Cookies on our website

We use cookies on this website, mainly to provide a secure browsing experience but also to collect statistics on how the website is used. You can find out more about the cookies we set, the information we store and how we use it on the cookies page.

Continue

skaldic

Skaldic Poetry of the Scandinavian Middle Ages

Menu Search

Bergb ch. 1

Bergbúa þáttr 1 — ed. not skaldic

Not published: do not cite (Bergb ch. 1)

UnattributedBergbúa þáttr
1

text and translation

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):


Fjörður sá gengur af Kollafirði er heitir Djúpafjörður.
Þórður hét maður er bjó í þeim firði fyrir vestan
Hallsteinsnes er kennt er við þann Hallstein er þrælana átti
þá er kallaðir voru Hallsteinsþrælar. Þórður var þá á góðum
aldri og hafði vel fé.



Það bar til einn vetur er hann vildi fara til tíða fyrir
einhvern hátíðardag. Hann kvaddi til ferðar með sér húskarl
sinn. Til tíða var langt að fara svo að það var mikill hluti
dagleiðar og fóru þeir snemma. Þeir fóru þar til er á leið
daginn. Þá gerði á drífu mikla.



Þórður sagði að þeir fóru rangt og kvaðst eigi vilja ganga í
myrkri en kvað þá skammt af veginum enn farið hafa: "Þykir
mér hættlegt í náttmyrkri að vér göngum fyrir hamra ofan."



Þeir leituðu sér þá skjóls og gengu undir hamar einn brattan
þann er engi var snjór undir. Þeir hittu þar loksins
hellimunna þann er Þórður vissi eigi von til. Þar reist
Þórður krossmark með broddum stæltum er hann hafði í hendi í
hellisdyrunum. Síðan gengu þeir þar inn og settust niður á
steina tvo hjá hellisdyrum því að þeir vildu eigi innar
lengra.



En á fyrsta þriðjungi nætur þá höfðu þeir heyrt að nokkuð fór
innar eftir hellinum og utar að þeim.



Húskarl Þórðar hræddist og hljóp út en Þórður bað hann sitja
kyrran "og skaltu biðjast fyrir því að það er hætt við villu
og kann það verða ef menn hlaupa út um nætur að þá sýnist
annan veg en er."



Þá signdu þeir sig og báðu guð miskunnar sér því að þeim
þóttu læti mikilfengleg innar í hellinum og varð þeim litið
inn í myrkrið. Þeir sáu þá það er þeim þótti því líkast sem
tungl tvö full eða törgur stórar og var á millum arn ... sn
ein mikil. Ekki annað heldur ætluðu þeir en það væru augu tvö
og mundi sá ekki mjóleitur er þau skriðljós bar. Því næst
heyrðu þeir kveðandi harðla ógurlega með mikilli raust.



Var þar hafið upp kvæði og kveðinn tólf vísna flokkur og kvað
sá ávallt tvisvar niðurlagið:



Hrynr af heiða fenri.

Höll taka björg að falla.

Fátt mun að fornu setri

fríðs aldjötuns hríðar.

Gnýr þá er gengr hinn hári

gramr um dökkva hamra.

Hátt stígr höllum fæti

Hallmundr í gný fjalla,

Hallmundr í gný fjalla.




Hrýtr, áðr hauga brjóti

harðvirkr megingarða,

gnýr er of seima særi

sáman, eldrinn kámi.

Eimyrju læt eg áma

upp skjótlega hrjóta.

Verðr um Hrungnis hurðir

hljóðsamt við fok glóða,

hljóðsamt við fok glóða.




Laugast lyftidraugar

liðbáls að það síðan,

vötn koma heldr um hölda

heit, í foldar sveita.

Það sprettr upp und epla

aur þjóð, vitu, jóða.

Hyr munat höldum særi

heitr, þar er fyrða teitir,

heitr, þar er fyrða teitir.




Springa björg og bungur

berg, vinnast þá, stinnar,

stór, og hörga hrærir

hjaldrborg, firar margir.

Þytr er um Þundar glitni.

Þramma eg á fyrir skömmu,

en magna þys þegnar

þeir hvívetna fleiri,

þeir hvívetna fleiri.




