1bók sb. f. [bǿkr/bókar; bǿkr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) bog ⫽ book
●●● konvngr ... toc bokina þa ena dyro er hann hafþi haft i land. oc oll var gvllstofom ritin
Mork 38816●●● rak byskop bok ameðal herða mer
ÓTOddS 17824●●● þar skal biscup sia bꝍkr þæira (ɔ: presta). oc allt æmbætti at fullu. at þæir mege uæita þionosto kuikum oc dauðum
EiðKrA 37816●●● Ion gaf Guðmundi presti boc, er gerssimi var i oc Pall biskup hafdi gefit Ioni
StuᴵK 22919●●● Enn þeir skiptu gripum ok bókum, enn vm laund varð ecki greitt
StuᴵK 55013●●● lýkr hér nú sǫgu Ǫrvar-Odds eptir því sem ‹ek› hefi hana á bókum heyrt
ǪrvM 19614●●● let hann vppsmida framkirkiu aa Þyngeyrum. ok feck hann til skruda beckr ok klockur. ok kende morgum klerkum
AnnL 27236●●● halfr fimtitughr boka j spiolldum. en spiallda lausar .lx. allar de sacra scriptura
IslDipl (1396) 1252●●● aboti tok vid bok sinni
~ lat.codicem suum
53524 VP 5358●●● Mys eta ok eigi þa bok er ritat er med blecki þvi er malyrtt er med sodin
~ da.book
HarpK 1071 MedMisc 5419●●● S[ira Þor]arinn kagge var klerkr godr. og hinn mesti nytsemda madur til leturs og b[oka] giorda. sem enn mega aud synast. margar bækur sem hann hefer skrifat Hola kirkiu
LBpA 31●●● Dalkur bondi giordi bok Graduale ... var þessi bok metinn fyrer fimm hundrud
DI III (*[1360-1389]›Bps B III 3ˣ) 17533●●● þeir fóro síþan á brꜹt ... oc léto epter bǿcr írscar oc biǫllor oc bagla
Menota: 1v25 Íslbˣ 922●●● Var þar veizla virðulig ok gjafir stórar. Hann gaf honum (ɔ: byskupi) stóðhross þrjú ... ok fingrgull ok bók góða
StuᴵᴵR11127ˣ 28418÷ [ ... ] bœcr. eða se a[ ... ]
●BenRegA 95a9÷ gengr hon i kirkiu oc sezt a sinn stol. oc tekr sina boc oc syngr oc ser þar af alldrigi
Þiðrᴵᴵ 5117÷ Prestar þurfu eigi at tivnda þat fe sem þeir eigo i helgom bocom. eða messo cleðom oc þat allt sem þeir hafa til gvðs þionosto
ÁKr 3218÷ þæir þrir skulu sægli varðvæita ... er aðr ero til næfndir i bokenne
Bl 20825÷ hœuer uæl at annar se firir tiða skipan a kapellu konongs. en annar þæirra varðvæiti messu fotum hans oc bokum
Hirð 41010÷ hann hafði með ser bok er hann hafði ritað. ok giorfva presti einvm
JBpA(2003) 2727÷ hafði sa beðit hann miok til at giora bokina
JBpA(2003) 2728÷ hann bað mik miok at ek skyllda honvm slika bok giora
JBpA(2003) 285÷ þar med skal ok haldaz, artidir Aslaks ok Orms brœdra hans a. þan dagh sem huar stendr ritad j. bokenne
DN XII (*1347›tr 1355) 758÷ Ingimundr prestr gaf honum bæcr þær allar, er hann atti betztar oc froþastar
StuᴵK 14617÷ Hann rannsacaþi bæcr manna oc hendir af hvers bocvm, þar er hann kemr, slict er hann hafði eigi adr
StuᴵK 1486÷ Siþan ferr biskup með floccinn heim a Moþro-vollv oc hafði i brot skrin oc helga doma oc bækr nacqverar, þviat honum þotti vmacliga comnir helgir domar þeir, er bannsettir menn varð-veittv
StuᴵK 2813÷ þeir ho᷎fðo verit kristnír. þviat fundoz eptir þeim bækr írskar. bio᷎llur ok baglar
ÓTᴵ 25421÷ Huern tima sem prestar finna i *messofo᷎tum bokum edr i odrum stad. sakir vangeymslu. oblatam heila edr brotna ... þa ...
StatEi² 52613÷ Biskup sat inni ok sa ꜳ bok
ÞorvVÓTᴵ 2942÷ brodirinn bra augum til bækrinnar, girntiz þar næst, en stal i brott sidan
~ lat.codicem
53335 VP 5341÷ Fa honum brodurnum bok
~ lat.codicem
55734 VP 55717÷ þar ꜳ bækr allar ritnar gullstofum
~ lat.libri
9825 Dugg681a 985÷ Ok ef blek er gertt af vatn þvi er malurtt er sodinn j. þær bækur sem med þvi bleki eru skrifadar. þeim granda eigi mys
MedMisc 12315÷ Ef prestur syngur messo suo hann hefir eigi ... bækur suo at hann biargizt vid. lios oc tuo menn
DI II (*[1326]›AM 42 a) 59915÷ (præcis def.?) Aslakur suarar ei er mier þad kunnigt ad mann skal ei fæda bornn sin suo upp sem hann vill. kongur mællti annad stendur j minne bok
Hem1010 410÷ Aull þau ord er j þessari bok standa þa verdur honum alldri til hialpar huorki ny laug ne forn
JurEið668 10733÷ ein bok per usum
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 46630÷ jon skal mega leysa sagdar jarder til sinn ok fꜳ kirkiunne j stadin bæckur. skruda ok anat ornamentum
DI VI (*1479›apogrˣ) 19116÷ j ho᷎fdí bo᷎kar
~ lat.In capite libri scriptum est de me
3818 (Vulg Psalm 39,8) GlossPsalt 3920÷ sem hann sæi aa bok
~ lat.in libro
HFars 178426 MarD635ˣ 68031÷ hier til gaf sira jon fyʀ nefndvm bornvm eina bok hverio þeirra en Þorvnne gaf hann eina sylgio gyllta met silfur
DIᴵX 9526
● setja á/í bǿkr [e-t] bogfæste, nedskrive ⫽ commit to writing
●●● ‹J› flestvm londvm setia menn a bækr ... þann froðleik er ...
Gramm¹ 2061●●● þav hín spaklegv fræðí er ari þorgils son hefir a bkr sett
Gramm¹ 20812●●● tok Moyses at rita ok i bøkr at setia alla þa luti sem ...
Stj¹ 64●●● vér viljum eigi setja á bœkr vitnislausar sǫgur
Hkrᴵᴵᴵˣ 1293
● útan bǿkr uden bog, udenad, mundtligt ⫽ without a book, by heart, orally
●●● hann fecc Milun bræf innsiglat ok sagðe honum vttan bocar at anndaðr var bonde unnasto hans
~ fr.Par parole
LaisMar 1429 Streng 19220●●● hvar af hér stendr skrifaðr einn eventus, þótt menn hafi utan bækr fleiri frásagnir
GBpD 9321●●● sua glauggr uar hann I songlist ok minnigr at hann kunne utanbokar allann song ꜳ tolf mꜳnvðum bæði i dagtidum ok óttu songum
JBpB(2003) 8632÷ brodirinn ... festir vtan bækr allan psalminn
Mar240f 50616
2) værk ⫽ work
●●● Aristotiles ... hafði gort eina boc ... er dialectica heitir
Alex 320●●● lof Ectoriꜱ man æigi níðr falla medan bok Omerí er vppí
Rómv226(2010) 3752●●● þat riki er þessir .v. konungar hofdu haft adr ok adrer vj þeir er Styrmer reiknar j sinne bok
ÓH1005 7687●●● ‹S›ua segir j bók þeirre sem edda heiter at ...
