Cookies on our website

We use cookies on this website, mainly to provide a secure browsing experience but also to collect statistics on how the website is used. You can find out more about the cookies we set, the information we store and how we use it on the cookies page.

Continue

skaldic

Skaldic Poetry of the Scandinavian Middle Ages

Menu Search

Fbr ch. 13

Fóstbrœðra saga 13 — ed. not skaldic

Not published: do not cite (Fbr ch. 13)

Anonymous íslendingasögurFóstbrœðra saga
121314

text and translation

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):



Þórir hét maður er bjó að Hrófá í Steingrímsfirði. Hann var
mikill hávaðamaður og heldur ódæll og óvinsæll. Hann varð
missáttur við hirðmann Ólafs konungs í kaupstefnu í
Steingrímsfirði og særði konungsmann miklu sári. Á það mál
var eigi sæst. Og er konungurinn frá þessi tíðindi þá
mislíkaði honum sjá atburður.



Hann mælti þá við Þorgeir Hávarsson: "Það vil eg Þorgeir að
þú hefnir þessa áverka er hirðmaður minn fékk út á Íslandi og
leiðir svo Íslendingum að berja á mínum mönnum."



Þorgeir svarar: "Það væntir mig að eg muni hefnt fá þessa
mótgerða er yður hafa gervar verið í þessu verki."



Konungur mælti: "Því býð eg þér um þetta mál að eg hygg að þú
munir minn vilja gera í þessu verki."



Þorgeir svarar: "Skyldur er eg til þess að gera það sem þú
vilt."



Þorgeir býr þá skip sitt snemma sumars út til Íslands. Honum
byrjar vel og kemur hann skipi sínu í Vaðil. Hann fer vestur
á Reykjahóla og tekur til skálasmíðar. Sá maður hét Veglágur
er var að skálasmíð með Þorgeiri og gerði sínum megin hvor
þeirra skálann. Skálinn var um endilangt þilinn en eigi öðrum
þiljum. Þau þili héldust allt til þess er Magnús biskup var
að staðnum í Skálaholti hinn síðari.



Öndverðan vetur fór Þorgeir norður til Steingrímsfjarðar til
Hrófár. Með honum var í ferð Veglágur smiður. Þeir komu á
bæinn síð um kveld og drepa á dyr. Kona ein gekk til hurðar
og heilsar þeim og spyr þá að nafni. Þorgeir segir hið sanna
til hverjir þeir voru. Hann spurði hvort Þórir bóndi væri
heima. Hún segir hann heima vera.



Þorgeir mælti: "Bið þú hann út ganga."



Hún gengur inn og segir Þóri að menn voru komnir úti "þeir er
þig vildu hitta."



Hann segir: "Hverjir eru þeir menn?"



Hún svarar: "Það ætla eg að kominn sé Þorgeir Hávarsson."



Þórir reis upp og tekur spjót sitt, gengur út í dyr og setur
spjótsoddinn í þröskuldinn, heilsar þeim er komnir voru.



Þorgeir tók eigi kveðju hans. Hann mælti: "Það er erindi mitt
hingað að eg vil vita hvern sóma þú vilt gera konungsins
Ólafs fyrir þann vansa er þú gerðir hirðmanni hans?"



Þórir svarar: "Hvort ertu aðili málsins?"



Þorgeir svarar: "Fyrir það mun ganga sem eg sé aðili þess
máls því að eg hefi konungs umboð til þessa máls."



Þórir segir: "Vera má að svo sé að þú hafir hans umboð en
varla virðist mér svo sem eg heyri orð konungsins þó að þú
mælir."



Þorgeir svarar: "Satt er það að þú heyrir eigi hann sjálfan
mæla en þó má vera að þú reynir nokkurt sinn hans ríki."



Og er minnstar vonir voru leggur Þorgeir spjótinu til Þóris.
Það lag kom framan í fang honum og gekk þar á hol. Féll Þórir
inn í dyrnar og dauður. Lítlu síðar snýr Þorgeir á brott og
hans förunautur og er eigi sagt frá ferð hans fyrr en hann
kemur heim á Reykjahóla.



Um þenna atburð orti Þormóður þetta erindi:



Ár man eg þegn, hinn er Þóris

þarfs fagrlega arfa,

hlýra hrafns, með geiri

happauðigr réð dauða.

