Close

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Nú er þar til máls at taka, er fyrr var frá horfit, at Sturla reið heim vestr til sveita. Atti hann nú bú at Staðarhóli, en Hrafn gerði bú í Stafaholti með ráði Sturlu.

Þat sumar, er skattr var svarinn Hákoni konungi á Íslandi, fór utan Brandr ábóti, ok þá kom Óláfr Grænlendingabyskup til Íslands. Annat ár eftir var vígðr Brandr byskup til Hóla ok kom út til Íslands. Váru þá þrír byskupar á Íslandi. Þá fór Hákon konungr til Skotlands. Þorleifr hreimr var lög[sögu]maðr. 

Nú þróast synir Sturlu, Snorri ok Þórðr. Helt Þórðr sik til kennimanns ok var hóglátr í hvívetna, en Snorri gerðist uppivöðslumaðr mikill, ok helt hann sveit nökkura. Váru þeir feðgar mjök óskaplíkir. 

Snorri reið um haustit suðr til Borgarfjarðar á Alftanes at Hauki ok tók þar við búi. Hafði hann heldr fjölmennt um vetrinn, ok þóttu þeir eigi spakir í heraði. Lagði Hrafn inn mesta óþokka á Snorra, ok því urðu þeir allóvinsælir af heraðsmönnum. Kom því svá, at Snorra þótti eigi við vært. Stukku þeir þá upp. Fór Snorri þá fyrst nörðr til föður síns. Var þá fullr fjandskapr með þeim Sturlu ok Hrafni. 

Um vetrinn, er á leið, fundust þeir Vigfúss Gunnsteinsson ok Snorri Sturluson ok Eyrar-Snorri í Ljárskógum. Mæltu þeir saman vingan með sér, skyldi hverr þeira veita öðrum, ef þyrfti, í móti Hrafni. Þóttust þeir skilja, at engi varð uppgangr þeira, ef svá búit stæði ríki Hrafns. Litlu síðar sendi Snorri Pálsson mann á fund Hrafns ok bað hann senda sér öxi nökkura, breiða ok mikla ok bitrliga. Skyldi sá forvitnast, hvat tíðenda væri í heraði. Hrafn sendi enga öxi, kvaðst enga til hafa, "ok mun ek senda síðar." Hann heyrði menn Hrafns segja, at hann þóttist spurt hafa, at þeir höfðu þá sömu öxi ætlat honum til lífláts. 

En eftir páska um várit bjuggust þeir til at ríða at Hrafni Sturla ok Snorri, sonr hans, ok Snorri Pálsson, en Vigfúss dró sik ór atferð, er at kom. 

Snorri mælti við föður sinn, kvaðst þeim illa trúa, er hjá sátu, en ekki vildu halda af viðræðum þeira. 

Sturla mælti: "Eigi mun oss mein verða at Vigfúsi, en sakir vina Hrafns munum vér fara leyniliga um Dali." 

Þeir svara nafnar: "Þat má vel vera, en svá vildum vér þessa ferð fara, at eigi yrði erendislaust." 

Þá mælti Sturla: "Þat er satt, at ek hefi mjök latt þessarar ferðar jafnan hér til, en nú nennta ek eigi við áeggjan yðra at sitja heima, því at ek vissa, at þér vilduð þó fara. En þat er áhugi minn, at af þessari ferð hljótim vér mikinn ótíma, ef svá ferr sem mik varir." 

Þeir segja, at hann myndi eigi at þessu sannspár verða. 

Riðu þá suðr um heiði ok námu staðar í skóginum ofan frá Grísartungu. Þeir sendu mann ofan til Norðrár at vita, hvárt áin væri reið, því at vatnavextir váru miklir, eða hvárt Hrafn væri heima í Stafaholti. Kom aftr sendimaðr þeira ok segir, at áin væri óreið. Sneru þeir þá ofan með Norðrá ok út á Mýrar. 

Hrafni gekk njósn vestan ór Dölum. Ok nökkuru síðar kom Snorri Markússon, sendr af Vigfúsi til Hrafns með njósn, ok þótti Hrafni sem Vigfúss myndi mátt hafa þessa ferð látit verða skjótari, ef hann hefði öruggr í verit. Stefndi Hrafn þegar at sér mönnum, ok um daginn eftir riðu þeir út yfir Norðrá. Spurðu þeir þat, at Sturla hafði riðit út á Mýrar. Riðu þeir, þar til er þeir vissu, at þeir myndi eigi ná þeim at sinni. 

Þeir Snorri Sturluson ok Snorri Pálsson riðu vestr til Skógarstrandar ok fengu sér þar skip ok fóru vestr í fjörðu ok heldr óspakliga. 

En er þeir Sturla tóku undan, þá riðu þeir Hrafn heim í Stafaholt. Stóð nú með þeim allt atgerðalaust. 

Litlu síðar bjóst Þuríðr Sturludóttir heiman, kona Hrafns, at fara vestr á Eyri í Arnarfjörð til bús þeira. Var þat erendi hennar reyndar, at hon bar Vestfirðingum orð Hrafns at fara vestan til móts við hann at ákveðinni stundu. Ætlaði hann þá at fara at þeim Sturlu þann tíma, er þeir kæmi vestan. Váru þar nefndir til Einarr Vatnsfirðingr, Loftr Gíslason af Sandi ok Súðvíkingar ok allt it bezta mannval vestan ór fjörðum. 

Vestfirðingar brugðu við skjótt ok gerðu svá mikit afrek, at þeir fluttu stórskip yfir þær heiðar, er varla þótti lausum mönnum fært. 

