Bárð ch. 14

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Gustur hét sauðamaður Þorbjarnar bónda í Tungu. Hann
geymdi fjár vetur og sumar. Hann sýndi bónda hina mestu
dyggð í öllum hlutum. Gustur var frækinn og fóthvatur en
ekki sterkur.

Tíu vetrum síðar en Gestur fór úr Tungu bar það til
tíðinda að allt sauðfé hvarf í brott það Þorbjörn bóndi
átti í geymslu Gusts sauðamanns og leitaði þrjá daga í
samt svo hann fann öngan sauð og kom svo heim að kveldi og
sagðist mundu upp gefa leitina fjárins "því að eg hefi
þessa daga leitað í allar áttir og þær leitir er mér þykir
nokkur líkindi vera að fénaður megi verið hafa."

Bóndi gaf honum stór ávít og kvað féið nærri liggja mundu.
Gustur kvað þó eigi lengur leita mundu.

Um morguninn reið Þorbjörn til Reykja í Miðfjörð að hitta
Skeggja mág sinn. Skeggi tók allvel við honum og fréttir
tíðinda.

Þorbjörn segist eigi segja tíðindi "utan horfið er mér
sauðfé mitt allt í burt og hefir leitað verið þrjá daga í
samt og finnst eigi. Er eg því hér kominn að eg vildi
þiggja af þér heil ráð, hversu með skal fara, og að þú
segir mér hvað þér þykir líklegast að af sé orðið því að
engi líkindi eru á um hvarf fjár þessa."

"Sjá þykist eg," segir Skeggi, "hvað af fé þínu mun orðið.
Það hafa tröll tekið einhver og hafa huldu yfir. Mun það
ekki öðrum vinnast en sonum þínum að ná því aftur því að
til þeirra mun leikur ger. Má vera að þeir þykist sín
eiga í að hefna og hafi orðið halloka fyrir einhverjum
þeirra náungi þó hann geti eigi á þeim hefnt og er það
mitt ráð að þeir bræður leiti."

Reið Þorbjörn heim aftur við svo búið og talar við sonu
sína að þeir leiti fjárins.

Þórður segir: "Skeggi frændi minn mun þetta til hafa lagt
en þó þykir mér sem sá muni í tröllahendur sendur. En þó
má vera að Skeggi frændi minn hafi nokkuð í séð að okkur
aukist framkvæmd við og skulum við fara að vísu."

Og einn morgun snemma bjuggust þeir til ferðar bræður fram
á heiðar og nær miðjum degi höfðu þeir ekki til fundið en
voru þó komnir langt fram.

Þá mælti Þórður: "Nú skulum við skilja og skaltu ganga upp
undir Snæfell og kanna allar Hvammsártungur og ganga svo
hið efra aftur um fjöllin og svo til Svínaskarðs og
Haukadalsskarðs og þaðan heim. En eg ætla að kanna
Hrútafjarðardal allan fram í botn og ef eg kem eigi heim í
kveld þá heilsa föður mínum og móður og vinum og frændum
því að það er þá líkast að mér verði eigi afturkomu
auðið."

Síðan skildu þeir bræður. Gekk Þorvaldur allan greindan
veg og kom heim um kveldið og hafði ekki fundið af fénu.

En frá Þórði er það að segja síðan þeir bræður skildu að
hann gengur fram á dalinn og ætlar hann að kanna hann á
enda. Og er hann hefir gengið um hríð gerir á svarta þoku
svo mikla að hann sá hvergi frá sér.

Og er minnst von er varð hann var við að maður var nær
honum í þokunni. Þórður stefndi þangað og er hann nálgast
sér hann að þetta var kona ein. Þórði sýndist hún fríð og
vel á sig komin og ekki stærri en að meðallagi. En er
hann hugðist mundu ná henni hvarf hún honum svo skjótt að
hann gat eigi auga á fest hvað af henni varð í þokunni.

Eftir það reikar Þórður eftir dalnum og ekki lengi áður
hann heyrir í dimmunni dyn mikinn og vonum bráðara sér
hann mann ef svo skal kalla. Þessi maður var mikill vexti
og mjög stórskorinn. Bjúgur var hans hryggur og boginn í
knjám. Ásjónu hafði hann ljóta og leiðinlega svo hann
þóttist önga slíka séð hafa, nef hans brotið í þrem stöðum
og voru á því stórir hnútar. Sýndist það af því þríbogið
sem horn á gömlum hrútum. Hann hafði stóra járnstöng í
hendi.

Og er þeir mættust heilsaði þessi dólgur á Þórð með nafni.
Þórður tók kveðju hans og spurði í mót hvert nafn hans
væri. Hann kveðst Kolbjörn heita og ráða fyrir dal
þessum. Þórður spyr hvort hann hefði ekki orðið var við
fé föður síns.

Kolbjörn segir: "Ekki er því að leyna að eg veld
fjárhvarfi föður þíns. Er nú svo til borið sem eg mundi
kjósa að hann mundi að þér víkja um leitina eða hefir þú
nokkuð fundið manna síðan þú fórst heiman annað en mig?"

Þórður kallaðist víst séð hafa eina konu en talað ekki við
hana "því að hún hvarf mér svo skjótt."

"Það mun verið hafa," segir Kolbjörn, "Solrún dóttir mín.
Er það nú boð mitt við þig að þú kjós hvort vilt heldur
missa fjár föður þíns og fá aftur öngan sauð, því að mér
líkar ekki allvel við frændur þína suma, eða hitt ellegar
að við semjum til og gifti eg þér Solrúnu dóttur mína. Mun
þá og laust féið fyrir þér."

Þórður segir: "Það mun frændum mínum þykja skjótkeypt
minna vegna en svo að einu leist mér á konu þessa að því
mundi ekki mjög misráðið þó hennar fengi röskur maður."

"Þessa ráðahags skyldi ekki öllum kostur," segir Kolbjörn,
"en ekki vildi eg fyrirmuna dóttur minni góðs gjaforðs."

Fer það fram að Kolbjörn fastnar Þórði dóttur sína Solrúnu
með þeim skilmála að á hálfsmánaðar fresti skal hann sækja
brullaupið heim til Kolbjarnar. Sagði hann heimili sitt
vera í helli þeim er í Brattagili er, bað hann hafa með
sér svo marga menn sem hann vildi, fráteknum Miðfjarðar-
Skeggja og Eið syni hans, Þórði gelli og Þorgilsi spaka og
Þorbirni öxnamegin og síst Auðuni skökli úr Víðidal "ekki
vil eg að þú bjóðir þursum né bergbúum og einna síst Bárði
Snæfellsás og hans fylgjurum."

Þessu játar Þórður og skildu við svo búið. Víkur Kolbjörn
þá í veg með Þórði. Sjá þeir þá hvar féið liggur í einum
dyn allt í dalverpi einu. Rekur Þórður það þá heim með sér
í Tungu. Allir menn fagna honum vel og frétta hann tíðinda
en hann segir slík sem voru og orðið höfðu í hans ferð.
Þorbirni bónda fannst mikið um þetta og sagði líklegt að
hann mundi heillaður af tröllum.

Þórður kvað mega takast betur "og segir mér ekki illa
hugur um þessa ráðabreytni."

"Hitt þykir mér ráð frændi," segir Þorbjörn, "að þú sækir
ekki þetta brullaup og segir öngum manni frá og látir sem
ekki hafi í orðið."

Þórður gaf sér þá fátt um. Leið nú fram til ánefndrar
stefnu.