Anon Lil 66^VII

Martin Chase (ed.) 2007, ‘Anonymous Poems, Lilja 66’ in Margaret Clunies Ross (ed.), Poetry on Christian Subjects. Skaldic Poetry of the Scandinavian Middle Ages 7. Turnhout: Brepols, pp. 637-8.

text and translation

notes and context

Cf. Geoffrey of Vinsauf, Poetria nova: Hostis enim primus damnaverat Evam, / Eva secunda virum, vir tertius omne quod ejus / Stirpis erat, stirps quarta Deum, Deus ultimus hostem, / Cui mors ipse fuit ‘So the condemnation justly came to a close with him from whom it began. For the enemy had first condemned Eve; Eve, secondly, condemned her husband; her husband, thirdly, condemned all his offspring; the offspring, fourthly, condemned God; God, last of all condemned the enemy whose cause of death he was’ (Nims 1967, 57-8; Faral 1924, 232; see Foote 1982, 118-9). JH notes that this st. has become garbled in the ms. tradition: none of the scribes appears to have understood it fully. The basic theme is that of the second helmingr of st. 45: the curse laid on humanity by the devil is now turned back on him. Eiríkur Magnússon (1870, 66-7) offers a step-by-step theory of how the text became corrupt. Hill points out that this st. marks a key juncture in the poem, the completion of the Atonement, while st. 67 marks the beginning of a new age. He notes that ‘Christ’s birth is described in st. 33. Thus the poet describes Christ’s life on earth through the completion of the Atonement in a sequence of thirty-three verses, which obviously corresponds to the traditional asumption that Christ lived thirty-three years on earth’ (Hill 1970, 564). The st. is dunhent ‘resounding rhymed’: it exhibits anadiplosis as well as climax or gradatio and polyptoton: see Note on 49/1-4 and cf. st. 55.

readings

• [1] auma: ‘aua’ 622
• [1] Évam: Éva 622, Vb, 41 8°ˣ, 4892
• [2] Éva: og Éva 622, 713, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, 4892
• [2] mann: maðr 713
• [2] epli: eplið 99a, 622, Vb, 41 8°ˣ
• [4] ættin: ættina Vb
• [4] Krist: Krists 99a, 622, Vb, 41 8°ˣ, 4892
• [4] er: so 713, 4892, á Bb, 99a, 622, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ
• [4] spjóti: spjótið 4892
• [4] nisti: nistir 99a, nistu 622
• [5] Kristr: Kristr að 99a, 705ˣ, Kristr af 713, 4892, Kristr liet Vb, 41 8°ˣ
• [5] þig þó er: þig er Bb, þig þó 99a, 705ˣ, þau er 622, þier að 713, 4892, því að Vb, 41 8°ˣ
• [5] fant: fann 99a, 713, 705ˣ, 4892, fanstu Vb, 41 8°ˣ
• [5] fystu: so 713, fyrsta Bb, fyrstu 99a, 622, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ
• [6] fystan: á fystan 99a, 705ˣ, fyrstann 622, Vb, 4892
• [6] og: til Vb, 41 8°ˣ
• [6] manndráp: manndráps 622, Vb, 41 8°ˣ, 4892
• [6] settir: lystann 99a, lysti 622, lystir 713, 4892, lystar Vb, 41 8°ˣ, þystan 705ˣ
• [7] svá: sá 99a, 622, 713, þann Vb, 41 8°ˣ
• [7] brandrinn: brandinn Vb, ‘brodrinn’ 4892
• [7] bjúgi: beygði 705ˣ
• [8] beygiz: beygðiz 99a, 713, 4892, beygjaz Vb, 41 8°ˣ

sources

Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.

• Holm perg 1 fol (Bb) — 115va/27 - 115va/32

  Þú fyrirdæmdir auma Évam,
  Éva mann fyrir epli bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krist, á spjóti nisti.
  Kristr þig er , fant í fyrsta
  fystan prett og manndráp settir;
  svá ódygðar brandrinn bjúgi
  beygiz aftr í þína kjafta.

  Þu fyrir dæmdir auma euam eua mann fyrir | epli bannath madr bannsettr um allar ætter | ættín crist ꜳ spiotí nístí kristr þig er fannt | j fyrsta fystann klerk prett ok manndrap | setter sua odygdar branndurínn biugí | beygizt aptr j þína kiapta ჻ |

  (VEÞ)

  images
Close

• AM 99 a 8° (99a) — 13v/2 - 13v/9

  Þú fyrirdæmdir auma Évam,
  Éva mann fyrir eplið bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krists, á spjóti nistir.
  Kristr að þig þó , fann í fyrstu
  á fystan prett og manndráp lystann;
  sá ódygðar brandrinn bjúgi
  beygðiz aftr í þína kjafta.