SnEFrg² 53224●●● hans grimleikur uar helldur mikill ... gaf efni til þessarar bokar
~ lat.opusculo
621 Dugg681a 63÷ En þa es líþr líf þetta ... eige þarf þa bóc at lesa
~ lat.codex
CaesASerm 5711 ●FV15²(1993) 15v30÷ Sva seger eɴ helge ieʀonimus presbyter i bóc þeirri er haɴ gerþi of uppruna sęllar ... guþs moþor Marie
●HómÍsl³⁶(1993) 57r4÷ Iartegner. eɴs sela. thorlacs. biscops. þę́r er her ero scrifaþar a þeꜱi bóc
ÞBpCod645 2823÷ þat er raunar at alra annaʀra er vit minna en þeiʀa er af bokum taca monvit oc þeir hafa flæst vitni til sins froðleics er bæzt ero lærðer
Kgs 51÷ ritaðe hann *fyrst í upphafi sinnar bocar fra Islanz bygð oc lagasetning
ÓH 13÷ sva sem hann hefir sialfr ritat ⸢i [var. a AM 325 XI 2 b 4° “325 XI 2 b”, etc.] sinvm bocvm
ÓH 4974÷ [var. + ... þerssa bok ritaðe Eirikr þrondar son Holm perg 34 4° “Bm”]
var. BlFar 28618: Holm perg 34 4° “Bm”÷ A bok þessi let ek rita fornar frasagnir vm hofðinngia þa er riki hafa haft a Norðrlondom
Fris 11÷ her tekr til in fyrsta boc Myoses
VerA 244÷ Siþan kastadi hann cristnvm sid ok gerþiz fiolkynnigr. hann gerþi bæcr i mot gvdligvm krapti
VerA 619÷ þetta orð var ritað i vpp hafi bækrinnar. dic.
~ lat.Porro libri initio hæc erat scriptio
VitBasAASS 944b26 Bas 2734÷ megv þær kenníngar a margan vegh bræytaz epter þi, sem nv finna ny skꜳlld ok taka til ok setia reglvr epter ymisligvm bokvm
GrammProl 15212÷ enn æigi skvlv menn þessum fra sǫgnum trva framaʀʀ en skynsamlígt er, epter þi sem seger i fyrsta lvt bokarennar
GrammProl 15216÷ þeir hvgðv oðin gvð v[er]it hafa, ok alla þa með guð magní, sem hanvm þionvðv, sem hæyra hefer mꜳtt i morgvm frasǫgnvm þessar bokar
GrammProl 1533÷ vtan þat sem klerklegar bækr banna
GrammProl 1537÷ lꜳta froðer klerkar hveriar bækr, sem þeir finna, at snara til þeirrar þioðar tvngv, sem i þi landi talaz, sem þa erv þeir
GrammProl 15311÷ segir i bokum Romuería. at Juɢurtha var bundinn leiddr í Rom
Rómv226(2010) 16013÷ Sturla ... lagði mikinn hvg aa at lata rita sogv-bækr eptir bokvm þeim, er Snorri setti saman
StuᴵK 42116÷ huat er ver so᷎gðum i fẏrsta kapitulo bokarinnar
~÷ Enn þessi log standa i settri bok decretalium Bonifacius papa
StatEi³ 62610÷ kallar bokin (ɔ: Historia Scholastica) gud drottin edr herra. þiat þa hafdi hann ser þionostumann
Stj¹ 315÷ sem sialfr hann vattar i upphafi sinnar bekr Apochalipsis
Jón⁴ 47817÷ ræðr konungr syni sínum, at nema þá bók, er heitir grammaticam
FlórN 811÷ Þau námu þá bók, er heitir Óvidíus de arte amandi
FlórN 911÷ sem væ᷎r fẏʀi hæitum i vpphafi þessaʀar bækr
~÷ hann var þa konungr er sia bok (ɔ: Flateyjarbók) var skrifud
GenealFlat 2815÷ segir brodir Gunnlaugr ... æinkannligazst hafa saman lesit þat er hann hefir fundit j bokum Ara prestz hins froda
ÓTFlat 51125÷ syndiz godfusum monnum nytsamligt, at setia samt i eina bok, til lofs ok tignar sælum Thome, þat er af huerra ordum hæst berr
Thom² 29512÷ numit hafdi hvn allar þær iþrottir a bokum er liberalis heita
~ lat.omnium liberalium artium doctrinam
1322 KatB(2017) 133÷ hon tok dæmi or enum ⸢diupsettuztum [var. diupuztum AM 235 fol “B”] bokum
~ lat.ex testimoniis diuinarum scripturarum locuta esset
VitMAeg 1415 MEg¹ 4914÷ þessa sogu hofum uer heyrt ok ritat epter forsaugn þeirar bækr, at Oddur munkur hinn frodi hafdi giora latit
Yngv 4814÷ Þessar eyiar kallar Ysudorius i sinni bok Chrisen ok Argiren
KirjA 6720÷ hefer hvárrgi þeirra túlkat grundvöll sjálfrar sögunnar er stendr í bók þeirri er Speculum historiale heitir
Æv¹⁶586 523÷ Aller rettir steinar hafa þessa dygd sem boken seiger
LapMedMisc 10930÷ will madur at dygdugir steinar giore sinn mꜳtt svo sem boken seiger þa skulu þeir setiazt j gull
LapMedMisc 1101÷ i boc þeiri, er skyrt hefir heilagr Gregorius papa yfir lif blezada guds vinar lob
Physiogn435 977÷ bok su, er kallazt Ymago mundi, sem Heims likneskia kallazt
Physiogn435 987÷ sem Moyses vattar i upphafi sinnar ⸢bokar [var. bækr Páll²Frg 28129]
Páll²C 2685÷ ⸢Í [var. A AM 45 fol “F”] bók þessi lét ek ríta fornar frásagnir um hǫfðingja þá ...
Hkrᴵ38ˣ 32÷ ritaði hann (ɔ: Ari) ... í upphafi sinnar bókar
Hkrᴵ38ˣ 610÷ Eiríkr reit bók þá, er kǫlluð er Hryggjarstykki
Hkrᴵᴵᴵˣ 36519÷ At haɴs sǫgo er scrifoþ ę́vi allra lǫgsǫgomanna á bóc þeꜱi
Íslbˣ 3628÷ Hér lýxc siá bóc
Íslbˣ 3742÷ Enn er ok þess getit ꜳ bókum enskum at i þan tima var farit milli landana
LdnStˣ 12915÷ Þeir lifa sem eitt suijn seiger bökenn, med þessare adferd, þuiat þad grefur sig nidur i mykiu haugenn þä heitt er
ÆvMið¹⁰ˣ 1710
3) (om del af værk) bind, bog ⫽ (of part of a work) volume, book
●●● .i. Boc
cap.●●● man ec ... syna þat sem ek ma i ðessi enne fiorðo boc
~ lat.hoc quarto uolumine
Dialᴵᴵ 43215 GregDialFrg¹ 5511●●● ecclesiastica hystoria. a tueimr bokum
IslDipl (1396) 12512●●● Ysidorus biskup segir i sinni XI. (!) bok Ethimologiarum
KirjA 302÷ í þæirri boc er hæitir cantica canticorum
HómNo¹⁹ 9026÷ Dominus vobiscum er tekit ór fórnre boc er kend er við kono þa er Rúð hét
Mess¹619 16112÷ Donatus kennir í fyrri bok sinni nattvrv parta þeirra allra, ær hafa þarf i rettv latinv mali
Gramm³748 597÷ dictaði hann .iii bækr de *pulchro et apto
~ lat.libros scripsit tres
VitAug 97 AugA 12514÷ þa lesum uær bokina Genesim. i huerri er segiz af þeirra brottrekstri af paradiso
Stj¹ 5119÷ hinn heilagi Jeremias segir sua i .viida. capitulo sinnar bøkr
Stj¹ 5240÷ i upphafi sealfs hans bøkr
Stj¹ 13319÷ glosa psallterij ꜳ sæau bokum
IslDipl (1396) 12513÷ jtem gofredus a tueimr bókum
IslDipl (1396) 12517
4) (ofte pl. bǿkr) (ældre) skrift, autoritativ kilde ⫽ (often pl.) (older) written work, authoritative source
●●● J fornom bocom hofom ver hevrt at helias var up numiɴ til himins
~ lat.In Veteri Testamento
GregHom 121631 Hóm677 2514●●● Ðat finzc í bocum at aren flygr fogla hǽst
HómNo¹⁹ 917●●● sꜹng þar petr postole. fýrstr. messo. allra manna. at þvi er bǿcr segia
ClemCod645 584●●● ver Serkirnir erom fra risom komnir. þviat ver finnom ęttar tal vart til þeira ritað í annalum ... Bękr varar vatta at þeir borðoz við goðen sialf
Alex 3029●●● ‹Þ›at finnz ritat ꜳ [var. + fornvm AM 62 fol “D¹”, etc.] bokum. at ...