Hrafn safnar liði ok reið vestr á Skógarströnd. Hann sendi orð Guðmundi Böðvarssyni, at hann kæmi til móts við hann vestr á Breiðafjörð ok hefði með sér af Snæfellsnesi skip þau, er hann fengi. 

Böðvarr Þórðarson bað Guðmund því ateins fara, at hann vildi Sturlu verða at því liði, sem hann mætti. 

Guðmundr svarar svá, at Sturlu myndi ekki verða at honum mein, — "en þat veit ek, at honum verðr ekki lið at mér, ef ek verð heima." 

Fór Guðmundr, er hann var búinn, ok hafði mikla sveit manna. 

En er hann kom til Helgafells, var þar fyrir Ari Guðlaugsson ok nökkurir menn Hrafns. Þeir segja Guðmundi, at Hrafn var kominn á Eyri, en Vestfirðingar allmargir komnir með mörgum skipum ok miklu fjölmenni. Höfðu þeir Börkr af Svínanesi eltan Eyrar-Snorra, ok komst hann á land undan ok á vald Hrafns ok var í griðum. 

En Snorri Sturluson var í Öxney, er Vestfirðingar kómu þar. Váru þeir í svefni ok höfðu enga njósn af, fyrr en maðr kallaði, at ófriðr færi at þeim. Snorri komst þá í bænahús ok þeir félagar. Hljópu Vestfirðingar þá at bænahúsinu. Lögðu menn þar misjafnt til, hvárt bænahúsit skyldi halda þeim. Þat réðist af at bíða þess, er Hrafn kæmi til. Sturla var þá vestr á Staðarfelli. 

Hrafn kom um daginn í Öxney, ok höfðust þeir Snorri þá orð við. Beiddi hann sér griða ok mönnum sínum. Hrafn kveðst því heita mundu at sinni. 

Frétti Hrafn þá, at Sturla var inn undir Staðarfelli, — snýr þá þangat með Borgfirðinga ok allan flokkinn mjök svá. 

En er Sturla sá at mörg skip fóru at landi, sagði hann vera mundu ófrið. "Eru þetta miklu fleiri skip en várir menn höfðu, ok munu þeir Hrafn komnir vera, því at mik dreymdi svá í nótt, ok munum vér ríða undan norðr um fjall til Skarðsstrandar." Ok er þeir riðu upp í brekkur, sáu þeir, at hverr maðr hljóp yfir annan fram af skipunum. Þóttust þeir þá kenna, at Hrafn var í ferðarbroddi. Riðu þeir þá undan, ok þraut hesta fyrir þeim. Var sá einn þá óþrotinn, er Guttormr átti. Reið Sturla þá þeim hesti. Váru þeir þá þrír saman, Sturla ok Guttormr ok Þorbjörn. Settu þeir undan norðr um fjallit til Strandar. Stökk sinn veg hvárr þeira bræðra, Óláfr ok Þorsteinn. Óláfr fal sik, en Þorsteinn komst í bænahús á Arastöðum. 

Nikulás Þórarinsson kom eftir þeim Hrafni í heiðarbrekkunni. Var Hrafn þá móðr, en margt manna þrotit. 

Hrafn mælti, at Nikulás myndi strjúka eftir þeim, er fremstir váru, ef hann væri eigi þrotinn. 

Þá spurði Nikulás, hvárt vápn skyldi bera á Sturlu, ef hann yrði tekinn. 

"Þat veit ek nú eigi," segir Hrafn, "enda veit ek nú eigi, hvárt þér náið honum." 

Nikulás fór, þar til er hann fann Óláf Óláfsson, ok segir Óláfr, at Sturla væri undan dreginn. Nikulási þótti þat breytiligt. Hurfu þá Hrafns menn aftr sumir ok fóru at leita Þorsteins ok fundu hann í bænahúsi á Arastöðum ok leiddu hann út ór bænahúsinu ok drápu hann. 

Hrafn kom norðr til Skarðs ok bað Bjarna Snorrason fara at leita at Sturlu. En hann vildi þat eigi, nema honum væri grið seld. Hrafn gerði þat. Fór Bjarni, þar til er hann fann Sturlu, ok seldi honum grið af Hrafns hendi, en Sturla önnur af sinni hendi. Var þá fundr ákveðinn á Dögurðarnesi. 

Fundust þeir Hrafn ok Sturla at ákveðnu. Var þar Óláfr ábóti Hjörleifsson, Guðmundr Böðvarsson. Urðu þau málalok, at menn Sturlu fengu lífs grið ok lima, en Hrafn réð einn sáttum. Ok réðst þat, at Sturla skyldi fara utan um sumarit á Eyrum, en þau Snorri ok Helga gerðu bú á Staðarhóli, en Hrafn átti bú í Stafaholti. 

En er Sturla fór til skips, var út kominn Hallvarðr gullskór, sem fyrr var ritat. Fann hann Þórð, mág sinn, á Þingvelli. Segir hann honum þau tíðendi, at Hákon konungr væri ór landi farinn, en Magnús konungr var fyrir landstjórn ok dróttning ok Gautr af Meli. Barst Sturlu þat fyrir at koma sér í kærleika við þau, þegar hann vissi, at Hákon konungr væri ór landi, því at hann uggði hans fjandskap mest. Fór Sturla þá á Eyrar suðr. Var þar þá Gizurr jarl ok lét eigi vel við Sturlu. Þá kvað Sturla vísu:

Skýtr, hinns skrökmál flýtir,skilk, hvat gramr mun vilja,Gautr unni sér sleitu,slægr jarl við mér bægi.^[1]