þjónustu·maðr, þjónastu·maðr, þjónustu·mann sb. m.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
- (see citation slip for text) ●ÓH619 11620
til ⸢þionastu mannz [var. æmbǽtes-mannz ÓH619 12123]
ÓHLeg 10020- (see citation slip for text) ÓTOdd 3310
þionastomenn
Menota: 30vb24 Streng 12015þionastu menn
BarlA 942þionastu maðr
Menota: 54vb27 BarlA 9921þionastv menn
Menota: 63vb7 BarlA 1171þionastu menn
Menota: 72va29 BarlA 1349þionastu mann
Menota: 96va29 BarlA 18320þionastu menn
Menota: 97ra9 BarlA 18415þionastu mannz
Menota: 100vb1 BarlA 19123Sunr ... Nu mæð þvi at ec hœyri þat at a hvaro tvæggia man grein være a þionosto manna oc sva a siðum i hirð konongs þa vil ec nu þærs biðia at þer gerit mer kunna alla þa skipan er þar er oc skyrit firir mer hvær grein a þionosto er eða hvat hvæʀri þionosto fylghir
Kgs 393allra hælldzt hælgaðum stiornar mannum oc þionosto mannum heilagrar kirkiu
Kgs 968her drap hann guðs þionosto mænn. moti guðs boði
Kgs 11241guð kaus hann til oc hælgaði hann (ɔ: Saul) ser til þionosto mannz oc skryddi hann mæð sialfs sins nafni
Kgs 11329tva þionosto menn hafþi sia cona meþ ser
Mork 8216- (see citation slip for text) ÓH 1722
- (see citation slip for text) ÓH 64917
- (see citation slip for text) Alex 10124
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 1117
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 1924
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 2391
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 23917
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 3167
- (see citation slip for text) Þiðrᴵᴵ 5419
- (see citation slip for text) DN III (1308) 786
- (see citation slip for text) DN I (1311) 11814
- (see citation slip for text) Flóv¹ 14254
- (see citation slip for text) HákEirsp 57919
- (see citation slip for text) HákFris 3877
- (see citation slip for text) HákFris 52818
gvð kavs hann til oc helgaði hann ser til þionostvmannz oc skryddi hann meðr sialfs sins nafni
StjC 48024skaltv sva segia þionostvmanni minvm Dauid
~ lat.servo
Vulg 2Reg 7,8 StjC 50615Einn af þionostomonnvm Helysei
~ lat.minister
Vulg 4Reg 6,16 StjC 61927- (see citation slip for text) ÆvHauksb 17811
- (see citation slip for text) ǪrvS 4713
þionostu menn
MǫttFrgβ 1718gerþvz þav þa skyldir þionvstvmenn *hans, ok fylgia þav honvm iafnan siþan
SnE 505- (see citation slip for text) SvR 113
⸢þionustumenn [var. þíunustu menn AM 186 4°]
DI II (*1326›AM 671) 5907- (see citation slip for text) JKr 3462
- (see citation slip for text) Hirð 40724
Verðvm eigi afhvga, at ver ervm þionostvmenn gvðs
Ant 6331ek em þionostvmaðr Kristz
Ant 873ver þionostvmenn enns krossfesta Kristz
Ant 10719at tigna sina þionastvmenn
Ant 12023- (see citation slip for text) Dugg657a 1120
þionostu mann
EgM(2001) 636let hann huern gera annathuart at geraz hans þionostu mann eða fara af landi a brott
EgM(2001) 636er þeir komu vpp i ridit þa sa þeir at loptið var opit. var þar lios inni ok þionostu menn ok biuggu reckiur manna
EgM(2001) 7018Margir riddarar ok kvrteisir þionastvmenn þionaðv dagliga þessvm rika manni
Mar655XXXII 5799þjónostumaðrinn ferr sem boðit var
Æv² 1619- (see citation slip for text) ÆvFurs 349
þionostu menn
Gyð(1995) 1833þo at þeir væri þionostu menn Romuería. þa var þeim þo vel vid Juɢurtham
Rómv226(2010) 8820em ek æ þinn þionostu madr ok riddari
Rómv226(2010) 2365ef guðs þjónustumaðr verðr reittr
GBpD 3031várs herra þjónustumaðr, Guðmundr góði
GBpD 3136ei heldr mundu þeir dirfast heiptugar hendr at leggja á kirkjunnar þjónustumenn með meizlum ok limaláti
GBpD 15918Þar suaf i herbergi i hia honum Gizvrr Þorvalds son magr hans ok þionostu-menn þeira
StuᴵK 42214ek viðkennumz, at þu ert ⸢senniligha þionostumaðr [var. sannliga sendimaðr Andr¹ˣ 32611] þess, er þik sendi
Andr²A 36430⸢Heyrþu mik þionostumann ok postola [var. Hlyþv mér þręli gvþs. oc postola Andr¹Cod645 13019]
Andr²A 3787þionostumenn helt hon ꜳ sinum kosti
