vand·rǽði, vend·rǽði sb. n.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
vaɴdrǽþom
●Bǿn15²(1993) 91r6vaɴdrǽþom
●HómÍsl¹⁵(1993) 21v25vandreþe
●HómÍsl¹⁷(1993) 24v12vandreþe
●HómÍsl¹⁷(1993) 26r15vandrǽþom
●HómÍsl²⁴(1993) 35r8vandrǽþom
●HómÍsl³²(1993) 47v19vaɴdrǽþe
●HómÍsl³⁶(1993) 57v4- (see citation slip for text) ÞBpCod645 1121
- (see citation slip for text) ÞBpCod645 263
Bør var sa .i., er a hveriom misserom geyrði hagl, þat er økrom spilte ... Sia for at finna Martinum oc sagði honom vandreþi boiarmanna
Martin¹ 57121Nu er þat fra mer at segia at ec hefi allan mic við lagt at skiʀa ueɴdręðom þeiʀa
Eg162θ(2001) 1698hefi ek morg vandreþi þolat i þinu æmbætte
KlmFrg 55610- (see citation slip for text) GrgStað 26120
- (see citation slip for text) GrgStað 40420
i þinum vandræðom. vil ec með engo mote veuíazt
Menota: 27rb29 BarlA 502þetta vandraðe skal alldrigi ykr optar stannda til vannda
BarlA 5535þetta ⸢vandraðe [var. vandkvæði AM 232 fol “b” etc.; uanklæðe AM 231 I fol “d”]
BarlA 5535⸢vandræðe [var. vændræði AM 232 fol]
Menota: 54ra2 BarlA 9732biþr hann til coma. oc let at þar mondi elligar geraz af mikil vaɴdreþi
GullÁsuÞMork 36321þo at þv vilir þetta eigi. þa cann vera at bratt vanndreþi liɢi aþer
Mork 825beiddi Sveinn at þeir scyldi binda saman lag sitt vm vandreþi þꜹ er þeir voro baþir ettbornir mioc til rikia þeira er M. (ɔ: Magnús) konvngr sat ifir
Mork 887eftir þat er settvz ꜹll vandreþi þeira þa toc Haralldr konungr þar veizlur a Vplꜹndom
Mork 1894ef þv ert felavs maþr oc átt vandreþi. þa kom þv til vár oc mvn ec geva þer fe
Mork 2502- (see citation slip for text) ÓH 1174
⸢vendreði [var. vandræði Hkrᴵᴵˣ 1202]
ÓH 14215- (see citation slip for text) ÓH 1489
- (see citation slip for text) ÓH 16612
- (see citation slip for text) ÓH 2793
⸢vandręþi [var. uannque᷎ðe Holm perg 4 4° “St 4”, etc.]
ÓH 5789Hveruitna þess er menn hittaz a með vanndræðom
Járns 27119er þetta fire þui górt at margr goðr maðr hever finget skemðer oc vanndræðe fire þæirra olutvennde
Járns 27514- (see citation slip for text) Jvs291 284
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 5631
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 5914
- (see citation slip for text) Þiðrᴵᴵ 1516
⸢vanndræðe [var. vændræði AM 232 fol]
Menota: 101ra13 var. BarlA 1928 → Barl AM 232 fol 53ra34vandreða
Eb162E(2003) 2876- (see citation slip for text) Heið 6531
at vér gerim ǫðrum gaman, en oss engi ⸢vandræði [var. vendræði var. Njála 26410: AM 162 B δ fol “Cδ”]
var. NjM 1493 → var. Njála 26410: AM 162 B δ fol “Cδ”eigi skulu þeir hljóta ⸢vandræði [var. vændreði var. Njála 2777: AM 162 B δ fol “Cδ”] af mér
var. NjM 1539 → var. Njála 2777: AM 162 B δ fol “Cδ”mun þat þó svá aukanda fara um yðra svívirðing, at þér munuð ekki fá at gǫrt, fyrr en þér leggið ⸢vandræði [var. vendreði var. Njála 46010: AM 162 B δ fol “Cδ”] á yðr
