Laxd ch. 45

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Bolli gekk í móti þeim Ólafi og synir Ósvífurs og fagna þeim
vel. Bolli gekk að Kjartani og minntist til hans. Kjartan tók
kveðju hans. Eftir það var þeim inn fylgt. Bolli er við þá
hinn kátasti. Ólafur tók því einkar vel en Kjartan heldur
fálega. Veisla fór vel fram.

Bolli átti stóðhross þau er best voru kölluð. Hesturinn var
mikill og vænn og hafði aldregi brugðist að vígi. Hann var
hvítur að lit og rauð eyrun og toppurinn. Þar fylgdu þrjú
merhryssi með sama lit sem hesturinn. Þessi hross vildi Bolli
gefa Kjartani en Kjartan kvaðst engi vera hrossamaður og
vildi eigi þiggja. Ólafur bað hann við taka hrossunum "og eru
þetta hinar virðulegstu gjafir."

Kjartan setti þvert nei fyrir, skildust eftir það með engri
blíðu og fóru Hjarðhyltingar heim og er nú kyrrt. Var Kjartan
heldur fár um veturinn. Nutu menn lítt tals hans. Þótti Ólafi
á því mikil mein.

Þann vetur eftir jól býst Kjartan heiman og þeir tólf saman.
Ætluðu þeir norður til héraða. Ríða nú leið sína þar til er
þeir koma í Víðidal norður í Ásbjarnarnes og er þar tekið við
Kjartani með hinni mestu blíðu og ölúð. Voru þar híbýli hin
veglegstu. Hallur son Guðmundar var þá á tvítugs aldri. Hann
var mjög í kyn þeirra Laxdæla. Það er alsagt að eigi hafi
verið alvasklegri maður í öllum Norðlendingafjórðungi. Hallur
tók við Kjartani frænda sínum með mikilli blíðu. Eru þá þegar
leikar lagðir í Ásbjarnarnesi og safnað víða til um héruð.
Kom til vestan úr Miðfirði og af Vatnsnesi og úr Vatnsdal og
allt utan úr Langadal. Varð þar mikið fjölmenni. Allir menn
höfðu á máli hversu mikið afbragð Kjartan var annarra manna.
Síðan var aflað til leiks og beitist Hallur fyrir. Hann bað
Kjartan til leiks: "Vildum vér frændi að þú sýndir kurteisi
þína í þessu."

Kjartan svarar: "Lítt hefi eg tamið mig til leika nú hið
næsta því að annað var tíðara með Ólafi konungi. En eigi vil
eg synja þér um sinnsakir þessa."

Býst nú Kjartan til leiks. Var þeim mönnum að móti honum
skipt er þar voru sterkastir. Er nú leikið um daginn. Hafði
þar engi maður við Kjartani, hvorki afl né fimleik.

Og um kveldið er leik var lokið þá stendur upp Hallur
Guðmundarson og mælti: "Það er boð föður míns og vilji um
alla þá menn er hingað hafa lengst sótt að þeir séu hér allir
náttlangt og taki hér á morgun til skemmtanar."

Þetta erindi ræmdist vel og þótti stórmannlega boðið. Kálfur
Ásgeirsson var þar kominn og var einkar kært með þeim
Kjartani. Þar var og Hrefna systir hans og hélt allmjög til
skarts. Var þar aukið hundrað manna á búi um nóttina. Um
daginn eftir var þar skipt til leiks. Kjartan sat þá hjá leik
og sá á.