FinnÓT 10218●●● Sva er talith a bokum, ath VI se alldrar h[°°°] þessa
Encᴵ 4529●●● ‹I› Alldarfars bók ... er getid eylanndz þess er Tili heiter ok ꜳ bokum er sagt at ligi vj. dægra sigling i nordr fra Bretlanndi
LdnStˣ 1292÷ Sia hotíþ kallasc a bócom ⸢hréinson mario [var. ræison (!) Marie HómNo¹² 6626]
●HómÍsl²⁶(1993) 38r17÷ Alldrege má queþr bóken carlmaþr cono saurga
●HómÍsl³³(1993) 52r11÷ Maclega valþe dominus ser .xii. postola. þuiat dominus kallasc eɴ saɴe dagr a bókom
●HómÍsl⁷(1993) 7v21÷ æino nafne callasc á bócum kirkian ok *allr saman cristin lyðr
HómNo²¹ 964÷ er sva á bocom sagt at í ennda heíms þessa scyli Mykael beriasc á mót ok í gægn Antikriste
HómNo³⁰ 1374÷ Sva er sagt á bócum at ...
HómNo³¹ 14326÷ Góðer vínir þér megoð hæyra hvat bóc segir hvesso cristnir menn scolu scipta guðs láne ef vér gerum sva sem Cristr byðr
HómNo³² 14711÷ Benedicamus dominum er tekit or saltora. en Deo gratias or bocom Pꜵls postola
Mess¹619 1639÷ Tvæir sculu sværia ... oc ... haua boc i hænnde oc sværia sva ...
FrostII 50514÷ eigi hofum ver set a bocum ritað, meþ hverium atburð þeir comu til fylgþar oc foruneytis meþ drotne varum
SJ² 79135÷ gerðuzt i þesso. margar fagrar iartteignir. oc storar. sua sem bœkr gyðynga vatta
BarlA 1582÷ þæir .ij. skulo hava bok i hende oc sueria sua þess legg ek hond a helga bok. at ...
Járns 27220÷ þat hofum ver leset i fornum bocum. *at fleíri se heimar en einn
Alex 15120÷ firir þuí at sua segir boc. Sa er rettr stendr se hann við at hann falle eigi
HómHauksb² 1686÷ ritadi hann nockvr orð vm domadags ognir þav er a bokvm finnaz
VerA 108÷ Sv hefir orrosta verit mest ok agæzt i heidnvm bocvm er Grickir vnnv borg þa er Troia hetir
VerA 449÷ hann var olærðr ok hafði engar bækvr lesit
~ lat.cum litteras non didicisset
VitAnt 15810 Ant 10117÷ þꜳ er hann less ⸢*bækrnar [Holm perg 2 fol “B”, etc.; non emend. bækvrnnar]
AugA 1252n.÷ dæmir hann sik berliga orðinn þann er bækr kalla matricidam
Æv¹ 96÷ Svá víkja bækr til, at herra Guðmundr hafi farit allt austr í Vík
GBpD 11919÷ (i propr.comp.) Þeir villdu ekki hafa Pálsbók, sem gengr í Miklagarðe, ok sóttu biskupa í Úngaría ok aðra kennimenn
Játv 4211÷ hon sagdi dæmisogur af ⸢hinni diupsettuzstu bokc [var. eno diupasta bocmale AM 655 XXXIII 4° “Fr.”]
~ lat.ex testimoniis diuinarum scripturarum locuta esset
VitMAeg 1415 MEg² 50432÷ Kannttu salma þina ... eda hefir þu lesit bækr?
~ lat.diuinæ scripturæ libros
VitMAeg 1416 MEg² 50433÷ Af þessarri ædi edr uppsprettubrunni segir bokin. at ...
Stj¹ 3032÷ Enn hui skulo bø᷎kr lengia slika atburdi er ecki go᷎ra hæyrandum vtan ho᷎rmung
GBpDFrg 4523÷ þeir .ii. hafi bók í hendi ok sverja svá: Þess leggjum vit hǫnd á helga bók, at þat hǫfum vit heyrt, en eigi vitum vit, hvárt satt er
Jb 649÷ Kantu salma edr hefir þu lesit bækr?
~ lat.diuinæ scripturæ libros
VitMAeg 1416 MEg¹ 4915÷ Sva segir ꜳ bokum, at ...
Silv 27822÷ (i propr.comp.) hofdv med sier sancte Pals bok
~ nty.sunte Pawels boek
LegAugPass 129vb26 AugReyk 10511÷ (i propr.comp.) pälsbok og .v. smä bækur
DI III (*p1394›Bps B III 3ˣ) 5612
● heilǫg bók, helgar bǿkr hellig bog, den hellige skrift, Bibelen ⫽ holy book, Holy Scripture, the Bible
●●● Sumar helgar béocr scýra sva at brauþ þetta es vér biþiom guþ gefa os sé corpus domini
●FV15³(1993) 92v24●●● GOðer brøðr lyðið til hvat hær sægir á þesse hinni helgu boc umm þenna drottens dag
HómNo² 3126●●● Moyses het ... sa er fyst hof *þa þrifnadar⸣ syslv at ritta helgar bo᷎kr
VerA 32●●● heilog bok kallar hann syndaɴa rót
cf. lat.●●● Thorlakr byskup sa opt ꜳ helgar bǫckr ok las yfir helgar ritningar
ÞBpA 2085●●● enn þetta segia helgar bækur
~ eng.holy wryt
5637 ÆvMið²⁴ 5613÷ sva er sagt ok ritat á hælgum bocum. Hværr þæirra manna er eigi vil tiunda fe sit sem Cristr mælte sialfr. ok bouð os. þa er þæim fyrir-boðet himin-riki ok kendr til hælvitis
HómNo³² 14718÷ sua segia helgar bøcr at Petrvs postole haue fyrstr mann messo sunget í Antiochia
Mess¹619 16018÷ oc saɴi hvarir trv sina meþ uitni heilagra boca fvr oss er hia monom vera
SilvFrgIV 914÷ Sva mǽla hælgar bøcr at ...
ViðrLaug619 28213÷ Ovaʀ a legsteinenom varu markaðer þeir konungar er heilog boc segir at goðer oc ágetir have veret
Alex 648÷ sva er til visat í helgum bokum at þenna bardaga have Daniel fire sagt i sinne spasogo
Alex 7423÷ Sva segia helgar bækr at gvd skapadi a sex davgvm alla skepno
VerA 310÷ Abel er dyrkadr i ollvm helgvm bokvm
VerA 911÷ villtoz fra gvdi til blota ok anarra osida margra at þvi er helgar bækr segia
VerA 3417÷ Honum (ɔ: Innocentius III) eignar heilög bók fyrsta compileran Decretalium
GBpD 5134÷ Miog lofar heilug bok þenna kong Ethvarðum
Jón⁴ 5081÷ sa er fyrstr hof þa ‹þrifnadar› syslo ath rita helgar be᷎kr um guds stormerki
VerBAlfrᴵ 33÷ Til Hereforden er kosinn meistari Robert, mikill madr i uizku ok skilning heilagrar bækr
Thom² 32930
5)
● á bók på latin ⫽ in Latin
●●● hann (ɔ: fiskrinn) heitir a bok Jaskonius
cf. lat.Qui habet nomen Jasconius
NavigBrend 2126 Brend 2757÷ þetta skrimsl er i bokum kallaz sirena eða hyrenus [var. + en ꜳ̋ danska tvngv kallaz þat margyivr ÓH1 75331]
ÓH61 7536
6) (spec. ved edsaflæggelse) (hellig) bog (Bibelen, evangelierne, etc., cf. Ólafur Lárusson 1958 [KLNM 3], 517-519, Bø 1958 [KLNM 3], 519) ⫽ (spec. in conn. with oath-taking) (holy) book (the Bible, the Gospels, etc.)
