Cookies on our website

We use cookies on this website, mainly to provide a secure browsing experience but also to collect statistics on how the website is used. You can find out more about the cookies we set, the information we store and how we use it on the cookies page.

Continue

skaldic

Skaldic Poetry of the Scandinavian Middle Ages

Menu Search

Stúf ch. 1

Stúfs þáttr 1 — ed. not skaldic

Not published: do not cite (Stúf ch. 1)

Anonymous íslendingaþættirStúfs þáttr
12

text and translation

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):


Maður hét Stúfur. Hann var sonur Þórðar kattar en hann var
sonur Þórðar Ingunnarsonar og Guðrúnar Ósvífursdóttur. Stúfur
var mikill maður og sjónfríður og manna sterkastur. Hann var
skáld gott og djarfmæltur.



Hann fór utan því að hann átti að heimta dánarfé norður í
Noregi. Þeir komu við Noreg um haustið. Síðan fór hann austur
sundaleiði og fékk sér faraskjóta þar sem hann gat.



Það var einn dag að hann kom til bónda nokkurs og tók sér þar
herbergi. Þar var vel við honum tekið. Sat hann í gegn bónda.



Og er menn bjuggust til matar þá var bónda sagt að menn
margir riðu að bænum og væri borið merki fyrir einum manni.



Bóndi stóð upp og mælti: "Göngum út allir því að hér mun
kominn vera Haraldur konungur."



Allir menn gengu út nema Stúfur einn. Hann sat eftir. Og þá
er þeir komu út brunaði merkið að þeim og þar með konungur
sjálfur.



Bóndi fagnaði vel konungi og mælti: "Eigi mun nú herra verða
við yður tekið sem vera ætti. Mundi þá verða með lítilli
kunnandi við yður tekið ef vér hefðum vitað fyrir yðra komu
en þó nú með miklu minna móti er þér komið á óvart."



Konungur svarar: "Ekki mun eg yður nú það svo vant gera þá er
vér förum hleypiferðir slíkar sem þá er vér förum að veislum
þeim er menn skulu gera í móti oss. Skulu nú vorir menn
starfa fyrir sér sjálfir en við munum ganga inn bóndi."



Þeir gera nú svo.



Þá mælti bóndi við Stúf: "Nú muntu verða félagi að þoka fyrir
þeim er kominn er."



"Eg ætla mér það skammlaust þó að eg sitji utar en konungur,"
segir Stúfur, "eða menn hans. En þarfleysa þótti mér þér að
hafa það að öngu er þú mæltir."



Haraldur konungur mælti: "Og hér er kominn íslenskur maður.
Það horfir til gamans og sit í rúmi þínu Íslendingur."



Stúfur svarar: "Það mun eg þiggja og þykir mér miklu meiri
sæmd að þiggja af yður en af bónda."



Konungur mælti: "Nú vil eg láta taka borð og fari menn að
matast en menn mínir skulu ganga undir borð sem þeir verða
til búnir."



Nú var svo gert sem konungur vildi. En svo reyndist að bóndi
átti gnótt drykkjar og urðu menn vel kátir.



Konungur spyr: "Hvað heitir maður sjá er mér situr gagnvert?"



Hann svarar: "Stúfur heiti eg."



Konungur mælti: "Kynlegt nafn eða hvers son ertu?"



Stúfur svarar: "Kattarson em eg."



Konungur spyr: "Hvor var sá kötturinn er faðir þinn var, hinn
hvati eða hinn blauði?"



Þá skellti Stúfur saman höndunum og hló og svaraði öngvu.



Konungur spyr: "Að hverju hlærð þú nú Íslendingur?"



Stúfur svarar: "Getið þér til herra."



"Svo skal vera," segir konungur, "þér mundi eg þykja spyrja
ófróðlega er eg spurði hvor sá væri kötturinn er faðir þinn
var, hinn hvati eða hinn blauði, því að sá mátti eigi faðir
vera er blauður var."



Stúfur mælti: "Rétt getið þér herra."



Þá setti enn hlátur að Stúf.



Konungur spurði: "Hví hlærð þú nú Stúfur?"



"Getið þér enn til herra."



"Svo skal vera," segir konungur, "þess get eg að þú mundir
því ætla að svara mér að faðir minn var eigi svín þó að hann
væri sýr kallaður en eg mundi því leita þessa dæma að eg
ætlaði að þú mundir eigi djörfung til hafa að svara mér þessu
alls eg mátti það vita að faðir þinn mundi eigi köttur vera
þó að hann væri svo kallaður."



Stúfur kvað hann rétt geta.



Þá mælti konungur: "Sit heill Íslendingur."



Stúfur svarar: "Sit allra konunga heilastur."



Síðan drakk konungur og talar við þá menn er sátu á tvær
hendur honum.



Og er á leið kveldið mælti konungur: "Ertu nokkur fræðimaður
Stúfur?"



"Svo er víst herra," segir hann.



Konungur mælti: "Þá ber vel til. Vil eg þá bóndi snemma ganga
að sofa og lát Íslending í því herbergi hvíla sem eg sef í."



Nú var svo gert.



Og er konungur var afklæddur mælti hann: "Nú skaltu kveða
kvæði Stúfur ef þú ert fræðimaður."



Stúfur kvað kvæði og er lokið var mælti konungur: "Kveddu
enn."



Svo fór lengi að konungur bað hann kveða þegar hann þagnaði
og allt þar til er allir menn voru sofnaðir í herberginu nema
þeir tveir og lengi síðan.



Þá mælti konungur: "Veistu hversu mörg kvæði þú hefir kveðið
Stúfur?"



"Því fer fjarri," segir Stúfur, "og ætlaði eg yður það að
telja herra."



