Jǫkul ch. 1

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Jökli þótti nú illt verk sitt, reið því þegar í burt ok til skips, er þá var á Eyrarbakka, ok sigldi með Úlfi stýrimanni. Gaf þeim lítt byri, ok rak á fyrir þeim myrkr ok hafvillur, svá þeir váru úti allt sumarit. En er hausta tók, gerði storma með miklum hríðum ok frostum, svá sýldi hvern dropa, er inn kom. Urðu allir í austri at standa bæði nætr ok daga, ok gerðust allir mjök dasaðir ok gáfust upp um síðir nema Jökull einn. Hann gekk at ausa aleinn í fjóra daga.

Um síðir rak skipit at skerjaklasa miklum með boðaföllum stórum. Var þá allsterk hríðin, svá at skipit braut í spón ok týndist gózit. Komst Jökull í sker upp með Úlfi stýrimanni ok sumir skipverjar, en sumir drukknuðu. Váru þá allir yfirkomnir af mæði ok kulda nema Jökull einn.

Jökull spyrr nú Úlf, hvat til ráða skyldi taka. "Hvárt skulum vér láta hér yfir drífa?"

"Nei," segir Úlfr, "þat dugir ekki. Er nú þar til órræða at leita, sem þú ert."

Jökull segir þeim skuli at því verða, ‑ "ok mun ek nú til lands leita."

Síðan kastaði hann sér til sunds ok lagðist inn at landinu. Þar var brim mikit ok stór áföll, svá at honum var bágt at koma þar við sundi, ok því kafaði hann til lands. En er hann var á land kominn, sýldi um hann öll klæðin, en hríðin var svá sterk, at hann mátti varla ráða sér. Vissi hann ok aldri, hvar hann fór.

Honum varð þá reikat með sjónum, ok um síðir kom hann at skála nökkurum sterkum ok fornum. Var skálanum læst, en lykillinn greyptr í stafinn. Hann lauk upp ok gekk þar inn, þreifar síðan fyrir sér ok fann stóran ás ok eld í. Síðan lagði hann skíði á eldinn. Varð þá skjótt bjart um allan skálann. Sá hann tvau rúm váru í innanverðum skálanum. Þat þóttist hann vita, at þar höfðu menn í verit. Sér hann, at þar mætti vel um búast, er nóg væri föng til. Þessu næst hugleiðir hann, at menn mundu leggja þat sér til orðs, at hann skildi svá við sína menn, ok snýr því út aftr í hríðina ok ferr inn sama veg ok syndir í skerit ok kemr til manna sinna. Eru þá sjau dauðir, en átján lifa, at fram komnir fyrir kulda sakir nema Úlfr einn.

Jökull mælti: "Ætlið þér hér lengr at vera?"

Úlfr svarar: "Annars staðar þætti mér betra heldr en hér til lengdar."

"Vilið þér þá hlíta minni forsjá?" segir hann.

Þeir kváðust þat gjarna vilja. Fleytti hann þá Úlfi stýrimanni til lands, ok eigi létti hann fyrri en hann hafði þeim öllum til lands komit. Gengr Jökull þá undan þeim til skálans, ok gerðu þeir þá stóran eld. Eru þeir þá skjótt lífvænir kompánar hans. Þykkir honum þat þá á vanta, at þeir vissu ekki, hvar þeir váru komnir, ok þat þeir váru kostarlausir. Leið svá á kvöld.

Jökull spyrr: "Hverr er sveina fúss til at vaka í nótt?"

Úlfr svarar: "Ek ætla af mér sé færleikrinn, eða viltu ek vaka?"

"Nei," segir Jökull.

Lögðu þeir sik þá til svefns, en Jökull vakti einn. Þá sá lítit af tungli ljóst, ok dró ýmist til eða frá. Jökli varð reikat til sjávar ok með ströndinni. Hann sér, at mikit er rekit af gózi þeira. Hann þykkist ok þá sjá einhver tvau kvikendi bera saman gózit í einn stað. Hann nemr staðar, hyggr at ok hlustar til ok heyrir þá þessar tvær syrpur talast við.

Gnípa segir: "Eitthvat fór þar eftir sandinum."

"Eigi veit ek, hvat vera má," segir Geit.

"Ek þykkjumst gerla vita," segir Gnípa. "Hér er kominn Jökull, sonr Búa ok Fríðar Dofradóttur. Af honum gengr nú mest frægð, ok hefði sú betr, er slíkan mann ætti."

Geit segir þá við Gnípu: "Göngum til móts við hann ok bjóðum honum tvá kosti, þann eina, at hann eigi aðra hvára okkar, hinn annan, at vit skulum drepa hann ella."

"Svá skal vera, systir sæl," segir hon.

Eftir þat gengu þær til móts við Jökul ok stigu heldr stórum. Þær váru næsta ófrýnligar, nefsíðar, ok hekk vörrin ofan á bringu. Skinnstökkum váru þær klæddar síðum í fyrir, svá þær stigu at mestu á þá, en bak til fylgdu þeir ofanverðum þjóhnöppunum. Þær skelldu á lærin ok fóru mjök ókvenliga. Jökull sá þetta ok brá sverðinu, er Fríðr, móðir hans, hafði gefit honum, ok hjó til Geitar á hálsinn, svá af fauk höfuðit. Í því kom Gnípa at ok réð á Jökul. Tókst þar in harðasta glíma. Varð flestallt, sem fyrir var, upp at ganga. Gnípa gekk allfast fram, svá Jökull varð orkuvana fyrir henni ok allt hans hold blátt ok blóðrisa. Sá Jökull, at eigi mátti svá lengi fram fara, ok sló til sniðglímu við Gnípu, en er hana varði minnst, brá hann henni lausamjöðm, ok kom fyrst niðr höfuðit ok síðan búkrinn. Varð þetta fall allmikit. Gnípa mælti: "Njóttu nú fallsins, karlmaðr." Jökull mælti: "Fyrr skaltu fara sem Geit, systir þín."

Gnípa mælti: "Eigi máttu svá gera. Þú munt vilja gefa mér líf ok seg mér, hvers þínir menn við þurfa."

"Svá skal vera," segir Jökull, "enda vert mér trú ok liðsinnandi."

Þessu játar Gnípa. Síðan stóð hon upp ok mælti: "Ódrengiliga fór þér áðan, Jökull, er þú drapt Geit, systur mína, tólf vetra gamalt barnit, en ek er nú þrettán vetra. Erum vér nú sjau systkinin eftir ok ek yngst af öllum."

"Eigi ferr ek svá grannt at slíku," segir Jökull, "en hvar erum vér nú at komnir, félagar mínir?"

"Þér eruð komnir at óbyggðum í Grænlandi," segir Gnípa, "ok inn á fjörðinn Öllumlengri. Er heðan skammt frá byggð föður míns, er Surtr heitir, en móðir mín Syrpa. Er faðir minn afgamall, en systkin mín vilja ek hafa ekki af arfinum, ok gezt mér ekki at því, þó ek verða svá búit at hafa. Munum vér skilja at sinni at sýn, en ekki at vináttu."

Gekk Jökull þá heim til skálans.