Close

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Yngvildr Þórðardóttir bjó í þenna tíma vestr í Ísafirði. Hon var auðig at fé ok virðingakona. Bóndi hennar var andaðr, ok áttu þau tvær dætr. Hét önnur Helga, en önnur Hallfríðr. Þetta sama vár réðst hon vestan á Reykjahóla til Ingimundar prests, ok gera þau félag sitt.

Ingimundr var sonr Einars Arasonar, systrungr Þorgils Oddasonar. Ingimundr var it mesta göfugmenni, skáld gott, ofláti mikill bæði í skapferði ok annarri kurteisi, inn mesti gleðimaðr ok fekk margt til skemmtunar. Hann var inn vitrasti maðr ok helt sér mjök til vinsælda við alþýðu. Hann var ok mikils virðr af mörgum mönnum göfgum. Ok þá er Einarr, faðir Ingimundar, andaðist, þá gaf Ingimundr Þorgilsi, frænda sínum, Reyknesingagoðorð, sem fyrr var ritat, ok var þeira frændsemi allar stundir góð, meðan þeir lifðu báðir.

Um sumarit biðr sá maðr Helgu, dóttur Yngvildar, er Óláfr hét, ok skyldi þau ráð takast. Skyldi veizlan vera at Reykjahólum um Óláfsmessuskeið um sumarit. Ingimundr ok Yngvildr vildu bjóða fyrstum til þessarar veizlu Þorgilsi Oddasyni. Síðan bauð Yngvildr Þórði Þorvaldssyni ór Vatnsfirði. Hrólfr af Skálmarnesi var ok at þessari veizlu ok margt annat gott mannval, en þó váru Þorgils ok Þórðr mesfir virðingamenn komnir.

Nú er mönnum í sæti skipat, ok sitr Þorgils á annan bekk með sveit sína ok Ingimundr prestr, en Þórðr á annan bekk gagnvart Þorgilsi.

Þórðr mælti við förunauta sína: "Þann veg segir mér hugr, at nökkut verði þess at þessari veizlu, at ek mynda mik nú heldr vilja annars staðar kjósa, at þessari mannaskipan, sem hér er fyrir. Ok gjarna vilda ek heldr sitja heima í Vatnsfirði, ef ek hefða tvau ráð ór einu, ok kann eigi at vita, nema hér sé nökkurir fyrir óvinir várir, ok þætti mér allt betra undir mér at eiga en þeim."

Förunautar hans sögðu: "Miklu eru hér fleiri góðir menn saman komnir en hér muni nein flærð eða svæla til nökkurs manns ger. Mun ok eigi annarr maðr meiri virðingarför hingat fara en þú ‑ annarr en Þorgils Oddason. Eru ok fyrirmenn þessarar veizlu eigi annars manns vinir meiri en þínir."

Þórðr kvað þat svá vera ok gerir sik nú glaðan.

Eftir þat fara borð fram, ok er bæði setit þröngt á bekkjum ok forsætum. Þar váru tilföng bæði góð ok gnóglig ok gengu ósparliga. Skorti ok eigi drykk góðan.

Þá ræddi Ingimundr prestr, at Þorgils skyldi mæla fyrir minnum, en hann veik til Þórðar ok bað hann ráða, hvert minni fyrst væri drukkit. Þórðr var þá kátr vel ok mælti við Ingimund prest, at nökkurr vildismanna ætti at hefja gildit, en kvaðst undir mundu standa með þeim um hverja gleði, er þeir vildi frammi hafa. Drukku nú glaðir, ok rekkir þá brátt drykkinn.

Þórðr var ekki mikill drykkjumaðr, nökkut vangæft um fæðsluna, sem oft kann at verða þeim, er vanheilsu kenna, því at maðrinn var á efra aldri ok var þó enn hraustr. Hann kenndi nökkut innanmeins ok var því ekki mjök matheill ok nökkut vandblæst að eta slátr, því at hann blés svá af sem hann hefði vélindisgang ok varð þá nökkut andrammr. Þórðr var mikilúðligr maðr, eygðr mjök, ok lágu vel augun, framsnoðinn ok strýhærðr, sá upp mjök ok riðaði lítt at.

Þeir drukku nú ákaft, ok fær á þá alla nökkut. Gerast nú málgir, ok má kalla, at hverr stingi annan nökkuru hnæfilyrði, ‑ ok er þó fátt hermt af þeira kerskiyrðum í þessari frásögn.

Þess er getit, at Ingimundr prestr laut at sessunaut sínum ok mælti við hann, svá sem hann spyrði:

Hvaðan kennir gef þenna? 

Þórðr andar nú handan.

Ok verðr at hlátr mikill, ok er næsta gerr at þessu gyss mikill. Ok er því léttir, þá kveðr Þórðr í móti:

Andi es Ingimundar 

ekki góðr á bekkjum.

Ok af þessum áköstum tekr heldr at grána gamanit, ok koma kviðlingar við svá. Þá var þetta kveðit til Þórðar:

Rymr í barka 

ríkismanni. 

Glitar skallinn við 

á goða yðrum.