"Eg hefi nú og svo gert," segir konungur, "þú hefir nú kveðið
sex tigu flokka eða kanntu eigi kvæði utan flokka eina?"



Stúfur svarar: "Eigi er svo herra. Eg hefi eigi hálfkveðið
flokkana en eg kann þó hálfu fleiri drápurnar en flokkana."



Konungur spyr: "Hverjum ætlar þú að kveða drápurnar er þú
kveður mér flokkana eina?"



Stúfur svarar: "Fyrir yður herra ætla eg að kveða."



"Nær þá?" sagði konungur.



"Öðru sinni er við finnumst," segir Stúfur.



"Hví þá heldur en nú?" sagði konungur.



Stúfur svarar: "Því þá herra að þetta sem allt annað reyndist
yður því meira háttar um mig sem þér vitið gerr."



Konungur mælti: "Stór orð hittir þú til að mæla hver sem raun
verður á þínu máli en sofa vil eg nú fyrst."



Og svo var.



En um morguninn er konungur var klæddur og gekk ofan eftir
riðinu gekk Stúfur í mót honum og kvaddi hann: "Haf góðan dag
herra."



Konungur svarar: "Vel mælir þú Íslendingur og vel skemmtir þú
í gærkveld."



Stúfur mælti: "Þér þáguð vel herra. En biðja mun eg yður nú
bænar og vildi eg að þér veittuð mér."



Konungur svarar: "Hvers viltu biðja?"



Stúfur svarar: "Það þykir mér hallkvæmra að þér játið áður."



Konungur svarar: "Ekki em eg því vanur að veita það er eg
veit eigi hvers beðið er."



Stúfur mælti: "Segja mun þá verða. Eg vil að þér leyfið mér
að kveða um yður kvæði."



Konungur spyr: "Ertu skáld?"



Stúfur svarar: "Eg em gott skáld."



Konungur spyr: "Er nokkuð skáldakyn að þér?"



Stúfur svarar: "Glúmur Geirason var föðurfaðir föður míns og
mörg önnur góð skáld hafa verið í minni ætt."



Konungur mælti: "Ef þú ert slíkt skáld sem Glúmur Geirason
var þá mun eg lofa þér að kveða um mig."



Stúfur svarar: "Miklu kveð eg betur en Glúmur."



Konungur mælti: "Yrk þú þá eða hefir þú nokkuð kvæði ort
fyrri um tigna menn?"



Stúfur svarar: "Að síður hefi eg kvæði ort um tigna menn að
eg hefi öngvan tiginn mann séð fyrr en yður."



Konungur mælti: "Það munu sumir menn mæla að þú reynir
framarlega til um frumsmíðina ef þú kveður um mig fyrstan."



"Þar mun eg þó á hætta," segir Stúfur, "en þó vil eg enn
biðja yður fleira."



"Hvers viltu nú biðja?"



Stúfur mælti: "Eg vil biðja yður að þér gerið mig hirðmann
yðarn."



Konungur svarar: "Það má ekki svo skjótt gerast því að þar
verð eg að hafa við ráð og samþykki hirðmanna minna en heldur
mun eg flytja mál þitt."



Stúfur mælti: "Biðja vil eg enn fleira herra eða hvort viljið
þér nú veita mér það er eg bið nú?"



Konungur spyr: "Hvers viltu nú biðja?"



Stúfur svarar: "Að þér látið gera mér bréf undir yðru
innsigli að eg nái dánarfé mínu er eg á norður í landi."



Konungur spurði: "Hví baðstu mig þessa síðast er þér var
nauðsynlegast að þiggja? Og mun eg þetta veita þér."



Stúfur svarar: "Hér þótti mér minnst við liggja."



Síðan skildu þeir og fór konungurinn leiðar sinnar en Stúfur
fór sinna erinda.



Og eigi liðu langar stundir áður Stúfur hitti Harald konung
norður í Kaupangi. Hann gekk inn í drykkjustofuna þar sem
Haraldur konungur sat inni og mart annað dýrra manna hjá
honum.



Stúfur kvaddi konunginn en hann svarar: "Er Stúfur þar kominn
vinur vor?"



"Svo er herra," segir hann, "og nú hefi eg kvæðið að færa
yður og vil eg nú hafa hljóð."



Konungur segir: "Svo skal nú og vera. En ætla máttu að eg mun
eigi óvandur vera að kvæði þínu því að eg kann allglöggt til
að heyra. Hefir þú áður borið mikið hól á um kveðskap þinn og
talað um framarlega."



Stúfur svarar: "Því vænna horfir mér herra sem þér kunnið
gerr að heyra."



Síðan kvað hann kvæðið.



Og er lokið var þá mælti konungur: "Satt er það að kvæðið er
allvel kveðið og eg skil nú hver efni í eru um þitt mál, að
þú munt eiga mikið undir þér um vitsmuni en þú hefir gert til
gamans þér að eiga tal við mig. Skal þér og kostur hirðvistar
og að vera með oss ef þú vilt."



Síðan gerðist Stúfur hirðmaður Haralds konungs og var með
honum lengi og þótti hann vera vitur maður og vinsæll. Drápa
þessi er Stúfur kvað og orti um konung var kölluð Stúfsdrápa.



Og hverfum vér þar frá þessi ræðu að guð gæti vor allra.
Þetta er klókt ævintýr.



sources

Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.

Close

Log in

This service is only available to members of the relevant projects, and to purchasers of the skaldic volumes published by Brepols.
This service uses cookies. By logging in you agree to the use of cookies on your browser.

Close

Stanza/chapter/text segment

Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.

Information tab

Interactive tab

The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.

Full text tab

This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.

Chapter/text segment

This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.