Anon Lil 23VII
Martin Chase (ed.) 2007, ‘Anonymous Poems, Lilja 23’ in Margaret Clunies Ross (ed.), Poetry on Christian Subjects. Skaldic Poetry of the Scandinavian Middle Ages 7. Turnhout: Brepols, pp. 589-90.
text and translation
Tendraz öll og tala með snilli,
tunga mín, af herra þínum!
Um stórmerkin áttu að yrkja
yfirspennanda heima þrennra.
Bjúg og sár í bandi værir,
bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræði guðs ið góða
giefið á jörð mig leystan hefði.
Tunga mín, tendraz öll og tala með snilli af herra þínum! Áttu að yrkja um stórmerkin {yfirspennanda þrennra heima}. Værir bjúg og sár í bandi, riett bandi ins nezta fjanda, nema ið góða hjálpræði guðs, giefið á jörð, hefði leystan mig.
‘My tongue, be all kindled and speak with skill of your Lord! You must compose poetry about the miracles of the over-spanner of three worlds [= God]. You would be bent and bound in a fetter, right in the fetter of the lowest devil, except that the good salvation of God, given on earth, had released me.’
notes and context
The order of sts 22 and 23 is reversed in Bb. — [1-5]: The various mss treat these ll. as either the poet’s direct address to his tongue and poetic faculty (so Bb, Skald, NN §3312 and this edn), or (much less likely) as a 3rd-pers. statement about the same subject (so Skj B and various mss, though not consistently). This difference affects the following words: tala ‘speak’ (talar ‘it speaks’) (l. 1); þínum ‘your’ (sínum ‘its’) (l. 2); áttu ‘you must’ (á hon ‘it [the tongue] must’) (l. 3); værir ‘you would be’ (væri ‘it would be’) (l. 5). The apostrophe to the tongue is reminiscent of the many Lat. passion hymns beginning with the topos pange, lingua ‘sing, tongue’, e.g. the passion hymn Pange lingua, gloriosi / proelium certaminis ‘Sing, tongue, the strife of the glorious battle’ (AH 2, 44) and the Nordic hymn to S. Óláfr, Pange lingua, gloriose / Diei solemnia / Regum jubar pretiose / Rex Olave … ‘Sing, tongue, the solemnity of the glorious day, the precious splendour of kings, King Óláfr …’ (AH 11, 206). — [8]: The rhyme is between gef- and hef- . Cf. Ok þ- : teygð- 18/3.
readings
- [1] tala: talar 720a VIII, 622, 713, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, 4892
- [2] tunga: tungan 720a VIII, 99a, 705ˣ
- [2] þínum: sínum 99a, 622, 713, 41 8°ˣ, 705ˣ, 4892, fínum Vb
- [3] áttu: á hun 99a, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, á eg 622, 4892
- [4] yfirspennanda: yfirspennandi 720a VIII, 99a, 622, 705ˣ, yfirspennandans Vb, 41 8°ˣ, 4892
- [4] heima: heim að 720a VIII
- [4] þrennra: þrenna 622, 713, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ
- [5] Bjúg: bjúgr 622, Vb, 41 8°ˣ, 4892
- [5] bandi: banni Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, 4892
- [5] værir: væri 720a VIII, 99a, 622, 713, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, 4892
- [6] bandi: og bandi Vb, 705ˣ, 4892
- [6] riett: þess 4892
- [7] nema: útan 4892
- [7] hjálpræði: hjálpræðið 720a VIII, 99a, 713, Vb, 705ˣ, hjálpinn 4892
- [7] ið: ins 720a VIII, 99a, Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, 4892
- [8] giefið: hann giefi 720a VIII, giefur 713, giefi Vb, 41 8°ˣ, 705ˣ, giefinn 4892
- [8] mig: eg Vb, 41 8°ˣ
- [8] hefði: verði Vb, 41 8°ˣ, 4892
sources
Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.
-
Holm perg 1 fol (Bb) — 114ra/34 - 114rb/1
imagesTenndrazt o᷎ll ok tala med snillí tunga mín af ⸌⸌ herra þínum um stomerkín attu | ath yrkia yfir spennanda heíma þrennra bíug | ok sꜳr j banndí uærir banndí reett ens nedsta | fiannda nema híalp rædí guds hít goda gefit || ꜳ iord mik leystann hefdí ; |
(VEÞ)
-
AM 720 a VIII 4° (720a VIII) — 2v/4 - 2v/6
imagesTendraz öll og talar með snilli,
tungan mín, af herra þínum!
Um stórmerkin áttu að yrkja
yfirspennandi heim að þrennra.
Bjúg og sár í bandi væri,
bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræðið guðs ins góða
hann giefi á jörð mig leystan hefði.Tendrazt aull ok talar med snille tungan min af herra þinum um stormerken attu at yrkia yfir spennanndi heim at þrenna biug ok sar I bandi uæri bandit reit hins nedsta fianda nema hialprædit guds hins goda hann gefi þa iord mik leystan giorde.
(EB)
-
AM 99 a 8° (99a) — 5v/3 - 5v/9
imagesTendraz öll og tala með snilli,
tungan mín, af herra sínum!
