1tíð sb. f. [-ar; -ir]
(cf. tíð sb. n., tíðr sb. m.) 1tíð sb. f. [284] 2tíð sb. n. [2] 1tíðr sb. m. [56]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I. A.
1) [e-s] tid (for ngt), tidspunkt, tidsrum
af þvi [r]e[it] ek [oc] sendac boc þessa. at sysla mín stoþaþe eige at eins þessar tiþar m[onno]m heldr oc þeim es siþaʀ ero
Eluc674(1989) 44Sętia mondu þa í ofn eldz á tiþ reiþe þiɴar
cf. Pones eos ut clibanum ignis in tempore vultus tui: Dominus in ira sua conturbabit eos Vulg Psalm 20,10-11~ lat.Pones eos ut clibanum ignis in tempore vultus tui
13333 Eluc674(1989) 13312a tíþ dáuþa hans
~ lat.tempore mortis ejus
GregHom 111114 HómÍsl¹⁹(1993) 28r22Eigi fyrilíz iðran þo at hon se scamrar tiðar ef gorr værðr at hinum innzta sarlæic hiartans ... þvi at æigi virðir guð iammioc længð tiðar sem ræinlæic hiartans
~ lat.longitudinem temporis
7530 Alk619 7519Hvɢit at er med ýþr goþer brøþr at þessom fvrerheitom Gvþs. en fvr litid þat er eldisc med tiþ
Hóm677 2130Þat var a æinni hverri tið þa er droten vár var í hæimi með mꜵnnum at mykil fioldi manna com til hanꜱ ór borgum ok af viðum vegum at høyra kenningar hanꜱ ok fyrir-tꜵlur
HómNo¹³ 6924●●● ok rikir nu ok í hverri tið í verolld verallda
ÓH619 11335nv er tǫkilig tið oc dagr heilso oc tiþer hialpar i augliti ens hesta
~ lat.tempora refrigerii
Abus 606 Ósóm677 27Þat varþar þeim monnom fiorbavgs garð er brullavp gera a þeim tiðom er nv ero fra numnar
GrgKonᴵᴵ 3919Of þat a hueriom tíðum brullavp scal göra
index
GrgStað 15214Ef eindagi verðr a löghelgum tíðum
GrgStað 2164enn monu tiðer gnogar ganga. er vit megom við rǫðaz
~ lat.Tempora sat uenient
Pamphilus 2408 Pamph 10717⸢eptir þa tið liðna [var. eptir þann tima MEg¹ 49031; siþan eptir þa tið MEg² 50422] kom gvðs miskvnn til min
MEgApp 51125a hverri tið kom mikit við at guðz cristni styrkðiz af boðum Olafs konongs
ÓTOddS 10630a þessum tiðum kom i land. Guðrꜹðr Eiriks s. (ɔ: sonr)
ÓTOddS 17119ef maðr tæckr kono a þæima tiðum. er nu ero taldar þa ...
EiðKrA 38121Óláfr Tryggvason var þessar ⸢hríðir [var. tiðir AM 325 VIII 1 4° “325”; stundir AM 45 fol “F” etc.] allar í Garðaríki
var. Hkrᴵˣ 2922: AM 325 VIII 1 4° “325”A þeim tiðvm varo men langlifir sva at margir havfdv litit fatt ‹i› .m. ara
VerA 1019A þessom ⸢tiðum [var. timum] skal eigi til logmanz stefna
Landsl 207Havs hinns helga Jons byskvps. let hann þva einn saman J reinv vatni ... hann let ok ꜳ savmv tið þva bein Biarnar byskvps
JBpA(2003) 2937Enn vita þottumzt ec, at sea tiþ var, sem nv er
StuᴵK 43211enn eru .v. aar eptir þersarrar kro᷎nku tidar ok hallæriss
Stj¹ 22028uar hann (ɔ: Thomas) ok furðuliga minnigr, at huat er hann heyrdi af ritningum ok lagadomum var honum tiltækt ꜳ huerri tid, er hann vildi frammi hafa
Thom² 30220bid ek þess, at þu komir eigi til Sviþiodar þeirrar tidar, attu fair dottur Eysteins konungs
Ragn 13519til Sviþiodar kemr ek alldri þeirrar tidar, at ek beriumzt vid Eystein konung
Ragn 14311Hversu ma þa af atburd tidar þetta nafn hafa komit at gudi, at hann kalladiz fader, þar er hann hefir alldregi verit ꜳn speki
Silv 26712er su tid uar komin, at drekinn uar uanur at skrida til uazs
Yngv 225Enar þridíu lectíor (jarteigna) þeira manna hialp er eru ꜳ tíȷ́d miskunnar
Mess²625 311●●● þat bref er erchibiskupin hafdi gefit sira eirike vpp a greindan stad greniadarstad kunne hann nu ei tilstaa medan hann kom ei i tíȷ́d sem hann þeinkt hafdi
DI VII (1493) 15825Sokn skal eige hefia á tyrsdeige, þviat fimtina ber þá á sunnudag. Enn sá er hefr sokn sina á bꝍnnudum tijdum, þá hefur hann fyrirfared sókn sinne, nema ...
