þrír num. cardin. [f. þrjár, n. þrjú; gen. þriggja]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
antal af 3, tre
þa er styrimaðr ‹sæckr xl. marca. en hasæti› hværr at þrim morcum
●Gul315f 1318Segl skal æigi riua ‹smæra en i tva luti. en ef› smæra rifi sæckir at þrim morcum
●Gul315f 1332●●● scolom vér trua at guþ es bǽþe þrír oc éiɴ
HómÍsl¹⁵(1993) 20v19þriár vikor tungls merkia þriar tíþer veralldar
HómÍsl²⁴(1993) 35r31hon mon hrꝍrasc þrim siɴom. svasem snuesc. eþa flv̇gi þrvsvar siɴom solar siɴis vfir altarinom
BasFrg 251þrimr dogom aþr hann andaþisc
GregDialA 1431hann faɴ eigi aldin a treno a þrimr vetrom
Hóm677 8622●●● Af þvi er í þriu brotet corpus domini ok þrysvar sunget agnus dei. at ...
Mess¹619 16621meþ þrimr skipsǫgnom
Ágr 199fekk sǫ́r þriú (ms. þrio)
Ágr 4917 → ms. 21va14meþ þriv́ hvndroð scipa
ÓHÆ 1023Lög oll scolo vera sogð vpp a þrimr sumrum
GrgKonᴵ 3721þrim morcom verðr maðr secr ef hann ferr eigi til vistar siɴar
GrgKonᴵ 1307a þrimr sumrom
GrgKonᴵ 24423scal lysa quoð firir þrimr
GrgStað 3779ef viðr liɢr þar þrim nóttom lengr
GrgStað 51324þa á hann at varðveita þat .iii. vetr oc segia til at lo᷎gbergi
GrgStað 53624þessar þrar skilningar. þa er huer sem ein. einn guð. oc þo allr einn guð
BarlA 326A þessom ⸢þrimr [var. þremr AM 230 fol 24r25; þrím AM 231 I fol 6ra9] skilniggum
BarlA 328einn guð i ⸢þrimr [var. þremr AM 230 fol] skilningum
BarlA 3213þa scal hann bꝍta firi þat morcom þrimr biscope
GulKrᴵ 615þrir þeir er firi orðe oc eiði kunni hyggia a vara tungu
GulKrᴵ 167scolo hurðir standa. uthúrðir þriar. oc þo þriar at engi væri þa er hann kom þar. stofu hurð oc burshurð. oc elldhushurð
Gulᴵ 3819einvirkiar einir. þeir scolo þriu þing varða manndraps þing. oc konongs þing. oc manntals þing
Gulᴵ 5528i þeim þrim stꝍðum
Gulᴵ 712.iij. hogg. æða þrim fleiri
Gulᴵ 7314en i þeim þrimr er til þess ero talder
Gulᴵ 7317at þrim giolldum
Gulᴵ 8515at kvoðum þrimr
Gulᴵ 901hvessu hann hanom heim stemdi. til kvaðrna þriggia
Gulᴵ 906En þo at konongar se þrir senn at lande. þa er þat þo eins æve
Gulᴵ 9113oc þrimr alnum siðare
Kgs 6224at æigi se uþyckri en þriggia alna eða fiuguʀra
Kgs 6334Red hann þa fyr þrimr þiodlondvm
ÓH 4778þeꜱi þriv sár hafþi Olafr konungr til lífláz
ÓH 5753i þrim sto᷎ðum
SJ¹Frg 79115ein af þeim þrimr systrom
Alex 4924tvęr af þeim þrim systrum
Alex 13421Alexander tecr vm at briotaz með sinn ofsa er þrimsinnum hevir sigrat Darium
Alex 14630Nu læypr Þiðrekr konungr a sinn hæst falka oc mæistari Hilldibrandr hæfir hans mærki oc riðr út ... oc allr herr Þiðreks sa er hans mærki fylgir riðr nu út oc er nu i þessom þrim flokkum æigi minni hæʀ en .x. þusundrat riddara oc mikill uvigr hæʀ
Þiðrᴵᴵ 22816nær verande tveimr eþa þrimr scilvęnom monnom
ÁKr 2722a han a at dꝍma sækt a hond honom ⸢aura .iij. ef han van [var. þriaura af fe þess er van NKS 1642 4° “B”] a .iij. aura dægi
BorgKr¹ 3493Þuriðr gengr þa innar. ok leggr sitt stycki firir hvern þeira bro᷎ðra. ok var þar þa yxins bogrinn ok brytiaðr i .iij.
