Gautreks saga 5 — ed. not skaldic
Not published: do not cite (Gautr ch. 5)
Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.
The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):
Víkarr konungr spyrr, at Geirþjófr konungr hafði liðsafnað mikinn á Upplöndum ok ætlaði með þann her at Víkari konungi ok hefna Herþjófs konungs, bróður síns. Þá bauð Víkarr konungr út almenningi af ríki sínu, fór með þat lið til Upplanda móti Geirþjófi konungi. Þeir áttu mikla orrostu, svá at þeir börðust sjautján daga samfast, ok þá fell Geirþjófr konungr, en Víkarr konungr hafði sigr. Þá vann Víkarr konungr undir sik Upplönd ok Þelamörk, því at Friðþjófr Þelamerkr konungr var ekki heima í ríki sínu.
Þess getr Starkaðr, at sú var in þriðja orrosta Víkars konungs, er hann hafði unnit á Upplöndum:
"Lét þreksamr
þriðja sinni
Hildar leik
háðan verða,
áðr Upplönd
unnin yrði
ok Geirþjófr
of gefinn helju."
Síðan setti Víkarr menn yfir þat ríki, er hann hafði unnit á Upplöndum, en hann fór heim í Agðir ok gerðist bæði ríkr ok fjölmennr. Hann fekk sér konu ok átti við henni tvá sonu. Hét Haraldr inn ellri, en inn yngri hét Neri. Hann var manna vitrastr, ok varð þat allt at ráði, er hann lagði til, en svá var hann sínkr, at hann mátti engan hlut svá gefa, at honum væri eigi þegar eftirsjár at. Svá segir Starkaðr:
"Átti sér
erfivörðu
tírsamr tvá
tiggi alna;
hét hans sonr
Haraldr inn ellri;
setti hann þann
at Þelamörku.
Var sínkgjarn
sagðr af gulli
Neri jarl,
nýtr í ráðum
Víkars sonr,
vanr í sóknum;
sá réð einn
Upplendingum."
Neri jarl var hermaðr mikill, en svá sínkr, at til hans hefir jafnat verit öllum þeim, er sínkastir hafa verit ok síst hafa öðrum veitt.
En er Friðþjófr frétti fall bræðra sinna, fór hann til Upplanda ok tók þat ríki undir sik, er Víkarr hafði fyrr unnit. Þá sendi hann Víkari orð, at hann skyldi skatt gjalda af sínu ríki eða þola her hans. Svá segir Starkaðr:
"Réð Friðþjófr
fyrst at senda
heiftar boð
horskum jöfri,
hvárt Víkarr
vildi gjalda
hilmi skatt
eða her þola."
En er þessi orðsending kom Víkari, þá stefndi hann þing ok átti tal við ráðuneyti sitt at svara þessu vandmæli. Þeir báru saman ráð sín ok réðu lengi um. Svá segir Starkaðr:
"Réðum um,
ræddum lengi,
urðum vit
ekki dælir;
þat kaus herr,
at konungr skyldi
ríkr með her
rómu knýja."
Þau orð váru send Friðþjófi konungi, at Víkarr konungr vildi verja land sitt. Fór þá Friðþjófr konungr með her sinn ok ætlaði at herja á Víkar konung.
Óláfr inn skyggni hét konungr einn í Svíþjóð, þar sem heitir Nærríki. Hann var ríkr ok hermaðr mikill. Hann bauð út almenning af sínu ríki ok fór til liðveislu við Víkar konung. Þeir höfðu mikit lið ok fara með her þann móti Friðjófi konungi ok svínfylktu liði sínu til bardaga. Svá segir Starkaðr:
"Réð Oláfr
austr inn skyggni,
sældar gramr,
fyr Svíaríki;
hann bauð út
almenningi;
mikill var hans
helmingr talinn."
Þar tókst harðr bardagi, ok gengu menn Víkars konungs vel fram, því at þar váru margir kappar í liði með þeim. Þar var inn fyrsti kappi Starkaðr Stórvirksson, annarr Úlfr ok Erpr ok margir aðrir góðir drengir ok miklir kappar. Víkarr konungr gekk hart fram. Starkaðr var brynjulauss ok gekk í gegnum fylkingar ok hjó tveim höndum, sem hér segir:
"Gengum fram
í glam vápna
konungs menn
kappi gnægðir;
þar var Úlfr
ok Erpr litinn;
hjó ek brynjulauss
báðum höndum"
Ok er Víkarr konungr sótti hart fram með kappa sína á hendr Friðþjófi konungi, þá helt við los á fylking hans. Þá beiddi hann friðar Víkar konung. Svá segir Starkaðr:
"Réð Friðþjófr
friðar at biðja,
því at Víkarr
vægði ekki
ok Starkaðr
Stórvirksson
almátt fram
allan lagði."
Þar var inn mesti bardagi ok inn snarpasti, ok fell mikill hluti liðs Friðþjófs konungs, en er hann beiddi friðar, stöðvaði Víkarr konungr her sinn. Gekk þá Friðþjófr konungr til sætta við Víkar konung. Skyldi þá Óláfr konungr semja sáttmál milli þeira, ok var sú sætt, at Friðþjófr konungr gaf upp ríki sitt allt á Upplöndum ok Þelamörk, en hann fór ór landi. Setti Víkarr konungr yfir þessi ríki sonu sína. Gaf hann Haraldi konungsnafn yfir Þelamörk, en Nera jarlsnafn ok ríki á Upplöndum. Hann vingaðist við Gautrek konung á Gautlandi, ok þat segir í sumum bókum, at Neri heldi nokkut ríki af Gautreki konungi, þann hluta Gautlands, er honum var nálægastr, ok væri hann ok jarl Gautreks konungs ok í ráðum með honum, þegar þess þyrfti við. Eftir þetta fór Víkarr konungr heim í ríki sitt ok varð frægr mjök af sigri þeim, ok skildu þeir Óláfr konungr með vináttu ok heldu þat jafnan síðan. Fór hann heim austr í Svíaríki.
Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.
The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.
This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.
This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.