betri adj. compar. [superl. beztr/baztr; pos. → góðr adj.]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-u/e-m] [e-s] [e-m] bedre, forholdsvis god, bedst (af to) ⫽ better, relatively good, better (of two), preferable
●●● er þat þa eigi bættra en annat vatn eða þeðan værra
KgsFrgβ 13518●●● en at ꜹðrvm kosti hverfit aptr, ok þaɴ ætla ec yðr ‹vera› betra af at taka
SnE 538●●● þótti minning sjá betri en engi
Laxd 2002●●● Tófi ... kvað þat (N:fé) bæði vera meira ok betra en hitt, er þeir hǫfðu áðr fengit
NjM 8122●●● (proverb.; cf. FJOrdspr 72) Fár bregðr inu betra, ef hann veit it verra
NjM 37111●●● Þess vil ek biðja þik ... at þú sættisk, því at þinn hlutr má ekki verða betri en góðr
NjM 4223●●● .xx. hǫklar betri. ok xx. lettare
IslDipl (1396) 12416●●● Alor svart ok annat rautt. þat svarta er betra
MedMisc 586●●● ok urðu þau málalok, en ekki betri
Vápnfˣ 414÷ þeir ... ętla þa ser betri es þeir døma umb
~ lat.meliores existimant eos
GregHom 12478 Hóm677 5730÷ Ængi dro ⸢*bætr[a] [non emend. bætri] hæilli sinn boga
ÓHLeg 8623n.÷ seger at þeiʀa uinatta scal ny syno betri en aðr hefir uerit
EgFrg² 34133÷ Meɴ scolo oc eigi tefla sva at þeir leɢi fe við. oc enga þa lute er manne þickir betra at hafa en on at vera
GrgKonᴵᴵ 16923÷ At þaɴ rétt gaf olafr eɴ hælgi islendingom eða betra
GrgKonᴵᴵ 19714÷ lat þu hvilaz þann dag þina rœðu oc leita æf þu mæger finna hann (N:ɔ: konunginn) í bætra tima annan dagh
Kgs 4529÷ þiɢ nv af mer sverþ oc scickio. oc heit iafnan heþan fra betri drengr en aþr
Mork 39217÷ ferþ ... varþ sein þvi at þa var eigi betra en of hꜹstit at fara i gognvm Danmorc
ÓH 46715÷ Ec sac alldri bettri segl
ÞorvKrMork 20323÷ ok meiri von at er nait at reyna vapn segir Barði. ok væri betra at hafa hit neyrðra uigit
Heið 905÷ ok ei mundi þat til amæliꜱ lagt þott sva giorðim ver. en betra til eptir malꜱ
Heið 907÷ Hꜹggr a tvær hendr. ok þickir eigi betra lif en hel
Heið 9329÷ sæktena gefe fatꝍkum monnum [var. + niote (var. + þess NKS 1642 4° “D”) sala sem gud vil. en hinn er ecki madr at bættri AM 322 fol “C”, etc.]
var. Hirð 43411: AM 322 fol “C”÷ betra er slict með gamni at heyra en stivp meðra saugur er hiarðar sveinar segia
ÓTOddS 25÷ tocu þeir betra rað baðu ser griþa
Sv 186÷ betra var at veria með halfu minna lið en til at sękia
Sv 7721÷ þat efar mik vm at eigi verði váʀ lvtr þvi betri sem ver eigvmz fleira við
TrójHb 4214÷ sæktena gefe fatꝍkum monnum [var. + oc niote sala þæss er gud uill en hin er æigi madr at bætri AM 304 fol “B”]
var. Hirð 43411: AM 304 fol “B”÷ lifa munt þú allt at einu ok heita ⸢*góðr [non emend. at betri] maðr, ef þú svíkr þann eigi, er þú átt ⸢beztr at vera [var. bezt at launa NjM 3197]
NjR1908 29122 → ms. 63v26÷ Fár bregðr enu betra, ef hann veit et verra
NjR1908 34124÷ Þess vil ek biðja þik, Þorgeirr! at þú sættiz, því at þinn hlutr má ekki verða betri en góðr
NjR1908 38430÷ [g]af guð þeim bætra byr oc bliðara sío
Hóm AM 655 XX 4° 2va31÷ ok þat veit trva min, at margr kemr sa til Valhallar, er *dyrt myndi þickiaz kavpa vatz dryckinn, ef eigi væri betra fagnaþar þangat at vitia
SnE 4313÷ þæim hefer betra þott að ...