Hér hlær Þórðr mjók at þessum kviðlingi ok kveðr þegar í mót:

Vaxa blástrar 

á bekk þaðra.

Raunillr gerisk þefr 

af ropum yðrum.

Þorgils brosti nú at, en lagði aldri til uni áköstin. 

Ingimundr mælti, at nökkurr þeira bekkjunauta skyldi sjá í móti við Þórð. Þá var þetta kveðit:

Þat es válítit, 

þótt vér reptim 

búðunautar 

af bolakjötvi, 

reptir Þórðr 

Þorvalds sonr, 

Kjartans sonar, 

af kana sínum.⁵

Þórðr lítr eftir kviðlingi þessum, ok þótti honuni mjök bera hljóðit þar yfir, sem maðr sat á forsætinu, mjök þrekligr ok allvel hærðr. Þórðr heimtir þá húsfreyju á tal við sik ok spyrr, hverr sá sé lokkamaðrinn, sem sitr á forsætinu á bekk Þorgils, ok vísar henni til.

Hon segir: "Þar er Óláfr Hildisson."

Þórðr mælti: „Eigi munum vit báðir sitja at veizlu þessari lengi, ok send þú hann á brott á annan bæ, ellegar munum vér ríða á brott."

Hon svaraði seint ok mælti svá: "Sæmd þykkir oss at hérvist þinni," segir hon, "ok eigi kann ek þat at mínu ráði at sjá at kveðja á brott förunauta Þorgils, ok mun Óláfr enga skapraun yðr gera í orðum sínum."

Nú verða aðrir menn nökkut áheyrsla hjals þeira, ok spyrr Þorgils eftir, hvat þau hafi at hjala. Hon segir honum ok biðr Þorgils með vægð at láta Óláf á brott ok yrði eigi beinaspjöll.

Þá svarar Þorgils: "Svá var Óláfi sýkn mælt, at hann skal sýkn með mér, en sekr, ef væri annars staðar. Því mun ek engan senda minna manna til bana, en Þórðr geri um brottreið sína sem hann vill. En Óláfr mun hvergi fara, ok munum vér láta vel vært við Þórð."

Þá stígr Þórðr undan borði ok blés við mæðiliga, en mælti ekki. Þá var þetta kveðit:

Æsti upp ór brjósti 

átfang of dag langan 

bryðju bersa niðja 

billings hviðu illa. 

Allr tók sér, þás særir 

setrlinna blés, innan 

þjóð óx þefr í búðum, 

þingheimr of nef fingrum.⁶

Ekki er þess getit, at Þórðr andæfði þessari vísu, ok gengr hann ok allir hans menn á brott, ok eru þeim greidd vápn sín ok klæði, ok ríða þeir á brott ok á annan bæ um nóttina.

En þá er Þórðr gekk út, þá var þetta kveðit af einhverjum:

Goðinn repti svá, 

es gengumsk hjá, 

stóð á hnakka hý, 

hverr maðr kvað fý.⁷

Er svá sagt, at Þórðr væri út leiddr með þessum kviðlingi. En eigi er getit, at neitt yrði af gjöfum við hann. 

En Þorgils sitr nú eftir ok förunautar hans ok svá brúðgumi ok boðsmenn, ok þykkir þeim förunautum Þorgils næsta íbrosligt um brottreiðina þeira Þórðar.

Þar var nú glaumr ok gleði mikil, skemmtan góð ok margs konar leikar, bæði dansleikar, glímur ok sagnaskemmtan. Þar var sjau nætr fastar ok fullar setit at boðinu, af því at þar skyldi vera hvert sumar Óláfsgildi, ef korn gæti at kaupa, tvau mjölsáld, á Þórsnessþingi, ok váru þar margir gildabræðr. Á Reykjahólum váru svá góðir landkostir í þenna tíma, at þar váru aldri ófrævir akrarnir. En þat var jafnan vani, at þar var nýtt mjöl haft til beinabótar ok ágætis at þeiri veizlu, ok var gildit at Óláfsmessu hvert sumar.

Frá því er nökkut sagt, er þó er lítil tilkváma, hverir þar skemmtu eða hverju skemmt var. Þat er í frásögn haft, er nú mæla margir í móti ok látast eigi vitat hafa, því at margir ganga duldir ins sanna ok hyggja þat satt, er skrökvat er, en þat logit, sem satt er: Hrólfr frá Skálmarnesi sagði sögu frá Hröngviði víkíngi ok frá Óláfi Liðsmannakonungi ok haugbroti Þráins berserks ok Hrómundi Gripssyni ‑ ok margar vísur með. En þessari sögu var skemmt Sverri konungi, ok kallaði hann slíkar lygisögur skemmtiligstar. Ok þó kunna menn at telja ættir sínar til Hrómundar Gripssonar. Þessa sögu hafði Hrólfr sjálfr saman setta. Ingimundr prestr sagði sögu Orms Barreyjarskálds ok vísur margar ok flokk góðan við enda sögunnar, er Ingimundr hafði ortan, ok hafa þó margir fróðir menn þessa sögu fyrir satt.