●●● Þa scal maðr bok hafa er meire se eɴ háls bók. eða cross elligar
GrgStað 1133●●● þann eið scal hann vinna firi kirkiudurum. leggia boc a þreskolld. oc taca boc af þreskelldi upp
GulKrᴵ 1821●●● Nu reiðir þræll æða ambott verðaura sina. þa scal þau til kirkiu fꝍra oc leggia boc a hofuð þeim. oc geva frelsi
Gulᴵ 3231●●● scal hverr þeirra taca boc i hond ser. oc sveria þess aller at þeir drucku þar sattlega
Gulᴵ 6817●●● ryði huartueggia sin vitni til bokar
FrostKrᴵ 15425●●● ef ... sagha hans kemer tíl bokar a fyrsta þíngí
Landsl1154 10825●●● Var Vegarde dæmt bædi fe ok eidar ... til bokar
Hák81 3434●●● Hvergi eiðr sem er þá skal sakaráberi bók taka ok fá í hönd verianda eða leggia á kirkiu þreskeld. en veriandi skal taka þar bók ok vinna eið
BjarkÁMˣ 30822●●● En sá prestr er heldr Petrs kirkiu hann skal skyldr at láta upp kirkiu ok fá til bók
cf.messubók
3122 BjarkÁMˣ 3123●●● En vattar skolu sua vittni bera at hallda a bok. ok skiota þui til guðs at ...
FrostÁMˣ 235●●● ef einhverr váttr á eigi kirkiu gengt. þá sueri hann fyrir kirkiu dyrum. ef eigi má fá bóc
Frostˣ 16031●●● sá er á gengr hann verðr tryggrofe ... sem siálfr hélldi hann á bóc ef mál héllz
Frostˣ 17813●●● þó at hann leiði hana til bócar. sceyting at taca
Frostˣ 23122÷ þui es bóc boren at kyꜱa á at guþ dominus gaf friþ ꜵllom er trva oc iáta hans keɴingo
●Mess²15(1993) 55v5÷ hann scal taca bóc i hond ser meire enn háls bóc. oc nefna ser vatta
GrgKonᴵ 7917÷ Til allra eiða þeirra er menn viɴa eigi a þingi oc scal sa fá bóc til eða cross er queðr þeirra mala er eiða scal vm viɴa
GrgKonᴵᴵ 1153÷ þa scal tvevallda lyritar eið. leggia boc a þreskolld. oc taca upp oc vinna eið hinir somu menn
Gulᴵ 2311÷ Eineiði scal þegar vinna er hinn vil heyra er festr var. oc hever bóc at bioða hanom
Gulᴵ 5628÷ þo sua at hann leiði hana til botar(!) skeyting at taka
Járns 27729÷ ganga aller saman fire kirkiudyrr oc hallde aller saman a einni bok
Járns 28114÷ Ef maðr þarf til landzscylldar sinar at sekia a osocnar dogom. þa scal log fyrir loð festa. oc leggia fimtar stefno oc ryði hvartveggi sin vitni til bocar
ÁKr 4821÷ þæn æið skall vinna firer kirkiu læggia bok a þreskald oc taka bok upp af þreskældi
SvKr 4313÷ ryði huartuæggia moll sin til bokar oc stande til sꝍrra dagha
SvKr 43421÷ þo sua at hann leiði hana til bokar skꝍytingar at taka
Landsl 785÷ Nu skal ... ganga aller saman firir kirkiu dyr oc hallda aller a einni bok. þa skal sa mæla sua er mann ættleiðir ...
Landsl 851÷ En vattar skolu sua bera at hallda a einni bok oc skiota þui til guðs
Landsl 11919÷ Sa skall fyrri sin vithni bera lata ... En siðan biode so᷎kiande veriande bok at lata flytia oll vithni sin er han hefuir till
JurForm309 485 n. 122÷ oc ryða huar sin vitni till bokar oc stande till suꝍra daga
JKr 36420÷ þa scal sakar abere læiða fram .ij. manna uitni oc take bok i hond ser oc skiote þui til guðs at ...
Bl 25522÷ Sigvarðr biskup ... var skrydðr ok hafði mitr aa haufði, enn bagal i henndi, bók ok kerti i annarri; hefr hann nu upp bann-setning við Vrækiu ok hans menn alla
StuᴵK 5652÷ prestr bar þa fram bok at honvm ok las firir honvm þann eiðstaf sem byskvp hafði honvm skipat
ÁBp 1463÷ konungr sitr j lyfting ... ok less a bok sina
ÓH1005 7529÷ Stodu þesser menn aller firer kirku dyrum j adr grendum stad ok helldu aller ꜳ̈ einne bok sira einar þoruardz son er ættleiddi jarngerdr ok gudrun systr adr nefndz sira einars skilgetnar er lofudu ætleidingina ok þa voro hans laugh arfuar ok baurnin opt nefnz sira einars magnus arngrimr ok gudrun er ættleidd voro
IslDipl (1401) 14835÷ worum wær j hiaa saghum ok heyrdum aa firir kirkiu dyrom j sogdum stadh ath þæir helðu allir þrir a æinnæ boc
IslDipl (1439) 33211÷ hielldu þau ꜳ̋ einne bok sira ketill er ættleiddi ok erlendhr narfa son brodhir hans lofadhi ok vpp sagdi ættleidhingina
IslDipl (1440) 3455÷ en veriandi skal taka þar bók ok vinna eið sem festr var
BjarkÁMˣ 30823÷ en með því hann vill eigi kirkiu uppláta eðr bók fá. þá skal hann beiðast af honum með váttum hvárstveggia
BjarkÁMˣ 3123÷ Enn ef madur þarf til landskylldar at sækia á sóknar dꝍgum, þo skall fyrir lód festa oc leggia fimtar stefnu, oc rydie hvor tvegge sin vitne til bókar, oc stande til særra daga
BjarkExcYaˣ 7611÷ Sverie á kyrkju dura staf, ef ei fær bók
BjarkExcYaˣ 9519÷ jtem geingu þesseʀ aller fyr nefnder menn fyrir kirkiudẏʀ sem logbok vóttar. halldannde ꜳ̈ Einne bok. at ...
DI IX (*1523›Lbs 61ˣ) 7429÷ geingu þesseʀ aller fyrr nefnder menn fyʀer kirkiudẏʀ, sem logbok vottar. halldanndi ꜳ̈ einne bok
DI IX (*1523›Lbs 61ˣ) 9415÷ Síðan var bók tekin ok fengin Gizuri. Bað Sturla hann sverja utanferð sína ok at halda trúnað við hann
StuᴵR8ˣ 50523÷ saga hans kemr ⸢bokat [var. til bókar *** “fl.”]
var. Landsl 564: *** “fl.”
● leggja hǫnd á (helga) bók [e-s / til e-s] lægge hånd på (hellig) bog (og sværge at ...) ⫽ place one’s hand on a (holy) book (and swear that ...)
●●● Tvæir sculu sværia ... oc þæir .ii. haua boc i hænnde oc sværia sva: þess lægg ec honnd mina á boc at þat hauum ver hæyrt
FrostII 50514●●● þes leɢr þu hendr þinar a helga doma oc boc. oc þvi seytr þu til guðs. oc sva lati hann hond þina heila coma undan iarninu sem þu ert son Sigurþar konungs
Sv 6524●●● Þenna eið skolu barrunar sueria oc hirðstiorar. þes leg ek hond a hælga bok oc þvi skytr ek til guðs at ek skal vera trur oc hollr minum herra .N. Noregs konongi ...
HirðB 39719●●● Til þess legg eg haund ꜳ helga Bok og þui skyt eg til Guðz at eg suer hakoni konungi og Magnuse land og þegna ...
DI I (*[1262]›AM 45) 6211÷ At þess leggr hann hond a [var. + helga] bók oc þui skytr hann til guðs
Landsl 116÷ Nv skolu logmenn þenna eið sueria ... Þess leg ek hond a hælga ⸢doma [var. bok AM 304 fol “Gc”, etc.] oc þui skytr ek til guðs at ...
var. Landsl 3021: AM 304 fol “Gc”÷ .ij. skolu sueria ... oc þeir .ij. hafa bok i hendi oc sueria sua. þess legg ek hond a bok at ...
Landsl 6821÷ Þæss læggr þu hond a [var. + hælgha AM 78 4° “B”] bok. oc þui skytr þu till guðs at ...
JKr 37418÷ þess leg ek hond a ⸢þessa hælgha bok [var. þessa helgo doma NKS 1642 4° “D”] oc ...