~ lat.melius
14629 Rómv595(2010) 14612÷ segðv honum at honum væri betra at gefa Helga Asbiarnarsyni stoðhest sinn til þess at hann næði þeiri virðing
Dpl 15019÷ bað hann vera með sér ǫllum þeim stundum, er honum þœtti þat betra
Laxd 2545÷ Vist var be᷎tri at bvnaði a Helga-stodvm, oc var þar betra til eynlæypinga, enn for vm til-fong, sæm verda matti, þa er buit stoðz eigi
StuᴵK 16027÷ en luka henne sva mikla penninngha fyrir þat sem Jordin vøri bettri sem þeim semdi eda godir men møti ef þeim semdi eijghi
IslDipl (1369) 4634÷ at hann fari til myrkua sto᷎funnar. aptr kallandi orskurdinn ok geymiz menninir i betra stad bidanndi mo᷎rgins
~÷ Enn hinn helgi guds madr gerdiz af godum betri
VP 6648÷ corporalia ix. betre ok liettare
IslDipl (1408) 16614÷ megum uer þat þeinkia at eigi mune þat betra epter hafa legit af huers dagligre gledinne, vit þann sem j hlut atte af huorutueggia hennde
Rém 19724÷ svo segiz at eingi hlutur er betri til hofuds ok augna
MedMisc 5819÷ eingi smysl ero betri vid holldz verck
MedMisc 707÷ Ecki er betra vid sar at þurcka ok gomul er
MedMisc 7518÷ Hvita Svefn gras. þath er myklu betra enn hinn bæde aunnur
MedMisc 852÷ Hennar logur ... er god (“Better †godur†?”, ed. note) ath drecka vid. brott falli. ok betri bornum enn rosnum (“Leg. rosknum†”, ed. note) monnum ef hann er druckinn med vatn
MedMisc 9312÷ huort munn eínngi konungr betri bęna enn þu
~÷ At betra kné scal taca oc at öfra scal afgreiða oc svá arf taca
Frostˣ 20733÷ Scylldu þeir gørva nýmę́li þꜹ ǫll í lǫgom er þeim litisc þau betri en en forno lǫg
Íslbˣ 3735
‖ betri [e-u/e-m] bedre (end ngt/ngn) ⫽ better than (sth./sby):
●●● (Var Neró) o᷎ngum betri en o᷎llum verri
~●●● aldri vard henni (ɔ: brynju) betri hlif ok eingi vopn bitu ꜳ̋ hana
BevB 21730
‖ betri [e-s] bedre (mht. ngt) ⫽ better (with respect to sth.):
●●● hann vas bętri bøna eɴ flęstir aþrir
cf.hann veitir þat flting at hueʀ vegr sigr a sinvm vandręþvm es a hann heitr
Nik655 77-8 Nik655 715÷ hon mun oss því betri bœna, sem vér þurfom hennar meirr
MarS 6123
‖ betri [e-m] bedre (for ngn) ⫽ better (for sby):
●●● Bættra er þer at vera goðum
~ lat.Melius est te esse bonum
11026 Alk619 10921●●● hvart honom væri betra til fiar (mere fordelagtigt ⫽ more advantageous) ... eða eigi
GrgKonᴵᴵ 7726
‖ beztr [e-s/e-ra/e-rra] [e-m] (superl.) bedst, fortrinlig ⫽ best, most superior, excellent:
●●● hann sende en batzta til bana fvr vondom
~ lat.optimum pro impio
7127 ●Eluc674(1989) 716●●● góþr es hiúscapr. en betra hréinlife ... en þeiʀa botst es meýdóms dýrþ
HómÍsl⁵²(1993) 87r23●●● meþ ǫllom soma er [þer] cuɴiþ batstan til