Heið 7323þo at þ[er] hafit myrt hin tuau eða ⸢*þriu [non emend. þru], er til þin hava verit sent
StuÞSk 32914n.scolu þer oc yðrir menn. ryma land firir oꜱ. aðra þria vetr
Sv 6715Ek skytr þui til guðs at ek hæfir þetta hꝍyrt. oc þæt hæfir floteð vm .iij. bea oc þrimr flæiri
SvKr 4237At þrim vikvm liðnvm
Bret 28721þrim dogvm siþaʀ
Bret 29419þrim nattom eftir Marie mœsso
DN II (1309) 8735i þrimr lvtvm
ViðrLS544(1995) 2042Þriar merkr pæinga
DN I (1312) 12111þrimr nattum eptir Botolfs uoku
DN I (1312) 12116mæla þat bꝍndr þrir. eða þrim flæiri
EiðKrA 3896ef ærfi ero þriu. sænn i sokn hans. þa skal hann koma i alla staðe þria
EiðKrA 39115Ok fór svá þrim sinnum
NjR 3817ok veri þar aldri þrim nóttum lengr
NjR 4315Sá atburðr varð þrimr vetrum síðar
NjR1908 24712Þar var jafnan nær þrimr tøgum vígra karla
NjR1908 2917Flosi dvalðiz þar þrjár nætr ok hvílði sik
NjR1908 31915sekr er hann þrimr mǫrkum
NjR1908 35717Hann vann á þrimr mǫnnum
NjR1908 39717Fyrir ⸢þrimr [var. þrim Pétr²Aˣ 16919] nottum
PP 29025þa þria vetr, er ek var með yðr
PP 29821fyrir riddara hverium preste ok hirðmanne skolu skerða þriv nef en fyrir gest ok kertissueini .ij. nef i abælum þeirra
RbHM (*1311)¹ 9021þrir ero þer kostir gerfir
StjC 54619þeir siglðv vm sinn a hveriom þrimr arvm i þat riki er Tharsis hęitir
StjC 5731Konvngr skavt þrim avrvm
StjC 63412At liðnum þrim vetrum
ǪrvS 8318Þrir byskvpar á Islanndi
AnnReg 12011Su or skal fara a lande þioðgautur oc i minzta lage með ⸢þria menn [var. þríðia manne Landsl1154 9315] fultiða
Landsl 3513Nu dꝍyr kyr firir fatꝍkum manni þa giallde a þrimmr arum uerðit
Landsl 15817þrimmer hundradom marka tirœdom j godom ok forngildum œyri
DN II (1324) 13130með blaar kiurtill firir þrear merkr
DN V (1323) 6419a þrimr nestom boom
GulKrNA 31523.xiiij. menn skillðu utan fara þeir sem verit hofðu at heiðar uigi ok uera utan þria uetʀ ok eiga ẃtkuæmt hit iij. sumar
Heiðy 10225of þriar stvndir dags
Jón³ 1217medar þeim hette at þrir af þeim tolf oc kanceler hin fiorde skulu iamnan sitia i konongs garde med barneno oc hafa þria sueina oc ein notarium huar þeira þriggia
RbHM (*1302)² 4916þriar rætr tresins halda þvi vpp ok standa afar breítt
SnE 226þa kom þar smiðr nokqvor ok bavð at gera þeim borg a þrim misservm
SnE 4514svmir * drecka af i tveim dryckivm, en engi er sva litill dryckivmaðr, at eigi gangi af i þrimr
SnE 563En þar er þv sátt hía hꜹll miɴi setberg ok þar sattv ofan í þria dali ... *þat varv hamarspor þin
SnE 5916firir so marghar mærkr forngilldar sem fyr seghir at j liggr fyrnæmfndom þrimmr jorðum
DN I (1326) 15627æit silki parlak mædr þrimmr stykkium
DN II (1328) 1422bœti ... konungi ⸢.iii. [var. þremr GKS 3271 4°] aurum