BjarkExcYaˣ 90b13●●● þeꜱar tiðir sat Hakon konungr i Þrandheimi
Hák AM 42 folˣ 157r24þá var ⸢sú tíð [var. sa timi AM 45 fol “F”, etc.] komin, at fyrir dœmask skyldi blótskaprinn
Hkrᴵˣ 35617(þeir) hǫfþo haft ófriþ oc oʀostor á miþli sín langa tíþ
Menota: 6r9 Íslbˣ 2920fra þeiri tið upp tok hinn sæli Jon postoli hana i sina varðveizlu
Jón¹ˣ 41414eru nú þær tíðir, at ekki þarf á slíkt at minnaz
StuᴵR440ˣ 2418
● á nøkkurri tíð
Þat var a nockvrri tið, þꜳ er heilagr Antonivs villdi sik fra hallda syn ok viðrmæli mannanna
Ant 8323‹A› no᷎ckurri tið þa er Olafr heriaði ꜳ heiðnar þioðir
ÓH61 75017A nockurri tid gerdi oaran mikit, ok spilltiz akrar manna
Nik2 2928hann het þvi a nockurri tid at gera gullker eitt dyrligt
Nik2 379A nockri tijd giordist þar musaganngur so mikill J kofa hennar ad bædi voru margar og storar
JBpC(2003)ˣ 13610ꜳ nockre tijd dreymdi konginn Olaff draum
ÓGeir49ˣ 72714
● á þeirri tíð
á þeiri tíþ gekk hann at beriask, er hann hafþi áþr sagt honom of nóttina
Ágr 3711A þeire tið
Martin¹ 5573á þeiri tiþ er helgir riᴅarar pindosc
~ lat.Tempore autem illo
Milit 20b53 Ridd623 2827
● á þessi tíð
A þessi tið koma til osangtrix konungs i uillzinalandi .ii. menn ungir oc havfðingiar hertnit oc hirðir hans *broðir synir jlias jarll‹s› af Greca broður synir osangtrix konungs. þa er hertnit xi. vetra gamal en hirðir .x. vetra
Þiðrᴵᴵ 739Nv a þessi tiþ reð austr firir Garða rike Valldamarr konungr oc var hann agætr maðr
ÓTOddS 2019Hit se ek at a þessi ... tiþ er borinn i Norege konungs s. (ɔ: sonr) með biortvm fylgiom ok hamingiom ok er mikit lios yfir honum
ÓTOddS 2030ꜳ þessi savmv tið gengʀ hann af bæ ibrvt ok feʀ at finna Gvðmvnd prest
JBpA(2003) 325A þessi tid byr Marius her sinn. til at vinna eínn sterkan turn. er Juɢurtha atti
Rómv226(2010) 14817A þessi tid senndi hínn hæsti gud Saturnvs regnbogha til Priamus
TrójS 9414
2) (tids)periode, levetid, liv
sa er ǫrǿkeɴ vas of alla tíþ lífs síns
HómÍsl⁷(1993) 9r10Sciot liða umm allar tiðir vꜵrar ok scyndum vér til enda lifꜱ
HómNo¹⁷ 8633Alt þatz a umbliðnom tiþom hever verit eða nv er eða verða hyɢr
Prosper677 1020fylld er nv tið mín
GregDialFrg² 6222Þat kalla menn at Olafr hafi ⸢.iii.ar (ɔ: þrjár) tiðer hafðar [var. haft iij. tiþir. a sinum dagum ÓTOdd 9012]. Sv en fyrsta er hann var i vfrelsi oc aþian
ÓTOddS 9025a tíþ liciníȷ́ konongs grþisc ofriþr mikill
Ridd623 258haga sua goðzinu sem ver leggium till. Hallt þui framm till avaxtar. þuiat tið er goð i Englandi
HákHárA(2009) 181Nu lidr sua tid Mꜳilldar, at hon tekr sott at fæda sinn burd
om graviditetstid Thom² 29817Huortueggi fordadi sier um stund fyrir ouina ualldi, þar til ‹er› inn gieck fyrirętlud tid af sialfum gude
Thom² 44617fyr j thidvm vorv giptter bæde patriarchar og prophetar og attv sier konvr og jafn Petvr postole. og þvi mattv þetta lika giora sem þeir
BarlReyk 1222‹L›ongvm thima fyrer sancte Gregorivs tid var ein keisare er Throianvs hiet
GregReyk 4333j fyre thidvm
KonReyk 817
3) tiden (mods. evigheden), den skabte verden, tidsregning
ec em sa er gerðe tiðir. Oc ar. oc daga
~ lat.Ego sum qui tempora et dies et annos constitui
1212 PlacB(1998) 1220Af þvi mercir siꜹfꜹld tala allt. at oll tid veltisc a vij. dogom
Hóm677 7929Eg skilde lyos fra mirkri og *setti tyder og daga
~ lat.Ego sum qui tempora et dies et annos constitui
1212 PlacA(1998)ˣ 132
● fyrir tíðir
þa fǿrom ver honom reykelse. at ver truem þaɴ goþ fyrer tíþer er maɴzeþle tók fra marío
~ lat.ante tempora
GregHom 111311 HómÍsl¹⁹(1993) 28v22J sino øðle er hann getenn fyrir tiðir af fæðr. en í varo øðle com hann á tið
HómNo⁴ 3919hann var getinn af almatkum guðe fæð‹r› sinum fyr allar tiðir
Jón¹FrgA 43915getinn fyrir tidir ok sannan mann ꜳ tid borinn fyrir heilsu vora
Dionys 31624hann var getinn af almatkum guði feðr sinum fyrir allar tiðir
Jón¹ˣ 42030
4) verdensalder, tidsalder, epoke
Tiþ éin heims þessa vas fra adam til moyses su heiter fyrer lǫg
HómÍsl⁶²(1993) 102v16●●● þriár vikor tungls merkia þriar tíþer veralldar. Ein vas fyrer lꜵg. oɴor vas under lǫgom moisi fyr burþ cristz. En þriþia es vnder miscuɴ fra burþ criz til enda veraldar
HómÍsl²⁴(1993) 35r31þat er vitanda at þriar ero tiðer hæims
HómNo⁴ 435Ðessar tiðir þrennar merkia .iii.ar messor þær er þessa dagꜱ hotið þiona
cf.þat er vitanda at þriar ero tiðer hæims
435 HómNo⁴ 4312Þat er j þuí iarteígnt er gudspiall er lesít j vpphafí þeira lestra ad þat var j wpphafi ennar þridíu tidar heims skrifat ok bodad
Mess²625 314
5) højtid
þeꜱꜱerro gꜵfogleger fagnaþer þeꜱar tíþar
~ lat.Haec sunt festiuitatis hodiernae gaudia ueneranda
BedaHom 7315 HómÍsl¹⁸(1993) 26v2þa verþr sem vér virþim enskes miscuɴ guþs ef vér feorvm oꜱꜱ eige til nytia þǽr tiþernar er guþ hévér mest til synþa bóta sett. þuiat sia stund es heþan er til pásca ma eige sva umblíþa at ...