BasFrg 2427●●● þv in bazti sǿnr
Pétr²Cod645 7717●●● suerðit er hit bazta
~ fr.Mout est boine m’espee
Elie 1510 ElisA 309●●● Gurvn sat á einum hinum bazta rauðvm hesti
Menota: 36rb10 Streng 17625●●● hann (ɔ: harparinn) skyllde safna nyia nota ... vm Gurun hinn bazta vin sinn
Menota: 36va25 Streng 17834●●● Nu er ... bætr ... at fara mæðan bæzt er sumars
Kgs 3710●●● v. peninga bæztu er koma .a. haalltarí vtan gull
NoDipl ([c1294]) 7036●●● Adamantes er hin bazti stein er kemr af India landi
LapHauksb 22727●●● gæf æk til staðarens j Stawangre messo okul. handlin hofuðlin. stola ok bunað a messo særk. af bazsto rauðo exseeme
DN II (1305) 6737●●● Nero bannadi (N:ɔ: banaði) ... fostra sinvm er ... honvm hafdi baztr manna verit
VerA 533●●● Aɴan grip a hann beztan, megingiarþar
SnE 2910●●● sidan uard hinn bazte fridr an nokkorum stuld eda rane
MarF 11408●●● nu flytz ok af Jslande hinn meste ok bæzsti varnengr i skræid ok lysi
DN II (1340) 19836●●● var þá svá ástúðigt með þeim sem þá er bazt hafði verit
Glúm 6618●●● Ingimundr prestr gaf honum bæcr þær allar, er hann atti betztar oc froþastar
StuᴵK 14618●●● þar er sa maðr latínn. er mer hefir beztr verít
Huldaᴵᴵ 30411●●● (proverb.) hefir þu nv ... saɴat orðz kuið varn kristinna manna at hatiðir ero til heilla beztar
ÓTᴵ 3722●●● þessir brędr ... uillde (!) kaupa ser gullhríng þann er bezstan fengu þeir ok mestan
Fær 515●●● þat er jafnan gott ath neyta. Enn um veturinn allra helzt betz
MedMisc 9925●●● kolludu þa landradamenn edur brefa brots menn ad besta koste er þad gio᷎rdu
ÁBpˣ 5611÷ borð með enum ⸢beztum [var. bozstum AM 54 fol “C¹”] faungum
var. ÓTᴵ 699: AM 54 fol “C¹”÷ Þuiat en verste sveic einfaldan maɴ þa vas ret. at eɴ batzte gingi í gisling fvr hann oc stige vuer en versta
~ lat.optimus
7130 ●Eluc674(1989) 717÷ En alz þó veit ec þic vera batsta béona oc mótkasta í arnarþar orþe viþ goþ
Bǿn15²(1993) 90v30÷ Joan kyɴe oc vilde velia sér eɴ bazta hlut
HómÍsl⁶(1993) 5v28÷ Sa gerer þat es guþe þykcer af mestre ǫ́st viþ sic. es þat gerer er guþ mege at réttom maɴenom batstan dóm fyrer dǿma
HómÍsl³³(1993) 51v10÷ Sva skolom vit gera alt sem batst er quaþ iesus. oc scaldu skíra mik i vatneno. fyr þui at vǫtnen þurfo helgonar
HómÍsl⁶(1993) 6r24÷ En þat glær þyccir bazt er alla hefir ena fægrsto lito
HómNo²⁸ 1338÷ hinn ⸢bazti [var. bezti AM 567 II 4° “F”, etc.] vin þinn
ElisA 6812÷ klæddiz hon litlum motli hins bazta pellz
ElisA 7313÷ þa stoð hann upp ok villdi brott ganga. en hann matte æigi þa aftr komazt. þui at Skipet var fiarre i hafe ok hinn mæsti skriðr at ok byrr hinn bazti ok hinn hœgazti. ok fann hann þa at honom teði æcki aftr at læita
