Cookies on our website

We use cookies on this website, mainly to provide a secure browsing experience but also to collect statistics on how the website is used. You can find out more about the cookies we set, the information we store and how we use it on the cookies page.

Continue

skaldic

Skaldic Poetry of the Scandinavian Middle Ages

Menu Search

BjH ch. 18

Bjarnar saga Hítdœlakappa 18 — ed. not skaldic

Not published: do not cite (BjH ch. 18)

Anonymous íslendingasögurBjarnar saga Hítdœlakappa
171819

text and translation

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):



Á hinu þriðja sumri um alþing kom skip á Eyrum og voru þar á
tveir frændur Þórðar, víkverskir menn og bræður. Hét annar
Óttar en annar Eyvindur. Þeir voru skyldir Þórði í föðurætt
hans. Hvortveggi var garpur mikill. Þeir senda Þórði orð að
hann kæmi á mót þeim, höfðu spurt virðulegan ráðahag hans og
hugðu að ráðast þangað til vistar. Og er Þórður spyr það
ríður hann suður á Eyrar og fagnar frændum sínum og býður
þeim til sín. Þeir fara með honum heim.



Ekki var svo fárætt um viðskipti Þórðar og Bjarnar að ekki
hefðu þessir menn heyrt um rætt áður og var sá orðrómur á að
Þórður hefði oftast minna hlut. Þeim líkar það illa því að
þeir voru ofskapsmenn og kváðust það sjá kunna að Björn væri
eigi svo mikill fyrir sér sem sagt var að menn muni eigi fá
mega af honum jafnan hlut og fýsa Þórð að sitja eigi við svo
búið.



Héraðsmenn eiga oft ferðir út á Snæfellsnes eftir fiskiföngum
eða öðru því er þar getur að kaupa.



Nú bar svo til að Björn fór á ströndina til Saxahvols til
Arnórs mágs síns að fiskakaupum. Var honum þar vel fagnað.



Þórhildur föðursystir Bjarnar ræðir um það við hann: "Bæði er
Björn," segir hún, "að þú ert mikill fyrir þér enda þykist þú
svo. Kann vera þér þyki eg örorð. Mér sýnist óráðlegt að fara
við annan mann svo sökótt sem þú átt. Eru þeir menn komnir í
héraðið er oft hafa eigi unað skerðum hlut og þeir vita að
Þórður hefir oft minna hlut en þú. Kann vera að þeir vilji
það rétta. Eg á einn son hér er Þorfinnur heitir. Hann býð eg
til fylgdar við þig en ærin er honum þó vist heima. Nú er eg
fegin komu þinni en þó fegnari ef þú værir við tólf menn
jafnvíglega sem Þorfinnur son minn er og þaðan af fleiri.
Öllum mundi beini vera veittur en síður værir þú upp ger af
bráðungu fyrir óvinum þínum."



Björn mælti: "Haf þú þökk fyrir boð þín og góðvilja og mun eg
þiggja að Þorfinnur sé í minni för en eigi veit eg að nauðsyn
sé til að fara með fjölmenni."



Þar er Björn þrjár nætur í góðum beina.



Þórður Kolbeinsson spyr að Björn er eigi heima og var farinn
út til Saxahvols. Nú gefur hann sér erindi út á ströndina og
fer með tólfta mann út í Beruvíkurhraun. Þar voru frændur
hans í för, Óttar og Eyvindur.



Og er þeir eru þar komnir þá segir Þórður þeim hvað undir
förinni var, að hann ætlar að sitja þar fyrir Birni, kvað
hans utan von frá Saxahvoli og kvaðst ætla að taka hann af
lífi.



Þeir svara, frændur hans, sögðu ódrengilegt tólf mönnum að
sitja fyrir tveimur, létust eigi mundu hafa heiman farið með
honum ef þeir vissu þetta og bjóða Þórði þann kost að sitja
fyrir Birni með tvo menn ella vilja þeir tveir sitja fyrir
honum bræðurnir: "Nú ætlum vér þótt Björn sé vel vígur maður
þá er þó gert þar fyrir því að vér væntum að förunautur hans
muni óvíglegri en hvor okkar. En við tólfta mann sitjum við
aldrei fyrir honum."



Þórður mælti: "Segjum svo frá förinni þá er vér höfum reynt
hvort eigi þarf þetta lið við Björn að eiga. En sé eg að bæði
er að þið eruð vaskir menn enda þykir ykkur svo. Með því að
þar sé um að kjósa sem þið sögðuð áðan þá sitjið þið fyrir
honum en vér munum brott ríða."



Það vilja þeir. Þórður víkur nú í brott svo að hann varð ekki
við riðinn er þeir sátu fyrir Birni bræðurnir og þótti sér
horfa hið vænsta.



Nú er að segja frá Birni að hann býst í brott frá Arnórs mágs
síns.