HómÍsl³²(1993) 48r9En droten vár te oꜱ til þeꜱ at vér megem sva dyrca þessa hælga (!) tið hanꜱ
HómNo¹⁹ 9127Nu scolum vér halda væl þessa goða tið ok tiðir søkia
HómNo² 357ef madr fær kono æina hueria þessa tið
BorgKr²ᴵᵛ 6917er þat en mesta óhœfa á slíkum tíðum; en þegar þessi stund líðr af, þá mun ek ekki letja, at oss lendi saman
Laxd 2801hann ‹gaf honum hǫfuð sitt› ... oc gaf honum hest eptir pasca-vikv, oc skyllði hann þess niota, er ‹hann kom› a þeim tiþum
StuᴵK 1309Aullum hiuskapar monnum eru þersar tidir skylldazstar til hreinlifnadar: langafasta, iolafasta ...
Encᴵ 551Paska olld er su tid kaullud ... hun hefs up, þa er inn gengr pacta olld a haust
Encᴵᴵ624 13614
● helgar tíðir
Ec hefe synþer gꜵrt i o᷎ réocþ at hallda helgar tiþer eþa fꜵsto tíþer. i sýslo andmarka míɴa
Játn¹(1993) 67v22su þionasta ǫɴor es oꜱ boþen viþ guþ a helgom tíþom
Theol15¹(1993) 1r33Braut fẏst mítt boð oc nu drap hann þenna mann a sva hæilagre tið
ÓHLeg 4516Rétt er at lysa sár oc frum hlavp vm nott sem vm dag oc sva a hælgom tiþom oc á langa fosto
GrgKonᴵ 1501ef hann misbyðr mønnum fostudaga. æða helgar tiðir um sinn a .xii. manaðom. þa
GulKrᴵ 919En ef þeir koma heim a helgum ⸢tiðum [var. dagum AM 309 fol “B”]. oc se hamnleysa. þa scolo þeir kasta farme or flꝍðar male. oc biarga skipi sinu
GulKrᴵ 101þu vinnr nu a helgum tiþum, ok lat nu af þegar
Orkn325I 13612
6) den rette tid
Iorþ ... gefr ávoxt oc gros á siɴne tiþ
~ lat.certo tempore
2325 Eluc674(1989) 232Sva oc sem paskar ero ero helgare en aþrar tíþer. sva es margfaldlega meiʀ voɴdoþ tíþ til paska hallz. en til aɴaʀs hotíþa hallz
HómÍsl²⁴(1993) 35r10Sa er a logsamlega kono. hafe hann hana logsamlega a maclegom ⸢tiðum [var. timum Alk685 9223] at hann oðlesc at taca blæzan sona af guði
~ lat.temporibus opportunis
9427 Alk619 9323●●● Konor scal taca a tiðum. en eigi a utiðum
GulKrᴵ 1633
7) gang
skal hann hallda biskupinum gisting ... minzta einn tid þa hann vill sialfur rida ok þat optar sem naudsyn krefur
DI VI (1481) 33826ek jon aboti beidi þig stigr einarsson ok svo krefur ek þik einn tíd annan tíd og þridia tíd ath þv leger aptur alla þa peninga
DI VII (1493) 1789kref eg ydr einn tid annann og þridia tid. adh ...
DI VII ([1500]) 5373
8) (om et bestemt tidspunkts vilkår/omstændigheder) sæson
9) time (på døgnet)
at ollum tiðum
~ lat.ad quotcunque horas
9112 BenRegB 8815af þui véit, at þa er iamnętti af tolo tiþa oc rẏm onagri. A sérhuerri tíþ rẏmr hann of sinn
~ lat.ex numero horarum
26632 PhysFrg² 26614●●● þa leið eigi helmingr einnar tiþar aðr en konungar oc allt liðit sa iij skip allstor
ÓTOdd 20314Harmr vex æ iafnan í ollum tiðum
~ lat.omnibus horis
Pamphilus 2158 Pamph 981á eɴi fyrsto tiþ nę́tr iɴar toc ísiɴ at þrꜹngua at þeim
~ lat.Hora autem noctis prima
Milit 20b62 Ridd623 294þesse en veslla ǫnd let mig eigi hvilaz eina tid med ser
~ lat.neque una hora
VitPat 101215 VP657 63316leid at þridiu tid nætr
~ lat.ad horam noctis tertiam
Epistola 182 AlexBr226 1608med þa bo᷎rdumz mer eina tid nætr
~ lat.hora non amplius una
Epistola 188 AlexBr226 16013huat er þa um hinn at tala, er hieck fra þridiu allt til elleftu tiþar kyrktr med hnut ok uirgli ꜳ midium barka
Thom² 47310●●● fra elliftu tid ok til andlatz hans, þa lagdi hann hendr sinar i cross ok badz fyrir
~ lat.ab hora circiter undecima diei
VitAmbr 2425 Ambr 4916nu er komin en ellifta tid, þat er en efsta tid lifs vors
Maurus 67511Þessa eina (sóltíð) gengr hon 91 dag‹a› ok halfu attu tid
Encᴵᴵ624 12020Eina sol geingr hon (ɔ: sólin) 3 dægur ok halfa fimtu tid ok fim ostentur
Encᴵᴵ624 1212Ein part gengr hon (ɔ: sólin) 2 dægur ok þridiung tidar ok eina ostentu
Encᴵᴵ624 1213dagar (hafa) II dægur, ‹dægur› II fiordunga, *XII stunder; fiordungar III vinda, vindr II tider
Encᴵᴵ624 1751Aa XII. tijd stie vor herra til fiallz Oliveti
Encᴵᴵᴵ624 424Eptir eina tid lidna
~ lat.Post spacium unius hore
