Vatn ch. 5

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Það var einn dag að Þorsteinn talar við föður sinn að hann
mundi fara austur á fund Ingimundar jarls sem hann hefði
heitið Jökli.

Kvað Ketill það eigi ráðlegt að ganga í hendur óvinum sínum
og bað hann heldur heima vera "og þó að jarl vilji eigi
granda þér þá má þó vera að nokkurir verði þér ágangsamir og
eigi góðviljugir."

Þorsteinn svarar: "Því hefi eg heitið Jökli sem eg skal enda
og þótt eg beri þaðan hvorigan fót heilan þá skal eg þó
fara."

Síðan bjóst Þorsteinn og fór til Gautlands og hélt svo til að
hann kom til heimilis jarls snemma dags. Jarl var farinn á
veiðar að ríkra manna sið. Þorsteinn gekk inn í eina
drykkjustofu og settist í bekk með föruneyti sínu. Þá kom
kona jarls í stofuna og leit þá er komnir voru og sá að vera
mundu útlendir menn. Hún spurði að hverjir þeir væru.

Þorsteinn kvaðst norrænn vera "en eg á leynt erindi við þig
og göngum tvö saman."

Hún gerði svo.

Þá mælti Þorsteinn: "Tíðindi hefi eg að segja þér, víg Jökuls
sonar þíns."

Hún svarar: "Þau mega mér mikil þykja en eigi ólíkleg fyrir
sakir hans tiltektar og vondrar athafnar. En hvað skyldir þig
til að segja þessa harmsögu og fara til langan veg?"

Þorsteinn svarar: "Mikið dregur mig til þess. Eg hét honum
með trúnaði að okkrum skilnaði að eg mundi á yðvarn fund fara
og segja satt í frá okkrum skilnaði. Er því eigi að leyna að
eg varð hans banamaður því að ófært þótti vorum mönnum að
sitja undir hans hendi sakir manndrápa og férána, en þó, þér
að segja í trúnaði, kom eg á hans vald og átti hann kost að
drepa mig ef hann vildi en hann gaf mér líf og lagði það á
við mig að eg skyldi á þinn fund fara að hans orðsendingu, og
sjá máttu að hægra væri heima en hætta á yðra miskunn. Nú
hefi eg hér gull er hann kvað yður mundu við kannast og bað
mig það bera til jarteina að þú kæmir mér í sætt við jarl með
þeirri umleitan að eg fengi dóttur ykkra mér til konu er
Þórdís heitir. Hann kvaðst og vænta að meira mundir þú virða
sending hans og tilskipun en tilverknað minn."

Vigdís roðnaði við mjög og mælti: "Djarfur maður muntu vera
en það hygg eg að þú segir sannindi af ykkrum fundi og ef
Jökull gaf þér líf þá væri það mitt ráð að þú fengir það því
að þú ert giftuvænlegur maður að sjá. En fyrir bænarorð
Jökuls sonar míns mun eg byrja mál þitt við jarl en þú ver í
leynum fyrst."

Og er jarl kom heim þá gekk drottning á fund hans og mælti:
"Tíðindi er yður að segja þau er bæði okkur henda."

Jarl svarar: "Þú munt segja dauða Jökuls sonar míns."

Hún kvað það satt vera.

Jarl mælti: "Eigi mundi hann sóttdauður verða."

Hún svarar: "Það er satt að hann var veginn og sýndi hann
áður mikinn drengskap. Hann gaf þeim manni líf er það gerði
og sendi hann hingað á vort vald með sönnum jarteinum að þú
gæfir honum grið og upp sakirnar þó að miklar séu. Verða
mætti þér og styrkur að manninum ef þú efldir hann með mægðum
og gjaforði dóttur þinnar eftir tilskipan Jökuls. Hefir hann
og ætlað að þú mundir nokkurs virða hans síðustu bæn. Máttu
og sjá hversu trúlyndur þessi maður hefir verið í sínum
heitum þar sem hann fór hingað í ófriðarstað frá eignum sínum
í hendur oss. Nú vænti eg fyrir minn flutning en sonar þíns
orðsending að þú munir gera sem eg beiði og lítið hér á
jarteinir."

Hún sýnir honum þá gullið.

Jarl blés þá við mæðilega og mælti: "Mart hefir þú mælt og
mjög djarflega að eg mundi þeim manni gera sæmd er drepið
hefir son minn og væri sjá maður heldur dauða verður en
vingjafa."

Drottning mælti: "Á hitt er að líta herra hvað í er að virða
orð Jökuls og dyggð mannsins að ganga á vald þitt. Í annan
stað aldur þinn mikinn að þú þarft forstjóra fyrir þér og mun
sjá maður þar vel til fallinn. Nú svo sem Jökull gaf honum
líf og átti áður alls kosti við hann og sótti sjá maður giftu
til hans, svo óvænlega sem hann stefndi, þá er og einsætt að
eigi förum vér þeim sigri eða hamingju manns þessa en
drengilegu úrræði sonar okkars og er það mikill sigur að haga
svo sem Jökull gerði að gefa þeim líf er þvílíkar sakir hefir
við oss gert og er það hin mesta skömm að gera honum nú mein
þar sem hann er kominn á vort traust."

Jarl mælti: "Allmjög fylgir þú þessum manni og hefir þér vel
á hann litist og fyrir víst vil eg sjá hann og virða fyrir
mér hver slægur mér þykir í vera og mun honum það miklu
skipta hvern veg mér virðist hann fyrir augum."

Síðan var Þorsteinn fram leiddur og stóð hann fyrir jarli en
drottning hafði svo til stillt að honum var runnin hin mesta
reiði.

Þorsteinn mælti: "Allt er nú herra jarl á yðru valdi um minn
hag. Er yður nú og kunnigt hvað erindum eg hefi hingað haft.
Vil eg og biðja yður til sætta en kvíða engu hvað þér viljið
gert hafa. Er það og höfðingja siður að veita þeim líf er
sjálfkrafa ganga upp á þeirra náð."

Jarl mælti: "Svo líst mér á þig sem eg muni gefa þér líf. Mun
það nú og vænst til sonarbóta að þú gangir í sonar stað ef þú
vilt með mér vera því að hamingjumót er á þér. Er það og eigi
stórmannlegt að stríða þeim er á vald manns gengur."

Þorsteinn þakkar jarli lífgjöfina og var hann þar um hríð og
könnuðust menn hugi við. Jarl fann brátt að Þorsteinn var
vitur maður og merkilegur í öllum háttum.

Það var eitt sinn að Þorsteinn mælti til jarls: "Nú vil eg
vita hvers af er kostur um mægðirnar við yður herra."

Jarl svarar: "Eigi vil eg því afneita því að vera má að það
sé til hamingju vorrar ættar en það vil eg þú sért með oss."

Þorsteinn mælti: "Því vil eg játa og kunna þökk að vera hér
meðan þér lifið en eigi munu menn unna mér hér metorða eftir
þinn dag og verður hver eftir sínum forlögum að leita."

Jarl kvað líklega slíkt mælt.