var. Jb 2107 → Jb GKS 3271 4° 38r22j þrimmr kirkium
DN III (1331) 14820Oddr lauk Gudridi Audfinsz dottor firir þriggia manadamataboll i Birkium a Uosz þr‹i›u kyllog firir huert manadamataboll
DN IV (1333) 18031Nv ero .vj. fylkis kirkiur i þæima þrem fylkium
BorgKr³ 36724siðan bræðe sa kirkiu a huærium þrimmr vettrom er kirkiu vmboð hefir
JKr 34523sa skall æiðstafr uera. at ek skyt þui till guðs at ek hefir þetta hꝍyrt. oc þat hefir flotet vm .iij. bꝍa. eða þrimmr flæiri. en æigi væit ek huat satt er i
JKr 36120æighu ... þriir lutir i þæim at gꝍymazst
JKr 3786i þrimmr lutum
JKr 38016þrim sinnom j ridenne
DN II (1337) 18826handbogha með ⸢þrim [var. þrennum AM 126 4°] tylftum brodda
Hirð 4276Sa helldr andl[i]ga þríggia ymbrvdagha fostv a eínv are er i eíns gvds trv fo᷎rer fra syndum sál sína medr þrímr avflvm hennar
Hóm114 2613firir þrimmr vætrum
DN I (1341) 2165þrimmer sinnum
DN I (1343) 22721fiorætighi ok þræmmer vættrom
DN I (1343) 2282þræmmr daghum firir Jonsmessu
DN I (1346) 23711þremr sinnum
Dpl 1603nærr þremr hundruðum manna
EgM(2001) 291þrem vetrum siðaʀʀ
EgM(2001) 1064mælæ bꝍndr .iij. eda þræm flæiræ
EiðKrC 40313þriggia syna avstr mvn ek þer sẏna
Gramm¹ 2185sekr er sa þrim mørkum
Grg346 758verðr hann sekr vm þat þrim morkum
Grg347 9826með ⸢þæim [var. þrim GKS 3270 4° “alle de Övr.” 112ra9; þrimr AM 126 4° 112r(223)25] h‹a›ttom
var. Hirð 4029: GKS 3270 4° “alle de Övr.”með þrim smasveinum
JBapt²A 92424með þrimr smasveinum
JBapt²A 92522Þrefalldr er góðra manna friðr, sá er þriú Agnus dei ero í minning sungin í hverri messo
MarS 2911Nú koma tíðendin til þings, ok lét Njáll segja sér þrim sinnum
NjM 10424Skammkell var í fǫr með Otkatli ok brœðr hans tveir, Auðólfr ok þrír menn aðrir
NjM 1341Sá atburðr varð þrim vetrum síðar
NjM 27219Flosi dvalðisk þar þrjár nætr
NjM 34920sekr er hann þrimr mǫrkum um hvern þann, er rangkvaddr er
NjM 3896Hann vann á þrimr mǫnnum, en er þó sárr sjálfr
NjM 43611Þrím nattum sidaʀ. deyr tholomeus
Gyð(1995) 823sua at ein vard or þrímr
Gyð(1995) 1295hann skavt tueim aurom eða þrimr i garþinn
StuᴵK 43616var allt saarit sva mikit, at stinga maátti i þrimr finngrvm
StuᴵK 52926þrim nottum eptir kyndilmessu
Agat² 1318konungr ... lek þa sva at ⸢þrimr [var. þremr AM 54 fol “C¹”, etc.] hand so᷎xum iafn fímliga sem ꜳ landi
EindrÓT 22713þriv ꜳ̋r eðr .iiij. voro þeir i siglingum til Englandz
Hallfr61 128hann leystí sik v́t með þrim mǫrkvm gvllz
Huldaᴵᴵ 27628meirr en þrimr hundrudum peningha
MMA 52532þrim sinnum
MMA 53819skaut konungr til hans ⸢þrimr [var. þremr GKS 1005 fol “D²”] kesium skam skeptum
ÓTᴵᴵ 2854.ííȷ́. sinnum
~þeir varo jnni þriir
DN II (1364) 3021freistnin uerdr ok go᷎riz af þrimr hááttum
