Ísls ch. 328

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Það er nú þessu næst að Þórður Andrésson reið austur um ár af þingi og skildu þeir Gissur jarl skipulega í það sinn á þingi. Reið Þórður þá austur á Völlu til bús síns og var það þó lítið bú að því sem fyrr hafði á verið. Gissur jarl var heima að Stað öndvert sumarið og var þá kyrrt um hagi hans. Segja það sumir menn að Gissur jarl hafi grunað að Þórður Andrésson mundi eigi með fullum trúleik verið hafa við jarl þann vetur er hann var að Stað en þó lét jarl það eigi við veðri komast. Gissur jarl reið suður um Kjöl er á leið sumarið og með honum heimamenn hans: Björn Hranason, Hildibrandur Arason, Þórður magri, Busku-Skeggi og enn fleiri heimamenn hans. Gissur jarl var í Tungu að Klængs bróðursonar síns. Klængur átti Ástu dóttur Andrésar Sæmundarsonar systur Þórðar. Suður þar kom til móts við Gissur jarl Gissur glaði og Haukur frá Hömrum, son Ólafs Svartssonar og enn nokkurir menn aðrir. Gissur jarl reið suður á Kjalarnes og gisti í Görðum á Álftanesi að Einars bónda Ormssonar. Var honum þar vel fagnað og var þar nokkurar nætur. Þar kom til móts við jarl Ólafur Oddsson bróðir Hrafns og hafði Hrafn sent hann til jarls þess erindis að Hrafn bað Gissur jarl varast ófrið og mest Andréssonu, kveðst nú eigi skyldu krafsa á það að segja honum sannindi, hvort er hann vildi trúa eða eigi, og kveðst það þá enn muna að Gissuri þótti hann eigi sig varaðan við hafa áður brennan varð á Flugumýri en þóttist hafa varið sig víti. Og er Ólafur hafði þetta flutt jarli þá þótti honum hann fár við verða og æmta sér lítt. Þeir töluðu þetta í kirkjugarðinum þar í Görðum. Ólafur varð skjótt í brottu af fundi jarls og reið aftur til Hrafns bróður síns. Gissur jarl reið sunnan af nesjum þar til er hann gisti á þeim bæ er heitir á Drumb-Oddsstöðum. Þar bjó þá Jón Skúmsson og þau Helga dóttir Gissurar glaða. Þeir voru þar á gistingu sjö menn eða átta. Gissur jarl svaf lítið um nóttina. Riðu þaðan um daginn upp með Hvítá. Þá sjá þeir að menn ríða á móti þeim og áttu þó þá langt til að sjá og er nálguðust sáu þeir að það var flokkur mikill og vel vopnaðir menn. Gissur jarl stöðvaði þá hestinn undir sér og leit á um hríð og mælti: Áverjar, Áverjar, segir hann, og snúum undan. Þessa menn bar brátt eftir. Voru þar Andréssynir, Eyjólfur úr Skarði og Brandur úr Skógum og Magnús Agnar. Þórður var eigi þar. Ætlaði hann að þá mundi minnur grunað ef þeir fyndu menn að hann væri eigi í ferðinni. Nú veittu þeir atreið mikla og höfðu þeir Þórður skilið austur við Þjórsá. Hildiglúmur hét sá maður er til þess var ætlaður að vega að Gissuri jarli. Var honum fenginn hinn besti hestur til reiðar. Nú ber þá brátt að broddi. Og er þeir Andréssynir voru eftir komnir bregður Gissur jarl sverði sínu Eyfaranaut og sveiflaði um sig. Hildiglúmur lagði spjóti til Gissurar jarls og skárust klæðin og varð jarl lítt sár. Kom lagið hægra megin hjá geirvörtu. Gissur jarl hallaðist mjög á baki. Þá reið að jarli Sæmundur Haraldsson og hjó til hans tveim höndum með breiðöxi og hugðist kjósa mundu á og ætlaði að höggva á öxlina. En í því rasaði hesturinn undir honum svo að í sundur gengu báðir beisltaumarnir og bar öxina niður hjá þjói hestsins, þess er jarl reið, en það högg kom eigi á jarl. Gissur glaði reið jafnan á aðra hönd honum með brugðið sverð en Haukur Ólafsson á aðra hönd honum og fylgdu honum vel og drengilega. Þeir