MMA 51412þar sem ek em, mun minn þionostumaðr vera
MMA 52114Þenna færði sea hinn tru lyndi þionosto maðr himna konungs hinn fyrsta ꜳuo᷎xt sins erfiðis sinum herra
ÓTᴵ 15714gekk aboti til strandar með alla bræðr ok marga aðra klerka ok þionosto menn heilagrar kirkiu. þa er hann atti valld yfir
ÓTᴵ 1644Snviz helldr til þess guðs er sva er máttugr. milldr ok goð giarn at huerivm sinum so᷎nnum þionosto manni gefr eilifa sælu
ÓTᴵ 3761Barnabas. Íustus ... þeir sem varu þionustu menn hans
~þer ok ⸢þionosto ⸌menn⸍ [var. þionar Holm perg 19 4°] míns dauða
~Eigi þiggr guð nauðga ⸢þionostu [var. þionustu menn SÁM 1]
var. SJ¹ˣ 78530 → SJ SÁM 1 91ra38- (see citation slip for text) ǪgmÓT 152
þionostu mꝍnnum
Sættarg 4735kallar bokin gud drottin edr herra. þiat þa hafdi hann ser þionostumann
~ lat.servum
HistSchol 166 Stj¹ 316Bauluadr smasueinn Chanaan man þræll ok þionustumadr uera sinna brøðra
~ lat.servus
Vulg Gen 9,25 Stj¹ 6326uæntir mik at þer uikit higat til ydars þionostumanz
~ lat.ad servum vestrum
Vulg Gen 18,5 Stj¹ 1184Ek er einn þionostumadr ok sueinn mins herra Abrahams
~ lat.servus
Vulg Gen 24,34 Stj¹ 1379þionostumadr þinn Jacob
~ lat.Servi
Vulg Gen 32,18 Stj¹ 1841uær adrir skulum uera þins herra þrælar ok þionustumenn
Stj¹ 2187þu reidiz mer eigi þinum þionostumanni
~ lat.famulo tuo
Vulg Gen 44,18 Stj¹ 21832þu taladir þegar i giar ok hinn fyrra dag til þins þeonostumanz
~ lat.ad servum tuum
Vulg Exod 4,10 Stj¹ 26034þræla þina ok þionostumenn
~ lat.famuli
Vulg Exod 5,16 Stj¹ 26428- (see citation slip for text) Ann764 22416
Remigius ... var med aurleika þionostumadr fatækra ok faudurlausra
Remig 2242þat sama vin er haft til heilags messosongs, þuiat bredrunum þotti þa sidr verda mega sv vangeymsla, at þionostumenn bęri prestinum vatn, þa er þeir skylldo vin
Mar240a 8718- (see citation slip for text) StatJón 17818
- (see citation slip for text) DínDr 904
þionostu manni
~þionostu madr
~þionostu menn
~⸢konungr - mo᷎nnum [var. ... þíonostv madr ... AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 37814: AM 62 fol “D¹”⸢þíonostv menn biǫggo snęding [var. sueinar matbio᷎ggu SÁM 1]
~- (see citation slip for text) StatÁrni 84336
þionustu madr
Fær 3911Komit allir til konungs ungir ok vápnfœrir, þjónostumenn, skjaldsveinar, steikarar, dyrverðir, rekkjusveinar, ræðismanna þjónar ok skutilsveinar, undirbyrlar ok kertasveinar
KlmA 32732skulu nú allir þjónustumenn verða riddarar
KlmA 3303Virdandi er ok sa þionustumadr, er sua godan lut kiori sinum formanni
Thom² 33912Blezadr se sꜳ gud, er frelsadi sinn þionnstumann af valldi ovina
Thom² 3539er þionustumadrinn hafdi þetta heyrt
VP 5577- (see citation slip for text) Amic 1881
- (see citation slip for text) ÞJ 141
- (see citation slip for text) DI IV (1431: Bps B II 3) 47133
þionustu menn
Dugg681a 117þionustu menn
Dugg681a 905- (see citation slip for text) KirjB 8214
- (see citation slip for text) KirjB 8720
- (see citation slip for text) EgÁsm 105
- (see citation slip for text) Hák81 2929
- (see citation slip for text) Hák81 5925
er bædi kongrinn ok byskupinn þionostu menn guds. ok gæzlu menn þeira husa
KgsA 1266þionustu menn
Rém 31431- (see citation slip for text) DI V (1464) 43513
⸢þiono᷎stu mann [var. þíonustu menn AM 641 4°]
~⸢þiono᷎stu mannz [var. þíonustu manns AM 641 4°]
~hvárki herrar né riddarar, engi þjónustumaðr né rekkjusveinn né skjaldsveinn, innvörðr né steikari
Klma 29535- (see citation slip for text) Mág¹B 331
Aaron guds þionostumadr
Stj² 3094- (see citation slip for text) Harð 13913
- (see citation slip for text) Æv238XX⁹ 20014
- (see citation slip for text) Hect 11819
- (see citation slip for text) ÞorstVík 38724
- (see citation slip for text) DI IX (1522) 709
- (see citation slip for text) DI IX (1522) 11525
a hann (ɔ: konungrinn) ad fylgiafegurstum sidum og hans hird og allir hans þionustu menn