~ fr.Bon oret out e suëf vent
LaisMar 1118 Menota: 18va33 Streng 1628÷ hann var ... hinn bazti drengr ok hinn milldazti
Streng666 2809÷ hín fyrsta skirnn endnyar mannenn. til hins ⸢bazta [var. bæzta AM 230 fol] tima er hann var aðr
BarlA 378÷ með ⸢bazta [var. hesta AM 232 fol “b”, etc.] liði
BarlA 9321÷ lovaðu aller þetta rað. oc sagðu þetta vera hít ⸢bazta [var. bezta AM 230 fol]
BarlA 1646÷ far mæðan bæzt er sumars
Kgs 69÷ foro þeir ‹með› þꜹ scip er þeim *þotto bꜹzt (sic ms. 57r(113)¹³)
ÓH 47611÷ Rós skal dotter hava eða kingo hvart sem hon vil eða briostbunað hinn bazta ef eigi er or gulli gor oc nisti oll
Járns 2836÷ bua (þeir) sæx hina baztu hæsta ok riða at kastalanom
Þiðrᴵ 7024÷ hon toc af hendi ser sinn hinn bazta gullhring
Þiðrᴵᴵ 25611÷ Margræifi Roðingæirr er allra manna var milldastr oc baztr drængr
Þiðrᴵᴵ 33421÷ Eyiolfr gengr imoti Oddi ok beriaz þeir. ok er þar hvarrtveggi hinn bezti dreingr
Heið 9420÷ kom mer i hvg fezla, sv er bo᷎zt er i heiminom
MEgApp 5114÷ sua bar til, sem hinn bazte villde, at sa tynde skiott sinne sœmð
Thom¹ 16626÷ hinn bazsti
Eluc675(1989) 7115÷ hon var væn kona ok kurteis ok vel at sér, ok þótti sá beztr kostr á Rangárvǫllum
NjR 512÷ lifa munt þú allt at einu ok heita góðr (ms. at betri) maðr, ef þú svíkr þann eigi, er þú átt ⸢beztr at vera [var. bezt at launa NjM 3197]
NjR1908 29122÷ Er þér því bezt at þiggja hringinn, at ...
~÷ þat hvs er bazt hefir verit
VerA 338÷ En vm peningh sæm þer hafuer talat at han gialdær litit þa er þæt gudi kunnict ok godom mannum. at han er iamgodær nu sæm þa er han var bædztær vm dagha fadurs vars
RbHM (*1293) 225÷ Sleipnir er baztr; hann á Oþiɴ; hann hefir atta fætr
SnE 2223÷ Aɴaʀ son Oþins er Balldr, ok er fra honvm gott at segia; hann er beztr ok hann lofa allir
SnE 2918÷ Iii. (ásynja) er Eír, hon er læknir beztr
SnE 3810÷ nokqvorv siþaʀ bar hann fyl; þat var gratt ok hafþi viii. fætr, ok er sa hestr beztr með goþvm ok monnvm
SnE 4710÷ Þa mælti Gangleri: Hvat er at segia fra Skipblaðni, er hann er betzr skipa?
SnE 4721÷ Har segir: Skiðblaþnir er beztr skipaɴa ok með mestvm hagleik gerr, en *Naglfar er mest skip; þat * a Mvspell
SnE 4722÷ æigi villdir þu iafna þik hinn bezta mann hinum uersta manni Iugurthe
~ lat.te optumum cum pessumo omnium Iugurtha
14626 Rómv595(2010) 1469÷ Sigriðr het dotter hans. ok þotti kostr beztr a Halogalandi
EgM(2001) 1019÷ fai honm hest þann er ⸢beztr [var. baztr KlmBFrg1980 26527] er i h[irðinni]
KlmAFrg1980 26422÷ Bjǫrn var beztr bóndi á ǫllum Strǫndum
Laxd 207÷ Er þér því bezt at þiggja hringinn, at ...