Gissur jarl hleyptu að ánni Hvítá og þar á sund þegar þeir komu að og komust allir heilir yfir og riðu síðan til Tungu. Klængur var úti og spyr því þeir hleyptu svo. Gissur jarl svaraði: Þeir elta mig nú mágar þínir og lát upp kirkjuna skjótt. Klængur gerði svo. Þorleifur hreimur var þar fyrir og seinkaði eigi mjög. Gissur jarl fór í kirkju en sendi þegar í brott Gissur glaða og bað hann safna mönnum að sér skjótlega og vita að þeir kæmu brátt til fulltings við hann. Nú reið Gissur glaði í brott en Þorleifur hreimur ber kistur þær er í voru kirkjunni fyrir kirkjuhurðina og tók þá heldur knálega til. Klængur bóndi og heimamenn hans gengu að kirkjunni og vildu fulltingja Gissuri jarli. Menn jarls er þar voru stóðu fyrir kirkjudurum. Nú komu Andréssynir að kirkjunni og hlupu af baki. Ásta húsfreyja Andrésdóttir hljóp að Eyjólfi bróður sínum og laust hann með tré miklu og kom það á stálhúfubarðið og varð því höggið minna að hún var tekin af förunaut þeirra bræðra hennar. Klængur bað þá mága sína vel fyrir sjá og gera Gissuri jarli ekki grand þar sem hann var þá kominn. Þeir svara fá um og voru í öngvu skeleggir sem síðar bar raun á. En þeir menn er minni háttar þóttu vera eggjuðu að brotin mundi vera kirkjan austan til og kváðu ekki mundi fyrir vera að ná jarlinum. Svo gera nokkurir menn af liði þeirra, fóru austur um kirkjuna og ætluðu að brjóta hana. Andréssynir vildu það eigi gera láta og vildu tala við jarl fyrst og svo var að þeir gengu í forkirkjuna og töluðust við. Gissur jarl segir svo að það eitt var í orðið að þeir frændur mættu það semja sjálfir með góðra manna tillögum. Klængur lagði þar mörg góð orð til og töluðust þeir mjög lengi við. Og þá komu að margir menn til fulltings við jarl. Var hann þá þegar seinni í öllum játyrðum er fulltingsmenn voru fleiri og dró þá málið fyrir þeim sem kænlegast allt þar til er mannfjöldi dreif að. Þá riðu Andréssynir í brott og skildi svo með þeim. Riðu þeir þá til móts við Þórð bróður sinn austur til Þjórsár og segja honum frá ferðum sínum sem farið hafði. Agnar Andrésson segir svo að þeir hefðu vel leikið er þeir höfðu eltan jarlinn. Þórður varð fár um og segir svo: Orðið hefir Gissur þá beiskur og harður í horn að taka er honum mundi eigi heldur þykja til gert en nú og mun eigi ráðleysi duga því að eigi mun Gissur jarl lengi um kyrrt sitja og hefir mikill kænleiksmunur með yður orðið. Þeir Þórður riðu nú austur um ár og allt austur í Þórsmörk og höfðust þar við um hríð en stundum í byggðum. Gissur jarl safnar nú liði að sér. Hann sendir menn sína norður um land til Skagafjarðar og Eyjafjarðar að kveðja lið upp og gaf landráðasök þeim er eigi fóru og fór margt manna norðan og kom suður yfir heiði. Gissur jarl var þá riðinn austur um ár er Norðlendingar komu suður. Fundu þeir jarl á Rangárvöllum. Hafði hann þá eigi minna lið en sex hundruð manna. Var þá enn víða drepið fé á Rangárvöllum og galt margur óverður þessa ófriðar og ófagnaðar. Þórður Andrésson og hans félagar voru í fjöllunum upp frá Þórsmörk sem fyrr var sagt. Þeim varð oft talað um hagi sína. Þórður segir svo að þeir bræður hans og aðrir vinir hans skyldu það að marki hafa að þá mundi hann feigur ef hann tryði Gissuri jarli. Það var eitt kvöld er Þórður ræddi um við Símon Þórhallsson fylgdarmann sinn að hann skyldi hrífa um hálsinn á sér, kvað þar klæja mjög. Símon gerði svo. Þórður kvað hann eigi að gera þeim kláða.