ÓHHkr ch. 113

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Kolbeinn sterki hét maður er var með Ólafi konungi. Hann var kynjaður úr Fjörðum. Hann hafði þann búnað jafnan að hann var gyrður sverði og hafði ruddu mikla í hendi er menn kalla klubbu.

Konungur mælti við Kolbein að hann skyldi vera næst honum um morguninn. Síðan mælti hann við menn sína: "Gangið þér þannug í nótt sem skip bónda eru og borið raufar á öllum en ríðið í brott eykjum þeirra af bæjum þar sem þeir eru á."

Og svo var gert. En konungur var þá nótt alla á bænum og bað guð þess að hann skyldi leysa það vandræði með sinni mildi og miskunn. En er konungur hafði lokið tíðum, og var það móti degi, síðan fór hann til þings. En er hann kom á þing þá voru sumir bændur komnir. Þá sáu þeir mikinn fjölda búenda fara til þings og báru í milli sín mannlíkan mikið, glæst allt með gulli og silfri. En er það sáu bændur þeir er á þinginu voru þá hljópu þeir allir upp og lutu því skrímsli. Síðan var það sett á miðjan þingvöll. Sátu öðrum megin búendur en öðrum megin konungur og hans lið.

Síðan stóð upp Dala-Guðbrandur og mælti: "Hvar er nú guð þinn konungur? Það ætla eg nú að hann beri heldur lágt hökuskeggið og svo sýnist mér sem minna sé karp þitt nú og þess hyrnings er þér kallið biskup og þar situr í hjá þér heldur en fyrra dag fyrir því að nú er guð vor kominn er öllu ræður og sér á yður með hvössum augum og sé eg að þér eruð nú felmsfullir og þorið varla augum upp að sjá. Nú fellið niður hindurvitni yðra og trúið á goð vort er allt hefir ráð yðart í hendi," og lauk sinni ræðu.

Konungur mælti við Kolbein svo að bændur vissu ekki til: "Ef svo ber að í erindi mínu að þeir sjá frá goði sínu þá slá þú hann það högg sem þú mátt mest með ruddunni."

Síðan stóð konungur upp og mælti: "Mart hefir þú mælt í morgun til vor. Lætur þú kynlega yfir því er þú mátt eigi sjá guð vorn en vér væntum að hann mun koma brátt til vor. Þú ógnar oss guði þínu er blint er og dauft og má hvorki bjarga sér né öðrum og kemst engan veg úr stað nema borinn sé og vænti eg nú að honum sé skammt til ills. Og lítið þér nú til og sjáið í austur, þar fer nú guð vor með ljósi miklu."

Þá rann upp sól og litu bændur allir til sólarinnar. En í því bili laust Kolbeinn svo goð þeirra svo að það brast allt í sundur og hljópu þar út mýs svo stórar sem kettir væru og eðlur og ormar. En bændur urðu svo hræddir að þeir flýðu, sumir til skipa en þá er þeir hrundu út skipum sínum þá hljóp þar vatn í og fyllti upp og máttu eigi á koma. En þeir er til eykja hljópu, þá fundu eigi. Síðan lét konungur kalla búendur og segir að hann vill eiga tal við þá og hverfa búendur aftur og settu þing.

Og stóð konungur upp og talaði: "Eigi veit eg," segir hann, "hví sætir hark þetta og hlaup er þér gerið. En nú megið þér sjá hvað guð yðar mátti er þér báruð á gull og silfur, mat og vistir og sá nú hverjar véttir þess höfðu neytt, mýs og ormar, eðlur og pöddur. Og hafa þeir verr er á slíkt trúa og eigi vilja láta af heimsku sinni. Takið þér gull yðart og gersemar er hér fer nú um völlu og hafið heim til kvinna yðarra og berið aldrei síðan á stokka eða á steina. En hér eru nú kostir tveir á með oss, annað tveggja að þér takið nú við kristni eða haldið bardaga við mig í dag og beri þeir sigur af öðrum í dag er sá guð vill er vér trúum á."

Þá stóð Guðbrandur upp og mælti: "Skaða mikinn höfum vér farið um guð vort. Og þó með því að hann mátti ekki oss við hjálpa þá viljum vér nú trúa á þann guð sem þú trúir."

Og tóku þá allir við kristni. Þá skírði biskup Guðbrand og son hans og setti þar eftir kennimenn og skildust þeir vinir sem fyrr voru óvinir. Og lét þar Guðbrandur gera kirkju í Dölunum.