MirMar1896 23a6 MarD635ˣ 93311
● tíð dags
Af þvi er messa sungen at dagmalom. at á þeirri tið dagꜱ var Cristr dømdr til piningar af atqvǽðe gyðinga
Mess¹619 16725er sva hafþi gengit eina tiþ dags, þa mællto hinir fiolkungu menn
SJ² 7954þa com lios yfir crosin af himni ... oc var þat næ‹r› halfri tid dags
Andr⁴ 41131ꜳ̋ þriðiu tið dags
ClarA 539neʀi þriðiv tið dags vaknar hon
ClarA 2122a elliptv tið dags
MarS 20317a elliptv tið dags
MarS 20317sem herra biskup er í kirkju kominn nær þriðju tíð dags ok hugsar skrýðaz til hámessu
Æv²⁴ 9513hinn setta dagh viku ꜳ hinni .xi.tu tið dags
MMA 54218fẏrir fiorum do᷎gum ꜳ ixdu tið dags bað ek fẏrir mer ímínu husi
Pétr SÁM 1 10ra6litlu sidarr aa niundu tid dags þess hins sama varu þau rekin ut af paradiso
Stj¹ 4115aa settu tid dags
Stj¹ 4118eigi fyʀʀ uaknandi enn solin hafdi fyllt sina raas framm um þridio tid dags
DínDr 451sem solin hafdi langan tima skinandi fyllt sina raas til fiordu tidar daghs þa kledaz kongarner
DínDr 934Sol vard myrk a niundu tid dag‹s›
AnnFlat 5007þa skilduz kristnir menn allir fra heidnum mo᷎nnum ok voru a bæn sinni alla tid dags
~ lat.per unam fere horam
VitSylv 52816 Silv 2735svo gengr um tvær tidir dagsens
KirjA 3312sem hann nalgadizt stadinn, ridr i moti honum mikit hoffolk, þuiat suo lidu nu flestar tider dags af deigi, ath flockar foru annattueggia fra edr til
Thom²y 47917andast (piltrinn) ... ꜳ þridiu tid dags, er uær kaullum dagmal
Thom²y 48320henni (ɔ: sólinni) snyr fra austri til vesturs um IX soler ꜳ einni tid dags
Encᴵᴵ624 12013puntar 4 i eina tid dags
Encᴵᴵ624 1282(sól) gengr 30 daga i hveriu markinnu ok halfri 11-tu tid dags um fram
Encᴵᴵ624 14216horfir allr lyðr a hinn sæla Joan postola um ⸢þriar tiðir dags [var. .iii. dags stvndir Jón³ 2212; iii. stundir dags Jón² 45239]
Jón¹ˣ 4324kom lios mikit yfir postolann, sva at engi matti i gegn sia, ok hellzt þat um halfa tið dags
Jón¹ˣ 4353●●● las hann primam ꜳ fystu tid dags, ok suo hueria tid ꜳ sinum tima
MarD634ˣ 77719Hann stod vpp eptir eina tid dags, sem hann feck aptr sitt afl
~ lat.Post spacium vnius horæ
SpecH 254a44 MarD635ˣ 110615
10) (pl. tíðir) tidebønner (lat. horae canonicae), (spec.) gudstjeneste, messe
cf. Molland 1974 [KLNM 18] 264-268
Cluccor merkia kenningar. þǽr es oss véckia til goþra vérca. sva sem clucca til tiþa
●Hóm237¹ 1021Hofom hvern dag miɴing tíþa váʀa. miɴomsc átta tíþa hvern dag
HómÍsl³²(1993) 49r33tíþer at séokia ... Hofom hvern dag miɴing tíþa váʀa. miɴomsc átta tíþa hvern dag
HómÍsl³²(1993) 49r33En síþan er haɴ lýcr þeirre béon. þa hefe haɴ up tíþer sínar. miɴesc fyrst ótto sꜵngs eɴs fyrra. oc syngve eige fære pater noster eɴ tólf i þa tíþ
HómÍsl³²(1993) 49v6Oc vilium ver nu gera þæim mꜵnnum kunnict er á kirkiu-bøom ero stadder. ok liggia í hvilu sinni umm otto-song. eða aðrar tiðir nauðsynia-laust
HómNo¹⁴ 719drotenꜱ dageɴ post imbrodagana var hon i stófo iɴi. þaer aþrer menn voro at tiþom v́te
ÞBpCod645 314●●● varþar þeim manni skogangr er við honvm tekr. eþa tiþer þiggr at honvm
GrgKonᴵ 1819Nu scolo prestar krossa skera fiti helgum dogum hverr i sinni syslu. sem hann tiðir helldr
GulKrᴵ 115Slic þyrmsl ero a bꝍnhusum aullvm þeim sem byscop lofar tiðir at
ÁKr 2523‹Mikhials messud›ag gengv margir islendzkir menn at heyra tiðir ok sia sið kristinna manna
Kristni 13931●●● þa orti hon þann halæita lofso᷎ng er siðan er i minne hafðr oc i tiðvm svnginn i hæilagri kristni
StjC 42926uil eigi byskup prest til fa sem forn uande hefir a uerit. þa synizt eigi skynsamligt at menn missi tiðanna oc greiði þo sitt vtt
RbEM (*1281-1282)² 8410Þetta var annan dag jóla fyrir tíðir
Laxd 15125Tíða í millum kendi hann klerkum, er feðr gáfu undir hans faðerni
GBpD 1419Sva bar at eitt sinn, er þav foro fra tidvm, at Viðar fan *þav a⸣ leið
StuᴵK 761En Guðmundi þotti *skemttiligra at eiga tal við clerca biskups en vera at tiþum æða kirkio-vigslo
