Jǫkul ch. 2

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Úlfr vaknaði snemma um morguninn, fann Jökul ok spyrr tíðenda.

Hann segir slíkt sem farit hafði, ‑ "ok er mál," segir Jökull, "at leita oss matarfanga."

En er þeir gengu út, sá þeir, at þar var kominn nógr kostr ok drykkr, þó þeir væri þar um næstu tólf mánuði, gengu síðan inn ok settust til matar.

En er þeir váru mettir, mælti Jökull: "Nú skal skipta liði váru í dag. Skulum vit Úlfr ganga tveir á jökla, en þér sveinar skuluð fara með fjörum ok henda saman góz várt ok bera til skálans."

Þeir gerðu svá, fóru nú hvárir sína leið. Jökull ok Úlfr gengu á jöklana, ok leið ekki langt um, áðr en Gnípa kom til þeira ok heilsar á þá kærliga.

"Hvert ætlar þú at reika, karlmaðr?" segir hon.

Jökull mælti: "Til hellis föður þíns, ok vil ek þú segir mér leið."

"Svá skal vera," segir Gnípa.

Gekk hon þá fyrir ok létti eigi fyrr en þau kómu öll at stórum helli.

Gnípa mælti: "Ekki fer ek lengra, ok er hér nú hellirinn Surts, föður míns. Vil ek gera þér kunnugt, Jökull, at bræðr mínir eru ekki heima, Sámr, Sniðill ok Eitill. Er hann þeira bræðra verstr viðreignar, ok eru þeir farnir til skála þíns ok ætla at drepa menn þína alla, en ræna gózinu, ok fer ek nú at hjálpa þeim. Lifið vel."

Gekk hon svá sína leið, en þeir gengu inn í hellinn. Var þá orðit myrkt af kveldi.

Þeir sá, at þrjú flögð sátu við eldinn, ok var ketill yfir eldinum. Jökull lætr sér óbilt verða, bregðr sverðinu ok höggr á háls jötninum, svá af tók höfuðit ok hraut ofan í ketilinn. Þá brugðu flagðkonurnar við ok stóðu upp. Í því viðbragði leggr Úlfr í gegnum aðra með spjóti, en önnur hleypr á Jökul, svá honum var búit við falli ok hörfaði fast. Síðan réðust þau á ok glímdu lengi ok rákust um hellinn ok at eldinum. Urðu þá allmiklar sviptingar, því hvárt vildi færa annat á eldinn niðr. Tók þá tröllkonan óðum at blása. Í því varð Jökli höndin laus ok hljóp undir hana ok færði yfir höfuð sér ok steypti henni á höfðinu í ketilinn, ok lét hon þar sitt líf.

Síðan gengu þeir innar eftir hellinum ok kómu at einum afhelli. Þar heyrðu þeir mannamál ok þóttust vita, at þau hjónin, Surtr ok Syrpa kerling, mundu þar inni vera.

Surtr mælti: "Seint þykkir mér synir okkar koma heim."

Syrpa mælti: "Hvert fóru þeir, karl minn?"

"Spyrr þú at því, kerling," segir hann. "Ek sendi þá bræðr, Sám, Sniðil ok Eitil, til skála þeira Jökuls ok Úlfs þess erendis at drepa þá alla, en flytja hingat gózit. Kemr þó ekki mikit fyrir þær dætr okkar, Geit ok Gnípu, sem Jökull drap."

"Satt segir þú þat, karl minn sæll," segir Syrpa, "ok förum vit brátt til móts við þá ok vitum, hvat þá tefr."

Þau gerðu svá. Hljóp Surtr fyrir, en Syrpa seinna fram ór hellinum. Þetta sér Jökull ok slæmir sverðinu til Surts ok á höndina, svá af tók í olbogabótinni. Rak Surtr þá upp stóran skræk ok réð á Jökul. Varð þeira atgangr mikill ok harðr. Barst Jökull allr fyrir orku sakir, en þó var hann svá mjúkr, at Surtr kom honum aldri af fótunum. Veitti Surti mæðit mjök, því hann sótti blóðrás ákafliga. Þess neytti Jökull ok brá Surti hælkrók, svá hann fell, ok snaraði Jökull hann ór hálsliðunum, fór síðan at leita Úlfs ok kom þar at, er þau Syrpa ok hann áttust við, ok hafði hon komit Úlfi undir ok grúfði niðr at honum ok ætlaði at bíta hann á barkann. Jökull tók þá báðum höndum undir kjálkana á kerlingu, en setti knén í bakit.

Syrpa mælti: "Skal mik svá grátt leika, Jökull?"

"At því mun þér verða," sagði hann ok braut hana síðan á bak aftr ór hálsliðunum, ok var hon þegar dauð. Fór Úlfr þá á fætr ok var stirðr mjök.

Þeir könnuðu síðan hellinn ok fundu þar yfrit mikit góz, gull ok silfr ok góð klæði ok marga fáséna gripi. En er þeir höfðu kannat hellinn, eftir því sem þeira hugr var til, gengu þeir í burt ok vildu vitja aftr manna sinna, ok er þeir váru komnir skammt á leið, heyrðu þeir óp ok háreysti mikit ok allmikla skellihlátra. Jökull ok Úlfr sá þá, hvar þeir bræðr váru komnir ok höfðu byrðir stórar á herðum sér ok hlupu hverr um annan fram. En er þá bræðr minnst varði, kom Jökull at þeim ok hjó til Sáms í höfuðit ok klauf hann í axlir niðr. Þá hleypr Úlfr at Sniðli með spjótit ok sló undir hnakka honum, svá hann lá þar ok sparkaði fótunum. Þetta sá Eitill ok kastaði af sér byrðinni. Hann hafði bitrliga skálm í hendi ok æddi fram til móts við þá með miklum jötunmóð ok hjó til Jökuls. Þat kom á lærit ok varð allmikit sár. Kom þá Úlfr, ok sóttu þeir báðir at Eitli, en hann varðist alldrengiliga. Þar kom um síðir, at þeir gátu drepit hann. Váru þeir þá bæði móðir ok sárir.

Þar kom þá Gnípa ok spyrr: "Eruð þit sárir, sveinar?"

"Lítit er allt um þat," segir Jökull.

"Mál er heim at fara," segir Gnípa.

Þeir gerðu svá. En er þeir váru komnir í skálann, sagði Jökull Gnípu allt sem farit hafði.

Gnípa mælti: "Mikil eru þessi tíðendi, at þit hafið drepit föður minn ok móður ok systkin mín, en ek hefi hjálpat mönnum ykkar, því bræðr mínir hefði drepit þá alla, ef ek hefða ekki hér verit. Eru sex dauðir, en tólf lifa. Hefir þú nú fullhefnt þinna manna, Jökull. En ætla máttuð þit, at mér mundi þykkja mikill frændaskaðinn, enda vána ek, at þú munir bæta mér þat, áðr en vér skiljum."

"Svá skal vera," segir Jökull.

Batt hann um sár manna sinna ok Gnípa með honum, ok váru þeir skjótt grónir ok albata. Skorti þá eigi þat þeir þurftu at hafa, ok var Gnípa þar jafnan. Líða nú svá tímar. En nökkurum dögum fyrir jól kom Gnípa eigi til þeira, ok þóttust þeir eigi vita, hvat af henni mundi orðit.