Heið ch. 11

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Um veturinn [1009] kemur það upp að Gestur muni af landi farinn. Eykst sá orðrómur so mjög að menn hafa það fyrir satt. Þorsteini Styrssyni þykir sér skyldast að gjöra hefndina. Fer hann um sumarið [1009] til Noregs og hefur vel fé með sér og gjörir sér menn vinholla með því um veturinn. Fær hann þá upp spurt að Gestur er með ekkjunni.

Um vorið [1010] fer hann norður þangað og eru þeir saman sautján á skipi. Svo var til farið [segir sagan] að ekkjan bjó að fjarðarbotni. Einn dag er Gestur var róinn á sæ að togfiski [segir sagan] koma þeir Þorsteinn seint um kveld í fjörð þann þar eð ekkjan bjó og voru alls ókunnir leiðinni. Róa þeir skipinu á sker svo hvolfir undir þeim en komast þó allir á kjöl. Gestur var við annan mann á bát og sér þetta. Róa þeir þar að sem mennirnir eru á floti. Spyr Gestur ef þeir vilji björg hafa því hann sá þeir voru ei sjálfbjarga. Þeir játa því fegnir. Gestur segist því ráða vilja hvað marga eður hverja hann taki í hvert sinn á bát sinn að flytja til lands. Tekur Gestur eigi fleiri en tvo um sinn og ætlar so til að Þorstein tekur hann seinast. Situr hann í öðrum stafni en Gestur í öðrum og hafði yfir sér loðkápu. Þekkir þá hver annan.

Þorsteinn mælti [minnir mig] að nú hafi þeir so fundist að hann hefði kosið að öðruvís hefði að borið.

Gestur mælti: "Í öndverðu þekkti eg þig og því vildi eg ráða hvað mörgum yðar eg bjargaði í hvert sinn. Vona eg þú munir eigi launa mér því lífgjöfina að sækja eftir lífi mínu."

Geta þeir nú eigi fram komið hefndinni um kveldið en þurfa greiða eftir þenna hrakning. Veitir ekkjan þeim hann og eru þar allir þá nótt. En þá hún veit hvers erindis þeir eru þar komnir átelur hún þá stórum að þeir leiti eftir lífi manns síns fyrir litlar sakir og launi þanninn illu gott, vogar þó eigi að láta Gest vera þar um nóttina og sendir hann einum ríkum bónda, sem Eiríkur hét, upp á Raumaríki, hersi að nafnbótum [minnir mig]. Þangað fer Gestur. En þeir Þorsteinn og hans félagar standa upp um morguninn. Leita þeir Gests en finna hvergi. Segir ekkjan að eigi muni þeim auðið að standa þar yfir höfuðsvörðum hans. Fara þeir við so búið heim aftur og þykir ferð sín allilla til tekist hafa.

Nokkrum tíma síðar [1010] fréttir Þorsteinn hvar Gestur er niður kominn, fer nú þangað og kemur þar einn morgun snemma. Bar þá svo við að Gestur var genginn til vatns að þvo sér. Stóð sinn hverumegin. Gesti brá ei vara fyrir Þorsteini. En Þorsteinn höggur með öxi sem hann huldi undir skikkju sinni til Gests og stefnir á hann miðjan. Bar höggið út af síðunni. Skemmdist Gestur lítið og var það svöðusár. Bóndi vill þegar taka Þorstein og láta drepa.

Gestur biður hann gjöri það eigi, segir að Þorsteinn þykist eiga hefnda að leita "og mun mér þetta fyrir engu standa álengdar" [segir sagan].

Og fyrir bænir Gests og meðalgöngu er Þorsteinn laus látinn og þykir hönum nú þessi ferð hálfu ófrægilegri en hin, verður þó so búnu að una og fer heim.