NjM 3682÷ Rafn spurþi, hvar Þorvaldr væri, eþa hvi hann svaradi engo, vęnti ek af honum bez ydvar, þviat ek þikkiomz fra honum goðz makligr uera
StuᴵK 31326÷ Eigi skal hér á landi gefaz mey eða konu meiri tilgjǫf en .lx. hundraða ... En ef hann gefr í beztu eign sinni, þá skulu erfingjar hans leysa til sín, ef þeir vilja
Jb 28612÷ Nú er þar kostr þeim er hesta vilja fá at taka svá góða sem bezta vilja or 100 þúsunda
KlmA 30635÷ konungr i Einglandi spyrr, huersu Fracka konungr hefir herra Thomam aptr tekit i alla auluerd ok blidu, sem þa er bazt var
Thom² 4149÷ lagdi hann malann upp j bezztu eign þa hann a eda eigandi uerdr at
DI V (1451) 8727÷ kiore eirekur loptsson margretv olafsdottur frændkonv sina malakonv j gard biarna olasonar og lagde up i bv ok beztv eign þvera j hnioskadal mala margretar
DI V (1471) 6113÷ er betz ath hun (ɔ: malurt) siodiz i regn vatni ... fyrr enn dreckiz
MedMisc 5327÷ Ambra hvals auki. sa er betztur sem smior vatztur er ok fleckotur
MedMisc 5722÷ ok er þvi er betz at skera hana smatt
MedMisc 6219÷ þat er einkar betz er þurt er
MedMisc 659÷ þa hreinsar stora þrota ok ful sar ok er betz vid munsæri
MedMisc 6711÷ Su sem hvitt frio hefir hun er betz til læknes doms
MedMisc 7419÷ Hvert sinn er þorf er þa ma blod lata. Enn fra octavo jdus aprilis ok til kalendas junii. þa er betz vid at lata
MedMisc 8131÷ eru þat hinn betzu smysl er heita populeon
MedMisc 8715÷ at hann mundi *mikils hattar madr uerda bædi fyrer gudi ok monnum sem bezt uar
Dunst 78÷ lagdi arnoddr brandsson þa alla peninga uppi sina beztu eign þa er hann ꜳtti edr eigandi at yrdi. fasta ok lausa
DI III (*1405›ÍB 67ˣ) 70611÷ tok hon þegar heilsu sina, ok for siþan til sinna heimkynna ok sva heil, sem þa er hon hafði bezt verit
Mthiasˣ 77421÷ Þorvarðr kvaz alt halda mundu við Þorgils, þat er hann hafði honum beztu heitit
cf.godv hefir þv honum heitit
StuᴵᴵR 27137 StuᴵᴵR11127ˣ 2722
● betra en eigi
●●● þo virðiz mer sialfum at bætra se spurt en æigi þeiʀa luta
Kgs 8626●●● Betra er dreymt en egi
Jvs291 4118÷ Sia mon vera stoʀa maɴa oc er betra fvɴ̇diɴ en egi
Jvs291 17
● hit bezta [e-s/e-rs] det bedste, bedste, (ngts/ngns) fordel ⫽ the best, (sth’s/sby’s) advantage
●●● Giored nv hier vm vpp ꜳ worra wegna landzins og * almvgans ed betza
DI VII ([1500]) 54019●●● vm almvgans navdsyniar og landzins ed besta
DI IX (1533) 66916●●● skal hann styremann og skipmenn hyra ... uppa̋ domkirkiunnar ed besta
DI IX (*[1522]›Lbs 62ˣ) 8110●●● uier uitum sialfer og kennum Finn Þorvalldsson til allz ens besta
DI IX (*[1522]›Steph 27ˣ) 8023÷ sem hann sialfs bref vt visar sem hann sender hingat æ iafnann landzins et besta
DI IX (1533) 66922÷ vors nadugasta herra kongsins vegna og landsins ed besta
DI IX (*1522›Lbs 62ˣ) 1119÷ helldur hitt ad vær skylldum aller eitt halda kongs valld og kyrkiu upp a̋ ed besta
DI IX (*1522›Lbs 62ˣ) 11116
● sitt bezta sit (eget) bedste, sin fordel ⫽ one’s own best advantage
● hafa sín betri/beztu frammi gøre sit bedste ⫽ do one’s best
2) [e-m] (rangmæssigt) højere placeret (end ngn), (socialt) betydeligere, fremstående, (relig.) højere ⫽ (in terms of rank) higher placed (than sby), (socially) more important, prominent, (relig.) superior
●●● sua møndo ... feþr vesa up numner til betre vista
~ lat.in meliorem statum
4834 ●Eluc674(1989) 491●●● Haulldr ... æða haulldi betri maðr
Gulᴵ 5911●●● Þar var með þeim Gisli ... ok flestir hinir betri bænndr vr fio᷎rðum
StuᴵK 5552●●● Snørtr broðir hans for i siðazsta lage af betrom monnom, ok komzt i kirkiv at Þverá
StuᴵᴵK 24211●●● leitaði hann ráðs til inna betri manna, hvat upp skyldi taka. Lagði þá næsta sitt hverr til