Stj¹ 1462buna til bardaga moti sinum þremr o winum
JBpBFrg(2003) 1035með þremr forvænum frumtignum
Jón⁴ 46633Hann neittaði þrim sinnum
Jón⁴ 4685i þessum þremr virdiz þeim gnógliga skrifat
Jón⁴ 48123þu munt mig ⸢þrim sinnum [var. þrẏsuar SÁM 1] neyta
~á ⸢þrimr [var. þrim GKS 3268 4°] sumrum
Jb 1882þá gjaldi á ⸢þrimr árum verðit [var. þrim uarum GKS 3271 4°]
Jb 22512voro ⸢.iij. [var. þrir AM 53 fol “53”, etc.] saman
var. Hallfr61 8019: AM 53 fol “53”⸢.iij.ia [var. þriggia AM 62 fol “62”, etc.] natta fresti
var. Hallfr61 12318: AM 62 fol “62”Nu er Herodis konungr hafdi haft eínuallð ẏfir ollv riki Íuða ⸢.ííj. [var. þrív AM 651 I 4°] ár
~at þeim sẏniz nógliga skrifuat í⸢ííȷ́ [var. þremr AM 651 I 4°] gudspiollum af mann domi vars herra
~Fyrir ⸢þrimr [var. fiorum SÁM 1] dǫgvm
~at mer kungerom eftir guðz buðorðum oc heilaghra fedhra predican at þet er þreggia handa folk cristinni sem guð hefuir valt vndir kirkiunnar lyðni oc buðordhe seer at þiona vndir vbrigðelighre won eilifs fagnaðar
StatÁrni 8378andadiz ⸢.iij. [var. þrimm AM 54 fol “C¹” etc.; þremr GKS 1005 fol “D²”] uetrum eptir bardaga þeira Hareks ok Goðorms
var. ÓTᴵ 1198: AM 54 fol “C¹”með ⸢.xxx. [var. þremt’ AM 54 fol “C¹”; þrímtvgvm Holm perg 1 fol “C²”] manna
var. ÓTᴵ 2745: AM 54 fol “C¹”Ad lidnum þrem uetrum þa er Æirekr hafde numit slikan frodleik ... þa foru þeir med lid sitt til Syrlandz
EVíðA 544a þrem skípum
Fær 4027Ðrír menn eru nefnndir til so᷎gunnar
Fær 8110uer skulum auka þremr monnum ok lata bæta virke uort er miog er hro᷎rnat
HrHalt 41217Þremr vetrum sidarr
ÓH1005 7379þrem nottum
ÓH1005 8169skaut at kettunne þremr o᷎rum
OStór 53012hann uar byrsælli en adrir menn ok siglde þat a æinum degi er adrir sigldu a þremr
ÓTFlat 4562kerti med þremr kuislum
RauðFlat 2974fiortan tigir ára ok þriu ár
Sǫrla 2824sa þeir hlaupa þrear trollkonur
ÞUxaf 25722Þrim dogum sidarr
Martin² 59912At hans dæmum gerdi sua Stephanus Langatun i Einglandi, ok enn sidan þrir meistarar uestr ꜳ Skotlandi
Thom² 30025Leingztum hafdi hann eina collectu, hafdi hann ok þriar, enn fleiri trautt edr æigi
Thom² 32136Her ma nu siꜳ uegligan forunaut ok felaga þriggia konunga, er af austrriki foru med þrennum fornum at tigna drottin Jesum blezadan Mariu son, þeira offr var gull, reykelsi ok mirra
Thom² 32210þria daga hiellt hann sik ut af heilagri kirkiu med þui hardlifi, at hann þarnadiz alla fędu utan kendi litid af kiarnamiolk
Thom² 44729Nu hafa lesin uerit þriu bref þriggia hofdingia af Franz
Thom² 4513a þrim vikum
VP 6466er ⸢.iij. [var. þriar Holm perg 1 fol “B”; þrar AM 54 fol “54”] nætr voro liðnar
var. Hallfr61 12320: Holm perg 1 fol “B”var a hann kallat þrim sinnum