var. NjM 22625 → var. Njála 46010: AM 162 B δ fol “Cδ”- (see citation slip for text) Sv 922
- (see citation slip for text) Sv 3318
⸢hino [var. ÷ SvEirsp 29413] rangliga vandræði
Sv 441Ecki blíðkaz konungrenn við slikt ne vandréðe niðr sætiaz
~ lat.ira
8537 Thom¹ 8422‹vandræðe› emend. Bl 2148: LundUB Mh 15 “Bn”
cap.- (see citation slip for text) Bær 11562
- (see citation slip for text) Flóv¹ 12637
- (see citation slip for text) Flóv¹ 12917
- (see citation slip for text) Flóv¹ 1489
⸢vendreðvm [var. vandrædum Flóv² 19418]
Flóv¹ 15015⸢venndreði [var. vandræði Hkrᴵᴵᴵˣ 3612]
Fris 3328⸢vendreþi [var. vannkvæði Hkrᴵᴵᴵˣ 3616]
Fris 33211- (see citation slip for text) HákFris 57438
⸢vendræþi [var. vandręðe HkrEirsp 21436]
HkrFris 3537- (see citation slip for text) Jvs7 118
- (see citation slip for text) KonrA 4621
- (see citation slip for text) KonrA 6514
- (see citation slip for text) Mág¹A 1553
hann leysti hvers manns vandræði, er á hans fund kom
NjR 577- (see citation slip for text) RbHM (*1304) 6819
allir, er til hans koma með sakar ⸢vendræþi [var. vandræþi SnE 341], þa fara allir sattir a brꜹt
SnEU 164hann kom asvm iafnan i fvllt ⸢vendræþi [var. vandræþi SnE 3413]
SnEU 1613Mikil ⸢*vanðręði [AM 227 fol “B”; non emend. vændreði]
StjC 45335n.at æigi vęviz þer i ⸢*vandręðvm [AM 227 fol “B”; non emend. vęndręðvm]
StjC 45618n.at vefia þik i ⸢*vandręðvm [AM 227 fol “B”, etc.; non emend. vændreðvm]
StjC 5279n.hann ... þolði mǫrg vas oc vandreði fyrir minar sakir
StjC 55315⸢*vandræði [non emend. (ms.) vandræða]
SvEirsp 31115n. → ms. 89r28- (see citation slip for text) VerA 6613
- (see citation slip for text) VerA 701
- (see citation slip for text) Landsl 1617
- (see citation slip for text) Heiðy 10019
vandræ‹di›
RbHS (*1202) 44421uandrædi
RbHS (*1202) 4457hann á þaɴ sal a himni, er Glitnir heitir, en allir, er til hans koma með sakar vandræþi, þa fara allir sattir a brꜹt; sá er domstaðr beztr með gvþvm ok monnvm
SnE 341hann kom asvm iafnan i fvllt vandræþi, ok opt leysti hann þa með vælræþvm
SnE 3413En hverr asaɴa sa til aɴars ok þotti nv vera tvꜹ vandræþi
SnE 379- (see citation slip for text) Bl 2263
- (see citation slip for text) Bl 23927
- (see citation slip for text) DN II (1337) 19115
- (see citation slip for text) Hirð 4324
hann hafði um sik hirðsueít mickla. en það uoru flester þess hattar menn er aðr uoru fuller af uandræðum
Rómv595(2010) 1718hygg að hue mikið uandræði þu ert ‹i› settr
~ lat.in quanta calamitate sis
19831 Rómv595(2010) 19813- (see citation slip for text) DN I (1346) 2378
uandræði
EbWolf(2003) 875uandræði
EbWolf(2003) 1137þu hefer flutt mal Egils með akafa miklum. er þu byðr at etia vandræðum við mik
EgM(2001) 1186- (see citation slip for text) Fbr 4914
- (see citation slip for text) Laxd 2411
- (see citation slip for text) Laxd 3625