StuᴵᴵR11127ˣ 221●●● Ok þá segir honum Ingjaldr skáld *Geirmundar-son ok kvað sét vera, hversu þá mundi fara, nú flýr ǫll alþýða, en inir betri menn munu eigi frá yðr ríða. En ef þú bíðr hans, þá verðr þat þinn skaði ok þeira manna, er þér fylgja
StuᴵᴵR11127ˣ 2425÷ HAulldr er eínn fundr at hual eða haulldi betrí maðr
Landsl1154 17121÷ Dyrkadr ser þu guð, nu hefi ek hitt þat, er ek for at leita, betra mann mer
MEg² 5076
‖ beztr (superl.) (rangmæssigt) højest, (socialt) betydeligst, mest indflydelsesrig, prægtigst, (relig.) højest ⫽ (in terms of rank) highest, (socially) most important, most influential, most magnificent, (relig.) highest:
●●● meþ ráþi brœþra sinna ok bǫzto manna í landino
Ágr 5010●●● Eɴ nu er guð sialfr fyrstr i griþum ... er baztr er. oc allir helgir menn
GrgStað 4036●●● til þin skal ec mitt akall hava. hinn bazte guð
~ lat.deum altissimum
JDamBarl 8332 BarlA 11240●●● Nu scal landnám taca at uskiptri iorðu aller menn eitt. taca at þeim er baztr a i iorðu þeirri. taca at kononge ef hann a i
Gulᴵ 4433●●● Nu afla hiun steikar. þa er þar huspreyia heima beztra manna
Gulᴵ 8410●●● bonda skal (boð) i hond selia ... eða husprꝍyu ... syni hans ef hann er fulltiða. dottur hans ef hon er uaxin brytia þar nest eða hinum bezta manni er i bꝍ er staddr
Landsl 1395●●● hann er hinnar bozstu ættar
Gunnl 3019●●● Þessar retta bœtar gaf Magnus konongr ... með raðe oc samþykt hinna baztu manna i landeno
LandslBorg 78a13●●● skulum ver med hinna bæzstra manna rade ...
RbHM (*1293) 228●●● Askriɴ er allra trea mestr ok bestr; limar hans dreifask *vm heim allan ok standa yfir himni
SnE 225●●● skulu hinir baztu bꝍndr i bygdinni vid taka
RbMH (*1267) 45417●●● æfter bestræmanne lagha dome þeira sæm sysslumader nemfnir till af huarrætuegghiaa þeira halfuo
DN I (1353) 26914●●● saugdum wær ... J doms sæti sitiandi med rꜳdi ok samþykt beztu manna er þa hia oss vǫro
IslDipl (1377) 42417●●● Kongr sendi ok ord lendum mo᷎nnum ok logmo᷎nnum, hird sinne ok hinum bestztum bondum
Hák81 58812●●● með bæzstra manna raðe allra þæirra er þa varo j Berghwin bæðe lærðra ok læika. veralldar klærka ok ræinlifua
DN VIII (*[1320]›apogrˣ) 886●●● herra Erlingr ... skrifaðe yðr ... vm þau tiltœke ok samtal sem hann seghir sik haft hafa viðr raðet ok bætzstu menn j rikinu vm tilhiolp Halogha lanndz veriu. mote ... Finnum. Ruzsum ok Karelom
DN VIII (*[1326]›apogrˣ) 1002●●● þar til sem gud gefuer at var herra konongherinn kemer til Nidarosar oc bader fyrsaghder herrar med sinu bestra manna ráde gera þan stadda a sem a langhframa skal standa
RbME (1337)ˣ 16212÷ sa broþir ... es baztr var í voro munclifi
GregDialA 1256÷ gíslaþi land undir sik af allra baztra (ms. baþstra) manna sunom
Ágr 295 → ms. 12va24÷ ok bǫ́ro til þess allra baztra manna orþsending
Ágr 344÷ réþosk bǫzto menn til at fara ór landi at sœkia Magnús
Ágr 3516÷ Mǫgnús tók þá viþ Danmǫrk fyr utan gagnmæli, þvíat synir bǫztu manna vǫ́ro í gíslinginni
Ágr 3615÷ Sa er fyrstr i griðum er baztr er cristr drottiɴ oc allr heilagr domr
GrgStað 4051÷ allr annarr reckiu bunaðr var sœmilegr, sua at hinn bazti haufðingi þess hæims rikis matti rikuliga i huila
ElisA 758÷ kyss hann sua iafnan hina boztu riddera
ElisA 933÷ þa vilia frændr hins dauða þann or ęttenne taka er ⸢baztr [var. bęztr FrostÁMˣ 2125] er
Járns 26612÷ skal bonnde huær bera aðrum. þæim skal kross bera er bæztr er a bꝍ
EiðKrA 37819÷ [var. ok halda slika ueislu þan dag sem honum byriar ok kongs tign hæuir hofðingium ok ollum oðrum hinum bestu monnum LundUB Mh 15 “Gn”, etc.]
