PGG ch. 26

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Þá var fundur stefndur drottinsdag á Víðimýri og komu héraðsmenn til og lögðu þá af nýju til umtals og kom í sama stað niður. Senda þá eftir Guðmundi presti og segir Kolbeinn honum að þeir biðja hann til samþykkis og jáyrðis að ganga undir vanda þann er þeir höfðu hann til kjörið að vera biskup. En er Guðmundur prestur sá hve horfði af Kolbeini, að hann vildi ekki annað og hugði sér þetta mundu vera dælst þá svarar hann: Heldur vil eg hætta á guðs miskunn og játa þessum vanda en ábyrgjast það að engi sé til kjörinn. Þá svarar Kolbeinn: Mæl þú manna heilastur. Og þökkuðu honum nú allir af nýju og fara menn heim um kveldið. Og um kveldið er honum búið þar hásæti og bar Kolbeinn sjálfur mat fyrir hann og breiddi dúk á borð. En er skjótt þurfti til að taka var dúkurinn slitinn mjög og ræddi Kolbeinn um: Mjög kennir nú dæligleika af vorri hendi meir en verðleiks yðvars er svo vondur dúkur er á borði yðru, segir hann. Guðmundur prestur mælti: Ekki sakar um dúkinn en eftir mun fara biskupsdómur minn. Svo mun hann slitinn vera sem dúkur þessi. Kolbeinn roðnaði við og svarar engu. Um morguninn eftir búast þeir til Hóla með biskupsefni, Kolbeinn og Þorvarður, og klerkar hans sjálfs. Kolbeinn gaf honum uxa gamlan um myrgininn er þeir fóru og kvaðst skyldu hefja gjafar upp við hann. En hann þakkaði honum vel. Fara síðan um daginn út til Hóla og koma út um aftaninn fyrir Kolnismeyjamessu og er þá ger prósessía í mót honum. En er þeir eru þar komnir tekur Kolbeinn ráð öll undir sig og búsfar að engu loforði biskupsefnis. Þar var þá fyrir Kygri-Björn að Hólum. En áður þeir kæmu til Hóla þá hafði Lambkár djákn ritagerðir Kolbeins allar jafnlega þá er hann var heima en þegar er hann kom til Hóla þá var hann að viðsjá hafður um ritagerð alla en Kygri-Björn er tekinn til bréfgerðar í staðinn og gerði Kolbeinn sér við öngan mann kærra en Björn. En Björn sló þegar fæð á við biskupsefni því að hann þóttist of lítils metinn af honum og spáði það þegar fyrir er síðar kom fram við Björn því að sjá öfund fæddist með honum og var þess að meiri er hún hafði lengur staðið. Nú fer því fram um veturinn að Kolbeinn ræður þar einn öllu en biskupsefni var svo ráðum borinn að hann skyldi eigi ná að þar væru bróðursynir hans og gerði hann þeim bú á Kálfsstöðum að því er honum var gefið um sumarið. En Kolbeinn sat þar við sjöunda mann. Biskupsefni vildi og láta fá fátækum mönnum mat í tvö mál en Kolbeinn rak þá í gestahús og lét þeim gefa einmælt. En geisladagsaftan kom Þórarinn bryti að biskupsefni og segir svo: Ekki ertu forvitinn um búsfar það er vér höfum með höndum. Guðmundur svarar: Ekki þykir mér sá bestur að hlutast til og ráða engu. Þórarinn mælti: Eg vil þó segja þér deili á. Eg hefi slíkan kost ætlað til jólavistar sem hér hefir lengi vant verið og hvern vetur fyrr kreppti að sjóða til jóla en hann hefir enst viku lengur og hefir þó aldrei mannfleira verið um jólin en nú. Það er sýnt, segir Guðmundur, að Maríu þykir betra það er veitt er en Kolbeini. Kolbeinn sat hjá og þagði. Þá gekk bryti í brott. Þá kom nautamaður og segir frá fjárfóðri því er hann hafði hendur yfir, að aldrei hafði honum jafndrjúgt orðið fóður sem þá. En biskupsefni svarar hinu sama: Hver veit nema Maríu þyki betra er veitt er en Kolbeini?