Dýr hefndi svo sára,

slíkt fór allt af ríki,

Odds og ernir söddust

jóstýrandi hlýra.


Þann vetur voru stuldir miklir á Reykjahólum. Hurfu mönnum
gripir margir úr hirslum og var svo mikill gangur að því að
nálega úr hvers manns hirslum hvarf nokkuð hversu rammlegur
lás sem fyrir var en þó var engi lásinn brotinn. Illugi
Arason var heima á Hólum þann vetur. Eftir jól um veturinn
heimta þeir bræður saman hjón sín.



Tekur Þorgils þá til orða: "Það er öllum mönnum kunnigt að
hér í vetur hafa verið miklar tökur. Hefir mart horfið úr
lásum og lokum. Ætlum vér að hafa uppi rannsókn. Skal fyrst
rannsaka hirslur okkrar bræðra en eftir það annarra manna og
ef eigi finnst heima hér það er stolið er þá munum vér fara á
aðra bæi að rannsaka menn."



Nú fór það fram að rannsakaðar voru hirslur manna og finnst
eigi það er leitað var.



Veglágur smiður átti eina mikla kistu þá er eigi var
rannsökuð. Þorgils mælti að Veglágur skyldi upp lúka kistunni
og láta menn sjá hvað væri í.



Hann segir: "Aldrei hefi eg rannsakaður verið sem þjófar og
mun eg eigi lúka upp kistunni."



Þorgils mælti: "Eigi er til þín eins leikur sjá ger. Hafa
vorar kistur rannsakaðar verið og má þér það sem yfir margan
gengur."



Þá segir Veglágur: "Þótt þér hafið allir rannsakaðir verið þá
mun eg þó eigi lúka upp mína kistu til rannsaks."



Illugi spratt þá upp og hafði eina handexi í hendi. Hann
gengur að kistunni og mælti: "Eg hefi að varðveita
konungslykil þann er að öllum kistum gengur og lásum. Nú mun
eg með þeim upp lúka kistunni ef þú vilt eigi selja mér
lykil."



Veglágur sér að Illugi mun upp höggva kistuna ef hún væri
eigi upp lokin, selur þá fram lykilinn. Illugi lýkur þá upp
kistunni og finnur þar marga lykla þá er að gengu öllum lásum
þeim er voru á Reykjahólum. Hann finnur þar í marga gripi þá
er mönnum höfðu horfið þar. Þá þóttust menn vita að Veglágur
mundi stolið hafa fénu því er horfið var. Er honum þá nauðgað
til sagna. Gengur hann þá við mörgum stuldum og fylgir mönnum
þar til er hann hafði féið fólgið úti í ýmsum stöðum.



Þá mælti Illugi: "Ólífismaður sýnist mér Veglágur vera og er
það mitt ráð að hann sé hengdur."



Þorgeir mælti: "Eigi muntu svo vilja lúka við húskarl þinn."



Illugi svarar: "Rangt sýnist mér vera að svo mikill þjófur
gangi undan."



Þá segir Þorgeir: "Hvað sem yður sýnist rétt vera um þetta
mál þá mun yður þó verða maðurinn dýrkeyptur í þessu sinni og
eigi mun hann af lífi tekinn ef eg má því ráða."



Illugi mælti: "Mikið kapp leggur þú á með þjófum og muntu
illt að verki hafa þar sem hann er. Og eigi mun jafnan þinn
eiður fyrir honum standa þó að hann gangi nú undan. Nú fari
hann í brott af Reykjanesi og komi aldrei síðan hér."



Þorgeir segir: "Vel má svo vera."



Nú fylgir Þorgeir Veglági vestur á Laugaból í Laugadal til
Bersa og Þormóðar og skorar á þá að þeir veiti Veglági vist
til fardaga "og flytjið hann til skips í Vaðil" og kveðst
Þorgeir þá mundu flytja hann í brott af Íslandi.



Þeir feðgar tóku við Veglági fyrir Þorgeir og var hann með
þeim Þormóði um veturinn. Þorgeir fór aftur á Reykjahóla og
var þar um veturinn.

sources

Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.

Close

Log in

This service is only available to members of the relevant projects, and to purchasers of the skaldic volumes published by Brepols.
This service uses cookies. By logging in you agree to the use of cookies on your browser.

Close

Stanza/chapter/text segment

Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.

Information tab

Interactive tab

The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.

Full text tab

This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.

Chapter/text segment

This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.