Vatn ch. 3

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Það var litlu síðar en þeir feðgar höfðu við talast að
Þorsteinn gekk út einn saman frá drykkju og hyggur það helst
fyrir sér að hann mun treysta á hamingju föður síns og verða
eigi fyrir atyrðum hans heldur vildi hann nú leggja sig í
nokkura mannhættu. Hann tók hest sinn og reið einn saman til
skógar þangað sem honum þótti helst von illvirkjanna þó að
honum þætti lítil von framgangsins við slíkt ofurefli sem
hann þóttist vita að fyrir mundi búa. Vildi hann nú og heldur
leggja lífið á en fara að erindislausu.

Hann hefti hest sinn við skóginn og gekk síðan í hann og fann
afstíg einn er lá af þjóðgötunni. Og sem hann hafði lengi
gengið fann hann í skóginum hús mikið og vel gert. Þorsteinn
þóttist vita að þetta herbergi mundi sá eiga er stígana hafði
bannað, hvort sem þeir voru einn eða fleiri. Síðan gekk
Þorsteinn inn í skálann og fann þar stórar kistur og mart til
gæða. Þar var skíðahlaði mikill en annars vegar vara í sekkum
og alls kyns varningur. Þar sá hann rekkju eina. Hún var
miklu meiri en nokkur sæng er Þorsteinn hafði fyrr séð. Þótti
honum sá ærið hár er þetta rúm var mátulegt. Rekkjan var vel
tjölduð. Þar var og borð búið með hreinum dúkum og
heiðurlegum krásum og hinum besta drykk. Ekki gerði Þorsteinn
að þessum hlutum. Síðan leitaði hann sér undanbragðs að hann
væri eigi þegar fyrir augum þeim er skálann byggði því að
hann vildi fyrr vita hvert efni honum þætti í vera en þeir
tækjust orðum eða sæjust. Hann fór síðan upp í milli sekkanna
í vöruhlaðann og sat þar.

Síðan heyrði hann út dyn mikinn er á leið kveldið og síðan
kom inn maður og leiddi eftir sér hest. Sjá maður var harðla
mikill. Hvítur var hann á hár og féll það á herðar með fögrum
lokkum. Þorsteini sýndist maðurinn vera hinn fríðasti. Síðan
kveikti þessi maður upp eld fyrir sér en leiddi áður hest
sinn til stalls. Hann setti munnlaug fyrir sig og þó sig og
þerrði á hvítum dúk. Hann renndi og af verpli vænan drykk í
stórt stéttarker og tók síðan til matar. Allt sýndist
Þorsteini athæfi þessa manns merkilegt og mjög hæversklegt.
Miklu var hann meiri maður en Ketill faðir hans og þótti
hann, sem var, manna mestur.

Og er skálabúinn var mettur sat hann við eld og sá í og
mælti: "Skipun er hér á orðin. Eldurinn er nú miður fölskaður
en eg hugði. Hygg eg að hann hafi verið fyrir skömmu upp
kveiktur og veit eg eigi hvað það veit og má vera að menn séu
komnir og sitji um líf mitt og er það eigi fyrir sakleysi og
skal eg fara og leita um húsið."

Síðan tók hann sér eldiskíð og leitaði og kom þar að sem
vöruhlaðinn var. Svo var þar háttað að ganga mátti af
hlaðanum og í einn stóran reykbera er á var skálanum. Og er
spellvirkinn kannaði hlaðann var Þorsteinn úti og gat
skálabúinn eigi hitt hann því að Þorsteini var annarra
forlaga auðið en vera þar drepinn. Hinn leitaði þrisvar um
húsið og fann ekki.

Þá mælti skálabúinn: "Kyrrt mun eg nú vera láta og er óvíst
til hvers um dregur og má vera að það komi fram um mína hagi
sem mælt er að illa gefast ill ráð."

Síðan gekk hann aftur til hvílunnar og tók af sér saxið. Svo
sýndist Þorsteini sem það væri hin mesta gersemi og
alllíklegt til bits og gerði sér það í hug að duga mundi ef
hann næði saxinu. Honum kom nú og í hug eggjan föður síns að
þrótt og djarfleik mundi til þurfa að vinna slíkt afrek eða
önnur en frami og fagurlegir peningar mundu í móti koma og
hann mundi þá þykja betur gengið hafa en sitja við eldstó
móður sinnar. Þá kom honum og í hug að faðir hans segði hann
eigi betra til vopns en dóttur eða aðra konu og meiri sæmd
væri frændum að skarð væri í ætt þeirra en þar sem hann var.
Slíkt hvatti Þorstein fram og leitaði hann sér þá færis að
hann mætti einn hefna margra vanréttis en í öðru lagi þótti
honum þó skaði mikill um manninn.

