl 1673÷ kiemur hinn þridia tÿma gnÿr so mikill med so störu vndre brake og brestumm, ad þeir hugdu ad aller mwrarner mundu hrapa og j sundur bresta
DínDrˣ 337÷ heyra þeir brak mikit ok stóra bresti
Rémˣ 322
2) [á e-u / í e-t] revne, defekt ⫽ crack, flaw
●●● vas trogit sva heilt at engi brestr var a þvi
~ lat.fracturae ... uestigia nulla
Dialᴵᴵ 1305 ●GregDialA 10614●●● er smiðrinn hugði at, var allt únýtt, þvíat hann (ɔ: kalekrinn) sýndiz brestir einir
Æv¹³ 4620●●● dúkr var mjök brotinn af odd ok egg ... með sínum borum ok brestum berr hann fígúru ok forspá biskupsdómi mínum
GBpD 4223●●● þriar kluckur og brestur j eina klofin
DI VI (*[c1480]›AM 263ˣ) 32027÷ gecc B. til bǫnar. ok hafþi meþ ser trogsbrotin. ok gat hann þat af guþi at trogit var heilt sva at engi brestr var a þvi
Theol655XXI 16833÷ þa voro gimsteínar sva heílir at eingi brestr var a þeim
~ lat.fracturae
MelitoHeine 11127 Jón³ 1714÷ brestr hafði verit á hringnum
Laxd 11018÷ er ek hugða at brotunum eptir, þá þóttumk ek sjá fleiri brestina á
Laxd 11020÷ er hann reis upp af bęninni, þa var glerkerit alheillt, sva at eigi var brestr a þvi
GregDialB 18818÷ var trogit svo heillt, at eingan brest matti ꜳ finna
~ lat.fracturae ... uestigia nulla
Dialᴵᴵ 1305 Ben 15825
● berja í brestina (hamre/banke for at udfylde revne ɔ:) dække over el. bagatellisere defekt ⫽ (hammer in order to fill out cracks ɔ:) disguise or gloss over a defect
3) [á e-u / í ?e-u] [eftir e-n] brist, mangel, tab ⫽ defect, fault, loss
●●● Thomas erchibyskup hefir fundit brest i sættargerd þeira Heinreks konungs
Thom² 42121●●● hefir Karlamagnús konungr þar fengit mikinn brest eptir góðan dreng
Klma 5055●●● ef hier ẏrde nockur brestur ut j suo hann feinge ecki sina peninga
DI VI (1486) 55719●●● var þat beggja gagn eðr skaði, hverr ⸢bati [var. ábati AM 578 k 4°ˣ “c”] eðr brestr í varð
Æv¹⁹624 7017●●● ei var fyrer þad Þorleifur fyrri kosenn ad vera biskop helldur enn Arne, ad hann finde nockurskonar ⸢lo᷎st [var. brest Holm perg 12 4° “B²”] vera a hans medferd edur lifnade
var. ÁBpˣ 122: Holm perg 12 4° “B²”÷ messuklædi. v. brestur .j.
cf.fimm messuklædi ad aullu vtann dvk
DI III (*p1394›Bps B III 3ˣ) 53621-22 DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 48232÷ fyrir þeirra samhliodandi bæn og kirkiunnar brest willdum vier ... vigia ... jon arason
cf.hola domkirka hefuer formanzlaus uerit sidan biskup godskalk ... fra fiell
23824-25 DI IX (*1524›Lbs 61ˣ) 2394÷ vel er þetta bodid, enn vera þyki mier ⸢þa [var. þar AM 161 folˣ “B”] á þeir brestir ⸢epter [var. ÷ AM 161 fol], ad eg vil þad ey
Vallˣ 1320
Form.: brestr (18); brest (18); brestir (12); bresti (11); brestum (7); brestur (5); brestinn (5); brester (3); brestina (2); brestiɴ (1); bræstenn (1); brestrinn (1); breste (1); brestvm (1); bresta (1); brestí (1); brestumm (1); bresturinn (1);
Comp.: heims- (1), heraðs- (1), her- (2), hý·býla- (2), laga- (1), reiknings- (3), stór- (1), vá- (3), þver- (4)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (bresta); Bl; WPA _;
Genre. (expected): religious works [rel]: 19 (24); romances [rom]: 19 (9); family sagas [isl]: 14 (11); historical works [his]: 12 (16); contemporary sagas [bis]: 11 (7); legendary sagas [fas]: 8 (4); charters [dip]: 4 (7); þættir [tot]: 2 (2); learned works [div]: 1 (3); legal works [jur]: 0 (8); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
breiðr - brezkr
...
...