StuᴵK 14211Þordis het dottir *hans. Hana leidði Gvðmundr Stęins son a gotv fra tiþvm
StuᴵK 23610●●● bav‹ð› Arnorr marga costi sæmiliga, enn þo villði hann eigi, at biskup færi a staðinn, sva at hann ræþi męira enn klercvm oc tiþvm
StuᴵK 2911svmir sav‹g›ðv hann vera munðo *sivkan, er hann gaði eigi tiða sinna
StuᴵK 3347●●● Leikamo᷎nnum skal æigi þolaz at standa i so᷎nghusi hia klerkum medan þeir flytia tidir. utan þeim einum sem lesa edr syngia med þeim
StatEi² 53719Um morgininn eptir var kirkju-messu-dagr í konungs-garði at Postula-kirkju, ok hafði Magnús konungr þar tíðir snemma um morguninn ok messu
MLag 36720en þeir sem heima eru iafnuel þo at þeir se ecki at tiðunum taka vpp i sinn part alla þa vo᷎xtu sem þeim liggia til communs o᷎llum samt
StatEi³351 63222Var þar vel vid þeim tekit, ok voro þar vm nottina ok hofdv þar tidir Torlaks messo, ok var þar fastad vm daginn
StuᴵᴵR 16629Finnr var sidgodr ok trurækinn. fylgde hann uel tijdum iafnan
FinnFlat 39230um morgininn, er menn fóru til óttu-söngs, bað hann, at hann skyldi bera til kirkju ... Eptir óttu-sönginn fóru menn inn milli tíða
Magn² 29734Thomas ... segir allar tidir af hinum sæla Stephano
Thom² 34820●●● Aller þessir fuglar sungu sinum ro᷎ddum suo samþykkilígha sem aller hefdí eína ... ok til hlydda ek þar til er þeir luku so᷎ng sinum ok tidum er þeir so᷎ngu
ÍvA 174En eptir tidir fellu þær þar til bænar
Luc 43314En þa er at guzspialli var komit ok byskup skylldi bleza diakninn, þann er gudzspiall skylldi lesa, þa vard fall a tidunum eigi skemri stund en um .iii. tidir dags
Martin³ 63812Enn suo sem eru vor fru tider ok uigilias defunctorum
DI V (1464: AM 679) 41211●●● Tider ero settar flestar j mínníng þeira stormerkía er gud drottínn hefer ueítt j heim hingat
Mess²625 271Þuí skulum ver nu þꜳ honum lof syngía sem wer kunnum. ok þangat til sækía er adrer syngía þeir er fleíra kunnu. ok til þesꜱ ero vígder ad færa tider framm
Mess²625 3020Jn cena domini. skal fyrst syngia cantica graduum adr þu tek[r til tid]a
Theol266 677vm morgvnen eptter tider þa dreka þeir aller samtt
Hem1005 421Þar skulu vera prestar .ij. oc hinn þridi ef þing fylgia til reykia. diakn oc subdiakn oc .ij. klerkar adrer. þeir er lesa mega j tidum
DI V (1461-1510: Bps B II 4) 28236hann hafdi tider paska-dag i frekeyar-sundi ok sigldi vm daginn sudr til hereya
Hák8B 19337Les þv dagliga ⸢tidir af helgvm annda [var. heilags annda tijder LBpA 6013]. ok mvn heilags anda miskunn hugga þina hrygd
LBpB 6029hann klæddizt jafnan vm ottu saungs hringingar ok las medan vorar fru tidir
LBpB 9932eptir tíðir bauð Klœngr byskup ǫllum þeim mǫnnum er við kirkjuvígslu hǫfðu verit, at hafa þar dagverð
Hungrvˣ 1106kómu til Sauðafells um tíðir Maríu-messu
StuᴵᴵR11127ˣ 28920
‖ (propr. comp.) :
er kirkiudaghr mariu messo sidarri. skal þa synghiazst J fyrr nefndri kirkiu akkar kirkiudaghs tiðir. ok fyrre messa. En mariu messu tiðir heima at gnupi með sidarri messu
IslDipl (1344) 2120sungu þeir fyrst Maríu tíðir
MarB 9923er hann kom til kirkiu, þá hóf hann upp Maríu tíðir
MarB 1199Hon átti sér kapellu eina litla, ok var hon vön at syngia þar Maríu tíðir
MarB 1239tóku margir í vana sinn at lesa Maríu tíðir
MarB 1401síðan settu Grikkir á byskupa þingi, at iafnan skylldi hallda enn þriðia dag viku Maríu tíðir hátíðliga í minning þessa sigrs
MarB 14230at þvi helldr skuli Mariv tiðirnar af leggiaz
MarS 21316dagliga lesande Mariv tiðir
MarS 21418Sidan las hann Mariu tidir
ÞBpA 2192eigi hefir hann lesit Mariu tidir
MarE 60527Sem hringde til ottu songs. las hann Mariu tider medan hann klæddizt
LBpA 9918Þad tók hann ok j vanda sinn ... at lesa huornn dag Mariu tijder
Dámˣ 5519
● fara/ganga/koma til tíða
Oc drottins-dag at vetr-nottvm kom Ingialldr til tiþa i Hvam
StuᴵK 871Var þa farit til tiða
StuᴵK 5566Gekk konungr þa til tiða ok var sungit