Síðan sofnar skálabúinn en Þorsteinn gerir tilraun með
nokkuru harki hve fast hann svæfi. Hann vaknaði við og
snerist á hlið. Og enn leið stund og gerði Þorsteinn tilraun
aðra og vaknaði hann enn við og þó minnur. Hið þriðja sinn
gekk Þorsteinn fram og drap mikið högg á rúmstokkinn og fann
að þá var allt kyrrt um hann. Síðan kveikti Þorsteinn log og
gekk að rekkjunni og vill vita ef hann væri á burtu.
Þorsteinn sér að hann liggur þar og svaf í silkiskyrtu
gullsaumaðri og horfði í loft upp. Þorsteinn brá þá saxinu og
lagði fyrir brjóst hinum mikla manni og veitti honum mikið
sár. Þessi brást við fast og þreif til Þorsteins og kippti
honum upp í rúmið hjá sér en saxið stóð í sárinu en svo fast
hafði Þorsteinn til lagið að oddurinn stóð í beðinn en þessi
maður var fárrammur og lét þar standa saxið sem komið var en
Þorsteinn lá í milli þilis og hans.

Hinn sári maður mælti: "Hver er sjá maður er mér hefir áverka
veittan?"

Hann svarar: "Þorsteinn heiti eg og er eg son Ketils raums."

Maðurinn mælti: "Eg þóttist vita áður nafn þitt en þó þykist
eg frá ykkur feðgum þessa hafa síst maklegur verið því að eg
hefi ykkur lítið eða ekki mein gert. En nú varstu heldur til
skjótur en eg heldur til seinn því að nú var eg á brott búinn
að hverfa frá þessu óráði en á eg kost alls við þig hvort eg
læt þig lifa eða deyja. Nú ef eg geri eftir verðleik og sem
þú hefir til stefnt þá segði engi frá okkarri sameign. En eg
ætla það nú ráðlegast að láta þig þiggja líf þitt og mætti mér
verða að þér gagn ef svo vildi takast. Nú vil eg og segja þér
nafn mitt. Eg heiti Jökull og er eg son Ingimundar jarls af
Gautlandi. En eftir hætti ríkra manna sona aflaði eg mér fjár
þótt heldur væri freklega að ort. En nú var eg búinn til
burtferðar. Nú ef þér þykir nokkuð veitt í lífgjöf þinni þá
far á fund föður míns en hitt þó fyrr að máli móður mína er
Vigdís heitir og seg henni einni saman þenna atburð og ber
henni ástsamlega kveðju mína og seg að hún komi þér í frið
við jarl og fulla vingan með þeim hætti að hann gifti þér
dóttur sína en systur mína er Þórdís heitir. Nú er hér gull
er þú skalt bera til jarteina að eg sendi þig. Og þótt henni
þyki mikill harmur sinn eftir mig þá vænti eg að hún virði
meira ást og orðsending mína en tilgerning þinn. En mér segir
svo hugur um að þú munir gæfumaður verða. Nú ef þér verður
sona auðið eða þínum sonum þá láttu eigi nafn mitt niðri
liggja og vænti eg mér þar gæða af og hefi eg það fyrir
lífgjöfina."

Þorsteinn bað hann nú gera sem honum líkaði um lífgjöf við
sig og aðra hluti og kvaðst þar einkis mundu um biðja.

Jökull kvað nú vera hans líf undir sér "og allmjög muntu
eggjaður verið hafa þessa verks af föður þínum enda hafa mig
nú að fullu bitið hans ráð og sé eg að þér líkar þótt við
deyjum báðir en meiri forlaga mun þér auðið verða. Eigi eru
þeir forustulausir er þú ert fyrirmaður, sakir áræðis og
karlmennsku, og betur er þá séð fyrir kosti systur minnar að
þú fáir hennar en víkingar fái hana að herfangi. Nú þótt þér
sé til boðið í Gautlandi þá far þú heldur til eigna þinna í
Raumsdal því að eigi munu föðurfrændur mínir þér ríkis unna
eftir hans dag en verða má að hörmungarvíg liggi í kyni yðru
og munu menn missa saklausra frænda sinna. Nú seg eigi til
nafns míns alþýðu nema föður þínum og frændum mínum því að
ævin hefir ófögur verið enda er nú goldið að verðugu og fer
svo flestum ranglætismönnum. Nú tak hér gullið og haf til
jarteina en kipp í braut saxinu og mun þá eigi langt verða
okkað viðtal."

Síðan kippti Þorsteinn í burt saxinu en Jökull dó.