Gunnl ch. 9

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Þenna tíma réð fyrir Svíþjóð Ólafur konungur sænski son
Eiríks konungs sigursæla og Sigríðar hinnar stórráðu dóttur
Sköglar-Tósta. Hann var ríkur konungur og ágætur,
metnaðarmaður mikill.

Gunnlaugur kom til Uppsala nær þingi þeirra Svía um vorið og
er hann náði konungs fundi kvaddi hann konunginn. Hann tók
honum vel og spyr hver hann væri. Hann kvaðst vera
Íslandsmaður. Þar var þá með Ólafi konungi Hrafn Önundarson.

Konungur mælti: "Hrafn," segir hann, "hvað manna er hann á
Íslandi?"

Maður stóð upp af hinum óæðra bekk, mikill og vasklegur, gekk
fyrir konung og mælti: "Herra," segir hann, "hann er hinnar
bestu ættar og sjálfur hinn vaskasti maður."

"Fari hann þá og sitji hjá þér," sagði konungur.

Gunnlaugur mælti: "Kvæði hefi eg að færa yður," sagði hann,
"og vildi eg að þér hlýdduð og gæfuð hljóð til."

"Gangið fyrst og sitjið," sagði konungur. "Ekki er nú tóm til
yfir kvæðum að sitja."

Þeir gerðu svo. Tóku þeir þá tal með sér Gunnlaugur og Hrafn.
Sagði hvor öðrum frá ferðum sínum. Hrafn kvaðst farið hafa
áður um sumarið af Íslandi til Noregs og öndverðan vetur
austur til Svíþjóðar. Þar gerist brátt vel með þeim.

Og einn dag er liðið var þingið voru þeir báðir fyrir konungi
Gunnlaugur og Hrafn.

Þá mælti Gunnlaugur: "Nú vildi eg herra," segir hann, "að þér
heyrðuð kvæðið."

"Það má nú," segir hann.

"Nú vil eg flytja kvæði mitt herra," segir Hrafn.

"Það má vel," segir hann.

Þá vil eg flytja fyrr kvæði mitt herra," segir Gunnlaugur, "ef
þér viljið svo."

"Eg á fyrr að flytja herra," segir Hrafn, "er eg kom fyrr
til yðvar."

Gunnlaugur mælti: "Hvar komu feður okkrir þess," segir hann,
"að minn faðir væri eftirbátur þíns föður, hvar nema alls
hvergi? Skal og svo með okkur vera."

Hrafn svarar: "Gerum þá kurteisi," segir hann, "að vér færum
þetta ei í kappmæli og látum konung ráða."

Konungur mælti: "Gunnlaugur skal fyrri flytja því að honum
eirir illa ef hann hefir ei sitt mál."

Þá kvað Gunnlaugur drápuna er hann hafði orta um Ólaf konung.

Og er lokið var drápunni þá mælti konungur: "Hrafn," sagði
hann, "hversu er kvæðið ort?"

"Vel herra," sagði hann. "Það er stórort kvæði og ófagurt og
nakkvað stirðkveðið sem Gunnlaugur er sjálfur í skaplyndi."

"Nú skaltu flyta þitt kvæði Hrafn," segir konungur.

Hann gerir svo.

Og er lokið var þá mælti konungur: "Gunnlaugur," segir hann,
"hversu er kvæði þetta ort?"

Gunnlaugur svarar: "Vel herra," segir hann. "Þetta er fagurt
kvæði sem Hrafn er sjálfur að sjá og yfirbragðslítið. Eða
hví ortir þú flokk um konunginn," segir hann, "eða þótti þér
hann ei drápunnar verður?"

Hrafn svarar: "Tölum þetta ei lengur. Til mun verða tekið
þótt síðar sé," segir hann og skildu nú við svo búið.

Litlu síðar gerðist Hrafn hirðmaður Ólafs konungs og bað hann
orlofs til brottferðar. Konungur veitti honum það.

Og er Hrafn var til brottferðar búinn þá mælti hann til
Gunnlaugs: "Lokið skal nú okkarri vináttu fyrir því að þú
vildir hræpa mig hér fyrir höfðingjum. Nú skal eg
einhverju sinni eigi þig minnur vanvirða en þú vildir mig
hér."

Gunnlaugur svarar: "Ekki hryggja mig hót þín," segir hann, "og
hvergi munum við þess koma að eg sé minna virður en þú."

Ólafur konungur gaf Hrafni góðar gjafir að skilnaði og fór
hann í brott síðan.

Hrafn fór austan um vorið og kom til Þrándheims og bjó skip
sitt og sigldi til Íslands um sumarið og kom skipi sínu í
Leiruvog fyrir neðan Heiði og urðu honum fegnir frændur og
vinir og var hann heima þann vetur með föður sínum.

Og um sumarið á alþingi fundust þeir frændur, Skafti
lögmaður og Skáld-Hrafn.

Þá mælti Hrafn: "Þitt fullting vildi eg hafa til kvonbænar
við Þorstein Egilsson að biðja Helgu dóttur hans."

Skafti svarar: "Er hún eigi áður heitkona Gunnlaugs
ormstungu?"

Hrafn svarar: "Er ei liðin sú stefna nú," segir hann, "sem
mælt var með þeim? Enda er miklu meiri hans ofsi er hann muni
nú þess gá eða geyma."

Skafti svarar: "Gerum sem þér líkar."

Síðan gengu þeir fjölmennir til búðar Þorsteins Egilssonar.
Hann fagnaði þeim vel.

Skafti mælti: "Hrafn frændi minn vill biðja Helgu dóttur
þinnar og er þér kunnig ætt hans og auður fjár og menning
góð, frænda afli mikill og vina."

Þorsteinn svarar: "Hún er áður heitkona Gunnlaugs og vil eg
halda öll mál við hann, þau sem mælt voru."

Skafti mælti: "Eru nú eigi liðnir þrír vetur er til voru
nefndir með yður?"

"Já," sagði Þorsteinn, "en ei er sumarið liðið og má hann enn
til koma í sumar."

Skafti svarar: "En ef hann kemur eigi til sumarlangt hverja
von skum vér þá eiga þessa máls?"

Þorsteinn svarar: "Hér munum vér koma annað sumar og má þá
sjá hvað ráðlegast þykir en ekki tjár nú þetta að tala lengur
að sinni."

Og við það skildu þeir og riðu menn heim af þingi.

Ekki fór þetta tal leynt að Hrafn bað Helgu. Ei kom
Gunnlaugur út að sumri.

Og annað sumar á alþingi fluttu þeir Skafti bónorðið
ákaflega, kváðu þá Þorstein lausan allra mála við Gunnlaug.

Þorsteinn svarar: "Eg á fár dætur fyrir að sjá og vildi eg
gjarna að öngum manni yrðu þær að rógi. Nú vil eg finna fyrst
Illuga svarta."

Og svo gerði hann.

Og er þeir fundust þá mælti Þorsteinn: "Þykir þér eg laus
allra mála við Gunnlaug son þinn?"

Illugi mælti: "Svo er víst," segir hann, "ef þú vilt. Kann eg
hér nú fátt til að leggja er eg veit eigi gjörla efni sonar
mín Gunnlaugs."

Þorsteinn gekk þá til Skafta og keyptu þeir svo að brúðlaup
skyldi vera að veturnáttum að Borg ef Gunnlaugur kæmi eigi út
á því sumri en Þorsteinn laus allra mála við Hrafn ef
Gunnlaugur kæmi til og vitjaði ráðsins.

Eftir það riðu menn heim af þinginu og frestaðist tilkoma
Gunnlaugs en Helga hugði illt til ráða.