ÓTᴵᴵ 8819Æinn morgun kom Finnr huorki til ottosaungs ne messu. spurde konungr hueriu gegnnde er Finnr kom æigi til tijda sem hann atti vanda til
FinnFlat 39232Þat barst at a einum hatidar degi at menn foru til tida til Cristz kirkiu i kaupangi enn þa var eigi bru ꜳ ꜳnni Nid
ÓH1005 6931er tida menn komu at anni þa var feriu madrinn farinn til tida
ÓH1005 6933Kómu menn til tíða, ok leið svá fram at dagsetri
Gr 11123af þui er J te missa est drottins daga. eda hatidar daga. sungit at þa kemur alþyda olærdra manna til tida
Mess⁵ 7316uar þa suo komit morne ad menn foru til tida
Hem1010 129menn geingu berfætter til tijda vmm jól
LdnHb281ˣ 50122
● hlýða tíðum
sa hinn goðe ácr ... iartægnir þ[æi]rra manna briost er ælsca guð ok at-færð hafa goða. sǿkia væl kirkiu. ok lyða væl tiðum ok tꜵlum kenni-manna. ok gera retlega tiund sina
HómNo¹³ 7030Væn þu þec arvacran um morna oc gacc þægar fyst til kirkiu þar sæm þer þyckir bæzt fallit at lyða tiðum
Kgs 422um nattina stodu menn upp ok hlyddu tidum, ok eftir hꜳmesso gengu menn til borda
Orkn 16919þa kome hann hvorke j þa kirkiv ne o᷎ngva adra ... eða fylkis kirkia er allar kappellur hniga til j þvi fylke sem biskups er skipon til. hlyde þo tidvm. so at hann stande vti
DI I (*[c1176]›AM 186) 23230Sem þau höfðu hlýtt tíðum
~ fr.Le service
Tristan 13511 Trist¹ˣ 18528
● kaupa tíðir [at e-m]
byskvp lofaþi þeim at veita tíþir. oc er mavɴvm rett. at kavpa tiþir at þeim
GrgKonᴵ 221messo prestar þeir er biscop nemner til ... aller er menn kaupa tiðir at
GulKrᴵ 426scal sa prestr skira er menn kaupa tiðir at nauðsynialaust
GulKrᴵ 1223have hann sialfr halft. en með holfo kaupi vax. oc sende til kirkiu þeirrar er hann kaupir tiðir at
GulKrᴵ 197messo prestar aller er menn kaupa tiðir at
SvKr 4127
● lúka tíðum
er tiðum var lokit fór ǫll hirðin i konungs garð
MǫttFrgβ 1523for hann til og leysti þessa menn alla so sem þeir uæri lifandi menn. og sidan lauk hann tidum
ÆvMið³¹ 979er tíðum var lokit ok dagverði
LjósvLˣ 197Miðvikudag, er tíðum var lokit, segir Þorgils fylgdarmǫnnum sínum, at hann mundi ríða um daginn ofan í Stafaholt ok finna Óláf Þórðarson, frænda sinn
StuᴵᴵR11127ˣ 15825söng *kapilán hertugans messu - ok *vígðu þau saman at skipuðum sið ... Enn síðan er tíðum var lokit, gengu þau til borða ok ríkrar veizlu
~ fr.servise
Tristan 7919 Trist¹ˣ 1476
● syngva tíðir [yfir e-u] [e-m]
ef lic kemr til kirkiu. þa scal prestr i gegn ganga oc syngia ivir liki þær tiðir er til byriar
GulKrᴵ 1421eptir þenna snæþing. þa sungo þeir æptir samio sidvenio sinni tiðir. lof hinom volldugazta guþi
BarlB 22718Prestr sa er sitr at houuð kirkiu. hann skal abyrgiaz ælld þann er hann hefer at æmbætte sinu. þa er hann syngir mannum tiðir
EiðKrA 38715Keisari dualðiz at kirkiu þar til, er tiðir voro sungnir (ms. sungnar)
Mág¹A 2965var þat lengi, at hann mátti eigi syngja tíðirnar
NjR1908 4184ok iafnan var vanr allar tíðir henni at syngia fyrir utan náttsöng, hann söng þessi klerkr eigi
MarB 807var þat lengi, at hann mátti eigi syngja tíðirnar
NjM 4598þar var húsbóndi djákn, er vandist at sýngja tíðir síð ok árla sem hans vígslu var tilheyriligt
GBpD 11026hann (ɔ: subdiaconus) skal sẏngía tuennar tider eínn saman. eda med odrum
VígslB 10926hann (ɔ: subdiaconus) skal sẏngía tuennar tider eínn saman. eda med odrum. nema messo ok segia øigi dominus vobiscum. þo at hann sẏngí fer
VígslB 10926Enn er biskup var i brotv af heraði, gerðv þeir Arnor alla vega ord fra ser, oc leto presta taka menn alla or banni, oc tiþir at syngia, oc gera alla þionosto bęþi þar a sta‹ð›nvm oc at avllvm kirkiom, oc savgðv þat biskups læyfi
StuᴵK 2894Ok er hann þa tekinn i varhalld, með þui moti at hann var inni i stofo, ok klærkarnir i hia honum; þar suaf hann, ok þar matadiz hann, ok þar song hann allar tidir vtan messo með laga-songvm
StuᴵK 41519Þa hrið, er biskup var eigi sealf-raðe, voro hvergi tiþir sungnar við ton ‹ok hvergi hringt í hans biskups-sýslu›