Þuríður systir hans gekk til máls við hann og mælti svo: "Það
er mér sagt frændi að þú sért heldur hljóður veturlangt. Tala
menn það að þér muni vera eftirsjá að um Guðrúnu. Færa menn
það til þess að engi blíða verður á með ykkur Bolla frændum,
svo mikið ástríki sem með ykkur hefir verið allar stundir.
Ger svo vel og hæfilega að þú lát þér ekki að þessu þykja og
unn frænda þínum góðs ráðs. Þætti oss það ráðlegast að þú
kvongaðist eftir því sem þú mæltir í fyrra sumar þótt þér sé
eigi þar með öllu jafnræði sem Hrefna er því að þú mátt eigi
það finna innanlands. Ásgeir faðir hennar er göfugur maður og
stórættaður. Hann skortir og eigi fé að fríða þetta ráð. Er
og önnur dóttir hans gift ríkum manni. Þú hefir og mér sagt
að Kálfur Ásgeirsson sé hinn röskvasti maður. Er þeirra
ráðahagur hinn skörulegsti. Það er minn vilji að þú takir tal
við Hrefnu og væntir mig að þér þyki þar fara vit eftir
vænleik."

Kjartan tók vel undir þetta og kvað hana vel mála leita.
Eftir þetta er komið saman tali þeirra Hrefnu. Tala þau um
daginn. Um kveldið spurði Þuríður Kjartan hversu honum hefði
virst orðtak Hrefnu. Hann lét vel yfir, kvaðst kona þykja
vera hin skörulegsta að öllu því er hann mátti sjá af. Um
morguninn eftir voru menn sendir til Ásgeirs og boðið honum í
Ásbjarnarnes. Tókst nú umræða um mál þeirra og biður Kjartan
nú Hrefnu dóttur Ásgeirs. Hann tekur því máli líklega því að
hann var vitur maður og kunni að sjá hversu sæmilega þeim er
boðið. Kálfur er þessa máls mjög flýtandi: "Vil eg ekki láta
til spara."

Hrefna veitti og eigi afsvör fyrir sína hönd og bað hún föður
sinn ráða. Er nú þessu máli á leið snúið og vottum bundið.
Ekki lætur Kjartan sér annað líka en brullaup sé í
Hjarðarholti. Þeir Ásgeir og Kálfur mæla ekki þessu í mót. Er
nú ákveðin brullaupsstefna í Hjarðarholti þá er fimm vikur
eru af sumri.

Eftir það reið Kjartan heim með stórar gjafir. Ólafur lét vel
yfir þessum tíðindum því að Kjartan var miklu kátari en áður
hann fór heiman.

Kjartan fastaði þurrt langaföstu og gerði það að engis manns
dæmum hér á landi því að það er sögn manna að hann hafi
fyrstur manna fastað þurrt hér innanlands. Svo þótti mönnum
það undarlegur hlutur að Kjartan lifði svo lengi matlaus að
menn fóru langar leiðir að sjá hann. Með slíku móti voru
aðrir hættir Kjartans umfram aðra menn. Síðan gengu af
páskarnir.

Eftir það láta þeir Kjartan og Ólafur stofna til veislu
mikillar. Koma þeir norðan, Ásgeir og Kálfur, að á kveðinni
stefnu og Guðmundur og Hallur og höfðu þeir allir saman sex
tigu manna. Þeir Kjartan höfðu og mikið fjölmenni fyrir. Var
sú veisla ágæt því að viku var að boðinu setið. Kjartan gaf
Hrefnu að línfé moturinn og var sú gjöf allfræg því að engi
var þar svo vitur eða stórauðigur að slíka gersemi hefði séð
eða átta. En það er hygginna manna frásögn að átta aurum
gulls væri ofið í moturinn. Kjartan var og svo kátur að
boðinu að hann skemmti þar hverjum manni í tali sínu og sagði
frá ferðum sínum. Þótti mönnum þar mikils um það vert hversu
mikil efni þar voru til seld því að hann hafði lengi þjónað
hinum ágætasta höfðingja, Ólafi konungi Tryggvasyni. En þá er
boðinu var slitið valdi Kjartan góðar gjafir Guðmundi og
Halli og öðru stórmenni. Fengu þeir feðgar mikinn orðstír af
þessi veislu. Tókust góðar ástir með þeim Kjartani og Hrefnu.