Þá kom húsfreyja að og mælti: "Það er mitt ráð," segir hún,
"að Björn fari eigi héðan fámennari en við tólfta mann inn
yfir Beruvíkurhraun því að svo hefir mig dreymt til að Þórður
muni þar sitja fyrir þér því að hann er ráðugur."



"Það mun hann eigi gera," segir Björn, "og mun hann nær bæ
sínum gera ef hann vill."



Nú ríður Björn og fara þrír saman frá garði.



Þegar þeir voru nýfarnir þá mælti Þórhildur við Arnór bónda
sinn: "Ef Birni verður nokkuð til meins í dag," segir hún,
"þá munum við eigi til einnar rekkju í kveld."



Og nú við hennar aðkall þá fer Arnór heiman við níunda mann
og kom eftir þeim við hraunið.



Björn fagnaði honum vel og mælti: "Brátt reiðstu eftir mér nú
mágur."



"Því sætir það," segir hann, "að mér þykir þú seinn í boðunum
við mig og mun eg nú bjóða mér sjálfur."



"Svo má vera," segir Björn, stíga nú af baki og leiða hrossin
yfir hraunið því að þeir höfðu draga mikinn með að fara.



Björn og Arnór fóru fyrstir. Björn hafði krókaspjót í hendi
og hjálm á höfði og var gyrður sverði og skjöldur á hlið en
Arnór þvari hafði sverð í hendi og hendi um öxl til og hélt
um miðjan meðalkaflann. Þeir gengu hraungötuna.



Og það sjá þeir bræður að fleiri menn fara hér en þeir væntu
að Björn mundi hafa með sér og þótti för sín ill ef hann væri
eigi en þeir leituðu undan. Og nú bíða þeir. Bar nú brátt að
og finna eigi fyrr en Björn kom að þeim.



Eyvindur var þeirra eldri bræðranna og veitti hann Birni
tilræði og hjó til hans með breiðöxi og kom í hjálminn og
sveif ofan og tók hyrnan skjaldarfetilinn og varð Björn sár á
bringunni og á fæti í öðrum stað. Hvortgi var það mikið sár.
Óttar hjó til Arnórs í höfuð honum og af eyrað og af
kinnarbeininu og stöðvar höggið í sverðinu er hann hafði um
öxl sér. Björn kastaði skildinum frá sér á hraunið og hjó til
Eyvindar og var það banahögg og féllu þeir þar báðir
bræðurnir.



Þá kvað Björn vísu:



Veitat kvenna kneytir,

kom drengr við styr lengi,

hinn er um eyki annast,

örmálugr það görva

hvar böðserkjar birki,

beit egg í tvö leggi,

trauðr er ætna eyðir

einvígis, læt eg hníga.


Nú binda þeir mágar sár sín og kasa þá þar bræðurna í
hrauninu og síðan óhelga þeir þá sem lög lágu til fyrir
aðhlaup og fyrirsát.



En Þórður Kolbeinsson var þar skammt í frá og vissi hvað títt
var og þótti eigi færi að þeim að sækja er þeir voru svo
margir saman og fór hann heim og varð ekki við riðinn við
þenna atburð. Hann var spurður er hann kom heim hvar hann
hefði komið lengsta en Þórður kvað vísu í móti:



Hvesstum tólf, en tvistir

társ mýrgefendr váru,

Leifa vegs í laufi

laungögl, Beruhrauni.

Ofláta sá eg ítran,

áðr sté eg fljótt á grjóti,

hafa vildu þá höldar

herðimenn, í gerðum.


Og enn kvað Þórður aðra vísu:



Þorns, veit eg, ber Birni

Baldr rógsögu skjaldar,

neytr þykkist sá nýtir

naðrbings, en mér aðra,

því að enn, þætti betri

þögn élviðum Högna,

nú er eldskerðir oriðnn

eggleiks bani tveggja.


Anrnór fór nú heim og varð heill sára sinna. Björn fór nú
heim og nokkurir menn með honum fleiri en heiman fóru.



Og um dag orti Björn þessa vísu:



Það vil eg Þórðr að frétti,

þess unnum bör gunnar,

ops búinn veik frá veiti

vægja suðr með ægi,

að, þar er einir hittumst,

jók eg tafn í dag hrafni,

hafviggjar fyr hneigi

hnigu tveir viðir geira.


Björn verður heill brátt sára sinna og var kyrrt eftir þetta.
Ekki var nú eftirmál um þá bræður. Þórður lét þá færa til
kirkju.

sources

Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.

Close

Log in

This service is only available to members of the relevant projects, and to purchasers of the skaldic volumes published by Brepols.
This service uses cookies. By logging in you agree to the use of cookies on your browser.

Close

Stanza/chapter/text segment

Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.

Information tab

Interactive tab

The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.

Full text tab

This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.

Chapter/text segment

This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.