Hirð 40923÷ siðan skal han up standa oc taka uið bok ... oc sveria eið með þeima æiðstaf. Þes leg ek hond a hælgha bok oc þui skytr ek til guðs att ...
Hirð 4231÷ Anner luter er sa er han lægger hond a bok [var. + helghu DKNVSB HA 1 4° “B”] sæm han sua segir at oll þau god værk sæm han hæfuir gort edr gerer hædan af værdi honom aldreghe at gaghne i guds auglitti ef han seghir æighi satt i sinum æidstaf þui at honden tæiknar god værk
JurEið1642 33721÷ En hertugi eða iarll ... skolu þenna eið sueria ... Þess leggr ek hond a hælga ⸢doma [var. bok eðr doma Holm perg 35 4° “Ff”] oc þui skytr ek til guðs at ...
var. Landsl 303: Holm perg 35 4° “Ff”÷ Enn þessi uar háttr eidstafs ... Þess legg ek hꝍnd ꜳ bok. ok þvi skyt ek til guds. at ...
Sættarg 4766÷ Enn þessi uar eidstafr ... Þess legg ek hꝍnd ꜳ helga bók ok þui skyt ek til guds. at ...
Sættarg 47615÷ þa scal hann þenna æiðstaf hafa ... þess legg ec hond a ⸢þessa helga doma [var. helga bok AM 351 fol “F”]. oc þvi scyt ec til gvðs. at ...
var. ÁKr 191: AM 351 fol “F”÷ Hin annor ær han leggr hand a book helghu, ath oll godh werk þau er han hefuer giort æder gꝍrer hædhan af, werde honom aldrighi ath ganghne j gudz anlete ef han sæghir ey satt j sinom eidzstaf, þui ath handen teknar godh werk
BorgKrNY 18020÷ Swa legger þu hond a heilagha book, oc swa skyter þu þino male til gudz, ath ...
BorgKrNY 18028÷ ÞEs legger ek hond a helgha book, oc þui skyter ek til gudz, ath ...
BorgKrNY 1815÷ Sua legger ek hand a helgha bok, oc swa skiwter ek mith maal til gudz ath ...
BorgKrNY 18112÷ Þeir soru trunadar eyda ... konge ... Þeir logdu til þess hond ä bok og þui skutu þeir til guds ad þeir skylldu honum holler og truer
ÁBpˣ 759÷ Nv skolu barrunar þenna eið sueria. Þess leg ek hond a ⸢hælga doma [var. helga bok *** “fl.”] oc þui skytr ek til guðs at ...
var. Landsl 3013: *** “fl.”
● sverja (eið) á/at bók [■] sværge på (hellig) bog (at ...) ⫽ swear on a (holy) book (that ...)
●●● nema han þore at sværia þan æið at bok at ...
Bl 26419●●● suoro mæd æidstaf aa bok. at þau varo j hia
DN I (1367) 30111●●● sveria .ij. menn á bók en átta sanni þat. at ...
BjarkÁMˣ 3119÷ suoro a bok at þæir voro hia
DN I (1336) 19213÷ suoru þæir sua a bok med fullum æidstaf
DN II (1343) 21426÷ Enn þad er heimsquittur ef x menn fylgia honum til motz, og sueria tueir ꜳ bok, enn viij menn sanne þad, at þeir hafa þann heimsquitt heyrdan aller adur
BjarkExcXˣ 78a37÷ skal hann sveria eid fullan á bock oc bera vitne
BjarkExcYaˣ 81b15÷ ok svorom a bokene mdr fvlom æidstaf
DNᴵᴵᴵ 33813
● taka til bǿkr (svá at ...) lægge hånd på (hellig) bog (og sværge at ...) ⫽ place one’s hand on a (holy) book (and swear that ...)
●●● toko þæír sua till bokkar ok teðo þat guðí att þæír uaro þar i hía
NoDipl (1294) 688●●● toko þeir sua til bokar meðr suornom æiði ... at ...
DN II (1309) 8638●●● tok sua Grimar prest son til bokar at kirkian atte firir ofan markstæinana
DN II (1311) 9429÷ glꝍðer gulhals ok uetterliððí skulí ok toko þæír sua till bokkaʀ ok teðo þat guðí att þæír uaro þar í hía ok þattt hœyrððu þæír
NoDipl (1294) 688÷ ok tok sua til bokar
DN II (1301) 5527÷ toko þau (ɔ: vitni) sua til bokar
DN II (1309) 8619÷ eftir þatt bett Haralder bera onnur vitni ok tokv þeir so til bokar. ... ok suoro at fullan bokar eið. at
DN VIII (1331) 11327÷ toko þeir so til bokar ok suoro
DN IV (1333) 17823÷ toko þæir till bokar med svornom eidi
DN IV (1334) 18118÷ toko þau till bokar med fullum eiði
DN IV (1334) 18128÷ toko þæir sua till bokar firir os Vikinga ok Olauar med fullum æidstaf at ...
DN II (1340) 20033÷ toko þe swa till bokar oc soro aat fullan eidh
DN XII (*1323›AM 902 a) 4620
● við bók (under edsaflæggelse) på (hellig) bog, under ed ⫽ (under oath taken) on a (holy) book
●●● scal hann giallda ... slict sem bvar meta við bóc
GrgKonᴵ 19112●●● Þeir scolo scipta omögonom við bók bvarnir v.
GrgKonᴵᴵ 613●●● er rétt at hann heimti til .v. bva at virða hross þat við boc
GrgKonᴵᴵ 635÷ scaða bøtr ... slícar sem bvar v. virða við bóc
GrgKonᴵ 11621÷ Sa er quadde sciptisens scal beiða bva at scipta omogom við bók
GrgKonᴵᴵ 620÷ Eɴ ef land spilliz i abuð hans þa scal þat bøta kirkio slico sem bvar v. virða við boc
GrgKonᴵᴵ 21721÷ En þat er logveð er hann skal taka sua marga aura sem skynsamir menn virða við bok at hann se vel halldenn af
Járns 28613
● vinna eið at bók aflægge ed på (hellig) bog ⫽ swear an oath on a (holy) book
●●● ec viɴ eið at crossi eða at bók vefangs eið oc segi ec þat guði at ...
GrgKonᴵ 7619●●● ek vinn eið at bók, lǫgeið, ok segi ek þat guði, at ...
NjM 3806÷ Hann scal nefna vatta. At þvi vætti. scal hann queða. at ec viɴ eið at bok
GrgKonᴵ 7824÷ scolo menn logeiða viɴa at boc eða at crossi
GrgKonᴵᴵ 888÷ scolo þeir eiða viɴa aðr at bóc eða crosse
GrgKonᴵᴵ 1395÷ ek vinn eið at bóc. oc segi ec þat guði. at ...
ÁKr 3321÷ ek vinn eið at bók, lǫgeið
NjM 3806÷ ek uínn eid at bok sem ek ueít rettazt ok saɴazt ok hellz at lo᷎gum
BandK 3322
7) boglig dannelse, studium, “bogen” ⫽ book-learning, study
●●● maþr tekr prestling til kirkiv sinnar ... Nv vill sveinn eigi nema. oc leiþiz honvm bök. þa scal föra hann til annarra verka
GrgKonᴵ 183●●● var hann uitrazta lif beði af briosti ok bokinni
Æv657 32316●●● þeir menn ... sem minnr eru til bøkrinnar uisir
Stj¹ 56÷ þeir menn sem fákunnigir ero til bøkrinnar
Stj¹ 46÷ (N:þeir) svivirðu login, bęði bękr ok natturu
Jón⁴ 5024
● berja til bǿkr [e-n] holde til bogen/studium med prygl ⫽ force to learn by thrashing
●●● tecr Ingimundr prestr við honum at kenna honum, oc fecc honum þat fyrst i faudur-bætr oc erfð, at hann var bardr til bæcr
StuᴵK 13018÷ tekr Ingemundr fꜹður broðir hans uið honum. at kenna honum ok fostra hann ok tekr hann þat fyrst i fauður be᷎tr at hann var barðr til be᷎kr
GBpA 348÷ littillar virþingar hefir þv mer le‹i›tad her til, nema lata beria mik til bækr; enða syniz mer, sem þv vilir hellðr coma mer i vanða enn virþing, oc man ek eigi þessv iata
StuᴵK 25822
● kenna á bók [e-m] lære (ngn) at læse, undervise (spec. i den hellige skrift?) ⫽ teach (sby) to read, instruct (esp. in Holy Scripture?)