StuᴵᴵK 2267Vm morgininn ... let hann syngia ser tiðir. En er messv var lokit. let konungr blasa til husþings
ÓTᴵ 37317Þorvarðr ... let gera kirkíu ꜳ bæ sinum ... ok hafði með ser prest er biskup feck honum at syngia ser tiðir ok ueíta honum guþliga þionosto
ÞorvVÓTᴵ 29117tidir sungnar med hatidligri gledi a de᷎gi hans heímferdar
~
HMSᴵᴵ 12824 Nik Holm perg 16 4° 43v31En kyndil-messo var vedr allgott, ok sǫng biskup tidir allskynsamliga
StuᴵᴵR 17132þat mun ek hellzst til taka ef ek skal nockut til finna at ek skal suo syngia tidir .xij. manudr alla þær er hafa þarf þo at ek hafui o᷎nga bok vid
RauðFlat 29515Kantuariensis kirkia hefir tuennar tidir sungnar ꜳ huern dꜳg, þat er at skilia klaustramanna ok klerka
Thom² 43924voru sungnar tidir vm allan bæinn, ok eptir messor var blasit ollu folki vt j Kristkirkiugard
Hák81 59417syngia skal allar tijder efstu viku oc paska viku j flagbiarnar hollte
DI II (*[1332]›AM 263ˣ) 6973Tekur prestur þar heima iiij merkur. og syngia allar tijder. hvorn dag helgann ... allar postula messur og alla jmbrudaga
DI III (*1394›apogrˣ) 59421saung prestur tyder allar, og messu hatydlega
Eb447(2003)ˣ 26028lét hann syngva sér tíðir
Hkrᴵˣ 3826biskup lét lúka upp kirkju í Viðvík ok syngja þar tíðir
StuᴵᴵR11127ˣ 2848
● sǿkja tíðir
tíþer at séokia ... Hofom hvern dag miɴing tíþa váʀa. miɴomsc átta tíþa hvern dag
HómÍsl³²(1993) 49r32latlega hefec tíþer sótt. oc illa hlýtt. Haft hegóma fyr bǿna orþ i helgom stǫþom
Játn¹(1993) 67v29ef kirkian er vvigð. þa se lyst þo a hveriom .xij. manoðum þa ær flestir sekia þangat tiðir
ÁKr 3530syndiz honom vera fyrir ser Marie-kirkia. hann sotti þangat tiðir
Sv 104
● veita tíðir [e-m]
Landeigandi a sva til at koma. at at se gort at kirkio a halfom manaþi. envm næsta þaþan fra. er honvm voro orð gør. sva at veita megi tiþir í
GrgKonᴵ 177biscop várr scal nu presta til kirkna allra setia. þa er hann veit at rettar tiðir kunni at veita monnum
GulKrᴵ 912ecki vrðv þa prestar til at veita tiðer at kirkiom þott gervar veri. þviat þeir voro þa fair a Islandi
Eb162E(2003) 2299vm morgininn veitti Þangbrandr tiðir i tialldi sinv
Kristni 13320hann (ɔ: byskup) skal oss tiðir uæita. oc alla þionosto er til hans æmbættis hꝍyrir
EiðKrA 38517Flosi lét snimma veita sér tíðir dróttinsdaginn
NjR1908 29414byscup var skall sæitia præsta till kirkna allra þa er han væit at rettar tidir kunnu at væita gudi oc monnum æda gera adra þionosto
BorgKrNᴵᴵ 29532byriar oc kononge at hafa i garðe sinum .ij. hirðpresta ... þa sem kononge uæita tiðir oc hꝍyra skripta gang handgenginna manna
Hirð 4106Jsachar hét byskup sá, er þá var í Jórsalaborg, ok veitti hann tíðir á þeim degi í musterinu
MarS 38Flosi lét snimma veita sér tíðir dróttinsdaginn
NjM 3226Firir Mariv messo siþare senði biskup mann i Mvla a Skalmar-nes til Oddleifs prestz, at hann villdi þar veita tiþir Mariv messo, ok vera þar við IX-da mann
StuᴵK 33420i þann tima er Mamertus heilagr byskup veitti tidir i borginni
Encᴵ 3324veitti hann tider sinar
KlmA1980 5613Þá var sú hríð um dymbildaga, at kennimenn máttu eigi veita tíðir í kirkjum fyrir norðan land fǫstudaginn langa
Hungrvˣ 9010
11) (om en enkelt tidebøn)
Syngom af þui tólf pater noster i þa tíþ
HómÍsl³²(1993) 49v9þat scal láta sér i hug koma. þa er haɴ fellr a knébeþ at uphafe tíþar. at haɴ er skyldr at lǽgia sic fyr guþs auglite
HómÍsl³²(1993) 50r10þui scal sva lúca hverre tíþ at haɴ huíle a knebeþ. oc horfe til iarþar. oc miɴesc þeꜱ áþr haɴ ríse upp. at haɴ er af iorþo skapaþr. oc haɴ scal i iorþ fara
HómÍsl³²(1993) 50r14●●● Hann ... ser samankominn mikinn fiolda lęrdra manna at syngia ottusaung. Ok sem ut gengr yfir fiordu leccionem, uerdr fall ꜳ tidinni um eina stund, adr einn ungr madr forkunnar uęnn ris upp, byriandi med sętuztu raudd
Thom² 45936Blezon er gefin er ad lokínne tijd iarteígner eilífa blezon ...