  þű fyrirdæmder | aűma Eűam og Eűo mann fyrir eplid | bannat madur bannsettűr vm allar ætter | ættina christs A spiote nistir // chr | istűr at þig þo fann j fy̋rstű a fy̋ | stann prett og manndráp ly̋stann · sá | ody̋gdar brandurinn biűge bey̋gdist | aptur j þijna kiapta : //

  (VEÞ)

  images
Close

• AM 622 4° (622) — 35/4 - 35/7

  Þú fyrirdæmdir †aua† Éva,
  og Éva mann fyrir eplið bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krists, á spjóti nistu.
  Kristr þau er , fant í fyrstu
  fyrstann prett og manndráps lysti;
  sá ódygðar brandrinn bjúgi
  beygiz aftr í þína kjafta.

  Þu fyrdæmdir aua Euo og Ew mann fyrir eplíd bannad , madur bannsettur vm allaʀ ættir : ættínn kristz ꜳ̋ spioti nistü | kristur þau eʀ fantt j fyrstü : fyrstann prett og manndraps | lysti : sa odygdar brandürenn bíugi beygdízt aptur j þína ⸝⸝ kiapta |

  (VEÞ)

  images
Close

• AM 713 4° (713) — 12/1 - 12/3

  Þú fyrirdæmdir auma Évam,
  og Éva maðr fyrir epli bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krist, er spjóti nisti.
  Kristr af þier að , fann í fystu
  fystan prett og manndráp lystir;
  sá ódygðar brandrinn bjúgi
  beygðiz aftr í þína kjafta.

  Þu fyrir dæmdir auma ewam . og ewo madur fyrir eplít bannat madur bann[…] | ættenn krist er spíote níste / kristur af þier at fann j fystu . fyst […] | lystir sa odygdar brandenn bíuge . beygdizt aptur j þina kiapta . // |

  (VEÞ)

  images
Close

• Vísnabók (Vb) — 253 - 253

  Þú fyrirdæmdir auma Éva,
  og Éva mann fyrir eplið bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættina Krists, á spjóti nisti.
  Kristr liet því að , fanstu í fyrstu
  fyrstann prett til manndráps lystar;
  þann ódygðar brandinn bjúgi
  beygjaz aftr í þína kjafta.

• DKNVSB 41 8°x (41 8°x) — 126/18 - 127/2

  Þú fyrirdæmdir auma Éva,
  og Éva mann fyrir eplið bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krists, á spjóti nisti.
  Kristr liet því að , fanstu í fyrstu
  fystan prett til manndráps lystar;
  þann ódygðar brandrinn bjúgi
  beygjaz aftr í þína kjafta.

  Þu fyrerdæmder ꜹmu Evu, og Evu mann fyrer eplid bannad, | madur bannsettur umm allar ætter, ættena christs a̋ spiote | niste. | Christur liet þvi ad fanstu J fyrstu, fyrstan prett til mann || draps listar, þann ődigdar branndenn biuga bei | giast aftur J þyna kiapta.

  (VEÞ)

  images
Close

• AM 705 4°x (705x) — 16v - 16v

  Þú fyrirdæmdir auma Évam,
  og Éva mann fyrir epli bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krist, á spjóti nisti.
  Kristr að þig þó , fann í fyrstu
  á fystan prett og manndráp þystan;
  svá ódygðar brandrinn beygði
  beygiz aftr í þína kjafta.

  Þu fyrir dæmdir auma Evam | og evo mann fyrir eplit bannat | madur bannsettur um allar ætter | ættina krists a spiote nisti: | Christur at þig þo fann i fyrstu | a fystan prett og manndrap þystan | sa odygdar brandur inn beygdi | beygdist aptur i þina kiapta.

  (EB)

• BLAdd 4892 (4892) — 35v - 35v

  Þú fyrirdæmdir auma Éva,
  og Éva mann fyrir epli bannað,
  maðr bannsettr um allar ættir,
  ættin Krists, er spjótið nisti.
  Kristr af þier að , fann í fystu
  fyrstann prett og manndráps lystir;
  svá ódygðar †brodrinn† bjúgi
  beygðiz aftr í þína kjafta.

  Þu fyrir dǫmdir aumo Evu, oc Evu mann fyrir eplit bannat madr bannsettr um allar ǫttir ǫttinn Kristz er spiotid nisti Kristr af þieer at fann i firsto, firstann prett oc manndraps listzir saa odigdar broddrinn biuge, beigdezt aptr i þyra ciapta

  (EB)

  images
Close

editions and texts