●●● bad abota gudfaudr hans at hann (ɔ: Rollant) skyldi vel vardueita hann ok kenna honum a bok
KlmA1980 6617●●● hann ... lætr kenna honum aa bok. Hann var miok frægr madr af ... skilning heilagra ritninga, suo at hann var verdugr at vera hans eptirkomandi i byskupsdominum
MarD635ˣ 90417
● kunna (á) bók kunne læse, have boglig dannelse, være lærd (spec. præstelærd?), kunne latin (cf. def. 5) ⫽ be able to read, be learned, have an education (esp. as a priest?), know Latin
●●● hon setti þenna svein til bókar ok síðan í skóla ... tekr (hann) vígslur svá hverja sem alldr lofar, þvíat hann kann bókina harðla vel
Æv²⁰ 755●●● ábóti spyrr, hvárt hann (ɔ: piltrinn) kann nökkut á bók. Hann segiz ekki kunna, en vilja gjarna nema ef nökkurr villdi kenna honum. Ábóti segir at hann skal ... sjá bókstafi
Æv²⁶ 1056●●● Enn þuiat hann kunni eigi ꜳ bok, spyrr hann eptir klerka, huat þessi ord merkia
cf.heyrdi hann ... rodd talandi til sin ... Deus in nomine tuo ...
115624-27 MarD634ˣ 11573÷ hann var rettlatr ok kunni vel bok
~ lat.uerbo decoratus
VitMAeg 13420 MEg¹ 4827÷ Enn þuiat hann kunni eigi ꜳ bok, var honum skipad at nema ꜳ bok, ok hallda þar med reglu ok helga hlydni
MarD635ˣ 7857
● lǽrðr á bók, lǽrðr til bǿkr lærd, ?præstelærd ⫽ learned, ?educated as a priest
●●● allir varo þeir a eina boc lærðir til frekvnnar
Þiðrᴵ 2554●●● (prestr) vel fallinn í lund ok góðrar hlýðni, en lærðr lítt til bækr
GBpD 12115●●● (prestr) var ⸢ecki miog boklærdr [var. litt lærdr ꜳ bok Holm perg 1 4° “E”], kunni hann eigi at syngia meir enn eina messu
~ lat.litterarum scientia non plene imbutus
MirMar1927 243 var. MarD634ˣ 74720: Holm perg 1 4° “E”
● mikill til bǿkr meget lærd ⫽ very learned
● nema á bók lære at læse, tilegne sig boglig viden, studere (spec. den hellige skrift?) ⫽ learn to read, become educated, study (esp. Holy Scripture?)
●●● Enge þeirra (guðs postula) hafþe a bók numet. þuiat flester hꜵfþo þeir viþ sýslo hafþer veret ... sér til atviɴo
●HómÍsl⁹(1993) 10v9●●● Sva mæla bækr ... hefir þu lesit bækr? ... a bock nam ek alldri, ok alldri heyrda ek fra bockmali sagt
~●●● Enn þuiat hann kunni eigi ꜳ bok, var honum skipad at nema ꜳ bok
MarD635ˣ 7858÷ Sva mæla bækr ... hefir þu lesit bækr? ... a bok nam ek alldri, ok eigi heyrða ek fra bokmali sagt
~ lat.litteras ... nunquam didici
VitMAeg 1418 MEgApp 51137÷ a bok nam ek alldregi, ok eigi heyrda ek fra bokmali sagt
~ lat.litteras ... nunquam didici
VitMAeg 1418 MEg¹ 4917
● setja til bǿkr, setja undir bók [e-n] sætte til at lære at læse, sætte til “bogen”, sætte til at studere (spec. med henblik på præstegerning?) ⫽ set to learn to read, make (sby) study (esp. to become a priest?)
●●● þegar i bernsku var hann til bokar settr, ok er hann hafði alldr til þess, var hann i skola sendr
AugA 12220●●● þa er hann undir bok settr
Æv238XXVII 31825●●● las hann, sem hann hefdi þegar i bernsku til bokar settr verit
~ lat.quasi olim iam sciens litteras
37436 VP 3752●●● til bokar var ek sett. nam ek yfrit mikit af bok ligum j þrottvm
~ lat.educata fuissem
2527 KatB(2017) 258●●● Sigurðr var í barnœsku settr til bókar, ok varð hann klerkr
Hkrᴵᴵᴵˣ 34017●●● hann var ungur til bokar settr ok siþan vigþr til prests
HrafnAˣ 18220÷ Sætti byscup hann til bocar oc gaf honom vigslor. sva at hann var vigðr til prestz
Sv 229÷ þv scalt setia hann til bokar
Jón³ 135÷ skylldi hann þaðan frá fœða hann upp ok setia til bókar
MarB 12422÷ settr til bkr
MarS 17512÷ hon setti þenna svein til bókar ok síðan í skóla
Æv²⁰ 753÷ Þarf nú eigi langt um at hann er til bækr settr
Æv²⁶ 10510÷ þa þotti frændum hans rad at setia hann til bæcr, oc tecr Ingimundr prestr við honum at kenna honum, oc fecc honum þat fyrst i faudur-bætr oc erfð, at hann var bardr til bæcr
StuᴵK 13016÷ á þeim aldri, sem hann mátti vel til bœkr setja
FlórN 88÷ þat fyrsta er hann hefir alldr til, er hann til bækr setr
ClarB 132÷ hun uar sett til bækr þegar ꜳ ungum alldri
●Dám 4925÷ hann var vngvr til bo᷎kar settvr
HrafnB¹ 213÷ let jarl setia hann til ⸢bokar [var. bækr HákFris 3938; bo᷎kr HákEirsp 47715]
Hák81 3027÷ var hann til bokar settur
SigTurn 1977÷ Þegar j hans vngh dæme var hann settvr til bokar nær einvm gavfvgvm kenne manne
SilvReyk 3755÷ er Bæringr var átta vetra gamall, þá var hann settr til bókar, ok var at námi tólf vetr at spyrja ok svara af sjaufaldligri klerkdóms speki
Bærˣ 9027÷ er Bæringr var átta vetra gamall, þá var hann settr til bókar, ok var at námi tólf vetr
Bærˣ 9047÷ þä var hann vnder bök settur
DínDrˣ 617÷ Magnús var til bœkr settr
Hungrvˣ 995÷ Þegar á unga aldri var hann til bækr setr ok nam mikinn klerkdóm með mǫrgum listum
Rémˣ 49
8) (spec.) lovbog, lovsamling, lov ⫽ (spec.) lawbook, law codex, law
●●● ef þeir flytia hval at landi oskorinn havi slikt af sem bok mlir
SkipSauð¹ 4936●●● Sua sem fyr segir i .ix. capitula i aðrum lut bokar
BjarkKrᴵ 30430●●● eptir þui sem ⸢bok [var. loghbok “fl.”; log AM 305 fol “H”] uattar
RbEM (*1280) 99●●● (i propr.comp.) [var. + Her hefr Biorgyniar boc Holm perg 32 4° “Bi”, etc.]
cap.●●● [var. her hefr hinn fyrsta logbalk i jslendzkri bok ... GKS 3268 4°]
cap.●●● Bjóðum vér at þér haldið þessa alla articulos fyrir lǫg ok látið skrifa í bók yðra
Jb 2997●●● hallda þeir fram skipanum þo at þeir lutir væri afskafner ⸢bokinni [var. bokvnvm AM 688 c 4° “688”]
StatJón 18218●●● (i propr.comp.) Magnus er logbok sendi til Jslandz þa er kollud er Jonsbok
GenealFlat 287●●● kom þar fram fyrir oss domur huer oss leist ecki epter bokarenar ordum giordur
DI IX (1535) 72821●●● romade mugurenn og talde ad omatulegt være ad *bua under *hvoru tveggia *xl obotamala er j bokenne stodu og xxxv banna er j brefenu stodu
ÁBpˣ 7921●●● Herra biskope samdi og ad kvennagyptingar fære epter bok ad holldnum hans rette til doms yfer hiuskapar malum
ÁBpˣ 8414●●● (1280) Jon kom vt med hina nyiu bok
AnnGott 33711●●● [var. + En logmader skal haffua i bockar sylffuer halffua mark ... æder then sem bockona læss GKS 3262 4° “Na”]
var. Bl 1883: GKS 3262 4° “Na”●●● vær vitum ad bok uor seigir suo ...