Þýtr í þungu grjóti

þrír eskimars svíra.

Undr líta þar ýtar

enn er jöklar brenna.

Þó mun stórum mun meira

morðlundr á Snjógrundu

undr, það er æ mun standa,

annað fyrr um kannast

annað fyrr um kannast.




Spretta kámir klettar.

Knýr víðis böl hríðir.

Aur tekr upp að færast

undarlegr úr grundu.

Hörgs munu höldar margir,

himinn rifnar þá, lifna.

Rignir mest. Að regni

rökkr, áðr heimrinn slökkvist,

rökkr, áðr heimrinn slökkvist.




Stíg eg fjall af fjalli,

fer eg oft litum, þoftum,

dást fer eg norðr hið nyrðra

niðr í heiminn þriðja.

Skegg beri oft, sá er uggir,

ámr, við minni kvámu,

brýt eg við bjarga gæti

bág, í Elivága,

bág, í Elivága.




Vorum húms í heimi,

hugði eg því, svo er dugði,

vér nutum verka þeira,

vallbingr, saman allir.

Undr er, hví örva mundi

eitr hríðin mér heita,

þó ef eg þangað kæmi,

þrekrammr við hlynglamma,

þrekrammr við hlynglamma.




Dauðan mér frá morði,

mun von ara kvonar,

handan Hrímnis kindar

hárskeggjaðan báru.

En steinnökkva styrkvan

stafns plóglimum gröfnum,

járni fáðan Aurni,

auðkenndan, réð eg senda,

auðkenndan, réð eg senda.




Sterkr, kveða illt að einu

oss við þann að senna,

Þór veldr flotna fári.

Felldr er sá er jöklum eldir.

Þverrðr áttbogi urðar.

Eg fer gneppr af nökkvi

niðr til Surts hins svarta

sveit, í eldinn heita,

sveit, í eldinn heita.




Veð eg sem mjöll í milli,

mart er einmyrklegt, heima.

Springr jörð því að þangað

Þór einn kveð eg svo fóru.

Breitt er und brún að líta

bjargálfa, mér sjálfum.

Heldr skek eg hvarma skjöldu.

Harmstríð, er eg fer víða,

harmstríð, er eg fer víða.




Einn á eg hús í hrauni.

Heim sóttu mig beimar,

fimr var eg fyrðum gamna

fyrr aldregi, Sjaldan.

Flokk nemið þið eða ykkað,

élherðar, mun verða,

enn er að Aurnis brunni

ónyt, mikið víti,

ónyt, mikið víti.



Þessi tíðindi bar fyrir þá þrem sinnum og þetta var kveðið á
hverjum þriðjungi nætur og sáu þeir ávallt tunglin meðan
kveðið var en ella eigi.



En þá er kvæðinu var lokið hið þriðja sinn þá leið frá þeim
innar í hellinn allt saman enda sáu þeir þá lýsa af degi og
hvötuðu þeir þá út úr hellinum. En áður þeir gengju á brott
brá Þórður fæti sínum á krossmarkið er hann hafði í
hellisdyrum gert.



Síðan fóru þeir og komu til kirkju og var þá lokið tíðum.
Síðan fóru þeir heim og komu þar til er þeir þóttust verið
hafa um nóttina og fundu engan þá hellinn og þótti það undur
mikil. Síðan gengu þeir heim. Þórður mundi flokk þenna allan
en húskarl mundi ekki orð í.



En ári síðar eftir þetta þá færði Þórður byggð sína nær
kirkju en að jafnlengd þessa atburðar önnur misseri þá
andaðist húskarl, förunautur Þórðar. En hann lifði lengi
síðan og urðu honum engir hlutir kynlegar en áður en þó eru
slíkt fáheyrðir hlutir.



sources

Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.

Close

Log in

This service is only available to members of the relevant projects, and to purchasers of the skaldic volumes published by Brepols.
This service uses cookies. By logging in you agree to the use of cookies on your browser.

Close

Stanza/chapter/text segment

Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.

Information tab

Interactive tab

The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.

Full text tab

This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.

Chapter/text segment

This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.