var. Landsl 3210: LundUB Mh 15 “Gn”÷ með hinna ⸢bezstra [var. bazsta AM 68 4° 1r7; baztu LandslBorg 37a13] manna raðe
Landsl 76÷ með hinna ⸢bezstra [var. basta AM 68 4°] manna raðe
Landsl 81÷ En siðan skal konungr ... fylgi honum aller hinir beztu menn
Landsl 3210÷ oll þau mal ... skolu eptir domi ganga ... þar til er ver getom uiðr komizt með anefndri grein at setia þau með bezstra manna raðe
RbHM (*1313)¹a 10122÷ þer hafer spurt at uer hafum lutt i att bœta nokot vm flestar logbœkar i landeno meðr hinna ⸢baztu [var. bezstra Landsl 76] manna raðe
LandslBorg 37a13÷ þan dagh sem honum byriar oc konongs tign hꝍyrir hofðingium oc ollum hinum bætztum monnum
Bl 19829÷ j bæsto stofuonne j nørdra lutanom j Maghenom
DN XI (1346) 3821÷ En ef fleíri menn eígu io᷎rð saman. þa skulu þeir allir eptir hínum bezsta manni landnam taka at oskiptri íorðu
Landsl1154 15114÷ Fara þeir nv til þings, hvartveggia, oc lauc biskup þar gerdum vpp vid rad inna bestv manna. Gerir hann eign til handa Sæmundi, enn stillir sva gerdum, at hvarirtveggiu mattv vel vid una
StuᴵK 2433÷ lifa undir godum konungi ok hinum bazsta erchibyskupi
Thom²D 5239÷ syni hans, ef hann er fulltíða maðr, dóttur hans, ef hon er vaxin, brytja þar næst, ok æ hinum bezta manni er í bœ er staddr
Jb 1111÷ sakir þess at beztum monnum innan landz er þetta *kunnigt
Thom² 35011÷ Ok ef þessi sturlan veri æigi til uor innkomin, mundu lærdir ok leikmenn med fagnadi lifa undir godum konungi ok hinum bazta ærkibyskupæ
Thom² 36923÷ med hinna bezsta (!) manna radi
Hák81 6525÷ þuj med radi þeirra beztu manna lærdra ok leik‹r›a
DI III (*1386›Bps B I 13ˣ) 3895÷ þa vilia frænðr hinns ðauþa þann yr ættenne taka er bęztr er
FrostÁMˣ 2125÷ Ef fleiri menn eigu iörð saman. þá sculu allir eptir hinum bezta manni landnám taca
Frostˣ 24423÷ Þetta hid sama sumar reid Einarr Þorvalldsson og Þordijs Snorradóttir og hinir bestu Bændur med þeim ur Isafyrdi nordur á fund Kolbeins
~
3)
● betri barns (begunstiget med barn ɔ:) gravid (cf. léttari barns) ⫽ (favoured with a child ɔ:) pregnant
●●● (if. Seip 1956 [ANF 71] 245 hyperkorrekt skrivemåde for barnberi sb. m.) ef þau værða sonn at ... eða er hon ⸢barns bettri [var. barnsbære (var. barn bære AM 123 d 4°ˣ “Xa”) BjarkExcXˣ 89a24]
~÷ ef þav værða sonn at með vatta .ij. eða hon er barns bættri
SvKr 4269
4) mere ⫽ more
●●● Betri en 3 þúsundir manna
Klma 28734●●● ef rossi verðr spillt mercr verðu eða betra
Frostˣ 25531
B. betra (n. sg. = adv.)
1) bedre ⫽ better
●●● má ek ei þrælnum betra launa sinn trúleika, en hann fari með mér
Gautr¹ˣ 718÷ (adjektivisk el. adverbielt?) En ef silfr gengr betra eða dæligra þá lausn er á iörðu borin helldr en þá géck er iörð var ceypt. þá ...
