systir sb. f. [systur; systur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) søster
Sonr a arf at taca at föðor siɴ oc modor frials boriɴ oc arfgengr. Nu er eigi sonr til þa scal taca dottir. Nu er eigi dóttir. þa scal taca faþir. þa broþir samfedri. þa móþir. Nu er eigi hon til þa scal taca systir samfedra
GrgKonᴵ 2186●●● Sonr a arf at taca at föðor siɴ oc modor frials boriɴ oc arfgengr. Nu er eigi sonr til þa scal taca dottir. Nu er eigi dóttir. þa scal taca faþir. þa broþir samfedri. þa móþir ... þa scal taca systir sammöþra
GrgKonᴵ 2188þær ero konor aðrar er enn ero i meirum þyrmslum við oss. er ver vinnum a þeim udaða verc. ef ver eigum likams losta við þær. Nu er þar ein moðer mannz. en onnor systir. þriðia dotter. fiorða stiupmoðer. fimta sunar kona. setta broðor kona ...
GulKrᴵ 1527ef maðr vigr sun sinn ... æða broðor. æða dottor æða systur. þa er hann ubota maðr
GulKrᴵ 204Dotter. oc systir. oc faður systir. oc broðor dotter. oc sunardotter. þær ero baugrygiar tvær. dotter. oc syster. þær scolo baugum bꝍta
Gulᴵ 9213nu byz en hęgre (hǫnd) at hefna systur sinnar
Alex 416Nv tekr Alof systir Barða ok fostra hennar uið slatrinv
Heið 705Þær uistir hafði buit Alof systir þeira ok Kiannꜹk fostra hans
Heið 7620þat var Olof systir hans
Heið 7625Sofit hefi ek nv. segir hon. en vakat hefi ek i nott at bua uistir yðrar. ok systir þin
Heið 774ef bæðe eru eptir brullaup (getin) son oc dotter þa gengr hon eigi til arfskiptis með brꝍðrom sinum oc hællgar hon þo systr sinar firir brullaup getnar með ser til iafnaða skiptis til sliks lutar af moðor arfe sem i lagum er mællt
FrostKrᴵ 15116systir sammꝍdd skilgetin með fyrra skilorðe
Landsl 8212Þorgils hafdi ok átt fyrr Grimu Hallkelꜱ dottur systur Illhuga ens suarta
Heiðy 10016þeir attu systr .ij. ok ræððu sua huarirtueggiu at slegit munði i giorð ok i manniofnut en menn hofðu sárt halldit frenðum sinum
Heiðy 10114Sv er hin .xij. erfd. er konongsdomen tekar systir konongs skilgeten hin ælzsta ein er samfædra er uidar konongh
RbHM (*1302)² 4812hann barv at syni meyiar niv ok allar systr
SnE 3225heitir ok systir, dis, ioðdís
SnE 1908huar er modir þin edr ⸢systir [var. systur Æv238XXI² 3207]
Æv238XXVII 32023næst modur minni ok systrum
AlexBr226 1564er hon ok senniliga min systir
~ lat.vere soror mea est
Vulg Gen 20,12 Stj¹ 12618gerir systirin kunnigt hinum gamla faudur huersu farid hafdi spurning ok annsuor meþ drotningunni
ElLeizla 9523feck Lodinn Gunnarsson Jngibiargar, systir (!) jarls
Hák81 3612hann hafdi lagdzt med tueimr systrum, enn verndar sidan glæpinn med þriozku ok uill eigi uit skiliazt
Thom²y 48110þeir þurfa fiárinz vid þar sem þeir gipta jngibiorgu ⸢*systur [AM 109 a 8°ˣ “B”, etc.; non emend. syster] syna med miclu Lausa fie
FriðAˣ 925n.●●● brædur jngebiargar friettu þessi tijdindi ad fridþiofur hefdi kongz valld á hrynga rijke, og geinged ad eiga ⸢ingebiorg *systur þeira [ÍB 65 4°ˣ “a”, etc.; non emend. syster þeira jngebiorg]
FriðAˣ 3626n.Nú ero conor þær siau er maðr má vegaz um sectalaust við konung oc við frændr oc gefa dauðum söc. ein er kona manns. önnor móðer. .iij. dótter. iiij. systir
Frostˣ 1701Nú er hin .iij. erfð er bróðir verðr bróðor arfe. oc ero þeir samfeðra. en ef bróðor missir. þá tecr systir samfeðra
Frostˣ 20522Hon vas Helgo dótter oc Guɴars syster
Menota: 3v22 Íslbˣ 2212
2) (om skæbnegudinnerne)
3) (i tiltale mellem kvinder) medsøster
Ekce skaltu undrazt þetta. systir. Gvð uakte þic systir ok uillde eigi at þu sue᷎fir um messona. sua ne᷎r altare
GBpA 7324Svǫrt eru augun, systir, ok samir þat eigi vel
Korm 2119kómu konur tvær í stofu fyrst; þat var griðkona ok dóttir bónda ... Þær sá hvar maðr lá, ok kenndu hann. Þá mælti griðkona: Svá vil ek heil, systir, hér er kominn Grettir
Gr 23914●●● Bóndadóttir svarar: Hví berr þér svá mart á góma ... ok vertu hljóð. Eigi má ek hljóð vera um þetta, sæl systirin, segir griðkona
Gr 2401Konungsdóttir mælti: hó, mín sæta systir! muntu kunna leið til þessa staðar
HG152 xiii28þä gieck ad henni kona ein og mællte, Sæl ertu syster
ÞBpC⁴ 39714
4) (i forb. m. åndeligt/kristeligt søsterskab)
Nu breðr (el. brøðr, cf. ed. note) ok systr. varom oss við hælvitis pinslum þa stund er ver erom her