Ambr 4920Taktu vit þrimr penningum ok kaup þat sem þu villt
Greg 39124munu ver eiga ⸢þrenn [var. þriv AM 557 4° “557”] verk fyrir ho᷎ndum
var. Hallfr61 8021: AM 557 4° “557”þrim nottum eptir .xiiida. dag iola
Maurus 6619þrim sinnum
Maurus 6738Þa signdi hann sik þrim sinnum
MEg¹ 48426med prestum þrimr
Silv 25135at lidnum þrimur do᷎gum
KirjB 859þremur daugum sidar en fyr seger
DI V (1453) 10519tyndu þar þrimur skipum
Hák81 4667Ek var j þrimur bardogum med Sueri kongi
Hák81 54226Enn semei do þrem uetrum sidar
KgsA 12118hafði konungr lið hálfu meira eðr þrjú slík
Bós 148Moyses ok Aaron ok Maria. komit þier þriu til sattmalsbudar
Stj² 32428Wid ridu ok kauldu sott. tak konu miolk er sveinbarn hefir a briosti. þria dropa ok lat j blautt egg
MedMisc 5012Aristologia holurt hun er þriggia hatta
MedMisc 575þriar eru hofutd ædar j manni
MedMisc 822hofdu aller islendingar gengit vnder skatt vid Hakon kong vr ííȷ́ fiordungum
Hák8B 19029er hann og suo fimur uith skylmingar ath iafnan synazt þriu suerd ꜳ lopti er hann uegr med einu
Hect 13823drakk síðan af í þremr
ÞorstBm 1929Nu hefe eg ⸢iij [var. þrim AM 114 folˣ “J”] sinnum flyed fyrer þier Arne biskop, enn þad læt eg nu umm mællt ad sa þryfest alldrei er hid fiorda sinn flyr fyrer þier
var. ÁBpˣ 16512: AM 114 folˣ “J”Þeir kómu þrem nóttum síðar
BjHˣ 13024setr hann sinn hest á skeið ok lék á þremr handsöxum
Blómstr523ˣ 7536setr hann sinn hest á skeið ok lék á þreim handsöxum
Blómstrˣ 4811nokkor af þeim þrimr
DN II (*1309›DonVar 1ˣ) 8427at þola fyrnæfndom þrimer vætrsetom at ganga i yðrar kirkiur
DN II (*1309›DonVar 1ˣ) 8435af fyrnæfndum þrimer utlænzkum vetrsetom
DN II (*1309›DonVar 1ˣ) 8438ef menn fara .iij. á scipi saman oc verðr svá illa at einnhverr þeirra höggr annan. þá ...
Frostˣ 15915oc af þessum þrimr þá scal eina biörg at eino veita. en ef fleire veiter. þá er sá útlagr er síðar veiter. nema honom se óvisavargr
Frostˣ 16127Steinolfi hvrfu svin þriu þau funduzt tveim vetrum sidar i Svinadal
LdnStˣ 1646heimrinn er fullr af þrimr lo᷎stum
MarD635ˣ 8121var hann eigi senn a þrimr misserum
Pétr²Aˣ 18228megu eigi dyrnar vera nema af þrim triam
PhJˣ 738393 dogum sydar
PlacA(1998)ˣ 6911a þessum þrim do᷎gum
SJ¹ˣ 78525þá *var liðit frá hingatburð várs herra Jesu Christi⸣ tólf hundruð þrír tigir ok sjau ár
StuᴵR8ˣ 4937En er þeir kómu heim, þá var biskup skrýddr ok þrír tigir klerka með honum, ok sagðiz þegar skyldu bannsetja Þórð
StuᴵᴵR11127ˣ 1920bu þig vel aa þrimur mánudumm og allar þínar borger og þina menn ath sem best werrie þeir ydvar og yduart riki
Þiðrᴵˣ 2620Af þrimr hlutum glez hverr maðr, þóat eigi sé mjök góðir, af raust sinni eðr af skáldskap sínum ‹eðr› af syni sinum