Frostˣ 23530
2) hellere ⫽ rather
C. bezta (superl. n. sg. = adv.)
● (hit) bezta særdeles godt, fortrinligt, på bedste vis ⫽ exceptionally well, excellently, in the best possible way
●●● Nu licar henni bezta kurseta sin i turninum
~ fr.li plest plus a surjurner
LaisMar 1093 Menota: 41va33 Streng 23426●●● Konungr melti bezta er or þeso leyst
SneglMork 24023●●● Þat likar mer hit bezta at binda felag við þik
~ lat.Optime
Vulg 2Reg 3,13 StjC 49910●●● er lokit var drapunni. þa mællti konungr. bezta er kuæðit framm flutt
EgM(2001) 1183●●● ⸢bezta talar þú [var. et bezta fer þer ÍB 225 4°ˣ “V”]
Laxd 1308●●● þu skallt hit bezta heill verda
~ lat.evades optime
MirMar1731 36830 MarD635ˣ 83324÷ Fluttu þær allt hit bezta
Stj¹ 25719÷ ⸢bezta talar þú [var. et bezta fer þer ÍB 225 4°ˣ “V”]
var. Laxd 1308: ÍB 225 4°ˣ “V”
Form.: betra (31); betri (25); bezta (14); bazta (11); beztr (10); baztr (8); betz (7); besta (7); beztu (7); bazti (6); bazt (4); bezstra (4); baztu (4); bezt (4); bazte (3); bettri (3); bætra (3); bætri (2); bæzstra (2); betre (2); bættri (2); bæzt (2); bezsta (2); batstan (2); bǫzto (2); bestu (2); beztar (1); bǫztu (1); betzr (1); betza (1); bozstu (1); bestztum (1); boztu (1); Betri (1); betztar (1); bezztu (1); betzu (1); betrom (1); bætzstu (1); bestræ (1); beztum (1); bazsta (1); batsta (1); bædztær (1); Betra (1); beztra (1); bæztr (1); Bættra (1); beztan (1); bezti (1); bo᷎zt (1); bestr (1); bestra (1); bættra (1); bæztu (1); bez (1); baþstra (1); batzte (1); bozstum (1); bæsto (1); bestv (1); bęztr (1); botst (1); batzta (1); bazsto (1); betztur (1); bꜹzt (1); bazsti (1); betrí (1); baztra (1); bætztum (1); bętri (1); bezstan (1); bæzsti (1); batst (1); beztv (1);
Gloss.: EJ batri; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item baztr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _ „ góðr; LP _ „ góðr; Med item betz; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ item beztr; deVr (betr), item baztr, beztr; Fr4 item beztr; NO item bezta adv.; Walter _; ÁBlM item bestur; Bl item bestur, beztur; WPA _;
Litt.: Bø 1956 [KLNM 1] 106; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 309-310; Grøtvedt 1939 25, 120; Heidermanns 1993 118-119; Helle 1972 passim; Housken 1954 [ANF 69] 27; Hægstad 1899 49, 77; Hægstad 1915 12, 19, 58; Lundeby 1947 [ANF 62] 39; Seip 1956 [ANF 71] 245; Sverrir Tómasson 1988 [Rit 33] 314
Genre. (expected): religious works [rel]: 62 (58); legal works [jur]: 38 (21); family sagas [isl]: 27 (26); historical works [his]: 26 (38); charters [dip]: 22 (17); romances [rom]: 16 (22); contemporary sagas [bis]: 11 (16); learned works [div]: 10 (7); legendary sagas [fas]: 5 (9); þættir [tot]: 2 (5); unclassified [ ]: 0 (1);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net