●HómNo² 351●●● Goðer brøðr ok systr lyðið til hvat hinar hælgu bøcr segia ok bioða oꜱ at ver lifim retlega lif vart
●HómNo³ 3518Þess vænti ek systir at gvd gæti þess er þv att
GBpB(2018) 21111
5) (om medlem af (nonne)orden) søster, nonne, abbedisse
bidium vær virduligan herra hola biskup ... at hann vęndi goduilia til klaustursins oc Systranna. med astsæmd oc umhygio fǫdurligri
IslDipl ([1295-1313]) 311●●● sira Gyrdr Asla son officialis krafde af fru Þoro abbadiis ok systrum hennar þrea aura sex merker ok niutighi marka sem þer ero skylldugar j pawatiund
DN IV (1351) 28315ek hefuer gefuet ok afhænt systur Sighridi Jonsdottor halft Birki
DN II (1352) 25636●●● Sighrid abbadis i Oslo ok allær systernær soldu Þorstæini Asmunder syni halft fimtæ œyris boll
DN II (1357) 27526at systir Elisabeth hefir á hans dögum gengit í klaustra lifnat
GBpD 15425Dętr Þorlacs voro þær Asbiǫrg nvnna, modir Arna biskups hins siðara, oc Agvtthv abbadisar, Þorgerdr oc Gvþrvn systr i Kirkio-bę
StuᴵK 2212Brend systir einn (!) i kirkiu ‹bæ› er gefiz hafði pukanum með brefi
AnnSk 21033(Obiit) Hallbera abbadis af Stad en kiorin systir Katrin
Ann764 21912Systir othbeyrgh kǫllud abbadis at stad i reynisnesi
IslDipl (1378) 6437brend systir ein í Kirkiubæ er Kristin het er gefiz hafdi pukanum med brefi
Ann1005 4026●●● ath sira biorgolfr gaf j klaustrid steinunni dóttur sina. ok sigridi ... frændkonu sina til þess ath þær skylldu verda systr vnder reglu hins heilagha benedicti
IslDipl (1413) 18327vær hofum vnntth systurrnum ok klaustrinu atth stȧd j Reynis nesi stadinn atth hofi
IslDipl (1421) 23018til styrcktar fridar frælsis eflingar ok nada þæim ok klaustarins godzæ ok systonar er stadin halda
IslDipl (1429) 27031vier systir halldora abbadis ok convencio systvr allar
IslDipl (1441) 35230hinn .víȷ́. ef sẏster giptízt, eda munkur kuænízt
Theol AM 672 4°¹ 47v17var þa systir Gudny Helga dottir kosinn til abbadisar at Stad
LBpB 13431fru Hallbera abbadis ꜳ Stad anndadist. voru þa gior bod herra Laurencio byskupi. senndi hann þeim þau ord at hann mundi koma til systranna
LBpA 13414(Obitus) systr Gudnyar ennar hogu j Kirkiubæ
AnnGott 36526(Obitus) systr Þuridar j Kirkiubæ
AnnGott 36622Eyddi stadinn (í Kirkjubǿ) þria tima ad mannfolki suo at vm sidir miolkudv systurnar kv fenadinn þær er til uoru
AnnLy 28632vid systir Oddbiorg med G‹uds› n‹ad› abbadis ad Stad oc Steinmodur prestur þorsteinsson medkennumst þessa ockar gio᷎rd sanna vera
DI III (*1385›JS 143ˣ) 38126Syster oc þær sæm nu ero inni
DN II (*1276›apogrˣ) 1422See þat allum monnum kunnight. at systr at Nunnusetre .j. Biorghuin prestar a Fana ... hafa kært iðulegha firir oss ... vm þau þyngsl ok rangende
DN VIII (*1328›apogrˣ) 10421var hann brodir at kirkiu guds modur ‹i› Rothemador, enn hans husfrv var systir
MarD635ˣ 119613syster Katryn er sydann var fyrst og þo langa tyma sydan, abbadys ad Stad j Reinisnese
ÞBpC³ˣ 35129
● gefa sik til systur
6) (om kvinde der får sit underhold af kirken)
7) (om kvindeligt medlem af gilde/lav)
●●● er allom forbodhet i samsæthe brodhra ok systra ath nokor vmseghe annan til lifs eller limme lathe som gudh for biodhe
Gild² 1226kan nokor broder eller systher krankær liggia tha take kanno hwariom deghi af kællaranom
Gild² 131
II. (y. isl.)
Form.: systir (31); systr (11); systur (6); syster (6); systrum (4); systirin (3); Systir (2); systurrnum (2); systonar (2); systernær (1); Syster (1); systher (1); systra (1); (1); systranna (1); Systranna (1); systurnar (1); sẏster (1);
Comp.: afa- (1), allra- (5), conventio- (1), conventus- (1), fóstr- (2), fóst- (6), fó- (7), fǫður- (17), gildis- (1), gild- (1), her·toga- (1), keisara- (2), klaustra- (2), konungs- (8), konventu- (8), móður- (19), reglu- (1), ver- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl item cf. corr.; WPA _;
Genre. (expected): charters [dip]: 19 (5); legal works [jur]: 12 (7); family sagas [isl]: 10 (8); contemporary sagas [bis]: 9 (5); religious works [rel]: 8 (18); historical works [his]: 8 (12); romances [rom]: 3 (7); legendary sagas [fas]: 3 (3); learned works [div]: 2 (2); unclassified [ ]: 2 (0); þættir [tot]: 0 (1);
EÞJ (red.) — March 2015
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
sykna - systursonr
sýja - sædeilandi
...
...