Æv⁶²ˣ 1767
II. (y. no.)
Saaghom meer þaa ok høyrdum aa er þaugh heldo ooll þryyu handum saaman
DNᵛ 3121firi þui at all þessa þryyuu fyrnæmfd waaro neere skyyld Aasla ooftnæmfdum
DNᵛ 3128badh ok Aasle medhan han lifdhi, at þaugh aal þriiu skuldi vinsamligha byta siin j millium lwtu þaa ooll saman
DNᵛ 3130firir hwert lispund af vtrekto iærne þre‹a› peninga ænska
DNᵛ 2416þa en lidiht var fra burdh wars hærra Iesu Christi þushundrat ara þriugh hundrat ara attotighiu aar ok fim ar
DNᵛᴵᴵᴵ 26121vndan taknom þæm þrimmer hundradom lødhugha markom
DNᴵ 36214lidit var fra burdar tid wars herra Jesu Christi þushundrad ara þru hundrat siautighi ok vii ar
DNᴵᵛ 38133þrimar arum annur tuaugh
DNᴵᵛ 3964þræmma sinnum
DNᴵᵛ 47637firir seau merker ok tuttughu after at lœysa jnnan þræggia vætra sem nest komma
DNᴵᴵᴵ 30030æn Þorær krafdæ ok kuadæ Jon þræmmar sinnum at vidærkænnas loghmans orskurdh
DNᴵᴵᴵ 3188
Form.: þrimr (48); þrim (44); þremr (14); þrem (9); þriu (8); þrimmr (8); þria (7); þriar (7); þrir (7); þriggia (6); þriv (4); þrimur (4); þrír (4); þrimmer (3); .iij. (3); þrear (2); þrimer (2); þrímr (2); þreggia (2); þrjár (2); þrimm (2); þriir (2); þru (2); þrio (1); þrar (1); Þriar (1); þriu (1); .iii. (1); 3 (1); þryyuu (1); þriú (1); þræmma (1); þrív (1); Þrím (1); þræggia (1); þriugh (1); þriiu (1); Þremr (1); þræmmr (1); .ííȷ́. (1); þriv́ (1); Þrim (1); þriár (1); Ðrír (1); þræmmer (1); þreim (1); ííȷ́ (1); Þrir (1); þræmmar (1); þrimar (1); þrea (1); þryyu (1); þræm (1); þrjú (1); þremur (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med -i-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr item þriggja, þrim, þrjár, þrjú; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM item þrem(ur), þriggja, ²#þrim, þrjá, þrjár, þrjú; Bl; WPA _;
Litt.: Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 203, 204; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 315-316; Grøtvedt 1954 [MM 1954] 62; Hægstad 1915 52, 54, 84; Hægstad 1916 59, 65, 103, 113, 114, 197-198; Maurer 1908 (Kirch) 564, 566; Maurer 1908 (Verw) 12, 26; Maurer 1909 141; Seip 1955 138 150 153 162-3 193 270 315
Genre. (expected): religious works [rel]: 60 (58); legal works [jur]: 47 (21); family sagas [isl]: 28 (26); historical works [his]: 26 (38); charters [dip]: 19 (17); romances [rom]: 9 (22); contemporary sagas [bis]: 7 (16); þættir [tot]: 7 (5); legendary sagas [fas]: 6 (9); learned works [div]: 4 (7); unclassified [ ]: 3 (1);
SB (red.) — August 2020
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net