Um stórmerkin á hun að yrkja
yfirspennandi heima þrennra.
Bjúg og sár í bandi væri,
bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræðið guðs ins góða
giefið á jörð mig leystan hefði.Tendrast oll at tala med snilli tun | gan mijn af herra sijnum vm stormer | kinn A hun at y̋rkia y̋fir spennandi | heima þrenna : // biűg og sár j ban | di væri og bandi riett hins nedsta | fianda · nema hiálprædit Gűdz hinz | goda gefit A iord mig ley̋stann hefdi // |
(VEÞ)
-
AM 622 4° (622) — 27/8 - 27/11
imagesTendraz öll og talar með snilli,
tunga mín, af herra sínum!
Um stórmerkin á eg að yrkja
yfirspennandi heima þrenna.
bjúgr og sár í bandi væri,
bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræði guðs ið góða
giefið á jörð mig leystan hefði.Tendrazt oll og talaʀ med snílle , tunga mín af herra sínum | vm stoʀmerckínn ꜳ̋ eg at yrckía yfir spennandi heima þre | nna : Bíugur og sꜳ̋ʀ j bandi væri : bandi ʀíett híns ned | sta fianda : nema híalprædi güdz hít goda gefit ꜳ jord míg ⸝⸝ leystann hefdi |
(VEÞ)
-
AM 713 4° (713) — 7/33 - 7/35
imagesTendraz öll og talar með snilli,
tunga mín, af herra sínum!
Um stórmerkin áttu að yrkja
yfirspennanda heima þrenna.
Bjúg og sár í bandi væri,
bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræðið guðs ið góða
giefur á jörð mig leystan hefði.T[…]ll og talar med snille . tunga min af herra sínvm . vm stor merkenn ꜳ ⸌⸌ eg at yrkia . yfir | […] heima þrenna . / bíug og sar j bandí væri . bandi riett ens nedsta | f[…] nema hialp rædit guds id goda . gefur ꜳ̋ jo[…]ik leystan hefdi . // ||
(VEÞ)
-
Vísnabók (Vb) — 249 - 249
Tendraz öll og talar með snilli,
tunga mín, af herra fínum!
Um stórmerkin á hun að yrkja
yfirspennandans heima þrenna.
bjúgr og sár í banni væri,
og bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræðið guðs ins góða
giefi á jörð eg leystan verði. -
DKNVSB 41 8°x (41 8°x) — 112/1 - 112/7
imagesTendraz öll og talar með snilli,
tunga mín, af herra sínum!
Um stórmerkin á hun að yrkja
yfirspennandans heima þrenna.
bjúgr og sár í banni væri,
bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræði guðs ins góða
giefi á jörð eg leystan verði.Tendrast óll og talar med snille, | Tunga mijn af Herra sijnum, um stőrmerkenn | a̋ hun ad yrkia yfer spennandans hei | ma, þrenna. | Biugur og sa̋r J banne være, og bande riett | ens nedsta fianda, nema hia̋lpræde Guds | ens góda, giæfe a̋ jórd eg leistan verde.
(VEÞ)
-
AM 705 4°x (705x) — 7r - 7r
Tendraz öll og talar með snilli,
tungan mín, af herra sínum!
Um stórmerkin á hun að yrkja
yfirspennandi heima þrenna.
Bjúg og sár í banni væri,
og bandi riett ins nezta fjanda,
nema hjálpræðið guðs ins góða
giefi á jörð mig leystan hefði.Tendrast oll og talar med snilli | tungan min af herra sinum | um stormerkin a hun at yrkia | yfersprennandi heima þrenna: | Biug og sar i banni væri | og bandi rett hinz nedsta fianda | nema hialprædid guds hinz goda | gefi a Jord mig leystan hefdi.
(EB)
-
BLAdd 4892 (4892) — 28r - 28r
imagesTendraz öll og talar með snilli,
tunga mín, af herra sínum!
Um stórmerkin á eg að yrkja
yfirspennandans heima þrennra.
bjúgr og sár í banni væri,
og bandi þess ins nezta fjanda,
útan hjálpinn guðs ins góða
giefinn á jörð mig leystan verði.Tendrast aull oc talar med snille, tunga myn af herra synom, vm stormercinn aa ec at urcia, yfirspennandanz heima þrenna Biugr oc saar i banni vǫre, oc bande þess hins nedsta fianda, utann hialpinn guds hins goda, giefinn aa jourd mic leistann verde
(EB)
editions and texts
Stanza/chapter/text segment
Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.
Information tab
- text: if the stanza has been published, the edited text of the stanza and translation are here; if it hasn't been published an old edition (usually Skj) is given for reference
- sources: a list of the manuscripts or inscriptions containing this stanza, with page and line references and links (eye button) to images where available, and transcription where available
- readings: a list of variant manuscript readings of words in the main text
- editions and texts: a list of editions of the stanza with links to the bibliography; and a list of prose works in which the stanza occurs, allowing you to navigate within the prose context
- notes and context: notes not linked to individual words are given here, along with the account of the prose context for the stanza, where relevant
Interactive tab
The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.
Full text tab
This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.
Chapter/text segment
This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.