Ísls ch. 47

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Guðmundur biskup sat heima að Hólum síðan Þórður Sturluson fór heim. Dreif þá til hans margt manna og gekk upp allt sumarbúið. Var þá mikið orð á af bændum að til auðnar þótti horfa en bændur þóttust litla forstöðu hafa því að Þórarinn var ungur og ekki reyndur að höfðingskap eða héraðsstjórn. En í Eyjafirði var títt að Tumi Sighvatsson kærði það fyrir föður sínum að hann vildi láta sér bú fá og mannaforráð, sumt eða allt það er Sighvatur átti og Sigurður gaf honum, sagðist eigi verr til manns kominn en Sturla bróðir hans er þá hafði tekið bú að Sauðafelli og mannaforráð í Dölum. En Sighvatur vildi ekki minnka kost sinn norður þar. Reið Tumi þá vestur til Skagafjarðar og átti fund við bændur og kærði fyrir þeim það að biskupsmenn mundu gera ónáðir þegar föng þverra á staðnum en kallaði þá hafa fyrirmann ungan og óreyndan. Bóndum féllst það vel í eyru er hann sagði og verður það tiltæki þeirra að þeir gera orð biskupi og segja að þeir vildu eigi fjárauðn á staðnum og létust til mundu fara að ryðja á brott fólki með ófriði ef hann vill eigi sjálfur af sér ryðja. En er biskup vissi þetta og að Norðlendingar voru honum óljúgheitir um það er þeir hétu honum illu þá tók biskup það ráð að fara heldur í útlegð en selja menn sína í dauða og undir vopn þeirra óvina. Fór biskup þá brott af stóli sínum og út í Málmey að jólaföstu. Þar var þá margt röskra manna með honum: Einar skemmingur, Pétur Bárðarson, Eyjólfur Kársson, Ketill Ingjaldsson, Aron Hjörleifsson og margir aðrir. Tumi sest nú á staðinn að Hólum með sveit sína svo sem það væri hans föðurleifð og hafa þá hvorirtveggju varðhöld, styrk og njósnir og leið svo fram um jól og allt til kyndilmessu. En Blasíusmessu var veður þykkt og myrkt. Þá fóru þeir úr eyjunni þrír tigir manna og fóru allir hinir röskvari menn nema Pétur Bárðarson. Hann vildi eigi fara að Tuma frænda sínum. Biskup bað og þess að þeir skyldu ekki gera Tuma og færa honum heldur ef þeim líkar. Biskup kvaðst og ætla að eigi mundu þá njósnir ganga fyrir þeim. Þeir fara á tveimur skipum og komu til Hóla um nóttina á óvart því að Tuma menn sögðu að landnyrðingur skyldi þeim halda vörð. Þeir vissu að Tumi svaf í biskupsbúri og báru eld sunnan að brjóstþilinu en rjúfa norðan og báðu þar til ganga alla þá menn er grið vildu hafa og það þætti ráðlegra en brenna inni. Var það ráð þeirra að ganga út og láta eigi brenna staðinn. Eru þar allir upp dregnir þeir sem inni voru. Þeir velktu lengi Tuma því að sumir mæltu hann undan. Gerði honum kalt mjög og mælti þeir skyldu eigi kvelja hann, sagði vera mega að nokkurir mæltu að hann skylfi af hræðslu. Lofuðu þá margir hreysti hans og mæltu hann undan. Einar skemmingur kvað hann ekki svo skipt hafa goðorðunum fyrir norðan heiði að hann skyldi lifa. Og hann vó að honum því að eigi urðu aðrir til. Þar voru og drepnir tveir menn aðrir, Þorgeir Steingrímsson og Bergþór Oddason. Tvo fóthjuggu þeir, Jón Þórðarson og Halldór Klasason. En öðrum voru grið gefin. Eftir þetta fóru biskupsmenn á brott en heimamenn slökktu eldinn. Fylgdarmenn Tuma slógu sér saman og fara eftir biskupsmönnum en þeir undan sem harðast og sáu hvorir aðra og var í hendingum með þeim áður þeir kæmust á skipin. Einn varð seinni og var sá drepinn tveimur nóttum síðar og hét Jón. Annar dó af kulda er Þórarinn hét. Þeir Einar komu til eyjarinnar og lét biskup illa yfir þeirra för er þeir höfðu drepið Tuma en fært eigi honum. Þeir kváðu þar sagt allt um. Biskup situr í Málmey um fram páskir. Þar andast Einar skemmingur af nefdreyra. En eftir páskir fór biskup norður til Grímseyjar.