Brandkr ch. 2

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Þessa ræðu segja sumir menn til ættar Droplaugarsona þeirrar
er ókunnari er. En þótt sumum mönnum þyki hún efanleg þá er
þó gaman að heyra hana.

Maður hét Grímur er bjó í Vopnafirði í Vík hinni innri. Hann
var ungur maður og kvongaður og vellauðigur að fé. Hann ól
upp uxa þann er brandkrossóttur var að lit og ágætanaut að
hlutum og vexti. Honum þótti hann betri en allt annað það er
hann átti í kvikfé. Hann gekk í túnum á sumrum og drakk mjólk
bæði vetur og sumar.

Það bar við um sumarið, þá er uxinn var tíu vetra gamall en
taðan stóð úti umhverfis húsin í stórsæti að uxinn hljóp út
og inn og kastaði sátunum úr stað. Þá vildu menn taka hann og
gátu eigi og gerði hann þá engan mun og var kominn þó fjöldi
manna til en hann hljóp á leið fram og allt um síðir í hina
ytri Krossavík og þar á sjá út og synti allt út í haf meðan
menn máttu sjá.

Grímur undi nú stórilla við skaða sinn er hann hafði misst
uxann. Hann átti bróður í Öxarfirði þann er Þorsteinn hét.
Hann var góður bóndi, vitur maður og vinsæll. Unnust þeir og
mikið bræðurnir. Nú voru Þorsteini orð send að hann kæmi til
fundar við bróður sinn Grím í Vík. Og er þeir fundust bræður
taldi Þorsteinn um fyrir honum að hann kynni eigi svo illa
skaða sínum þessum, sagði enn margt í bætur bera en fé var
nógt en eigi örvænt að hann æli upp annan uxa eigi verra en
sagði vera virðing mikla að víkur þær báðar mundu síðan vera
kenndar við uxa hans. Grímur var nálega sem við annað eyra
gengi út það er Þorsteinn mælti.

Þorsteinn var þar allan veturinn til huggunar við bróður sinn
en þó gerði Grím mjög óárlegan. Svaf hann lítið og neytti
lítt matar. Og er á leið misserið leitaði hann eftir ef Grími
væri nokkuð um utanferð, kvað við það stríð manna stemmast og
dofna hugann af þeim áhyggjum er fyrir standa gleði manna og
gamni. Grímur kvaðst fara vilja ef Þorsteinn færi með honum
en hann kvaðst það gjarna vilja ef Grími væri fyrir það
nokkurs vildara en áður.

Þeir settu menn fyrir bú sín til varðveislu en þeir réðust
utan báðir bræður í Unaósi og höfðu ekki mikið fé. Og var þá
vandi að hafa vararfeldi að varningi og svo höfðu þeir. Þeir
urðu vel reiðfara og kom skip það í Þrándheim er þeir voru á
bræður. Þeir gerðu sér tjald á landi og drifu menn síðan frá
skipi hver til sinna heimkynna en þeir bræður sátu eftir í
tjaldi sínu.

Snemma einn morgun kom maður til tjalds þeirra bræðra. Sá
maður var mikill og sterklegur. Þeir spurðu þann mann að
nafni. Hann sagðist Kárhöfði heita. Þá spurðu þeir hann hvert
hann skyldi fara eða hvaðan hann væri. Hann kvaðst heima eiga
hjá bónda þeim er Geitir heiti og sagðist hafa skyldu til
handa honum tuttugu og fjóra vararfeldi en kvað Geiti vel
auðgan og hinn besta í skuldum. Þeir seldu honum feldi sem
hann vildi og mæltu mjöl fyrir. Hann kastaði á öxl sér og
gekk brott síðan.

Eftir það kom sá maður til þeirra er Þórir hét, innan úr
Þrándheimi, og bauð þeim til vistar. Hann var góður bóndi.
Þeir þágu það og fóru til Þóris. Var þeim þar vel veitt
vistin. Þeir spurðu Þóri bónda jafnan að Geiti en hann lést
engi deili á honum vita.

Þeir höfðu eigi lengi á vist verið áður en þeir fýstust að
fara heiman og vildu leita Geitis. Þórir latti þess en það
kom fyrir ekki. Þeir fóru upp eftir dölum og spurðu jafnan að
Geiti en engi kunni af honum að segja. Þá komu þeir um síðir
til karls í afdal nokkurn og spurðu hann að Geiti og kvaðst
hann eigi kenna hann. Þá spurði Þorsteinn ef nokkur örnefni
vissi hann þau er Geiti væru kennd við. Hann kvað heita
Geitishamra og sagði þá þeim til þeirra.

Fara þeir síðan þangað eftir um daginn. Þar koma þeir að
hellisdyrum. Þar brann eldur í hellinum. Við eldinn sat
maður. Kenndu þeir þar Kárhöfða kompán sinn. Hann spratt upp
þegar og fagnaði þeim vel. Þeir settust niður við eldinn og
lituðust um. Þeir þóttust sjá þar Brandkrossa uxa Gríms
heilan standa öðrum megin út undir bergið. Kárhöfði tók við
klæðum þeirra og varðveitti og er hann kom aftur þá bauð hann
þeim í stofu að fara og er þeir komu þar þá sátu menn á báða
bekki og kenndu þeir á þeim feldi sína.

Maður sat í öndvegi í rauðum feldi, mikill og tígulegur. Sá
maður kvaddi þá fyrri og bauð þeim þar að vera svo lengi sem
þeir vildu og setti þá hið næsta sér og var þar gott
vistafang og góður drykkur. Konur tvær voru innar frá Geiti
og báðar fríðar og sat sú honum nær er eldri var og var sú
kona hans en dóttir hans hin yngri. Þar voru þeir skamma
stund áður Grímur ógladdist.

Það fann Geitir brátt og mælti við Grím um einn dag: "Eg hefi
sakar gert við þig Grímur," segir hann. "Eg sendi Kárhöfða
þræl minn eftir uxa þínum Brandkrossa er best naut var á öllu
Íslandi. En þar er þú þóttist sjá hann hinn fyrsta aftan, uxa
þinn, það er belgur hans fullur af mjölvi og ætla eg þér það
í uxaverðið. Mér hefir og sýnst sem þú hafir augum litið til
Droplaugar dóttur minnar en eg mun hana gifta þér ef þú vilt
flytja hana til Íslands með þér, með miklum fjárhlut er henni
skal heiman fylgja. Hún er vel borin í móðurætt en þó eigi
smáborin í föðurætt. Var móðir mín vel mönnuð en föður átti
eg heldur stórfengan."

Grímur tók þessu máli vel og voru síðan gervar samfarar
þeirra Gríms og Droplaugar. Var þar hin skörulegasta veisla
og hvíldu þau í einni hvílu þrjú allan veturinn, Grímur,
Droplaug og Þorsteinn, í einum afhelli og tókust með þeim
góðar ástir, Grími og Droplaugu. Undi hann þá vel sínu ráði.

En er voraði þá spurði Geitir Grím hvað hann vildi ráða sinna
en hann kveðst til Íslands vilja sem lífið að lifa. Geitir
bað þá bræður kaupa sér skip og búa en hann kvað þau Grím
eigi skyldu fé skorta og sagði Kárhöfða allt mundu til skips
færa það er þau áttu þar í fjárhlutum og varningi.