- (see citation slip for text) Laxd 22717
- (see citation slip for text) Laxd 26119
vil ek þess biðja yðr, at vér etim hestunum, at vér gerim ǫðrum gaman, en oss engi vandræði
NjM 1493Þér munuð fátt mæla ... eða gera, áðr vandræði munu af standa, en hér mun verða um seinna, þó at allt komi til eins
NjM 15014áðr ⸢vandræði [var. stórvendræðe var. Njála 26822: AM 162 B δ fol “Cδ”] munu af standa
NjM 15014Fyrir ekki mun þat koma, segir Njáll; þangat mun snúit vandræðum, þá er þú ert látinn, sem synir mínir eru
NjM 18422þangat mun snúit ⸢vandræðum [var. vendræðom var. Njála 35412: AM 162 B δ fol “Cδ”], ... sem synir mínir eru
NjM 18422mun þat þó svá aukanda fara um yðra svívirðing, at þér munuð ekki fá at gǫrt, fyrr en þér leggið vandræði á yðr
NjM 22625Hitt hafða ek ætlat ... at ekki skyldi koma vandræði yður í híbýli mín
NjM 29817⸢vandræði [var. vendræði var. Njála 6108: AM 133 fol “B”]
var. NjM 29919 → var. Njála 6108: AM 133 fol “B”Torsóttr þótti yðr ek næstum vera, er ek vilda eigi taka undir vandræði yður
NjM 37019Aukizk hafa heldr ⸢vandræðin [var. vendræðin var. Njála 86918: AM 133 fol “B”], kerling
var. NjM 4368 → var. Njála 86918: AM 133 fol “B”Mikil ⸢*vanðręði [AM 227 fol “B”; non emend. vændreði] hefir faðir minn gert allri iarðarbygðinne i þesso
emend. StjC 45335: AM 227 fol “B”at æigi vęviz þer i ⸢*vandręðvm [AM 227 fol “B”; non emend. vęndręðvm]
emend. StjC 45618: AM 227 fol “B”æigi skal nær fara at ek lavna þer þi dygð oc dræingskap er þv hefir mer synt með trvlyndri þionkan. at vefia þik i ⸢*vandręðvm [AM 227 fol “B”, etc.; non emend. vændreðvm]
emend. StjC 5279: AM 227 fol “B”vanndræði
ÞBpB 2607til þesꜱ at hegna glæpi ok uandræði
Rómv226(2010) 25714míɴíz þesꜱ hue Pompeíuꜱ hellt yðr fyrr i vandrædi. er þer nadut æigi at beriaz ok ueria yðr
Rómv226(2010) 33114oc qvað hann hafa vafit sig i miklv venndreþi
StuᴵK 6624at eigi iæykiz vendreþi manna
StuᴵK 796en mer þiccir þo betra at syna liti‹l›-mensco her vm en koma sialfum mer i vęndreþi
StuᴵK 983segir þeim sva, at hann þottiz við micil vendreþi cominn vera
StuᴵK 10016bar Karr vpp fyrir hann vendreþi sin
StuᴵK 1017stor vendreþi
StuᴵK 11113at við þat mvni vaxa vænndræþi oc vfriðr enn þverra eigi
StuᴵK 1264Nv hafa þat kennt enir vitrustv menn, at læigia * skyli venndreði, enn æsa eigi
StuᴵK 1266at gera almvginum venndreþi i
StuᴵK 1269oc lutvz þessi vendreþi avll af Oddi
StuᴵK 1453baro fyrir þa sinn vendreþi
StuᴵK 15717Þa mælti Sigurdr gricr: ec man or þessv ⸢*vænðreþi [non emend. væðreþi] leysa, at vega at Haconi
StuᴵK 2045n.Hon kemr nv a fvnd Guðmundar prests Mathias messo oc bad hann með iðranar grati ser miskvnnar oc vidr-tavkv, at hon mætti skiliaz við vendreþi sin; oc lavt hon sva mikit gott af fvndi hans, at hon vitiaþi alldri aptr til inns sama venndreðiss oc fyllgdi honom iafnan siþan, þa er þav skilði eigi vfriðr manna