KgsE 218Enn nu ber suo at þu þikist buinn til kongs fundar ... og kemur þu j godan tijma og fæʀ leyfi til jnngongu af dyrauordum. þá verdur þu suo at hátta þarkomu þinne at þier fylgi nockur lidligur þionustu madur. Enn þo at þid fáit bádir leyfi til jnngongu. þá láttu hann ecki fylgia þier leingra en innann dyra eda jnnar at stallara stoli hit leingsta
KgsE 468Siðan sendi Gratianus giafir goðar postolanum með þionostumonnum sinum
Andr¹ˣ 32325- (see citation slip for text) Bærˣ 9124
- (see citation slip for text) DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 4423
þionustu madur
ErAˣ 511þionustumanna
ErAˣ 7112- (see citation slip for text) Fljˣ 268
- (see citation slip for text) FriðAˣ 295
- (see citation slip for text) FriðAˣ 3421
- (see citation slip for text) FskBˣ 22820
- (see citation slip for text) Gautr¹ˣ 1717
þíonustumenn
~ lat.(Benedicite domino omnes uirtutes eius) ministri (eius qui facitis uoluntatem eius)
19019 (Vulg Psalm 102,21) GlossPsalt 19118þíonustu menn
~ lat.(Qui) facis (angelos tuos spiritus): et ministros tuos ignem urentem
1926 (Vulg Psalm 103,4) GlossPsalt 1935- (see citation slip for text) HeiðrUˣ 10216
⸢þiönustu madur [var. ÷ AM 152 fol 144va35]
~- (see citation slip for text) Hkrᴵˣ 1181
- (see citation slip for text) Hkrᴵᴵᴵˣ 1893
- (see citation slip for text) Hkrᴵᴵᴵˣ 3822
þionostu menn
KlmB1980ˣ 534Þar var inn borinn alls kyns drykkr skenktr í stórum gullkerum ok dýrir réttir framsettir af sœmiligum þjónostumönnum
KlmBˣ 6015allir þrælar ok þjónostumenn í Franz sloku frjǽlsast meðr sínu hyski af öllum þrældómi
KlmBˣ 15310Komit, allir guds þionustumenn
~ lat.omnes servi Domini
MirMar1731 3898 MarD634ˣ 77033þui sendir hann sina þionustumenn ok med nockura af brædrunum
~ lat.de clientibus
MirMar1731 4273 MarD634ˣ 82413guds modir ... eptir sinni veinu vppvokt med iduligu ꜳkalli sins þionustumannz
~ lat.sui servuli
MirMar1731 43015 MarD634ˣ 8279Þessi madr uar ... miok grimmr uid sina ⸢þionustumenn [var. undirmenn MarE 53917]
~ lat.crudelis in subditos
HelChron 106255 MarD634ˣ 116626vegsamadi hann iafnan mik ok mina þionustumenn
~ lat.me mihique famulantes
MirMar1896 23a16 MarD635ˣ 93320þionustu madur
PBpˣ 42716⸢sveina [var. þjónustumenn Holm papp 47 folˣ “f”, etc.]
var. Rémˣ 1303: Holm papp 47 folˣ “f”- (see citation slip for text) ÆvMið⁶186ˣ 1015
cf. simplex maðr (1288)
Form.: (60); þionostu menn (7); þionustu menn (6); þionustumenn (6); þionostumadr (4); þionustu madur (4); þionosto menn (3); þionostumenn (3); þionastu menn (3); þjónustumenn (3); þjónustumaðr (3); þionostumann (2); þionostvmenn (2); þíonustu menn (2); þionastu mannz (2); þionostu mann (2); þionostu madr (2); þionastvmenn (2); þionostumaðr (2); þionustumadr (2); þjónostumenn (2); þionastu maðr (1); þionastv menn (1); þionustu madr (1); þíonustumenn (1); þionosto mannum (1); þjónostumönnum (1); þionostu manni (1); þíonostv menn (1); þionostumanni (1); þionostu-menn (1); þionosto mænn (1); þíonostv madr (1); þjónostumaðrinn (1); þionnstumann (1); þionostvmanni (1); þionostvmannz (1); þionostumanz (1); þionustumadrinn (1); þeonostumanz (1); þionosto maðr (1); þionustumanna (1); þionostomonnvm (1); þionvstvmenn (1); þíonustu manns (1); þionosto manni (1); þionustumannz (1); þiönustu madur (1); þionastu mann (1); þionostu mꝍnnum (1); þionastomenn (1); þionostvmaðr (1); þionosto mannz (1); þionosto manna (1); þionostumonnum (1);
Gloss.: EJ (þjónusta); ClV (þjónusta sb.); ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr -ostu-; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -astu-; AJ _; deVr _; Fr4 -ostu-; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _;
Genre. (expected): religious works [rel]: 60 (40); historical works [his]: 30 (26); romances [rom]: 23 (16); legendary sagas [fas]: 15 (6); charters [dip]: 8 (12); family sagas [isl]: 5 (18); legal works [jur]: 5 (14); contemporary sagas [bis]: 5 (11); learned works [div]: 3 (5); unclassified [ ]: 1 (1); þættir [tot]: 1 (3);