DI VII (*1493›Lbs 1974ˣ) 16112●●● Boc þesse er a ero scyrð Frosta þings log hofum ver skift i .xvj. staðe
cf.sua at eigi brygði hinni forno skipan er a Frostoþingsbok hefeʀ verit
2510-11 FrostÁMˣ 258÷ um æinca gʀið oll stande sem boc skill
FrostKrᵛ 34÷ ef lengr fo᷎ðir gialldi slikt sem bok mo᷎lir um þa menn er annars vinnv menn taka
SkipSauð¹ 4930÷ [ ... ] boc (ɔ: af islendskri boc)
marg.÷ vm æinka grið oll þa stande þau sem bok skilr
SvKr 4173÷ Sua sem fyr segir i fimta kapitula i fyrsta lut bokar
BjarkKrᴵ 30319÷ vm einka grið oll ⸢skal standa sem i bok skil [var. fari sva sem bok segir AM 312 folˣ “A”]
FrostKrᴵ 13410÷ Kapitula af aðrum lut bokar
cap.÷ Þer uitið at hinir skynsamazstu mænn af Gula þings lagum hafa ... beðit oss at yður bok skilldi þeirra vmbota eigi lutlaus vera
Landsl 77÷ þui bætr verði bokenne lytt siðan oc dom lytt sem þingit er bætr stillt oc siðat
Landsl 813÷ Fyrsti lutr bokarinnar er kristinsdoms bolkr
Landsl 814÷ logmaðr skal lata ringia hinni mesto klocku þa er hann uil með bok til þings sꝍkia
Landsl 152÷ finnazt fleiri greinir malanna en uon se at sua litil ⸢bok [var. logbok AM 309 fol “F”] megi or skyra
RbEM (*1280) 423÷ (i propr.comp.) [var. + Her hefr upp þingbolk Biorgyniar bocar Holm perg 32 4° “Bi”]
cap.÷ scal þat allt halldazt var amillum er bok mæler eigi imote
Bl 24022÷ [var. Her byriaz vpp annaʀ lute islenzkar bokar er segir vm konungs þegn skylldu GKS 3270 4°]
cap.÷ Þorlákr lǫgmaðr kom til vár ok téði oss bœnarstað yðvarn um nokkura hluti þá sem þér beidduz at til skyldi leggjaz ⸢*bókar [GKS 3270 4° “e”, etc.; non emend. bækr] yðvarrar *eða ór takaz
emend. Jb 2816: GKS 3270 4° “e”÷ alra hellzt þar boken vattar
Landsl1154 8519÷ skulu sýslumenn nefna svá ‹marga› skilvænustu menn til þíngreiðar ór hverju héraðsþíngi, sem bók vattar
GBpD 662÷ [var. Af islendzkri bok fornri AM 350 fol “E”]
marg.÷ [var. af islendzkri bok AM 350 fol “E”]
marg.÷ [var. af islenzkri bok AM 350 fol “E”]
marg.÷ [var. af islendzskri bok AM 350 fol “E”]
marg.÷ vilium vęr iátta bok þa er ... magnus konungr sendi oss med Joni lo᷎gmanni
DI VIII (*1302›Holm 34) 313÷ komu af (!) Islande ... Jon logmadr med nyia bok ... M. cc lxx. (!)
AnnL 2606÷ þér hafið spurt ... ok beðit oss, at yðar bok skyldi eigi þeira umbóta hlutlaus vera
Jb 18÷ Ef menn berjaz á Øxarár þingi, fari sem fyrr váttar bók
Jb 5714÷ Nú skulu haldaz handsǫluð mál þau er bók mælir eigi í móti ok haldaz megu at lǫgum
Jb 2238÷ því at einn skal eyris synja, en tveir tveggja, svá sem bók skilr
Jb 2797÷ Standa skal lǫgleiga eptir bók en .vi. skynsamir menn meti, hvárt sá er leigði hefir til fóðr eða smjør
Jb 2831÷ þaðan af þinginu skal sœkjandi nefna svá marga menn sem hann þikkiz þurfa ok fari siðan eptir bók
Jb 2839÷ Sú klausa er ór tekinn bókinni er fyrirbýðr at hafa dilkfé
Jb 28312÷ Sá kapítuli er ór tekinn ⸢bokinni [var. bók yðvarri AM 154 4° “c”] er váttar um tveggja missera vinnumenn
Jb 28511÷ Þessi orð eru ór tekin bókinni, at ekki skal at skáldskaparmálum *ráða
Jb 2871÷ Þat capitulum skal vera í bók ⸢yðvarri [var. yðarra GKS 3271 4° “i²”]
Jb 28713÷ Þat kapitulum skal ok vera í bók yðvarri sem stendr í réttarbótum
Jb 2947÷ er her skrifaðr sa atburðr ef menn gera skipaner moti frelsi heilagrar kirkiu. nema þeir hafi innan tua manaði siðan er þeim war lẏst tekit þat af sinum bokum ef þær waro ritaðar
StatJón 18216÷ eptir þui sem bok (ɔ: lǫgbók) gerir rad firir
IslDipl ([1401]) 14433÷ skal hun (ɔ: fjórðungsgjöfin) loglig standa [e]ftir þij sem bok giorir rꜳ̋dh firir
IslDipl (1439) 33420÷ Biskop seiger ad hann hafe þad bref Jons erchebiskops er bannade ad logleyda marga hlute þa sem j bokenne stödu
ÁBpˣ 7916÷ Nu hafid þier heyrtt bref Jons erchebiskops ... og meiged skilia hvorsu mikid a greiner bokena þa sem ver erum bedner ad lo᷎gleyda, og hans bod
ÁBpˣ 803÷ Var þa gio᷎r ad bæn biskops midlan a mille biskops og kongs umm sakeyrer a þeim malum sem heyrde til heydne edur villu, so og ef menn tapade sier sialfum ad minna fielle undann erfingium enn bok seiger
ÁBpˣ 8410÷ eingi skal eid sveria fyrir daudt brióst, nema þar ad eins er skilt er ⸢j [var. a BjarkExcXˣ 87a30] bok vorri
BjarkExcYaˣ 9610÷ fare þeira mal efter sęm boc skyrer
FrostÁMˣ 2116÷ aðrar fyrnðer stande efter þui sęm bok vattar
FrostÁMˣ 2226÷ En allt þat er ⸢bok [var. logbok Járns 26015] skill eigi þa ...
FrostÁMˣ 2615÷ En prestr sa er bok skal raða hann skal ringia myklo klocko þa er hann vill med bok til þings ganga. en þeirri klocko skal ęigi til annars ringia meþan þinget stendr
FrostÁMˣ 2621÷ En prestr sa er bok skal raða hann skal ringia myklo klocko þa er hann vill med bok til þings ganga. en þeirri klocko skal ęigi til annars ringia meþan þinget stendr
FrostÁMˣ 2622÷ Her hefr upp capitula af *.vij. lut bócar
cap.÷ Her hefr upp capitula af .ix. lut bócar
cap.÷ tryggvar er eigi ero at lögum tryggðar. þeim er tölld ero á bóc várri
Frostˣ 21319÷ Her hefr upp capitula af .x. lut bócar
cap.÷ eigi scal eið sveria fyrir dautt brióst. nema þar at eins er scilt er í bóc várri
Frostˣ 2229÷ Her hefr upp capitula af .xiij. lut bócar
cap.÷ svá skal hvert kaup vera sem váttar eða vitni veit, þat er bók mælir eigi móti
JbÓðal 12621÷ wer hafum iattat yder ok stadfest med bönn yder ok alra hina besto manna radj at her skullu ganga slick logh som genger vm oll Gulatings log, vthann Bunadar bolcker skall standa efter *thui sem sialf ydar bok watter ader
RbMH (*1270-1271)ˣ 3544
● lǫgtaka bók, taka bók godkende/vedtage lovbog ⫽ authorise/adopt a law codex
●●● Hakon Noregs konongr ... let lysa firir monnum at eingin bok skildi logtekin uera er eigi hefdi þetta erfda tal
cap.●●● þetta er um þau mál er síðan geraz er bóc siá var tecin
Frostˣ 2363÷ Her segir vm skipan Magnus konungs oc ner bokin uar logtekin
cap.