StuᴵK 2299Hon kemr nv a fvnd Guðmundar prests Mathias messo oc bad hann með iðranar grati ser miskvnnar oc vidr-tavkv, at hon mætti skiliaz við vendreþi sin; oc lavt hon sva mikit gott af fvndi hans, at hon vitiaþi alldri aptr til inns sama venndreðiss oc fyllgdi honom iafnan siþan, þa er þav skilði eigi vfriðr manna
StuᴵK 22910villdi hann tala ‹við› Guðmund prest einsliga vm ⸢vendreþi [var. uandre᷎ðe GBpA 1196] sin
StuᴵK 25218miok eggia Ions synir þa, nv firir slikt gengv Rafns-synir ‹í› þetta vandræði ok sva Oððr Aala *son
StuᴵK 36221Við barvz vandræði með monnum, ok skilldvz uhappa-laust
StuᴵK 4125Þa kom Sighvatr i buðina ok bað Snorra vera uel stilltan ok auka eigi vanndre᷎ðe
StuᴵK 42410Snorre ... villde koma honum i þetta vanndre᷎ðe, ok segir honum upp alla þa, er i høfðo gengit þetta mal
StuᴵK 46910vandræði
Fær61 711honum (ɔ: Kristr) bẏriaði at fara til Iorsala ok þola þar vandræði af raðsmonnum ok ritorum
Pétr SÁM 1 2rb34þo at þeir þyldi mo᷎rg ⸢vandræði [var. vankuædi AM 325 VIII 2 a 4° “C⁶”] af vandum mo᷎nnum
ÞorvVÓTᴵ 29414þeim varð minnz til vandræða er hestarnir liopu fra ok vurðu þeir at ganga langa leið til sins heíma
ÞorvVÓTᴵ 29718- (see citation slip for text) ǪgmÓT 48
vandrædi
GBpB(2018) 9618- (see citation slip for text) DN XI (1369) 5533
- (see citation slip for text) Jb 6715
þess bid ek þig, Þorgils! ef ek hefi nockut sva gert, at þer þickir vel, þa styr þv eigi þessv mali i sva mikit vandrędi, at þv hafir þig i vedi
StuᴵᴵR 1491- (see citation slip for text) StuᴵᴵR 27125
⸢vandkvæði [var. (ms.) vandræþi AM 53 fol “B”, etc.]
var. ÞorvTÓT 952: AM 53 fol “B” → ms. 44vb17ef þu uærir j þuiliku uandrędi staddr sem hann er huat þu mundir til taka
HróF(2019) 782- (see citation slip for text) ÓH1005 81314
- (see citation slip for text) SSlef 214
- (see citation slip for text) SvFlat 5514
- (see citation slip for text) ÞorlJ 21018
vandræðum
Reykd 19717þótti bónda vaxit hafa vandi sinn firir svó stor vandræði, ok drap niðr höfði
Ar 62526- (see citation slip for text) Án 3499
uanndræde
Rém 24031- (see citation slip for text) Sv81 98
- (see citation slip for text) VSj 433
- (see citation slip for text) VSj 446
- (see citation slip for text) HÍ 2915
bid þv firir oss. at gud firirlati oss þessi vandrædi
Stj² 3333- (see citation slip for text) Gr 1188
- (see citation slip for text) Gr 16810
- (see citation slip for text) ÆvMið³¹ 9626
- (see citation slip for text) Hect 10120
- (see citation slip for text) SigÞǫgl 20718
- (see citation slip for text) SigÞǫgl 24713
- (see citation slip for text) GibbC 1002
- (see citation slip for text) Jvs510 3130
- (see citation slip for text) Blómstrˣ 341
- (see citation slip for text) Blómstrˣ 399
- (see citation slip for text) DI IX (*1522›apogrˣ) 691
- (see citation slip for text) DínDrˣ 708
- (see citation slip for text) Fljˣ 4624