Mess²625 3428●●● hann fylgde huerre tid ottu songh og aftan songh. messum og dagh tijdum
LBpA 9716ꜳ huern hatt ek skal lesa þessa tid eptir þinum wilia
MarD634ˣ 7706ok fellr allr til iardar fyrir alltarinu lesandi þessa tid
cf.mintizt hann, at hann hefir eigi lesit sina nonam
7732 MarD634ˣ 7735las hann primam ꜳ fystu tid dags, ok suo hueria tid ꜳ sinum tima
MarD634ˣ 77719ok suo las hann ⸢vm daginn hennar tid [var. hennar tider um daga Holm perg 1 4° “E”]
MarD635ˣ 83224
12) (pl. tíðir) menstruation
13) (gramm.) en stavelses tid, kvantitet
Samstafa hefer .iiij. tilfelli staf ę (!) tǫlv andi ok tíð ok hlioðs greín
~ lat.tempus
5031 Gramm³W 810Annat tilfelli samstǫfv er tið þviat hver sam stafa hefer anat hvart æina tið edr tvær, sva sem priscianus seger at svmar samstofvr hafa hꜳlfa aðra stvnd
Gramm³W 910
14*) (gramm.) ?rytme, ?(en stavelses) kvantitet (cf. Faulkes 1991 11³² note p. 53), ?endelse (cf. Fr4 & Finnur Jónsson 1929 [ANF 45] 249)
15) (gramm.) tempus
Atfælli mals parta ærv .xij.: hviliglæikr, Samiamnan, Kyn, Tala, Mynd, Fall, Persona, Merking, Tid, Samokon, Máttr ok skipan
Gramm³748 762Þat er hit fimta leyfi, at skipta tiþvm i visv helmingi
SnE 21914
16) tidsenhed
●●● ‹E›f þu villt tider vita, þa er seculum mest tid, er stendur fra upphafi heimsins til ennda
Encᴵᴵ624 12323tak þu þær inar minztu tidernar, er athome heita, 235, ok deil þær i hvern stad 47
Encᴵᴵ624 14814skaltu kuna *nǫfn tida þeira, er puncti heita, enn puntur, ef ein er
Encᴵᴵ624 15220
17) 3/4 time (cf. tungltíð sb. f.)
tungl fylli hefer einu dægri midur enn 60 ok tid sina um fram, þær ero 16 i deigi ok 16 i nott
Encᴵᴵ624 8813Nu ættla þu af þeim tungl tid hverri tungl fylli ok hafa 3 aungva tid, nema iafnat se, enn sia tid er minkut halfu II. unzi ok halfri II. athomu
Encᴵᴵ624 8820
I. B. tíðar (gen. sg. = adv.)
?i tidens løb
II. (y. no.)
Form.: tid (40); tiðir (34); tið (27); tidir (20); tíðir (18); tider (11); tiðum (11); tiþ (9); tíþ (8); tíðum (8); tidar (7); tida (5); tíþer (5); tiþir (5); tiðer (4); tijd (4); tidum (4); tiþar (4); tiþum (3); tiþa (3); tiþvm (3); tijder (3); tíð (3); tiða (3); tiþom (3); tiþer (3); tidvm (2); tiðvm (2); tíðirnar (2); thidvm (2); tyder (2); tijda (2); tíþa (2); tíþar (2); tijdum (2); tíða (2); tíȷ́d (2); tiðom (1); tíþom (1); tidunum (1); tiðunum (1); Tider (1); Tid (1); Tíða (1); tíd (1); tid◃a (1); tidhonne (1); tiþernar (1); fall (1); tidinni (1); tidha (1); tiðanna (1); tidernar (1); tiðirnar (1); Tiþ (1); tiðar (1);
Comp.: aftan(s)·sǫngs- (4), aftans- (1), aftan- (2), and·láts- (8), ár- (43), birtinga- (1), blóð·falls- (2), boðanar- (3), brund- (4), brǿðra- (1), burðar- (49), dag·mála- (3), dags- (3), dag- (14), dauða- (1), dauðs- (5), egg- (1), ei·lífis- (1), elli- (2), eykðar- (1), eymðar- (1), fagnaðar- (6), fangs- (2), fang- (1), fiski- (1), for·verks- (1), freistanar- (1), fyrr- (4), fǿðingar- (1), fǫstu- (18), getaðar- (1), getnaðar- (4), gildis- (2), graftar- (1), griða- (2), há- (91), heilsu- (1), heim·ferðar- (1), heimilis- (5), helga·ands- (1), hrǽzlu- (1), hǫfuð- (1), iðranar- (1), jóla- (11), jól- (1), kaup- (4), korn·skurðar- (1), kross- (1), kvala- (1), kveld·sǫngs- (1), kveld- (1), laga- (2), land·náma- (8), lausnar- (1), lífs- (1), lýsingar- (1), lǫg- (2), mál- (29), megin- (1), mein·lǽtis- (1), merki- (1), messu- (1), miðs·aftans- (1), miðs·morgins- (2), mis·kunnar- (7), morgin- (14), nám- (1), náttar- (1), nátt·sǫngs- (1), nátt- (2), nátt·verðar- (4), nón- (10), ó·muna- (1), orrustu- (5), ó- (9), óttu·sǫngs- (5), óttu- (4), páska- (14), píningar- (3), pínings- (1), píslar- (9), príma- (6), sáð- (1), sálar- (1), sála- (4), sálu- (43), sjau- (1), skírnar- (1), sól- (1), stekk- (1), stór·merkis- (1), sumar- (1), svefn- (1), tolf·mánaða- (6), tungl- (3), upp·numningar- (1), upp·risu- (14), upp·stigningar- (1), vanda- (1), varnaðar- (1), vár- (1), ver- (4), vetrar- (2), þrøngvingar- (1), ǿsku- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen pl.; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer -þ- pl.; Anm _; Bin _; Rím f. & m.; LP; Med -id; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM & pl.; Bl; WPA _;
Litt.: Finnur Jónsson 1929 [ANF 45] 249; Gunnar F. Guðmundsson 2000 234; Gurevich 1970 [MSc 2] 48; Guðbjörg Kristjánsdóttir 2000 159; Hastrup 1985 67; Johannisson 1943 (Afton) 72 n. 1; Molland 1974 [KLNM 18] 264-268; Seip 1955 187, 190; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 201; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 94; Walter 1976 132-134; Ásdís Egilsdóttir 2000 245
Genre. (expected): religious works [rel]: 141 (76); contemporary sagas [bis]: 34 (21); legal works [jur]: 31 (27); historical works [his]: 31 (50); romances [rom]: 17 (30); family sagas [isl]: 11 (34); charters [dip]: 10 (22); þættir [tot]: 7 (6); legendary sagas [fas]: 4 (12); learned works [div]: 2 (9); unclassified [ ]: 1 (1);
SB (red.) — September 2014
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
teyma - tilr
...
...