Gestur sér að hann má eigi við haldast í Noregi fyrir umsátrum Þorsteins og fer að vori komanda suður í Miklagarð og gengur þar á mála með Væringjum, ætlar sig þar heldur óhultari verða. Þorsteini kemur njósn af þessu og fer sama sumar út til Miklagarðs. En það er siður Væringja og Norðmanna [segir sagan] að vera að leikum á daga og gangast að fangbrögðum. Þorsteinn gefur sig í flokk þeirra en Gestur þekkir hann nú eigi, bregður og eigi vara fyrir hönum. Gengur Þorsteinn til fangs við hann og í því bregður hann saxi undan skikkju sinni og mundar til höfuðs á Gesti [segir sagan] en so tókst til að á öxlina kom og var það ógeigvænlegt sár [segir sagan]. Sannast hér hið fornmælta að eigi má ófeigum bella [segir sagan] og skeindist Gestur lítið. Væringjar hlaupa upp þegar og er eigi annars kostur en Þorsteinn sé þar strax drepinn því það voru lög hjá þeim ef annar veitti öðrum banatilræði þá þeir voru að leikfangi skyldi sá ei fyrir fara nema lífinu. Gestur fellir bæn að Væringjum [segir sagan] og gefur þeim hálft fé sitt Þorsteini til lífsgriða, segir þeim allan málavöxt og biður Þorsteini lausnar. Eiga þar og nokkrir menn hlut að að hönum væri líf gefið og gjörðu það þeir menn, er tæðu máli Þorsteins að vilja Gests, er vissu ættarferð Þorsteins [segir sagan]. Nú er Þorsteinn laus gefinn. Biður Gestur hann nú að láta af að sitja um líf sitt oftar þar hann megi sjá að hönum verður ei auðið að koma sér af dögum og fari það mjög að málavöxtum því hann hafi eigi sakalaust vegið Styr. Þorsteinn heitir því en biður Gest að vitja aldrei á Norðurlönd aftur. Og því heitir Gestur og efndi. Er nú Þorsteinn orðinn félaus eftir allt þetta og gefur Gestur hönum fé til ferðar og skiljast nú sáttir.

Fer Þorsteinn nú til Noregs aftur og er þar næsta vetur eftir [1011-12], fer um sumarið 1012] út til Íslands og þykir frændum hans ferðin gæfulítil verið hafa. En Gestur kemur aldrei á Norðurlönd síðan, þótti þar dugandi drengur er hann var og er eigi getið hvert nokkuð manna sé frá hönum komið [sýnist þá Gestur að hafa militerað undir Basilio og Constantino].

Þorsteinn sest að búi undir Hrauni eftir föður sinn og bjó þar alla ævi upp þaðan. Nú eru þrír vetur liðnir síðan Þorsteinn fór utan í föðurhefndirnar og eru þeir Gestur úr sögunni.

Nú þykir Snorra halla máli að sér þar Þorsteinn bar ei auðnu til að hefna Styrs, hugsar nú um hversu hann skuli með hægasta móti og minnstri mannhættu vinna á Borgfirðingum, frændum Gests, er hönum höfðu undan skotið. Taka þeir nú til að verða nokkru óvarari um sig en áður síðan svo mjög frá líður falli Styrs.

So hafði til borið að þrjú skip höfðu komið af hafi um sumarið suður á Eyrum. Var eitt þeirra lekt og öldungis ófæranda á sjó. Það seldu kaupmenn Þorsteini Gíslasyni og þessa varð Snorri vís. Þá kaupstefna er sem óðust sendir hann frá Sælingsdalstungu tvo menn á Eyrar suður að njósna um heimaveru Þorsteins og Borgfirðinga. Annar þeirra var Kolskeggur [minnir mig] á Lambastöðum [ellegar það hefur verið Lambi eður Lambason úr Laxárdal, því þó Lambi væri hálfbróðir Ólafs pá þá var hann 1006 með að drepa Bolla og circ. 1018 að hefna hans á Helga Harðbeinssyni, Laxdæla saga, cap. 38 et 43, og getur það því staðist aldursins vegna. Nema það hafi verið Eyjólfur sonur Snorra er bjó á Lambastöðum á Mýrum] og biður þá að gjöra sem minnst vart við sig eður sitt erindi né leggja þar illt til nokkurs manns en taka sem grandgæfilegast eftir öllu því þeir heyra talað þessum mönnum að lútandi.

Þeir gjöra so, eru þar tvær nætur og gjöra lítil kaup, ríða hið skjótasta heim vestur að Sælingsdalstungu og segja Snorra að Þorsteinn Gíslason hafi keypt hið ófæra skipið og ætli að draga það sundur á miðvikudag en sveitarmenn skulu flytja viðinn heim á mánadaginn næsta þar eftir innan þriggja vikna og sé Þorsteinn eigi mannmargur heima um þessa daga.

Snorri sendi orð vinum sínum og mágum út í Eyrarsveit [sem þar eru á nafn nefndir, eigi færri en fjórir og eigi fleiri en sex] að þeir skulu hittast þann dag er sex vikur eru til vetrar [1012] en Snorri sendir að tvímánuði sumars [segir sagan] og skulu þeir hittast í Lækjarskógi í Dölum [minnir mig].