- (see citation slip for text) Fljˣ 7521
er menn vinnaz á með vandræðum
Frostˣ 17723gera þeir fyrer þá söc vandræði þeim er bꝍtto. þá verðr sá tryggrofe er fé helldr fyrer þeim
Frostˣ 1794vandræði vaxa manna á millum
Frostˣ 1843- (see citation slip for text) FskBˣ 4920
- (see citation slip for text) FskBˣ 1576
⸢vendræða [var. vanndrða HkrFris 9030]
Hkrᴵˣ 23911- (see citation slip for text) Hkrᴵˣ 26817
⸢vend- [var. vand- AM 37 folˣ “J1”] -ræði
Hkrᴵˣ 42112⸢vendræði [var. vandręðe HkrEirsp 21436]
Hkrᴵᴵᴵˣ 41023- (see citation slip for text) Hrólfˣ 539
- (see citation slip for text) Menota: 4r10 Íslbˣ 2222
⸢vannkuædi [var. vendrædí AM 638 4°ˣ]
~vandrædum
PBpˣ 43118- (see citation slip for text) Rémˣ 225
- (see citation slip for text) Rémˣ 15716
- (see citation slip for text) StjǫrnODrˣ 10718
- (see citation slip for text) StjǫrnODrˣ 10732
Nv er at kiosa, vart (“ɔ: hvárt”, ed. note) þer vilit sitia fyrir ‹því vandræði at verða fyrir› agangi Sturlu oc vmsatvm, æþa vilit þer leita travstz a menn með fegiofvm til liðveitzlo emend. Stu 11520: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 11520: BLAdd 11127ˣ “IIp”- (see citation slip for text) Trist¹ˣ 1324
- (see citation slip for text) Trist¹ˣ 19428
- (see citation slip for text) VerKeisAlfrᴵᴵᴵˣ 166
- (see citation slip for text) ViðrLaug405ˣ 28737
⸢ä alla vegu vand‹r›æde sijn og wgiftu [var. ok alla vega undrat sína úgiptu Æv⁴⁸ 15716]
ÆvCallˣ 8412
cf. simplex rǽði (8)
Form.: (88); vandræði (18); vandræðum (5); vendreþi (5); vandræþi (4); vandreþi (4); uandræði (4); vendræði (3); vendræþi (3); vandraðe (3); vandrǽþom (3); vandrædi (3); vandræðe (2); vandræða (2); vaɴdrǽþom (2); vændreði (2); vendreði (2); vandreþe (2); vanndre᷎ðe (2); vandręðvm (2); uandrędi (1); uandræðum (1); vanndreþi (1); vendrædí (1); vandrædi (1); uandrædi (1); vanðręði (1); vandreði (1); venndreðiss (1); vandréðe (1); ueɴdręðom (1); vandræðom (1); vandreða (1); vandrædum (1); vendræðin (1); vanndræðom (1); vændræði (1); uanndræde (1); vandrędi (1); vanndræði (1); vendreðvm (1); vaɴdreþi (1); vendræða (1); andreþi (1); vandręþi (1); vęndręðvm (1); vaɴdrǽþe (1); vend ... ræði (1); venndreði (1); væðreþi (1); vændreðvm (1); vandræde (1); vanndræðe (1);
Gloss.: EJ; ClV item vend-; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item vend-; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (Vandráðr); Fr4; NO item vend-; Walter _; ÁBlM (vandráður) pl.; Bl pl.; WPA _; ; LMNL
Litt.: Kramarz-Bein 1999 64; Seip 1955 274
Genre. (expected): religious works [rel]: 36 (50); family sagas [isl]: 34 (23); historical works [his]: 33 (33); contemporary sagas [bis]: 28 (14); romances [rom]: 23 (20); legal works [jur]: 16 (18); þættir [tot]: 8 (4); learned works [div]: 5 (6); legendary sagas [fas]: 5 (8); charters [dip]: 4 (15); unclassified [ ]: 0 (1);