Glúm ch. 7

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Nú fer Glúmur út til Íslands og heim til Þverár. Og móður
sína hitti hann brátt og fagnaði hún honum vel og sagði
ójafnað þeirra feðga og bað hann þó hafa við þolinmæði en
kvaðst til lítils um fær að ganga þeim í móti. Síðan reið
hann heim að garði.

Þá sá hann að færður var garðurinn og gengið á hans hlut og
þá kvað hann vísu:

Nær gengr mér og mínum,

mendöll, hjúum öllum,

þverr við glaum, hinn græni

garðr en oss of varði.

Verðr hróðrskotað harðla,

hér tíni eg það, mínum,

munat enn of styr stála

starflaus, föðurarfi.

En það hafði orðið til tíðinda út hér meðan.

Sigmundur óhægði Ástríði og vildi koma henni af staðfestu.

Um haustið varð vant kvígna tveggja, er Glúmur hafði utan
verið, þeim Þorkatli og Sigmundi og hugðu það að stolið mundi
vera og létu líklegasta til þræla er Ástríður átti og segja
þá einætum etið hafa og stefndu þeim um vorið um stuld. En
þessir þrælar voru miklu hollastir Ástríði fyrir umsjá og
verknað.

Hún þóttist varla mega búi sínu halda ef þeir færu frá og fer
á fund Þorsteins sonar síns og segir honum hvern ágang þeir
veita, biður hann svara fyrir þrælana: "Vil eg heldur fé bæta
fyrir þá en þeir verði sekir um álygi ef eigi er betri föng á
og þætti mér þú nú eiga að vera brjóst fyrir oss og segjast
svo í góða ætt."

Þorsteinn lést það ætla að mál muni svo upp borið af þeirra
hendi að þeir munu ætla að fylgja með afla mága sinna:
"Sýnist mér það ráð ef þessir menn halda upp ráði þínu að vér
eigum hlut í fébótum að þeim komi við."

Hún svarar: "Svo segir mér hugur um að þær einar fébætur
verði er oss mun meins í leitað. En fyrir því að þar er til
lítillar liðsemdar að leita er þú ert mun verða að leggja á
þeirra vald."

En þau gæði fylgdu mest Þverárlandi, það var akur er kallaður
var Vitaðsgjafi því að hann varð aldregi ófrær. En honum
hafði svo skipt verið með landinu að sitt sumar höfðu hvorir.

Nú segir Ástríður þeim feðgum að "mér líst að þið viljið mjög
fyrirkoma mínu ráði og sjáið það að hér þrýtur forystu. En
heldur en þrælar séu upp gefnir vil eg þetta mál leggja á
ykkarn dóm."

Þeir kváðu það viturlegra ráð. Gera þeir nú ráð sitt. En sú
var ráðagerð þeirra að hafa sjálfdæmi fyrir þrælana eða sekja
þá. En Þorsteinn fylgdi eigi betur málinu en þeir höfðu
sjálfdæmi og gerðu til handa sér akurinn að þeir skyldu hann
einir eiga og ætla svo að komast að landinu öllu að kippa
undan þeirri stoð er áður hélt mest upp ráði hennar.

Og það sumar er þá fór í hönd átti hún að hafa akurinn ef að
réttu færi. En um sumarið er menn fóru til þings, er þessu
máli var sett, þá fór nautamaður um haga og fann kvígurnar í
einu jarðfalli og hafði fokið yfir öndverðan vetur og varð nú
bert illmælið við þrælana.

Og er þeir feðgar spurðu að kvígurnar voru fundnar þá buðu
þeir fé að gjalda fyrir akurinn en þeir vildu eigi láta
handsöl sín af akrinum.

En Ástríður segir að eigi muni þó of mikið koma fyrir
illmælið þó að hún hefði sitt "og vil eg annaðhvort hafa það
er eg á eða missa. Þó vilja engir rétta málið, þá skal enn
bíða og vænti eg að Glúmur muni út koma og leiðrétta vort
mál."

Sigmundur segir: "Seint til vonar sá mun erja. Situr sá nú í
hjá er líklegri væri til þinna sona."

Hún segir: "Illa sest oft ofsinn Sigmundur og rangindi. Kann
og vera að það hendi þig."

Og litlu síðar sumars kom Glúmur út og er litla hríð við
skip, fer til bús síns með auð fjár. En hið sama skaplyndi
hafði hann sem fyrr, var fálátur og lét sem hann heyrði eigi
það er gerst hafði út hér meðan. Hvern morgun svaf hann til
dagmála og annaðist ekki um bú. Það sumar áttu þau Glúmur
akurinn að hafa ef að réttu færi. Fé Sigmundar gekk þeim að
meini mjög og var hvern morgun í túni þeirra.

Einn morgun vakti Ástríður Glúm og sagði að nautafjöldi
Sigmundar var kominn í tún og vildi brjóta andvirki "en eg
hefi eigi fráleik til að reka í brott en verkmenn að vinnu."

Hann svarar: "Lítt hefir þú mig til vinnu kvatt og skal eigi
illa við verða."

Sprettur hann upp og tekur hest sinn og í hönd sér trélurk og
keyrði nautin knálega og barði þau mjög þar til er þau koma í
tún Þorkels og Sigmundar, lætur þau þar spilla sem þau vildu.
Þorkell gætti heima andvirkis um morgna en Sigmundur fylgdi
húskörlum.

Þorkell mælti við Glúm: "Þess áttu von að menn munu það eigi
sitja þér ef þú meiðir fé manna þóttú þykist hafa framið þig
utanlendis."

Glúmur kvað ómeidd vera öll naut hans nú "en ef þau koma
oftar oss að meini þá munu eigi öll ólamið og láttu þó vel
yfir. Þú kemur því einu við. Munum vér og eigi lengur hafa
mein af fé yðru."

Þá mælti Þorkell: "Stórlega lætur þú nú Glúmur. Slíkur
glópaldi þykir oss þú nú sem þá er þú fórst utan og munum vér
ekki vort ráð gera eftir geipun þinni."

Glúmur veik heim og setti að honum hlátur og brá honum svo
við að hann gerði fölvan í andliti og hrutu úr augum honum
tár þau er því voru lík sem hagl það er stórt er. Og þann veg
brá honum oft við síðan þá er víghugur var á honum.