● setja bók udstede lovbog ⫽ promulgate a law codex
● setja á/í bók, skrifa á bók [e-t] indføre i lov/lovbog, kodificere ⫽ incorporate in a law/lawbook, codify
●●● Hakon konvngr ... staðfesti sva oc let a boc setia a Frostu þingi. huerr at rettum erfðum a at vera Noregs konvngr
ÁKr 1730●●● Hann let miog bta log ok landz rétt i Noregi. hann let þat setia i bokina sem nv erv kollut hin nyio log
HákFris 5828●●● vas nýmę́li þat gørt. at lǫg ór scylldi scriva á bóc
Íslbˣ 3710●●● En þetta var loghteikit á Borghar þinghi med umradum Hakonar kononghs ... oc i bok insett at ...
RbHH (*1224)¹ˣ 44722÷ Hakon konongr ... staðfeste sua oc leit (ɔ: lét) ⸢i [var. a ÁKr 1730] bok setia ...
Járns 2638÷ Magnus konongr ... staðfesti sua oc let j bok setia huer er at rettum erfðum a at vera Noregsveldis konongr eftir logum
HirðB 3927÷ se þat kunnigt allum Noregs monnum. At Magnus konungr ... staðfesti sua oc let i bok setia a Gulaþingi. huer at rettom erfðum a at væra Noregs uelldis konungr eptir lagum
Landsl 2415÷ þar sem aðr fell sakꝍyrir til þrið‹i›ungs i Gula þings bok. þa skal nu falla til fiorðungs. oc setti i bok
Landsl 1766÷ Hakon konongr sonn Hakonar konongs Sværris konongs svnnar sonnr stadfesti sva oc lætt j bokc seitia a Frosttaþingi
GulKrNA 30825÷ með hinna bezstu manna raðe hofu ver sua skipat staðfest ok i ⸢bok [var. logh NKS 1642 4° “B” etc.; loghbok AM 309 fol “D” etc.] sett
RbHM (*a1306) 13924÷ Hákon konungr lét í mörgu bæta lög ok landz-rétt í Noregi. Hann lét þat setja í bókina er nú er kölluð hin Nýju lög
Hák8B 20838
9) ?dokument (cf. MED bọ̄k def. 5) ⫽ ?document
10) (om lovmandsembedet; efter indførelsen af Jónsbók, cf. Magnús M. Lárusson 1965 [KLNM 10], 162-163 ⫽ of the office of lawman; after the promulgation of Jónsbók)
Form.: bok (115); bók (37); bokar (33); boc (28); bækr (25); bóc (20); bokum (16); bókar (9); bokina (6); bocar (5); bækur (5); bokenne (5); bócar (5); bæcr (5); bocom (4); bocum (4); bœkr (4); bokvm (4); bókum (4); bokinni (3); boken (3); book (3); bøkr (3); bokin (3); bock (3); bócum (2); bokc (2); bøkrinnar (2); bök (2); bkr (2); bokarinnar (2); bǿcr (2); bækrinnar (2); bo᷎kar (2); Boc (2); bøcr (2); be᷎kr (2); bocvm (2); bókina (2); bókinni (2); bokarennær (2); botar (1); boca (1); bokarenar (1); bæckur (1); bekr (1); bækvrnnar (1); bócom (1); bo᷎kr (1); bokene (1); boka (1); bœcr (1); bǫckr (1); bökenn (1); bokkar (1); bękr (1); bø᷎kr (1); Bok (1); bokkaʀ (1); bokena (1); bꝍkr (1); bokarennar (1); bóken (1); bókom (1); béocr (1); beckr (1); Bękr (1); bækvr (1); bockona (1);
Comp.: aðventu- (6), alda·fars- (1), aldar·fars- (4), altaris- (11), anti·fóna- (2), ár·tíða(r)- (3), aspícíens- (23), braut·sǫngva- (4), bréfa- (2), burt·sǫngva- (5), burtu·sǫngva- (1), byskups- (1), bǿjar- (1), bǿna- (1), canonum- (7), capitularius- (1), communis- (7), desanctis- (6), desanctis·les- (2), desanctis·messu- (1), desanctis·óttu·sǫngva- (1), detempore- (3), detempore·jóla- (1), detempore·messu- (1), dóminíku- (9), fara- (1), ferða- (1), fjǫl·kynngis- (2), for·mála- (2), for·messu- (2), for·mǽla- (4), forn- (1), fram·burðar- (1), frammi·stǫðu- (2), fróð·leiks- (2), frǿði- (10), galdra- (1), guð(s)·spjalla- (13), gyðinga- (3), hals- (9), hand- (22), historia- (4), historiae- (1), historíu- (5), hómilíu- (2), hymna- (3), ís·lendinga- (3), jarteigna- (3), jóla- (5), jóla·fǫstu- (3), jóla·messu- (1), jóla·tíða- (1), kana- (3), kirkju- (3), kirkju·laga- (2), kirkju·lǫg- (1), kommúns- (7), kommúns·les- (2), kommúns·messu- (2), konunga- (4), kór- (5), kór·sǫngva- (2), króníku- (1), laga- (6), lága·sǫngva- (8), land·náma- (4), lands- (15), lands·laga- (22), langa·fǫstu- (1), latínu- (12), legendu- (8), les- (23), les·messu- (1), lestr- (3), lífs- (19), ljóða- (2), lof·gerðar- (1), lǽkna- (1), lǽkningar- (2), lǽknis- (2), lǫg- (57), lǫg·máls- (1), mál- (1), mál·daga- (2), matutinale- (2), megin- (1), meistara- (2), messu- (31), messu·daga- (1), miraculum- (1), missale- (3), missalis- (1), nafna- (1), náttúru- (1), norrǿnu- (7), ordo- (1), orðu- (5), óttu·sǫngs- (3), óttu·sǫngva- (12), pappírs- (1), páska- (8), perusum- (2), písla- (1), píslar- (3), pistla- (7), presta- (1), príma·lestra- (2), reddinga- (2), reglu- (3), regúlu- (1), reiknings·skaps- (1), responsoria- (2), rím·tals- (2), sagna- (1), salma- (7), sálu·tíða- (4), sanctorum- (2), sátt·máls- (1), sekventíu- (12), sel·skinns- (2), sermonis- (4), sermóns- (6), sermonum- (2), siða- (1), skipanar- (1), skóla- (3), skrifta- (2), smá- (4), spá·manna- (16), spekðar- (1), spekinga- (2), spjalda- (1), stjǫrnu- (4), suffragium- (1), sumar- (4), sǿringa- (2), sǫgu- (13), sǫng- (16), tíða- (12), tíða·gerða- (1), tíð·skipanar- (1), titla- (1), tolf·mánaða- (2), út·ferðar- (1), vár- (8), versa- (2), vetrar- (2), villu- (2), virkða- (1), vísenda- (1), þrǽtu- (1), ǽvintýra- (1)
Gloss.: EJ; ClV ²bók; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb ²bók; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med -o-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ ¹bók; deVr ²bók; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM ²bók; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bjarni Guðnason 1977 [Rit 12] 110; Bøe 1966 [KLNM 11] 232; Bøe 1966 [KLNM 11] 233; Falk 1919 23-24, 205; Fell 1973 [MSc 6] 102-108; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 71; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 171-173; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 189; Grøtvedt 1939 26; Gunnar F. Guðmundsson 2000 10, 15-16, 107, 129, 258, 287; Guðbjörg Kristjánsdóttir 2000 201; Hamre 1958 [KLNM 3] 510; Inga H. Hákonardóttir 2000 189; Magnús M. Lárusson 1962 [KLNM 7] 612-613; Marstrander 1928 172; Mundal 1984 260; Nordling 1945 1-6; Ásdís Egilsdóttir 2000 300; Ólafur Lárusson 1958 [KLNM 3] 518
Genre. (expected): legal works [jur]: 148 (39); religious works [rel]: 123 (109); contemporary sagas [bis]: 36 (30); charters [dip]: 36 (31); historical works [his]: 34 (71); romances [rom]: 19 (42); unclassified [ ]: 4 (2); legendary sagas [fas]: 4 (17); family sagas [isl]: 3 (49); þættir [tot]: 3 (9); learned works [div]: 2 (13);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net